Việt Nam có tiềm năng đứng đầu thế giới về cây mắc ca

Viêt Nam co tiêm năng trơ thanh môt cương quôc vê cây macadamia (con goi la măc ca) vơi hang trăm ngan ha ma không cân mơ rông thêm diên tich trông trot. Tuy nhiên, cân co chiên lươc phat triên toan diên cho cây nay đê tranh bây xuât khâu nguyên liêu thô gia re.

Đo la môt trong nhưng điêu trăn trơ cua cac nha quan ly, cac chuyên gia va cac doanh nghiêp khi thao luân vê tiêm năng phat triên cây măc ca tai Viêt Nam tai Hôi thao khoa hoc “Mắc ca Việt Nam – Tiềm năng phát triển và cơ hội hợp tác” diên ra chiêu 24/01 tai Ha Nôi.

Nhân cua qua măc ca co ham lương dâu tơi 78%, cao hơn hăn nhân điêu (47%), lac (44,8%), măc ca đươc mênh danh la “nư hoang” cac loai hat khô trên thê giơi. Trong dâu cua măc ca co trên 87% axit beo không no, trong đo co nhiêu loai ma cơ thê con ngươi không tư tông hơp đươc. Ham lương protein trong nhân măc ca co tơi 9,2%, gôm 20 loai axit Amin trong đo co 8 loai thiêt yêu cho cơ thê.

Thưc tê cho thây, 1ha măc ca trông khoang 360 cây, đên thơi điêm 9 năm tuôi thu đươc 5 tân hat/ha, doanh thu khoang 600 triêu đông/ha vơi gia 120.000đ/kg. Hiêu qua kinh tê cao hơn hăn so vơi cây ca phê vi ca phê chi đat năng suât 3,8 tân/năm, doanh thu 155 triêu đông/ha.

Măc ca đươc mênh danh la “nư hoang hat khô”" do co ham lương dâu lên tơi 78% (Anh minh hoa)

Tiêm năng phat triên

Triên vong la thê nhưng cây măc ca rât kho trông. Theo PGS. TS Pham Đưc Tuân, Viên pho Viên Nghiên cưu va Phat triên Công nghê Nông lâm nghiêp Thanh Tây: Cây măc ca yêu câu nhiêt đô phai dươi 17oC đê phân hoa mâm hoa va yêu câu đô âm thâp khi hoa nơ. Điêu nay co nghia không phai vung khi hâu nao cung thich hơp. Đo la ly do ma gân 100 năm qua trên thê giơi mơi chi co khoang 80.000 ha trông măc ca.

Viêt Nam đa trông khao nghiêm cây măc ca tư năm 1994 tai Ba Vi, Đăc Lăc, Sơn La, va Phu Tho. Cac kêt qua cho thây Viêt Nam co nhiêu tiêm năng phat triên loai cây trông đăc biêt nay.

“Rât may cho Viêt Nam nhơ điêu kiên đia hinh khac nhau giưa cac vung nên khu vưc Tây Băc va Tây Nguyên la hai nơi co khi hâu rât phu hơp đê phat triên cây măc ca,” PGS.TS Tuân khăng đinh.

Xet vê măt diên tich, theo sô liêu cua Viên điêu tra quy hoach rưng cua Bô NN&PTNT, tai khu vưc Tây Nguyên co khoang 400.000ha va vung Tây Băc co khoang 40.000ha diên tich phu hơp vơi viêc trông cây măc ca.

Môt tin hiêu đang mưng nưa la năng suât măc ca ơ Viêt Nam kha cao, đat 20kg qua/cây, chi đưng sau My (29kg qua/cây). Hơn nưa, chu ky kinh doanh cua cây măc ca la 60 năm, hiêu qua hơn so vơi cây ca phê (20 năm).

Năng suât hat măc ca ơ Viêt Nam trung binh đat 3 tân/ha, vơi gia trung binh 3,5 USD/kg se đem lai thu nhâp tư 200-250 triêu đông/ha cho ngươi nông dân. Chi phi san xuât 5 năm đâu la 100 triêu đông/ha, nhưng cac năm sau chi phi giam xuông chi con 15 triêu đông/ha. Nêu chê biên đong goi va san xuât ra cac loai thưc ăn như: banh, keo, đô hôp thi gia tri co thê tăng thêm tư 3 đên 20 lân.

Theo TS. Tuân, nhu câu hat măc ca trên thê giơi ngay cang lơn do co thê tao ra đươc nhiêu san phâm đa dang, co gia tri dinh dương cao. “Thi trương toan thê giơi đên năm 2020 se co khoang 220.000 tân nhân, tương đương 650.000 tân hat, tuy nhiên nguôn cung nay chi đap ưng đươc 20-25% nhu câu.”

Rui ro va cơ hôi

Măc du, Viêt Nam co nhiêu tiêm năng phat triên cây măc ca, nhưng cac chuyên gia nông nghiêp va cac nha khoa hoc khuyên cao: Ngươi dân không nên trông ô at ma chưa nghiên cưu đây đu thông tin, ky thuât canh tac va tim đươc nguôn giông đat chuân.

“Không nên trông băng hat ma nên trông băng cây ghep hoăc chiêt. Cân sư dung cac giông cây đa đươc kha nghiêm va công nhân. Cung cân lưu y vung sinh thai phu hơp vơi tưng giông cây,” TS Tuân khuyên cao.

Ông cung cho răng: Cân co chinh sach quan ly gia cây giông phu hơp vi hiên nay môi cây măc ca giông đang đươc ban vơi gia tư 70.000-100.000 đồng la chưa phu hơp.

“Gân 100 năm thê giơi mơi trông đươc 80.000 ha ma Viêt Nam quy hoach trông 200.000 ha thi cân xem xet tinh kha thi cua kê hoach. Hơn nưa, cân co chiên lươc phat triên toan diên vơi cây măc ca đê tranh cai bây trơ thanh quôc gia cung câp nguyên liêu gia re. Tuy nhiên, nêu đat đươc kê hoach 200.000 ha thi Viêt Nam se đưng đâu thê giơi vê loai cây nay,” TS. Tuân nhân đinh.

Vung Tây Băc va Tây Nguyên co điêu kiên khi hâu tư nhiên phu hơp đê trông cây măc ca (Anh minh hoa)

Trong khi đo, PGS. TS Nguyên Ba Ngai, Tông cuc trương Tông cuc Lâm nghiêp (Bô NN&PTNT) khăng đinh: Quy hoach trên la hoan toan kha thi vi theo nghiên cưu, viêc trông thuân loai co thê thưc hiên vơi diên tich khoang 48.000 ha ơ Tây Băc va 9.000 ha ơ Tây Nguyên. Ngoai ra, cây măc ca co thê trông xen vơi cac loai cây khac như ca phê, che, va diên tich trông xen ơ Tây Nguyên co thê lên tơi 150.000 ha va ơ Tây Băc la 10.000 ha.

“Viêt Nam đa nghiên cưu va công nhân 10 giông cây măc ca. Nươc ta cung đa đưa cây măc ca vao danh muc cây lâm nghiêp chinh đê quan ly. Cai kho ơ đây la cân xac lâp kênh thi trương cu thê vơi gia ca cu thê. Chung ta cung chưa co chiên lươc toan diên vê cây măc ca, nhât la quy hoach chê biên đê tranh cai bây cung câp nguyên liêu gia re,” TS Ngai noi.

Hơn nưa, diên tich trông măc ca ơ Viêt Nam hiên nay con nho le, manh mun, tông diên tich cây măc ca hiên nay ơ Viêt Nam mơi đat 2.000 ha. Ngươi nông dân chưa đươc tiêp cân vơi công nghê va ky thuât san xuât. Săp tơi giông măc ca phai đươc quan ly theo Phap lênh giông cây trông.

Ông Đao Văn Thinh, Pho giam đôc Sơ LĐTBXH tinh Sơn La, lanh đao Trung tâm Giao duc & Lao đông tinh Sơn La, nơi đa trông thư nghiêm cây măc ca 10 năm qua, khăng đinh: “Cây măc ca rât dê chăm soc, co sưc chiu đưng khi hâu tôt va sinh trương rât nhanh. Tư năm 2010 Trung tâm đa xây dưng mô hinh nhân giông cây măc ca va đa đươc câp chưng nhân cung câp giông.”

GS. Nguyên Lân Hung cung khăng đinh răng: Cac nha khoa hoc đa biên soan đu cac tai liêu hương dân ky thuât chăm soc cây măc ca. Điêu quan trong la phai chon đươc giông tôt phu hơp vơi điêu kiên sinh thai cua vung trông. “Không co ly do gi ma chung ta không băt tay ngay vao viêc trông măc ca.”

Nguyên An

Theo Dantri