Viện trợ từ phương Tây liệu có bù đắp được thâm hụt ngân sách lớn của Ukraine năm 2024?
Ukraine đã và đang phụ thuộc rất nhiều vào hỗ trợ kinh tế từ phương Tây liên quan đến cuộc xung đột với Nga, nhưng phải đối mặt với sự không chắc chắn về nguồn vốn sẽ đến từ đâu vào năm 2024.
Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva (phải) trong cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) tại cuộc gặp ở Washington, DC, ngày 11/12/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Ukraine đã nhận được hơn 68,5 tỷ USD hỗ trợ ngân sách kể từ khi xung đột với Nga nổ ra vào tháng 2/2022, theo dữ liệu của Bộ Tài chính Ukraine.
Kiev chi toàn bộ doanh thu cho lĩnh vực quốc phòng và quân đội, trong khi chi phí chung của khu vực công phần lớn được chi trả bởi viện trợ từ phương Tây.
Năm tới, Chính phủ Ukraine sẽ lại cần bơm hỗ trợ tài chính để xử lý các khoản thanh toán xã hội, t.iền lương cho nhân viên nhà nước và lương hưu cho hàng triệu người Ukraine.
Chính phủ Ukraine dự kiến thâm hụt ngân sách khoảng 43 tỷ USD vào năm 2024 và có kế hoạch trang trải khoản thâm hụt này bằng khoản vay trong nước và viện trợ tài chính từ các đối tác phương Tây.
Các quan chức của Bộ Tài chính Ukraine gần đây cho biết họ dự kiến sẽ nhận được 41 tỷ USD viện trợ quốc tế vào năm tới.
Nhưng Chính phủ Ukraine và các nhà phân tích đang lo lắng trước những dấu hiệu không chắc chắn về việc cung cấp nguồn tài chính đó. Một số nhà phân tích dự đoán viện trợ của phương Tây có thể sẽ bắt đầu giảm vào năm tới.
Dưới đây là một số số liệu về các gói viện trợ kinh tế chính của phương Tây mà Ukraine hy vọng nhận được:
Video đang HOT
Quỹ châu Âu dành cho Ukraine
Mùa hè này, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố gói hỗ trợ nhiều năm trị giá 50 tỷ euro (54,8 tỷ USD) sẽ được chuyển giao đến năm 2027.
Các quan chức Ukraine cho biết họ hy vọng sẽ nhận được 18 tỷ euro hỗ trợ ngân sách từ gói trên vào năm 2024, nguồn tài chính này sẽ rất quan trọng để bù đắp thiếu hụt ngân sách vào năm tới.
Tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels tuần trước, các nhà lãnh đạo EU đã không thể vượt qua sự phản đối của Thủ tướng Hungary Victor Orban để đồng ý cung cấp gói hỗ trợ cho Ukraine.
Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết các nhà lãnh đạo EU đã quyết định quay lại thảo luận vấn đề này vào tháng 1 năm tới.
Các nhà lãnh đạo khác đã đảm bảo với Kiev rằng họ có thể chuyển viện trợ cho Ukraine ngoài ngân sách EU nếu Budapest duy trì lệnh phong tỏa.
Hỗ trợ của Mỹ
Ukraine đang đàm phán với Chính phủ Mỹ để nhận hỗ trợ kinh tế vào năm tới. Kiev đang tìm kiếm khoản viện trợ 8,5 tỷ USD để giúp bù đắp thâm hụt ngân sách, nghị sĩ Ukraine Yaroslav Zheleznyak cho biết.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 10 đã đề nghị Quốc hội cấp gần 106 tỷ USD để tài trợ cho Ukraine, Israel và an ninh biên giới Mỹ, nhưng Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện đã từ chối gói này.
Nhiều tuần sau, gói viện trợ vẫn đang được thảo luận và việc thông qua nó vẫn chưa chắc chắn.
Chương trình của IMF
Sự hợp tác của Ukraine với Quỹ T.iền tệ Quốc tế (IMF) rất quan trọng đối với sự ổn định tài chính và kinh tế vĩ mô của nước này. Năm nay, IMF đã phê duyệt chương trình cho vay mới kéo dài 48 tháng trị giá khoảng 15,6 tỷ USD.
IMF cũng đã phê duyệt khoản giải ngân 900 triệu USD cho Ukraine trong tuần này, nâng tổng số t.iền tài trợ trong năm nay lên 4,5 tỷ USD.
Vào năm 2024, Chính phủ Ukraine hy vọng sẽ nhận được 5,4 tỷ USD nhưng mỗi đợt đều gắn với một loạt mục tiêu cải cách và chỉ số kinh tế.
Ukraine cũng mong đợi nhận được khoảng 1,5 tỷ USD từ các tổ chức tài chính quốc tế khác, bao gồm cả Ngân hàng Thế giới, vào năm tới.
Ngoài ra, Ukraine đã đồng ý với các gói hỗ trợ tài chính từ Anh và Nhật Bản cho năm 2024. Ukraine cũng đang đàm phán với chính phủ Canada, Na Uy, Hàn Quốc và các nước khác để đảm bảo các nguồn vốn chi tiêu.
COP28: Tổng giám đốc IMF kêu gọi các chính phủ loại bỏ trợ cấp nhiên liệu hóa thạch
Ngày 2/12, trong bài phát biểu tại Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28) đang diễn ra tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Tổng giám đốc Quỹ T.iền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đã kêu gọi các chính phủ loại bỏ trợ cấp nhiên liệu hóa thạch để đẩy nhanh các mục tiêu khử cacbon.
Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, ngày 23/5/2022. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Bà Georgieva nói rằng trợ cấp nhiên liệu hóa thạch trực tiếp và gián tiếp trên thế giới đã tăng lên mức kỷ lục 7.100 tỷ USD vào năm 2022, khi các chính phủ hỗ trợ người tiêu dùng và các doanh nghiệp trong giai đoạn giá năng lượng tăng đột biến trên thị trường toàn cầu. Theo Tổng giám đốc IMF, các chính phủ nên chuyển hướng các quỹ này sang các nỗ lực khử cacbon cũng như thúc đẩy nghiên cứu và phát triển liên quan đến khí hậu.
Bà Georgieva nhấn mạnh: "Chúng tôi tin rằng với một gói biện pháp, bao gồm định giá carbon, loại bỏ các khoản trợ cấp có hại và hỗ trợ chính sách nhằm tăng tốc quá trình khử cabon một cách có ý nghĩa, chúng ta vẫn có thể biến thập kỷ này thành một thập kỷ mà chúng ta có thể tự hào về hành động của mình".
Người đứng đầu IMF cũng kêu gọi khu vực tư nhân tăng cường đầu tư vào các dự án giảm nhẹ khí hậu, đặc biệt ở các nước đang phát triển, cho rằng khu vực tư nhân sẽ cần phải bơm khoảng 80-90% các khoản đầu tư cần thiết. Theo IMF, các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển hiện thải ra khoảng 2/3 lượng khí nhà kính trên toàn cầu.
Tổng giám đốc IMF Georgieva nhấn mạnh: "Chúng ta cần 5.000 tỷ USD để biến quá trình khử cacbon thành hiện thực. Câu hỏi đặt ra là 5.000 tỷ USD có phải là rất nhiều hay không?. Rõ ràng, số t.iền này không hề nhỏ nhưng hãy đặt 5.000 tỷ USD bên cạnh 7.100 tỷ USD t.iền trợ cấp trực tiếp và gián tiếp cho nhiên liệu hóa thạch, hoặc bên cạnh quy mô nền kinh tế thế giới trị giá hơn 100.000 tỷ USD".
Bà Georgieva lạc quan cho rằng "thế giới đang dần chuyển sang tài chính hỗn hợp một cách có ý nghĩa nhưng chúng ta cần phải đi nhanh hơn". Tài chính hỗn hợp là việc sử dụng tài chính phát triển để huy động thêm nguồn vốn hướng tới phát triển bền vững ở các nước đang phát triển. Tài chính hỗn hợp thu hút nguồn vốn thương mại vào các dự án phát triển bền vững đồng thời mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Về vấn đề định giá carbon, Tổng giám đốc IMF kêu gọi áp dụng rộng rãi hơn việc định giá carbon như một phần của gói biện pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Theo IMF, thuế carbon là một trong những công cụ mạnh mẽ và hiệu quả nhất mà các chính phủ có thể sử dụng, đặc biệt đối với các nước phát thải lớn, phù hợp với các mục tiêu về khí hậu.
Bà Georgieva cho hay các quốc gia đã đạt được một số tiến bộ, với phạm vi áp dụng giá carbon hiện đạt gần 25%, tăng từ 10% một thập kỷ trước. Giá carbon trung bình cũng đang tăng ở những khu vực carbon được định giá, đạt 20 USD/tấn. Nhưng ở những khu vực không thực hiện định giá carbon, giá carbon trung bình sẽ giảm xuống còn 5 USD/tấn. Tuy nhiên, bà Georgieva cho rằng giá carbon cần phải đạt ít nhất 85 USD/tấn vào năm 2030. Bà nhận xét định giá carbon là một "công cụ tuyệt vời" vì nó giúp giải quyết sự bất bình đẳng và tạo ra nguồn thu mà các chính phủ có thể sử dụng để hỗ trợ các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.
Hungary gửi tối hậu thư cho EU về Ukraine Trong thư gửi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, Thủ tướng Hungary đề nghị xem xét lại toàn bộ chính sách của EU đối với Ukraine, làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng bế tắc kéo dài giữa Budapest và Brussels. Thủ tướng Hungary Viktor Orban phát biểu tại cuộc họp báo ở Budapest. Ảnh: AFP/TTXVN Theo tờ Politico...