Viện dẫn BLHS 2015 sai, tòa huyện bị nhắc nhở

Tòa huyện viện dẫn điều khoản mới của BLHS 2015 đối với bị cáo về tội môi giới mại dâm, VKS và tòa tỉnh khẳng định viện dẫn như vậy là sai.

Mới đây TAND tỉnh Tây Ninh đã xử phúc thẩm vụ Dương Kim Hậu (sinh năm 1980) bị truy tố về tội môi giới mại dâm do có kháng nghị của VKSND huyện Tân Châu.

Phạm tội vì 200.000 đồng tiền công

Theo hồ sơ, trong các ngày 25 và 27-3, tại quán cà phê thuộc ấp Thạnh Hòa (Thạnh Đông, Tân Châu) do Hậu làm chủ, có hai người đàn ông yêu cầu được mua dâm. Hậu thỏa thuận giá mỗi lần là 500.000 đồng/người, tiền môi giới Hậu được hưởng là 100.000 đồng/người. Thỏa thuận xong, Hậu nói khách mua dâm đến một nhà nghỉ gần đó thuê phòng, sau đó gọi điện thoại báo cho Hậu biết số phòng để gái bán dâm đến.

Khi hai cặp nam nữ đang “vui vẻ” thì bị Công an huyện Tân Châu cùng Công an xã Thạnh Đông phối hợp kiểm tra hành chính và phát hiện, bắt quả tang. Sau đó, Hậu bị Công an huyện Tân Châu bắt, khởi tố về hành vi môi giới mại dâm. Tại CQĐT, Hậu thừa nhận hành vi phạm tội và khai đã thu lợi bất chính do những người mua dâm trả công là 200.000 đồng.

Áp dụng sai bộ luật mới

Tháng 7-2016, TAND huyện Tân Châu xử sơ thẩm đã áp dụng điểm d, điểm đ khoản 2 Điều 328 BLHS 2015; điểm p khoản 1 Điều 46, Điều 47 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) để phạt Hậu 30 tháng tù và phạt bổ sung 5 triệu đồng về tội môi giới mại dâm.

Bản án sơ thẩm nói trên đã bị VKSND huyện Tân Châu kháng nghị. Theo VKS, mức hình phạt đối với Hậu là thỏa đáng nhưng tòa sơ thẩm viện dẫn quy định của BLHS 2015 là sai, cần phải hủy bỏ để viện dẫn quy định tương ứng theo BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).

Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 14-9 vừa qua, HĐXX nhận định về mức hình phạt, cấp sơ thẩm đã xem xét toàn diện vụ án, xử phạt Hậu 30 tháng tù là tương xứng với hành vi phạm tội. Nhưng việc tòa sơ thẩm áp dụng điểm d, điểm k khoản 2 Điều 328 BLHS 2015 là không chính xác vì bộ luật này chưa có hiệu lực pháp luật. Cấp sơ thẩm cần rút kinh nghiệm sai sót này. Từ đó, HĐXX quyết định giữ nguyên hình phạt với bị cáo nhưng tuyên sửa án sơ thẩm về phần áp dụng điều luật, viện dẫn Điều 255 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) thay vì Điều 328 BLHS 2015.

Không phải quy định mới có lợi cho người phạm tội

Trao đổi vớiPháp Luật TP.HCM, các chuyên gia đều đồng tình với nhận định của VKSND huyện Tân Châu và TAND tỉnh Tây Ninh trong vụ án này.

Cụ thể, theo Nghị quyết 144 ngày 29-6-2016 của Quốc hội, dù BLHS 2015, BLTTHS 2015, Luật Tổ chức CQĐT hình sự 2015, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015 bị tạm lùi hiệu lực thi hành để chờ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015 nhưng các quy định mới có lợi cho người phạm tội trong BLHS 2015 vẫn có hiệu lực từ ngày 1-7-2016. Nói cách khác, hiện nay BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) tiếp tục được áp dụng song song với các quy định mới có lợi cho người phạm tội trong BLHS 2015.

Trở lại vụ án trên, câu hỏi đặt ra là quy định mới về tội môi giới mại dâm (Điều 328 BLHS 2015) có thuộc trường hợp có lợi cho người phạm tội để tòa sơ thẩm áp dụng đối với bị cáo hay không? Theo Điều 1 Nghị quyết 109/2015 của Quốc hội (về việc thi hành BLHS 2015), BLHS 2015 có một số tội, một số hành vi được bãi bỏ hoặc giảm nhẹ hơn so với BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) nhưng không hề có hành vi môi giới mại dâm. Như vậy, việc tòa sơ thẩm viện dẫn điều khoản của BLHS 2015 về tội môi giới mại dâm là không đúng mà phải viện dẫn quy định tương ứng theo BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), cụ thể là Điều 255 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).

Nâng định lượng khởi tố, giảm khung hình phạt… Theo Nghị quyết 109/2015 của Quốc hội, một số tội danh trong BLHS 2015 có cấu thành tội phạm, khung hình phạt nhẹ hơn BLHS hiện hành. Chẳng hạn ở tội đánh bạc, Điều 321 BLHS 2015 quy định cấu thành định lượng vật chất với trị giá từ 5 triệu đồng trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự, trong khi Điều 248 BLHS hiện hành quy định trị giá từ 2 triệu đồng trở lên. Hoặc tội tàng trữ trái phép chất ma túy, khoản 1 Điều 249 BLHS 2015 phạt tù người phạm tội từ một năm đến năm năm thay vì từ hai năm đến bảy năm theo khoản 1 Điều 194 BLHS hiện hành… Nghị quyết 109/2015 cũng quy định BLHS 2015 không xử lý hình sự đối với người thực hiện hành vi mà BLHS hiện hành quy định là tội phạm gồm các tội tảo hôn, báo cáo sai trong quản lý kinh tế, vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, sử dụng trái phép quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng, không chấp hành các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế hành chính. Ngoài ra, với một số hành vi trong BLHS hiện hành gồm hoạt động phỉ, đăng ký kết hôn trái pháp luật, kinh doanh trái phép, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, nếu sau 0 giờ ngày 1-7-2016 mới bị phát hiện thì không khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử mà sẽ xem xét theo những tội danh tương ứng. Tiêu điểm 195 quy định có lợi Ngày 13-9, TAND Tối cao đã ban hành Công văn 276 hướng dẫn một số quy định có lợi cho người phạm tội của BLHS 2015 bao gồm: – Xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; – Quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới; – Mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự; – Miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội. Tổng cộng có 195 quy định có lợi cho người phạm tội trong BLHS 2015 được tập hợp trong danh mục ban hành kèm Công văn 276 và được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của TAND Tối cao. Bên cạnh đó, công văn này còn đề cập đến những thủ tục tố tụng quy định tại BLTTHS 2015 thi hành quy định có lợi cho người phạm tội của BLHS 2015 bao gồm: – Chuyển hình phạt tử hình sang hình phạt chung thân; – Tha tù trước thời hạn có điều kiện; – Xóa án tích; – Xử lý hình sự đối với người dưới 18 tuổi.

THANH TÙNG

Theo PLO