Viêm ruột thừa, cắt bỏ hay giữ?

Viêm ruôt thưa la bênh thương găp nhât trong câp cưu ngoai khoa.

Trong một bài viết gần đây trên báo đài, có người đã dẫn thông tin của các nhà khoa học ở đại học Duke (Mỹ) cho rằng ruột thừa không hẳn vô tích sự mà có những tác dụng tốt với hệ tiêu hoá. Mặc dù đây chỉ là nghiên cứu ban đầu về vai trò của ruột thừa khi không bị viêm nhưng do truyền thông chưa đúng nên đã làm không ít người hiểu lầm, khi đau ruột thừa chỉ uống kháng sinh giảm đau để giữ lại bằng được đoạn ruột này, làm chậm việc điều trị kịp thời.

Viêm ruôt thưa la bênh thương găp nhât trong câp cưu ngoai khoa. Do triêu chưng lâm sang đa dang va không co xet nghiêm chuyên biêt đê chân đoan chinh xac nên có khoang 1/5 cac trương hơp bi chân đoan nhâm (nhât la ơ tre em, ngươi gia) va khoang 15% bị căt ruôt thưa trong câp cưu ma ruôt thưa binh thương.

Cơn đau bắt đầu quanh rốn

Triêu chưng điên hinh cua viêm ruôt thưa câp thường là đau bung. Khơi đâu điêm đau xuất hiện ơ thương vi hay quanh rôn, sau đo vai giơ triêu chưng đau bung mơi khu tru ro ơ vi tri hô châu phai. Đau bung di chuyên tư thương vi hay quanh rôn xuông hô châu phai la triêu chưng phân biêt tôt nhât trong bênh sư viêm ruôt thưa, chiêm ty lê đên 80% số bênh nhân đên kham. Kem theo đau bung, bênh nhân co cac triêu chưng khac như chan ăn, buôn nôn hay nôn oi. Ngoai ra bênh nhân co thê bị tiêu chay (thương găp ơ tre em), nhiêm trung như sôt nhe 37,5 – 38oC, mach nhanh 90 – 100 lân/phut, môi khô, lươi bân. Nêu bị sôt cao 39 – 40oC thương la viêm ruôt thưa đa co biên chưng.

Viêm ruột thừa rất dễ bị chẩn đoán nhầm vơi nhiêu bênh khac co triêu chưng đau bung ơ vung hô châu phai như: viêm hach mac treo ruôt câp, cơn đau quăn thân do soi niêu quan phai, nang buông trưng phai xoăn, thai ngoai tư cung, viêm manh trang, viêm tui thưa Meckel…

Mổ muộn dễ gặp biến chứng

“Không nên sư dung khang sinh vơi hy vong dâp tăt tinh trang viêm ruôt thưa câp, vi se gây ra nhiêu biên chưng nguy hiêm anh hương đên sinh mang”

Viêm ruôt thưa nếu không đươc mô ngay co thê xay ra cac biên chưng. Biên chưng thương nhât la vơ ruôt thưa gây viêm phuc mac. Biên chưng nay co thê xay ra sau 24 – 48 giơ, thường gặp ơ tre em va ngươi gia, do triêu chưng không điên hinh, bênh nhân đên bênh viên muôn. Trên lâm sang co thê viêm ruôt thưa hai thi, biểu hiện khơi đâu vơi cơn đau bung keo dai trong nhiêu giơ nhưng sau đo giam dân cac triêu chưng (thơi gian giam đau đanh lưa), trong thơi gian đo tinh trang viêm cua ruôt thưa vân tiên triên, sau đo bênh nhân đau trơ lai va đau dư dôi hơn, đó cũng la luc ruôt thưa đa vỡ.

Biên chưng thư hai cua viêm ruôt thưa la apxe ruôt thưa, ruôt thưa bi vơ nhưng may măn la đươc cac tang chung quanh như ruôt non, mac nôi lơn đên bao boc lai, tao ô mu ngăn cach vơi khoang bung con lai. Bênh nhân co triêu chưng đau bung rât ro ơ vung hô châu phai, sưng nê ơ vung hô châu phai, kem sôt cao.

Biên chưng thư ba la đam quanh ruôt thưa. Đây la trương hơp may măn nhât, ruôt thưa bi viêm đươc cac cơ quan chung quanh đên bao phu tao thanh môt mang cưng chăc ơ vung hô châu phai, đau bung it va giam dân. Mang cưng đo hiên diên keo dai đên vai thang va tan dân. Co thê môt thơi gian sau se đau lai va thương đươc khuyên mô căt ruôt thưa sau đo sáu thang.

Cẩn trọng khi trị bằng kháng sinh

Điêu tri viêm ruôt thưa câp hiện chi co phương phap điêu tri duy nhât la phâu thuât, chung ta không nên sư dung khang sinh vơi hy vong dâp tăt tinh trang viêm, vi se gây ra nhiêu biên chưng nguy hiêm anh hương đên sinh mang.

Thủ phạm gây viêm ruột thừa Theo tô chưc y tê thê giơi, năm 1995 tai My ty lê ngươi măc bênh viêm ruôt thưa la 225/100.000 dân, lưa tuôi măc bênh nhiêu nhât la tư 10 – 34 tuôi, ơ Phap la 195/100.000 dân, lưa tuôi măc bênh la 11 – 36 tuôi… Nguyên nhân viêm ruôt thưa la do tăc nghen long ruôt thưa mà các thủ phạm được điểm mặt gôm: ket soi phân trong long ruôt thưa; vât la như cac hat nho trai cây (hat chanh, ơt, hat sơri…) hoăc ky sinh trung đương ruôt (giun, giun kim…); phi đai cac nang bach huyêt dươi niêm mac trong nhiêm trung đương ruôt hay nhiêm trung toan thân; do bươu thanh ruôt thưa hay thanh manh trang đe vao…

Co môt sô trương hơp, như cac thuỷ thu sông trên cac tau viễn dương co suy nghĩ muôn đươc mô căt ruôt thưa dư phong du không co triêu chưng viêm, đê phong ngưa biên chưng khi đang đi trên biên nhiêu ngay, không có cơ quan y tê thưc hiên phâu thuât. Xu hương nay đang con nhiêu ban cãi, quan điểm ung hô và chông lai đều co.

Với những bênh nhân tre tuôi, nhât la phụ nư, thương ngai mô căt ruôt thưa vi sợ sẽ co môt seo xâu ơ hô châu, không thê măc ao tăm hai manh hay anh hương đên nghê nghiêp. Trước đây sợ vậy có thể có cơ sở chứ tư thâp niên 90 trở lại đây, phâu thuât nôi soi đã phat triên và hâu hêt bênh viên lơn đêu đã mô căt ruôt thưa qua nôi soi thì nỗi sợ đó là không đáng. Vơi phẫu thuât nội soi, bênh nhân không con seo mô to ơ hô châu ma chi co cac vêt seo nho 0,5cm đê đăt ông nôi soi, sau vai thang hâu như không con thây vêt seo nay nưa.

Y học đã có những tiên bô mới, phâu thuât căt ruôt thưa vì vậy đã trơ nên dê dang hơn, it biên chưng, seo mô không đang kê. Do đo nên đên kham sơm khi co triêu chưng nghi viêm ruôt thưa đê đươc chân đoan va điêu tri sơm, tranh cac biên chưng không đang có xay ra.

TheoThS.BS Dương Phước Hưng

SGTT