Vì sao tỷ lệ tử vong trong làn sóng COVID-19 thứ hai ở EU và Mỹ không tăng mạnh

Giới thống kê dữ liệu sức khỏe nhận thấy tỷ lệ tử vong do virus SARS-CoV-2 trong làn sóng COVID-19 thứ 2 đang diễn ra tại Mỹ và châu Âu không tăng nhanh như tỷ lệ ca nhiễm.

Điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại Prague, CH Séc ngày 14/10. Ảnh: AFP/TTXVN

Châu Âu đang đắm chìm trong làn sóng COVID-19 thứ hai. Tỷ lệ các ca mắc mới đang tăng một cách chóng mặt trên khắp châu lục. Nhiều chính phủ phải tái áp đặt các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt. Các nền kinh tế một lần nữa lại bị đóng băng. Tuy nhiên, vẫn còn một tia hy vọng le lói khi tỷ lệ tử vong do virus SARS-CoV-2 không tăng nhanh bằng tỷ lệ ca nhiễm như trong làn sóng đầu tiên.

Dữ liệu được Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh châu Âu (ECDC) thu thập cho thấy trong khi số ca mắc mới tăng vọt tại Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Đức và các nước châu Âu khác, số ca tử vong không tăng theo tỷ lệ tương tự.

“Tỷ lệ tử vong giảm. Tại Anh, tỷ lệ này giảm dần từ tháng 6 và đến tháng 8 chạm xuống mức thấp nhất. Dự đoán của chúng tôi là tỷ lệ tử vong do COVID-19 trong một thời gian tới sẽ tăng lên một chút, nhưng không thể bằng như đợt bùng dịch đầu tiên”, hãng CNN dẫn lời Jason Oke – nhà thống kê cấp cao tại Viện Khoa học Chăm sóc Sức khỏe Ban đầu Nuffield.

Cùng với các đồng nghiệp Carl Heneghan tại Trung tâm Dược và nhà kinh tế học sức khỏe Daniel Howdon, Oke đã nghiên cứu và tìm ra tỷ lệ tử vong vì COVID-19 tại Anh vào tháng 6 là dưới 3%. Đến tháng 8, con số này giảm còn 0,5% và hiện tại ở mức 0,75%. “Chúng tôi nghĩ lý do khiến tỷ lệ tử vong thấp là do tuổi tác và phương thức chữa trị”, nhà thống kê giải thích.

Tỷ lệ tử vong do COVID-19 thấp không chỉ xảy ra mỗi tại châu Âu. Tại New York (Mỹ), tỷ lệ tử vong từ những người nhập viện do COVID-19 cũng giảm dần. Theo một bản phân tích dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ, tỷ lệ tử vong giảm từ 6,7% trong tháng 4 xuống còn 1,9% trong tháng 9.

Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 tại London, Anh ngày 18/3. Ảnh: AFP/TTXVN

Giới phân tích chỉ ra lý do rõ ràng nhất khiến tỷ lệ tử vong thấp xuất phát từ độ tuổi, khi ngày càng có nhiều người trẻ tuổi hơn, khỏe mạnh hơn mắc bệnh.

Làn sóng COVID-19 đầu tiên tấn công người cao tuổi ở châu Âu gây ra tổn thất nặng nề, lan rộng ra các bệnh viện và viện dưỡng lão. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi trong mùa hè qua với việc virus SARS-CoV-2 lây lan nhanh hơn ở những người trẻ tuổi đi nhà hàng, quán bar và những nơi công cộng khác. Theo ECDC, độ tuổi trung bình của những người mắc COVID-19 trên khắp châu Âu đã giảm từ 54 trong khoảng thời gian tháng 1 đến tháng 5, xuống 39 vào tháng 6 và tháng 7.

Những người lớn tuổi với nhiều bệnh lý nền đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn khi mắc thêm COVID-19. Chính vì vậy, một đợt bùng phát ở các bệnh viện và viện dưỡng lão có khả năng gây tử vong cao hơn nhiều so với một đợt bùng phát trong khuôn viên đại học. Theo dữ liệu do các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Kinh tế London thu thập, trung bình 46% số ca tử vong do COVID-19 ở 21 quốc gia xảy ra ở các viện dưỡng lão.

Với xu hướng ngày càng nhiều người trẻ tuổi bị mắc bệnh và tỷ lệ tử vong nói chung đã giảm xuống song điều này không có nghĩa là bản thân virus SARS-CoV-2 trở nên ít nguy hiểm hơn. Nếu virus bắt đầu tái lây lan rộng rãi ở những người lớn tuổi, tỷ lệ tử vong có thể tăng lên một lần nữa.

Tiến sĩ Julian Tang – nhà virus học lâm sàng đồng thời là phó Giáo sư tại Đại học Leicester cho biết: “Virus SARS-CoV-2 rất ổn định và không có nhiều tính đột biến. Sự khác biệt về mức độ nghiêm trọng của bệnh COVID-19 phụ thuộc vào phản ứng miễn dịch của vật chủ cùng với tuổi tác, giới tính, dân tộc và tình trạng y tế sẵn có”.

Các nhà khoa học cũng giải thích trên thực tế, sau khi trải qua làn sóng COVID-19 thứ nhất, đội ngũ nhân viên y tế đã có kinh nghiệm hơn trong việc điều trị căn bệnh.

Tiến sĩ Leora Horwitz – Phó Giáo sư tại Khoa Y tế Dân số thuộc Đại học New York – cho biết: “Trong khi COVID-19 vẫn là một căn bệnh khủng khiếp, những nỗ lực của chúng tôi trong việc cải thiện phương thức điều trị có lẽ đang phát huy tác dụng”.

Cách điều trị bệnh nhân mắc COVID-19 đã thay đổi. Máy trợ thở, vốn được sử dụng liên tục và nhiều khi là quá tải trong thời kỳ đầu của đại dịch, nay đã ít được sử dụng hơn vì các bác sĩ đã biết cách không làm cho tổn thương phổi của những người mắc bệnh nặng hơn, ví dụ như đặt bệnh nhân nằm sấp xuống mặt giường giúp tăng lượng oxy đi vào phổi của một số bệnh nhân.

Trung tâm Kiểm toán và Nghiên cứu Quốc gia về Chăm sóc Đặc biệt chỉ ra rằng bệnh nhân COVID-19 điều trị tại các đơn vị chăm sóc đặc biệt ở Anh, xứ Wales và Bắc Ireland sau ngày 1/9 có cơ hội sống sót cao hơn nhiều so với những người được nhập viện trước đó.

“Tính từ đầu tháng 9, 12% trong tổng số bệnh nhân nhập viên vì COVID-19 tử vong so với tỷ lệ từ đầu năm đến cuối tháng 8 là 39%. Con số đó thể hiệnc ó thể phương thức điều trị đã tốt hơn cũng như các nhân viên y tế biết cách đối phó với dịch bệnh”, chuyên gia Oke kết luận.