Vì sao tuyển Việt Nam ghi ít bàn ở vòng loại World Cup 2022?

5 bàn thắng sau 5 trận không phải thông số tấn công ấn tượng của tuyển Việt Nam ở vòng loại World Cup 2022.

Tuyển Việt Nam đang là đội bóng kỳ lạ ở vòng loại World Cup 2022. Sau 5 trận, thầy trò HLV Park Hang-seo chỉ thủng lưới 1 lần. Chỉ Nhật Bản và Hàn Quốc, hai thế lực bóng đá châu Á, phòng thủ tốt hơn tuyển Việt Nam (chưa thủng lưới). 4 trận sạch lưới sau 5 lượt đá là thành tích chưa từng có của ĐTQG trong lịch sử dự vòng loại World Cup.

Tuy nhiên, trên khía cạnh tấn công, Nguyễn Quang Hải cùng đồng đội là đội đầu bảng ghi ít bàn nhất, với vỏn vẹn 5 lần phá lưới, ít hơn 3 đối thủ xếp sau là UAE, Thái Lan và Malaysia. Vì sao tuyển Việt Nam ghi ít bàn thắng, và đó có phải vấn đề của đội bóng do HLV Park Hang-seo dẫn dắt?

Số bàn thắng của tuyển Việt Nam chỉ đứng thứ 25 trong số 40 đội dự vòng loại World Cup 2022, nhưng Quang Hải cùng đồng đội vẫn đứng ở ngôi đầu. Ảnh: Minh Chiến.

Toan tính của HLV Park

Nếu không tính trận thắng 3-1 trước đội bét bảng Indonesia, tuyển Việt Nam chỉ ghi 2 bàn trong 4 trận gặp Thái Lan (2 lượt), UAE và Malaysia. Trung bình, thầy trò HLV Park ghi 0,5 bàn mỗi trận, có 2 trận không ghi bàn.

So với 5 trận ở vòng loại World Cup 2018, tuyển Việt Nam hiện tại ghi ít hơn 2 bàn. Xét thông số ghi bàn của 20 đội dự vòng loại World Cup 2022, đội bóng áo đỏ chỉ đứng hạng 25. Nhưng, đây không phải vấn đề đáng lo, bởi vòng loại World Cup không phải cuộc đua bàn thắng. Vé đi tiếp được trao cho đội giành nhiều điểm nhất, chứ không phải ghi nhiều bàn thắng nhất.

Không phải năng lực tấn công hay phòng ngự, mà khả năng tích lũy điểm số mới đang là cầu nối đưa tuyển Việt Nam đứng trên ngôi đầu. Trung bình cứ ghi 1 bàn, các học trò của HLV Park lại giành 2,2 điểm. Ghi ít bàn, nhưng mỗi lần xé lưới đối thủ của tuyển Việt Nam đều mang lại điểm số trực tiếp. Đơn cử, UAE nã tới 5 bàn vào lưới Indonesia, chỉ đổi lấy 3 điểm, bằng với 1 bàn tuyển Việt Nam ghi vào lưới Malaysia.

Đội bóng có hàng công mạnh, chưa chắc đã có thứ hạng tốt. Ở bảng C, Iran là đội ghi bàn nhiều nhất với 17 pha lập công, nhưng chỉ đứng hạng ba, kém Iraq 5 điểm dù ghi bàn gấp đôi đối thủ. Ở bảng H, Hàn Quốc ghi 10 bàn, bằng Turkmenistan và Triều Tiên cộng lại, nhưng bằng điểm hai đối thủ này.

Ở cuộc chơi đường trường kéo dài suốt 2 năm, các đội bóng sẽ tìm cách thắng đối thủ, hoặc ít nhất không để thua. Trên bàn cờ chiến thuật, bàn thắng chỉ là phương tiện. Chiến thắng mới là mục đích.

Ngoài ra, ở bảng đấu với các đối thủ có trình độ cao (Thái Lan, UAE dự vòng loại thứ ba World Cup 2018, Malaysia là á quân AFF Cup, Indonesia là đội mạnh nhất nhóm hạt giống cuối), Quang Hải cùng đồng đội buộc phải toan tính, phân phối sức lực hợp lý, không thể muốn bung là bung.

Quan trọng là tuyển Việt Nam đá để chủ động hướng tới thế trận chặt chẽ và chiến thắng tối thiểu. Đây là ý đồ của ban huấn luyện, chứ không phải vì năng lực có hạn nên đội bóng ghi ít bàn thắng.

Tuyển Việt Nam của HLV Park rất khó bị đánh bại trong những trận cầu lớn. Ảnh: Minh Chiến.

“Tuyển Việt Nam cùng bảng với nhiều đối thủ mạnh. Do đó, HLV Park Hang-seo phải sắp xếp lối đá chắc chắn, đạt mục tiêu không thua trước đã, sau đó tận dụng thời cơ, ăn bàn theo tình huống. HLV Park không chủ đích để tuyển Việt Nam tấn công đến cùng. Chúng ta luôn hướng đến ghi 1 bàn thắng, sau đó sẽ rình rập chờ đợi để ghi thêm.

Tuyển Việt Nam chơi an toàn, lấy phòng ngự làm điểm tựa nên 1-0 là đủ rồi. Cách chơi này giống như đi chợ mua sắm chi ly, mua gì cũng đúng giá, không tiêu xài hoang phí”, BLV Vũ Quang Huy phân tích về lối chơi “vừa đủ” của tuyển Việt Nam.

Đồng tình với quan điểm trên, chuyên gia Phan Anh Tú cho rằng ở những sân chơi đỉnh cao, ghi 1 bàn hay giành 1 điểm cũng là quý giá. Tính chất căng thẳng của các trận đấu đòi hỏi HLV phải toan tính để có kết quả tốt, thay vì chỉ thấy cái lợi trước mắt.

“Ghi bàn ít hay nhiều còn phụ thuộc vào đối thủ. Bóng đá có khách quan và chủ quan, phải xem xét từ cả đội mình lẫn đội bạn. Đối thủ của Việt Nam ở bảng G đều hay và cao tay không phải đơn giản để thắng. Ở những trận đấu căng thẳng, ghi 1 bàn là quý, đủ tạo được khác biệt.

Số bàn thắng không nói lên điều gì, vấn đề là ĐTQG chủ động về chiến thuật, kiểm soát được trận đấu và có kết quả tốt, như thế đã là thành công lớn. Trong các trận đấu vừa qua, tuyển Việt Nam kiểm soát tốt, chơi chủ động, ít thấy trận đấu nào rơi vào thế bị động. Đội có thể phòng ngự hoặc dồn lên áp đặt đối thủ khi cần”.

Tìm kiếm miếng đánh mới

HLV Park Hang-seo có thể hài lòng với toan tính chuẩn xác ở 5 trận đầu tiên. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa ông sẽ sao chép toàn bộ công thức ở 3 trận đấu còn lại. Gần 2 năm qua, Thái Lan, UAE, Malaysia hay đội cuối bảng Indonesia đều thay đổi rất nhiều. Muốn bảo vệ vị trí, tuyển Việt Nam buộc phải có tinh chỉnh.

HLV Park không giấu mong muốn cải cách chiến thuật ở ĐTQG. Ông nhấn mạnh: lối chơi của toàn đội đã bị bắt bài, do đó, tuyển Việt Nam có thể phải xoay sang những sơ đồ chiến thuật khác để nâng cấp về lối đá.

Đầu 2020, HLV Park để lộ tên những nhân tố ông muốn triệu tập lên tuyển như Dương Văn Hào, Võ Huy Toàn, Nguyễn Hải Huy… Sự xuất hiện của nhân tố mới là một mũi tên trúng hai đích: vừa tạo động lực cho dàn cựu binh phải nỗ lực giành lại vị trí, vừa tạo luồng gió mới, khiến đối thủ không thể lường trước.

Tuy nhiên, khát vọng thay đổi hình ảnh đội tuyển của ông Park cho vòng loại World Cup 2022 đang vấp phải nhiều chông gai. Trước tiên, HLV người Hàn Quốc không có trong tay đủ nhân sự để xoay xở, đơn cử như hàng phòng ngự. 16 trong số 37 cầu thủ được gọi ở đợt tập trung này là các hậu vệ, nhưng các nhân tố mới như Lê Văn Xuân, Nguyễn Minh Tùng, Đỗ Thanh Thịnh hay Bùi Hoàng Việt Anh khó thế chỗ đàn anh trong tương lai gần.

Sự trở lại của Văn Đức hay phong độ cao của Văn Toàn mang tới cho tuyển Việt Nam nhiều lựa chọn. Ảnh: Minh Chiến.

Làn gió mới có thể đến từ hàng công. Sau lời phàn nàn của HLV Park về việc tiền đạo nội “lép vế” so với chân sút ngoại đã được cầu thủ hồi đáp tích cực, khi Nguyễn Văn Toàn, Nguyễn Tiến Linh, Phan Văn Đức và Nguyễn Công Phượng ghi tổng cộng 24 bàn ở V.League. Dàn cầu thủ của HLV Park đã có thêm 2 năm và 30 trận đấu để tích lũy thêm kinh nghiệm. Đặc biệt, sự trở lại của Văn Đức là món quà với tuyển Việt Nam. Tiền đạo sinh năm 1996 chạy chỗ thông minh, dứt điểm tốt và giỏi tạo đội biến.

“Số bàn thắng ít ỏi của tuyển Việt Nam, một phần nguyên nhân đến từ việc thiếu tiền đạo giỏi, nên phải đá căn cơ. Giai đoạn cuối 2019, chúng ta không có Văn Đức, nên cánh trái của đội tuyển thiếu hẳn uy lực. Các cầu thủ còn lại đã thi đấu nỗ lực, nhưng không dễ khỏa lấp thiếu sót của Văn Đức. Trong năm 2018, cầu thủ xứ Nghệ đá rất hay ở cánh trái”, BLV Quang Huy nhấn mạnh.

Thi đấu ở hàng tấn công yếu kém của SLNA là cơ hội để Văn Đức rèn kỹ năng độc lập tác chiến, yếu tố rất cần thiết bởi trong 3 trận tới, tuyển Việt Nam có thể tiếp tục chơi chặt chẽ. Khi ấy, các tiền đạo cần nhiều bài vở để phối hợp, xử lý tạo ra khác biệt.

Ngoài các tiền đạo trẻ, HLV Park cũng gọi thêm Nguyễn Anh Đức, “lão tướng” đang tỏa sáng ở CLB Long An. Anh Đức là cái tên duy nhất chơi ở giải hạng Nhất được gọi lên tuyển. Nếu không phải Anh Đức, khó cầu thủ nào có được ngoại lệ này. Ở bên kia sườn dốc sự nghiệp, Anh Đức vẫn hữu dụng nhờ khả năng làm tường, tỳ đè và không chiến.

Gọi trở lại Anh Đức, HLV Park Hang-seo đang hướng tới những miếng đánh mới đa dạng và khó lường hơn. Đây là toan tính hợp lý về đường dài. Khi hàng thủ đang lung lay với vấn đề của hàng loạt trụ cột, sự bùng nổ của hàng công sẽ mang tới niềm hy vọng cho tuyển Việt Nam. Tinh chỉnh chiến thuật ở từng vị trí, nếu áp dụng đúng bối cảnh, có thể tạo ra khác biệt lớn.

Cái giỏi của HLV, đôi khi nằm ở chiến lược hơn là chiến thuật. Ông Park đã tính đúng trong hơn nửa chặng đường. Trước ngưỡng cửa lịch sử, tuyển Việt Nam một lần nữa cần đến tầm nhìn và cái đầu lạnh của vị tướng tài.