Vì sao Trung Quốc cải tạo Il-76 thành phiên bản tiếp dầu Il-78?

Trang “Russianplanes” của Nga ngày 25-3-2014, công bố một bức ảnh cho thấy một chiếc máy bay vận tải IL-76 của không quân Trung Quốc đang bay thử, được sơn sửa tương tự như máy bay tiếp dầu IL-78, bức ảnh này đã thu hút sự chú của nhiều chuyên gia quân sự.

Trên các bức ảnh cho thấy, máy bay vận tải IL-76 của không quân Trung Quốc được sơn theo kiểu dáng mới, phần nửa thân trên được sơn màu xanh lam, nửa thân dưới được sơn màu trắng, ở đầu máy bay được trang trí đường viền hình cánh sóng.

Đầu năm 2013, trang web này cũng đăng tải một bức ảnh, cho thấy một chiếc máy máy bay vận tải IL-76 MD của không quân Trung Quốc xuất hiện ở sân bay Zhukovsky ngoại ô thủ đô Moscow của Nga, màu sơn mới của chiếc máy bay này đã trở thành điểm nhấn, được nhiều chuyên gia quân sự quan tâm chú ý.

Tiếp dầu trên không đem lại sự thay đổi mang tính cách mạng cho lực lượng tác chiến không quân, nên nó được mệnh danh là “Phương tiện tăng cường lực lượng” của không quân, trở thành một yếu tố cấu thành rất quan trọng đối với lực lượng tác chiến không quân tầm xa của mọi cường quốc.

Hiện tại, Trung Quốc đã có rất nhiều kinh nghiệm đối với vấn đề sử dụng IL-76, nếu như cải tiến loại máy bay vận tải này trở thành một chiếc máy bay tiếp dầu cũng là hợp lý, mà xét về trình độ trang bị và nhu cầu tác chiến hiện nay của không quân Trung Quốc, nước này đang rất cần một loại máy bay tiếp dầu cỡ lớn.

Hiện tại, khả năng tiếp liệu trên không của Trung Quốc rất hạn chế, chủ yếu sử dụng loại máy bay tiếp dầu HY-6, được cải tiến từ máy bay ném bom H-6.

Đây là loại máy bay tiếp dầu quốc nội đầu tiên, đã giải quyết được bài toán tiếp liệu trên không cho các loại máy bay chiến đấu của không quân Trung Quốc. Nhưng nó được cải tiến từ nguyên mẫu máy bay ném bom, vì vậy khoang chứa nhiên liệu rất hạn chế.

Máy bay tiếp dầu Il-78 của Nga đang tiếp liệu cho máy bay ném bom Tu-95MS

HY-6 có thể có thể đồng thời tiếp cho hai máy bay, mang theo tối đa 37 tấn dầu, nhưng một nửa phục vụ cho bản thân nó, còn lượng tiếp liệu vẻn vẹn 18,5 tấn. Về phạm vi hành trình và lượng nhiên liệu mang theo, HY-6 đều kém xa các loại máy bay tiếp dầu chuyên dụng của Nga, Mỹ như Il-78 và KC-135.

Máy bay tiếp dầu IL-78 có thể vận chuyển tối đa 65 tấn dầu, nhiều hơn 18 tấn so với loại máy bay tiếp dầu cũng thuộc dạng lớn trên thế giới là KC-135A Stratotanker của Mỹ (vận chuyển được 46,8 tấn).

IL-78 có thể đồng thời tiếp dầu cho 3 máy bay cùng một lúc, điểm tiếp liệu ở bụng tiếp dầu cho một máy bay ném bom hạng nặng, 2 điểm tiếp liệu bên cánh, chuyên dụng cho hai máy bay chiến thuật, khả năng tiếp dầu rất nhanh.

Hiện nay, số lượt cất cánh của máy bay chiến đấu thuộc lực lượng không quân của hải quân Trung Quốc ngày càng dày đặc. Thời gian lưu không dài, khả năng tuần tra và tác chiến tầm xa của máy bay chiến đấu đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của các phương tiện tiếp liệu trên không hiện đại.

Máy bay vận tải Il-76 của không quân Trung Quốc với màu sơn mới giống máy bay tiếp dầu Il-78

Việc các biên đội tàu khu trục Trung Quốc đã nhiều lần xuyên qua “chuỗi đảo thứ nhất” ra Thái Bình Dương huấn luyện chiến đấu, đã đặt ra những thách thức mới đối với lực lượng tác chiến không quân. Có thể nhận thấy, song hành với các biên đội tàu hải quân ra Thái Bình Dương còn có nhiều máy bay ném bom, máy bay cảnh báo sớm, đòi hỏi Trung Quốc phải gấp rút nâng cao năng lực tiếp dầu trên không.

Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự, Trung Quốc cải tiến máy bay vận tải Il-76 thành loại máy bay tiếp liệu tương tự như Il-78 để sử dụng trong giai đoạn quá độ, chờ máy bay vận tải hạng nặng quốc nội Y-20 và phiên bản cải tiến tiếp dầu của nó ra đời.

Các máy bay tiếp liệu thường được cải tiến từ máy bay vận tải hạng nặng, xuất phát từ các đặc điểm ưu việt của nó là khối lượng vận tải lớn và phạm vi hành trình xa. Trong tương lai, máy bay vận tải hạng nặng Y-20 hiện Trung Quốc đang nghiên cứu, chế tạo cũng sẽ được xem xét cải tiến thành một phiên bản máy bay tiếp dầu.

Tuy nhiên, 2 nguyên mẫu thử nghiệm của Y-20 vẫn đang trong quá trình bay thử, còn một thời gian dài nữa mới nghiên cứu thành công và hình thành năng lực chiến đấu. Để đáp ứng yêu cầu cấp bách về khả năng tiếp liệu trên không, Trung Quốc rất cần có 1 loại máy bay tiếp dầu để lấp chỗ trống trong giai đoạn quá độ này, vì thế họ mới cải tiến Il-76 thành Il-78.

Theo ANTD