Vì sao ông Kim Jong-un không dự lễ duyệt binh ở Bắc Kinh?

Quyết định không tới dự lễ diễu binh quy mô lớn kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến thứ Hai tại Bắc Kinh và 70 năm chiến thắng phát xít ở Moscow cho thấy nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang có xu hướng ngày càng tách biệt Triều Tiên với thế giới.

Thư ký biên tập tạp chí The Diplomat, ông Alexandre Dor nhận định buổi lễ kỷ niệm lần thứ 70 kết thúc Thế chiến thứ Hai tại Quảng trường Thiên An Môn ở thủ đô Bắc Kinh được kỳ vọng là chuyến thăm đầu tiên ra nước ngoài của ông Kim Jong-un với tư cách nhà lãnh đạo Triều Tiên. Tuy nhiên, ông Kim đã quyết định không tới Bắc Kinh bởi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từ chối ngồi cạnh nhà lãnh đạo Triều Tiên trên lễ đài.

Theo bản tin Night Watch của hãng KGS (Mỹ) phát sóng hôm 1/9, “Triều Tiên nhấn mạnh nhà lãnh đạo của họ là quan khách danh dự cấp cao nhất và cần được xếp chỗ ngồi ngay bên tay phải của ông Tập Cận Bình”.

Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang thi hành chính sách ngày càng tách biệt Triều Tiên với thế giới bên ngoài.

Do đó, khi nhận thông báo từ phía Trung Quốc về việc ông Kim được xếp ngồi phía cuối lễ đài, nhà lãnh đạo Triều Tiên đã quyết định hủy chuyến thăm tới Bắc Kinh. Thay thế ông Kim tới Bắc Kinh, Bình Nhưỡng cử Tướng Choe Ryong-hae, Thư ký Ủy ban Trung ương Đảng Lao Động Triều Tiên.

Trong khi phái đoàn Triều Tiên dường như bị gạt ra rìa, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye lại được xếp chỗ ngồi ngang hàng với ông Tập Cận Bình. Đây là vị trí gần nhà lãnh đạo Trung Quốc hơn bất cứ nguyên thủ quốc gia nào ngoại trừ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Điều này thể hiện rõ quan điểm, Trung Quốc đang xích lại gần hơn với Hàn Quốc khi mà Triều Tiên vẫn kiên quyết đối đầu với thế giới.

Kể từ sau chuyến thăm chính thức đầu tiên trên cương vị nhà lãnh đạo Trung Quốc tới Hàn Quốc hồi năm 2013, ông Tập đã gặp mặt và nhóm họp với Tổng thống Park 6 lần. Trước thời điểm ông Kim Jong-il qua đời, cựu lãnh đạo Triều Tiên cũng đã tới thăm Trung Quốc 4 lần trong giai đoạn từ năm 2010 – 2011.

Trái lại, nhà lãnh đạo đương nhiệm Kim Jong-un lại chưa từng tới thăm quốc gia láng giềng quan trọng hay gặp gỡ người đứng đầu Trung Quốc. Nói cách khác, ông Kim Jong-un đang dần phá vỡ mối quan hệ thân tình từng được nhận xét là “như răng với môi” suốt 60 năm giữa Trung – Triều.

Hồi đầu năm nay, nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng đã từ chối lời mời tới dự buổi lễ diễu binh kỷ niệm 70 năm ngày chiến thắng phát xít được Nga tổ chức vào tháng Năm. Theo giới quan sát, thái độ lạnh nhạt với hai đồng minh thân cận nhất trong lịch sử cho thấy trong những chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên, ông Kim không muốn chia sẻ khu vực lễ đài với các nhà lãnh đạo nước ngoài tới dự lễ diễu binh tại Trung Quốc và Nga.

Ngoài ra, quyết định không tới Trung Quốc và Nga còn thể hiện sự “tự tôn dân tộc sâu sắc” mà Triều Tiên đưa ra trong các chương trình tuyên truyền trong nước lâu nay. Thậm chí, hồi tháng 1/2014, ông Kim sẵn sàng đón tiếp cựu tuyển thủ bóng rổ giải nhà nghề NBA của Mỹ Dennis Rodman mà không đếm xỉa tới phái đoàn ngoại giao Trung Quốc được cử sang Bình Nhưỡng chỉ một tháng sau đó.

Trong một bài viết đăng trên tạp chí The Diplomat, tác giả Adam Cathcart từng khẳng định: “Các quan chức trong Bộ Ngoại giao Triều Tiên đã xây dựng sẵn một chiến lược cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc”.

Tuy nhiên, theo ông Aidan Foster-Carter, chuyên gia phân tích các vấn đề liên quan tới Triều Tiên, “Nhiều người vẫn lo ngại ông Kim Jong-un sẽ có những hành động hấp tấp mà không cần suy tính tới hậu quả”. “Cuộc khủng hoảng hồi tháng Tám” giữa hai miền Triều Tiên đã minh chứng cho thấy sự hấp tấp có thể nhanh chóng đẩy hai nước vào nguy cơ bùng nổ một cuộc xung đột tổng lực.

Hồi đầu tháng Tám, Bình Nhưỡng bị cáo buộc là thủ phạm bí mật đặt mìn ở khu vực biên giới, làm hai binh sĩ Hàn Quốc bị thương nặng. Về phần mình, Triều Tiên đã phủ nhận lời buộc tội trên.

Căng thẳng leo thang tới đỉnh điểm hôm 20/8, khi Triều Tiên được cho đã bắn 4 quả đạn pháo về phía lãnh thổ Hàn Quốc. Triều Tiên khẳng định quốc gia này không phải là thủ phạm bắn phát súng khơi mào căng thẳng đầu tiên đồng thời đặt khu vực tiền tuyến vào “tình trạng chiến tranh” và ban bố tối hậu thư yêu cầu Seoul ngừng chương trình phát thanh chống Bình Nhưỡng. Hạn chót của tối hậu thư kết thúc vào ngày 22/8.

Tới ngày 25/8, Hàn Quốc và Triều Tiên đã đạt được thỏa thuận hạ nhiệt căng thẳng, chấm dứt nguy cơ bùng nổ xung đột ở khu vực biên giới hai nước.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

MINH THU (lược dịch)

Theo Vietnam