Vì sao đầu tư gần 29.000 tỷ đồng TP HCM vẫn ngập

Mai Phương Lý10:32 19/09/2015

Quá trình đô thị hóa , biến đổi khí hậu, thiếu vốn … là các nguyên nhân khiến công tác chống ngập tại TP HCM chưa hiệu quả.

Trong 10 năm qua TP HCM đã đầu tư gần 29.000 tỷ đồng cho công tác chống ngập. Ảnh: An Nhơn

Để giải quyết vấn đề thoát nước, từ năm 2001 TP HCM đã quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước trên địa bàn (Quy hoạch 752 do Cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản lập). Chủ yếu áp dụng các giải pháp nâng cấp cống thoát nước , san nền và kiểm soát triều cục bộ, từ năm 2003. Song song đó, quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực TP HCM (Quy hoạch 1547 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông lập) được Thủ tướng phê duyệt từ năm 2008 cũng đang triển khai.

Theo ông Đỗ Tấn Long – Trưởng phòng Quản lý hệ thống thoát nước Trung tâm điều hành chương trình chống ngập TP HCM – năm 2008, trên toàn địa bàn TP có tới 126 điểm ngập chia làm sau vùng chính. Trong đó, vùng trung tâm (gồm các quận 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, Tân Phú, Bình Tân và một phần quận 5, 8 , Bình Thạnh) có tới 85 điểm ngập. Ba năm sau, khi thành phố xác định trong giai đoạn 2011-2015 tập trung tối đa giải quyết tình trạng ngập nước thì vùng trung tâm chỉ còn 31 điểm ngập.

Hàng loạt công trình cải thiện môi trường Nhiêu Lộc – Thị Nghè, cải thiện môi trường nước lưu vực Tàu Hủ – Bến Nghé, kênh Đôi – kênh Tẻ trongthời gian qua đã được triển khai; mới nhất là dự án nâng cấp đô thị (lưu vực Tân Hóa – Lò Gốm) hoàn tất giúp tình trạng ngập nước giảm đáng kể.

Đến nay, khu vực trung tâm chỉ còn hai điểm ngập là đường Phan Anh, đường Ung Văn Khiêm và 7 điểm ngập ngoại vi (An Dương Vương, Hồ Học Lãm, Huỳnh Tấn Phát, Gò Dầu, Trương Vĩnh Ký, Tân Quý, Lê Đức Thọ). “Hồi năm 2008, lưu lượng mưa ở mức 100 mm thành phố bị ngập tới 126 điểm nhưng nay chỉ còn 6-7 điểm”, ông Long cho biết.

Đánh giá hiệu quả của các dự án chống ngập tại TP HCM, các chuyên gia cho rằng dù thành phố đã xóa được nhiều điểm ngập ở nội thành, song tình trạng này đang có xu hướng xuất hiện ở khu vực ngoại thành như quận 2, 7, 9, Thủ Đức, Bình Tân… Chứng tỏ thành phố đang “đuổi” ngập từ chỗ này sang chỗ khác chứ chưa phải “xử lý” ngập. Mới đây nhất, cơn mưa vũ lượng 142 mm xuất hiện chiều 15/9 đã khiến thành phố xuất hiện 66 điểm ngập.

Cơn mưa chiều 15/9 làm 66 điểm ở khắp các quận huyện TP HCM ngập nặng. Ảnh: Hải Hiếu.

Về nguyên nhân khiến các dự án chưa hiệu quả như mong đợi, UBND TP cho rằng, với Quy hoạch 752 hiện thành phố chỉ xây mới và cải tạo gần 2.600 trên 6.000 km2 hệ thống thoát nước; nạo vét hơn 60 km trong 5.005 km kênh rạch và đã hoàn thành giai đoạn 1 của một trong tổng số 12 nhà máy nước thải. Tổng số vốn dành cho quy hoạch này là 24.300 tỷ đồng. Còn Quy hoạch 1547 thì mới xây dựng được một trong số 10 cống kiểm soát triều (Nhiêu Lộc – Thị Nghè) và hơn 60 km đê bao (tổng số 149 km) với tổng số vốn hơn 4.700 tỷ đồng.

“Chậm trễ là do thiếu vốn. Để triển khai 2 quy hoạch trên cần số tiền lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng nhưng thực tế thành phố mới đầu tư được 25.000 tỷ nên khối lượng công việc còn rất hạn chế. Bên cạnh đó, việc giải phóng mặt bằng quá chậm cũng ảnh hưởng đến tiến độ thi công các dự án chống ngập”, Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín cho biết.

Cùng với việc chậm triển khai các quy hoạch thoát nước, TP HCM đang phải đối mặt với nhiều yếu tố bất lợi khiến công tác chống ngập gặp thêm nhiều khó khăn. Một trong số đó là biến đổi khí hậu khiến lượng mưa ngày càng lớn và đỉnh triều trên sông ngày càng cao .

Cụ thể, các cơn mưa có vũ lượng trên 100 mm xuất hiện ngày càng nhiều (mỗi năm 3 lần) và triều cường năm sau luôn cao hơn năm trước với đỉnh triều hiện là 1,68 m so với 10 năm trước đây chỉ là 1,5 m. Ngoài ra, địa hình thấp (41% diện tích có cao độ dưới một mét) và hệ thống kênh rạch chằng chịt (hơn 3.000 tuyến dài hơn 5.000 km) cũng góp phần làm cho TP HCM ngập nặng hơn những nơi khác.

Bên cạnh đó, theo UBND TP, quy hoạch cũ của đô thị Sài Gòn với quy mô dân số chỉ khoảng 2 triệu người nên cơ sở hạ tầng, trong đó hệ thống thoát nước cũng được quy hoạch và thiết kế tương ứng. Tuy nhiên, đến nay dân số thành phố đã hơn 10 triệu người, chưa tính dân vãng lai, dẫn đến lượng nước thải cũng tăng gấp 5 lần.

Video đang HOT

Quán cà phê bị ngập trong cơn mưa lớn. Ảnh: Duy Trần

Trong khi đó, tiến sĩ Nguyễn Bách Phúc (Chủ tịch Hội tư vấn KHCN và Quản lý TP HCM) lại cho rằng, biến đổi khí hậu dù có tác động nhưng không thể gây ảnh hưởng nhanh đến tình hình ngập tại TP HCM như vậy. Hiện, chưa có câu trả lời vì sao triều cường ngày càng cao một cách bất thường.

“Lâu nay chúng ta vẫn nghĩ nguyên nhân là biến đổi khi hậu làm mực nước biển dâng cao. Nhưng thực tế năm 1995-2010 nước biển chỉ dâng cao tối đa 2 cm, trong khi thủy triều ở TP HCM lại dâng 20-25 cm và có thể cao hơn nữa. Không ai đi nghiên cứu vì sao nước biển chỉ dâng 2 cm mà triều cường lại cao hơn gấp nhiều lần như vậy? Đây mới chính là nguyên nhân gây ngập”, ông Phúc nói.

Theo ông Phúc, các vùng sình lầy ở quận 7, Nhà Bè vốn là những lá phổi, nơi thoát nước cho toàn thành phố, nhưng đã bị san lấp hết để xây dựng công trình nhà cửa. “Thành phố ngập nặng là do chúng ta đã làm chết những lá phổi này. Đã sai lầm khi cho đô thị hóa xuống vùng trũng thấp, đã lấp sạch cả vùng trữ nước nên thành phố ngày càng ngập. Bây giờ cứ đi chống ngập theo kiểu giật gấu vá vai thì có bao nhiêu tiền đi nữa cũng không thể nào hiệu quả được”, ông Phúc nêu quan điểm.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Hồ Long Phi, Giám đốc Trung tâm Quản lý nước và biến đổi khí hậu (ĐHQG TPHCM) cho rằng, nguyên nhân chính khiến thành phố ngập ngày càng nặng là do quá trình đô thị hóa, bêtông hóa thiếu kiểm soát. Nhiều công trình xây dựng chiếm mất diện tích thoát nước, san lấp kênh rạch nhưng lại không có gì để bù đắp, trong khi công trình thoát nước chỉ được đầu tư nhỏ giọt.

“Quá trình xây dựng đô thị, phát triển hạ tầng của thành phố đã bắt đầu từ mấy chục năm trước. Trong khi công tác chống ngập chỉ mới bắt đầu độ 10 năm trở lại đây. Thông thường, khi chi 10 đồng cho phát triển đô thị như xây khu chung cư, khu công nghiệp, khu dân cơ mới… thì phải có 2 đồng dành cho hạ tầng chống ngập. Nhưng thực tế, con số này ở TP HCM chưa tới 10% yêu cầu”, ông Phi phân tích.

Theo tiến sĩ Phi, vốn đô thị hóa phần lớn là của tư nhân, san lấp kênh rạch, xây dựng cao ốc nhưng lại không dành lối thoát cho nước mà chỉ muốn đẩy nước đi chỗ khác. “Chống ngập cứ chống ngập, san lấp kênh rạch vẫn san lấp thì không thể hiệu quả được”, ông nói.

Hữu Nguyên

Theo VNE

TPHCM: Hàng nghìn tỉ đồng không ngăn nổi nước ngập!

Nhiều ngày qua, tình hình ngập nước tại TPHCM diễn biến hết sức nghiêm trọng, gây ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống, sinh hoạt của người dân. Việc thành phố đầu tư hàng nghìn tỉ đồng để chống ngập, nhưng tình hình vẫn không khả quan là mấy.

Cứ sau mỗi trận mưa lớn, các tuyến đường ở thành phố lại hóa sông, nhiều khu vực ngập đến cả mét khiến xe cộ chết máy, người dân phải thức trắng đêm để tát nước ra khỏi nhà, di dời tài sản.

Nhiều tuyến đường bị ngập nước hơn 5 năm nay khiến người dân phải bán nhà để đi nơi khác sinh sống.

TPHCM ngập càng nặng

Ghi nhận thực tế của PV Dân trí cho thấy, đường Kinh Dương Vương (đoạn gần bến xe miền Tây, phường An Lạc, quận Bình Tân), nhiều năm trở thành nỗi ám ảnh của người dân thành phố mỗi khi có việc phải chuyển qua đoạn đường này trong những ngày mưa.

Cứ mỗi khi mưa lớn, cả đoạn đường dài hơn 3km từ giao lộ Hồ Học Lãm đến Bến xe miền Tây bị ngập tới yên xe máy, nhà dân sống hai bên đường phải đắp đê, xây tường cao cả mét trước cửa để chống lũ.

Đường Kinh Dương Vương trở thành nỗi ám ảnh đối với người dân thành phố mỗi khi có việc phải di chuyển qua đây ngày mưa

Trước đây, hàng quán dọc hai bên đường hoạt động rất nhộn nhịp, tuy nhiên kể từ khi đường bị ngập, các hoạt động kinh doanh, buôn bán của người dân bị ngưng trệ, nhiều người phải bán nhà chuyển đi nơi khác để sinh sống.

Tại khu vực này có hai cây xăng, tuy nhiên vào thời điểm mùa mưa, cây xăng chỉ hoạt động được vào ban ngày, còn đến chiều tối là phải che đậy để tránh bị nước tràn vào hầm xăng.

Tình trạng ngập triền miên cũng diễn ra trên tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh đoạn từ chân cầu Sài Gòn cho tới cầu Thủ Thiêm (quận Bình Thạnh). Mỗi khi mưa lớn, đoạn đường này đều ngập lênh láng, nhiều điểm thấp nước ngập đến 1 mét.

Do khu vực này thường xuyên bị ngập nên các hộ dân sống hai bên đường phải xây "lô cốt" ngay trước cửa nhằm tránh bị nước tràn vào nhà. Những ngày mưa lớn, cả gia đình phải thay nhau ngồi tát nước ra khỏi nhà.

Nhà dân bị nước tràn vào gây hư hỏng tài sản

Đường là vậy, các chung cư, nhà cao tầng cũng không khá hơn là mấy mỗi khi trời mưa. Thời gian qua, nhiều nhà cao tầng, hầm chung cư bị ngập nước gây thiệt hại không nhỏ cho người dân.

Cụ thể vào tháng 9/2013, trận mưa lớn kéo dài khiến tầng hầm của chung cư Khang Gia nằm trên đường Quang Trung (phường 14, quận Gò Vấp, TPHCM) bi ngập sâu, thang máy không hoạt động. Hàng trăm người dân phải cuốc bộ leo 11 tâng nha trong nhiều ngày.

Hay như ngày 6/9/2014, tầng hầm bãi đỗ xe của tòa nhà Sài Gòn View (số 117 Nguyễn Cửu Vân, phường 17, quận Bình Thạnh, TPHCM) bị nước nhấn chìm, lực lượng chức năng phải sử dụng nhiều máy bơm để bơm nước ra ngoài cứu tài sản.

Mưa ngập gây thiệt hại về tài sản cho người dân nhưng không một ai đứng ra chịu trách nhiệm, mà chỉ đổ lỗi cho thiên tai, trong khi đó người dân phải đóng thuế để chi tiền chống ngập

Và trận mưa lớn vào chiều 15/9 mới đây đã khiến nước tràn vào gây ngập tầng hầm chung cư Green Hills (phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân, TPHCM) gây cảnh mất điện, mất nước và thang máy không hoạt động.

Theo giải thích của các chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng trên là việc lấn chiếm sông, kênh, rạch làm giảm khả năng thoát nước của thành phố.

Trao đổi với PV Dân trí, PGS - TS Hồ Long Phi - Giám đốc Trung tâm Quản lý nước và biến đổi khí hậu (WACC), ĐHQG TPHCM - cho rằng, chính quá trình đô thị hóa quá nhanh mà không chú trọng đầu tư hạ tầng chống ngập đã góp phần không nhỏ vào tình trạng ngập khủng khiếp của TPHCM như hiện nay.

Sau trận mưa kỷ lục gây ngập nặng vào chiều 15/9, một nhà dân trên đường Kinh Dương Vương phải xây thêm bờ kè ngay trước cửa nhà để chống lũ

Nói về tình trạng ngập ngày càng nghiêm trọng ở thành phố, ông Đỗ Tấn Long - Trưởng phòng Quản lý hệ thống thoát nước Trung tâm điều hành chương trình chống ngập TPHCM cho biết, do hệ thống cống ở nội đô được thiết kế để thoát nước với lượng mưa 86 mm. Tuy nhiên, cơn mưa chiều tối 15/9 có vũ lượng lên đến 142 mm, kéo dài nhiều giờ liền nên cống không thể thoát kịp gây ngập.

Về các giải pháp chống ngập sắp tới, đại diện Trung tâm điều hành chương trình chống ngập TPHCM cho biết: Thành phố đã quy hoạch xây dựng 103 hồ điều tiết ở các quận, huyện. Trong 5 năm tới sẽ thực hiện thí điểm trước 3 hồ gồm Bàu Cát (quận Tân Bình), Khánh Hội (quận 4) và Gò Dưa (quận Thủ Đức) với tổng kinh phí hơn 950 tỷ đồng.

Dự báo từ nay đến cuối năm, tình hình ngập nước sẽ diễn ra nghiêm trọng hơn, bởi sẽ xuất hiện nhiều đợt triều cường lớn kết hợp với mưa lớn.

Nhiều cây xăng hai bên đường Kinh Dương Vương phải thường xuyên đóng cửa để chạy lụt

Hệ thống đường sắt ở TPHCM cũng bị ảnh hưởng nặng nề do mưa ngập

Việc tầng hầm chung cư bị ngập nước sau mỗi trận mưa lớn đang khiến nhiều người lo lắng

Một cửa hàng bán quần áo trên đường Kinh Dương Vương phải đem hàng ra phơi nắng do hàng bị ngập nước

Đình Thảo

Theo Dantri

TP HCM thay 25 cống ở nơi 'mưa là ngập' Tại khu vực ngập nhiều ngày sau mưa, thành phố cho thay 25 cống tiết diện nhỏ bằng cầu bản để thoát nước ra kênh. UBND TP HCM vừa chấp nhận cho quận Bình Tân thay thế 25 cống thoát nước đầu các con hẻm tại đường Ấp Chiến Lược bằng cầu bản nhằm đảm bảo nhu cầu thoát nước ra kênh Liên...