Vì sao Bộ Y tế đề nghị cấm thuốc lá điện tử?

Để qua mặt được sự quản lý của các cơ quan chức năng hiện nay, nhiều loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng “núp bóng” dưới muôn hình dạng khác nhau để rao bán cho giới trẻ, đặc biệt là học sinh.

Nhiều người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử – Ảnh: D.LIỄU

Cần mạnh tay với thuốc lá điện tử. Mới đây, Bộ Y tế đã đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vì các sản phẩm này, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây đều là các sản phẩm có hại cho sức khỏe. Đề nghị này được các chuyên gia và nhiều người đồng tình, cho rằng chúng có thể gây nguy hại đến thế hệ trẻ dài lâu.

Nhập viện, tổn thương não vì thuốc lá điện tử

Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho hay gần như tuần nào cũng tiếp nhận những trường hợp bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử vào điều trị. Thậm chí có nhiều ca bệnh gặp di chứng nặng nề, tổn thương não…

Gần đây, bệnh viện điều trị cho K.N. (20 tuổi), N. được bạn rủ đi chơi, có sử dụng thuốc lá điện tử trong chuyến đi. Sau khi dùng, cô gái bất tỉnh và được đưa đến y tế cơ sở trong tình trạng hôn mê, tụt huyết áp và được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai.

Các bác sĩ cho biết qua kiểm tra đánh giá, bệnh nhân có tổn thương đa cơ quan nặng nề, suy tim, não có tổn thương lan tỏa, xung huyết não. Ngoài ra xuất hiện cả tổn thương gan, thận, tình trạng bệnh nhân rất nặng, trong khi trước đó bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh.

“Mẫu thuốc lá điện tử bệnh nhân sử dụng đã được gửi đi xét nghiệm tại Viện Pháp y quốc gia. Qua xét nghiệm, các chuyên gia tìm thấy một chất cần sa tổng hợp là ADB- BUTINACA” – bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết.

Hay một trường hợp khác cũng nhập viện cấp cứu trong tình trạng khó thở, co giật sau thời gian hút thuốc lá điện tử. Cháu N.A. (12 tuổi) là học sinh trung học ở Hà Nội, trước đó N.A. là học sinh ngoan, học giỏi, nhưng cha đi làm xa, mẹ bận công việc nên không dành thời gian quan tâm.

Gần đây, N.A. hay tụ tập với các anh lớp trên ở trường học, các anh đã rủ N.A. sử dụng thuốc lá điện tử.

Sau đó, N.A. có tự mua trên mạng về để hút. Sau khi hút thuốc lá điện tử, N.A. xuất hiện cơn run tay chân, chóng mặt, hoảng sợ, khó thở và xuất hiện cơn co giật. Cháu được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi trung ương theo dõi, điều trị.

Ủng hộ cấm thuốc lá điện tử, nung nóng

Bác sĩ Nguyễn Hữu Hoàng – giảng viên Trung tâm giáo dục y học, Đại học Y dược TP.HCM – cho biết thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng hiện nay đều có hại cho sức khỏe, nguy hiểm như thuốc lá điếu.

Hiện thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được ẩn nấp dưới nhiều hình dạng rất khó bị kiểm soát, vì có nhiều mùi vị khác nhau nên nhiều người có thể sử dụng được. Đặc biệt là giới trẻ, học sinh, sinh viên đang có xu hướng sử dụng rất nhiều.

Bên cạnh việc được nhiều đơn vị trên thế giới chứng minh sự nguy hiểm cho sức khỏe, hiện nay thuốc lá điện tử còn bị biến tướng, chứa ma túy (các chất gây nghiện, an thần) gây hại nhiều hơn. Đây cũng là cơ hội để các chất gây nghiện như heroin xâm nhập, núp bóng thuốc lá điện tử.

Bác sĩ Nguyên cho rằng hiện nay thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bởi “công thức” sản xuất thay đổi từng ngày. Các thành phần trong hỗn hợp dung dịch được sản xuất theo trào lưu khác nhau.

Mỗi thời điểm lại điều chế ra các loại thuốc lá điện tử có mùi vị và thay đổi liên tục, không đoán định được. Nguy hiểm nhất là các chất thay đổi liên tục và thậm chí cho các chất ma túy, cần sa vào để làm tăng cảm giác “phê” và nghiện.

Theo bác sĩ Nguyên, việc kiểm soát các loại chất trong thuốc lá điện tử là rất khó. Do các hỗn hợp này chứa các loại ma túy, cần sa tổng hợp (không phải cần sa cổ điển, tự nhiên, khó xét nghiệm) và chứa hàng trăm chất thay đổi khác nhau, mỗi ngày có một chất mới, một công thức mới nên rất khó để kiểm soát. Vì vậy nên cấm thuốc lá điện tử tránh gây nguy hại đến sức khỏe, đặc biệt là giới trẻ.

Bát nháo thị trường thuốc lá điện tử

Bệnh viện Bạch Mai lưu giữ nhiều loại dung dịch thuốc lá điện tử gây ngộ độc nhập viện – Ảnh: D.LIỄU

Để tìm hiểu rõ sự bát nháo của thị trường, chỉ cần gõ từ khóa tìm kiếm “mua thuốc lá điện tử giá rẻ” trên thanh công cụ Facebook, Google, sàn thương mại điện tử… chỉ trong vòng vài giây, có đến hàng trăm ngàn kết quả rao bán công khai các loại thuốc lá điện tử.

Các loại này được bán với giá từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng “núp bóng” dưới nhiều hình dáng khác nhau.

Thông qua một trang Facebook chuyên rao bán các loại thuốc lá điện tử, chúng tôi liên hệ và được một nhân viên nữ mách cách để… trốn phụ huynh, thầy cô phát hiện bằng cách giấu trong túi quần vì có thiết kế nhỏ chỉ bằng hai đầu ngón tay nên rất khó phát hiện.

Mỗi bộ thuốc lá điện tử chúng tôi phải trả 500.000 đồng và được “tặng” đủ mùi hương như sô cô la, sầu riêng, trà sữa…, chị này cũng cam kết khói nhiều, không cần lo lắng.

“Thuốc này không có giấy chứng nhận gì đâu em, đây là hàng sản xuất ở Trung Quốc nhưng yên tâm hút, không ảnh hưởng đến sức khỏe…”, người này tự giới thiệu.

Các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn được “ngụy trang” dưới nhiều hình dạng giống như chiếc bút, cây súng, cốc trà sữa…, vừa bắt mắt, vừa “lừa” được phụ huynh.

Chị Hoa (Hà Nội) giật mình khi cậu con trai mới 13 tuổi, đang học lớp 7 nhưng đã sử dụng thuốc lá điện tử. Chị Hoa kể lại khi kiểm tra trong cặp sách thấy con có một vật giống như chiếc bút màu.

“Do lần đầu tiên nhìn thấy, tôi còn tưởng đó là dụng cụ học tập của con nên truy hỏi con lấy ở đâu. Khi đó thấy con ấp úng, chối quanh nói mượn bạn thì tôi mới tìm hiểu và biết đó là thuốc lá điện tử. Tôi rất bất ngờ vì bình thường con rất ngoan, không nghĩ rằng con lại dùng đến thứ độc hại này. Con nói ở trường các bạn mua về và bán để cùng nhau hút”, chị Hoa chia sẻ.

Nhiều nước cấm thuốc lá điện tử

Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng làm tăng tỉ lệ sử dụng thuốc lá. Bà Trần Thị Trang, phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho hay hiện nay đã có ít nhất 32 quốc gia và vùng lãnh thổ áp dụng chính sách cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử.

7 quốc gia áp dụng quy định quản lý chặt chẽ như cấp phép dược phẩm, nhưng chưa có bất kỳ sản phẩm nào đạt tiêu chuẩn để cấp phép lưu hành. Tại khu vực ASEAN có 5 quốc gia cấm hoàn toàn là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia.

Bà Trang cũng cho hay việc cho phép thí điểm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) gây tốn kém thêm ngân sách, giảm thu thuế, ảnh hưởng đến sản xuất trong nước.

Hiện nay cũng chưa đủ điều kiện kỹ thuật để thực hiện trong khi sản phẩm này chỉ gây hại. Bên cạnh đó, việc cho phép thêm thuốc lá mới là đi ngược với nguyên tắc giảm cung, giảm cầu của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá và Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Vì vậy, Bộ Y tế đề nghị không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe.