Vì sao bị khởi tố cùng tội danh nhưng bà Phương Hằng bị tạm giam, Lê Tùng Vân lại được tại ngoại?

Cùng bị khởi tố về tội “ Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ luật hình sự, nhưng bị cáo Lê Tùng Vân được tại ngoại còn Nguyễn Phương Hằng lại bị tạm giam 3 tháng.

Như tin đã đưa, bà Nguyễn Phương Hằng đã bị khởi tố, tạm giam về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” quy định tại Điều 331 Bộ luật hình sự.

Vào hồi đầu tháng 1/2022, Công an tỉnh Long An cũng đã khởi tố bị can với Lê Tùng Vân (người đứng đầu Tịnh thất bồng lai) về tội danh tương tự bà Phương Hằng, nhưng được hưởng tại ngoại.

Vậy tại sao cùng 1 tội danh, nhưng mỗi bị can lại được áp dụng hình thức tạm giam và tại ngoại khác nhau?

Bị can Lê Tùng Vân và Nguyễn Phương Hằng đang bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác nhau

Thời điểm ông Lê Tùng Vân được áp dụng cho tại ngoại, TS. Luật Đặng Văn Cường đã phân tích, theo quy định tại Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015, là tội ít nghiêm trọng nếu truy tố theo khoản 1 (mức án cao nhất 3 năm tù) và là tội nghiêm trọng nếu truy tố theo khoản 2 (mức án cao nhất lên 7 năm) của điều luật.

Việc xác định tội ít nghiêm trọng hay tội nghiêm trọng sẽ là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn “cấm đi khỏi nơi cư trú”, hoặc “tạm giam”.

Bên cạnh đó, CQĐT chỉ tạm giam khi thuộc một trong các trường hợp theo quy định tại Điều 119 BLHS như: không có nơi cư trú rõ ràng, bỏ trốn, cản trở hoạt động điều tra…, nếu không thuộc trường hợp trên thì sẽ áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Tại Khoản 4 của điều luật trên cũng quy định bị can, bị cáo là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, là người già yếu (đủ 2 yếu tố già yếu), người bị bệnh nặng mà có nơi cư trú và lý lịch rõ ràng thì không tạm giam mà áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.

Bị can Lê Tùng Vân được xác định là người “già yếu” (gần 90 tuổi) và không thuộc một trong các trường hợp bắt buộc phải áp dụng biện pháp tạm giam theo Điều 119 thì cơ quan điều tra sẽ ra quyết định cấm đi khỏi nơi cư trú với bị can này.

Luật sư Phạm Hồng Kiên

Trở lại trường hợp của bà Phương Hằng, luật sư Phạm Hồng Kiên (Giám đốc công ty luật Cán Cân Việt, đoàn luật sư TP Hà Nội) cho hay, bà Hằng bị khởi tố theo khoản 2 của Điều 331 (tội nghiêm trọng), bên cạnh đó không thoả mãn các nội dung quy định tại điều 119 (già yếu, đang mang thai, nuôi con dưới 36 tháng…).

Đặc biệt, cơ quan điều tra đang cho rằng, bà Hằng đã có hành vi không hợp tác, cản trở hoạt động điều tra. Trước đó, khi cơ quan điều tra có quyết định hạn chế xuất cảnh, bà này cũng có những phát ngôn thể hiện chống đối.

Như vậy, căn cứ vào quy định tại Điều 119 Bộ luật tố tụng hình sự, cơ quan điều tra tiến hành áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giam đối với bà Nguyễn Phương Hằng là có căn cứ.