Vì sao 52 nước biểu tình phản đối Monsanto?

Hơn 2 triệu người ở 436 thành phố khắp thế giới cuối tuần qua đồng loạt đổ xuống đường biểu tình chống lại công ty sản xuất hạt giống Monsanto – nhà sản xuất chất diệt cỏ chứa chất độc dioxin được quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam.

Những người biểu tình nói rằng họ muốn thu hút sự chú ý đối với hàng loạt đe dọa từ thực phẩm biến đổi gene và những tập đoàn sản xuất ra loại thực phẩm này. Tami Canal, người sáng lập và tổ chức biểu tình, cho biết phong trào phản đối được tổ chức khắp 52 quốc gia.

Biểu tình phản đối Monsanto trên đảo Hawaii

Cây biến đổi gene được trồng từ hạt giống được can thiệp gene để chống lại thuốc diệt côn trùng và thuốc diệt cỏ, vì thế được cho là có thể giúp nâng cao năng suất cây trồng. Hầu hết ngô, đậu nành và bông trồng ở Mỹ ngày nay đều là giống biến đổi gene. Nhiều chuyên gia cho rằng sinh vật biến đổi gene có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, như ung thư, và có thể ảnh hưởng tới môi trường. Việc sử dụng giống biến đổi gene gây tranh cãi rất mạnh trong những năm gần đây, khi nhiều chuyên gia cho rằng phải quy định bắt buộc ghi nhãn sản phẩm biến đổi gene, nhưng chính phủ Mỹ và nhiều nhà khoa học cho rằng công nghệ này là an toàn.

Phong trào phản đối Monsanto bắt đầu cách đây vài tháng, khi Canal lập trang facebook từ ngày 28/2 để kêu gọi mọi người phản đối cách làm ăn của công ty này. Trang facebook này đã nhận được ủng hộ từ 2 triệu người.

Được chính phủ Mỹ “bật đèn xanh”

Vì được công nhận bằng sáng chế đối với 90% hạt giống biến đổi gene, Monsanto đang kiểm soát hầu hết lượng thực phẩm cấp trên thị trường Mỹ. Những sản phẩm biến đổi gene của Monsanto đang đi trực tiếp từ nông trại tới bàn ăn. Nông dân ở nhiều nước trên thế giới đang bị rơi vào tình thế không còn lựa chọn nào khác là phải mua giống từ cây trồng từ Monsanto. Họ cũng không thể dùng sản phẩm mình thu hoạch được làm giống cho vụ sau. Tòa án bang Indiana (Mỹ) gần đây ra phán quyết một nông dân bang này bắt buộc phải mua hạt giống trực tiếp từ Monsanto mỗi khi canh tác đậu nành Roundup Ready của Monsanto.

Biểu tình ở Los Angeles phản đối thực phẩm biến đổi gene và Monsanto

Một vấn đề được nêu lên trong phong trào biểu tình gần đây là rất nhiều sếp cũ của Monsanto đang làm việc trong Cơ quan thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) – cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn thực phẩm ở Mỹ. Kết quả là chưa có một nghiên cứu nào do chính phủ Mỹ tài trợ được thực hiện để xác định tác động lâu dài của sản phẩm biến đổi gene.

Thượng viện Mỹ tuần trước đã bác bỏ dự luật cho phép các bang quy định thực phẩm biến đổi gene phải được ghi nhãn. Các nhà ngoại giao Mỹ đang tích cực vận động hành lang để thúc đẩy việc sử dụng các giống cây trồng biến đổi gene.

Trong khi đa số người dân đều không hay biết thực phẩm mà họ ăn chứa sản phẩm biến đổi gene, Monsanto đang ngấm ngầm hoạt động để bảo đảm rằng sản phẩm của họ được trồng và bán mà không vấp phải sự can thiệp hay giám sát nào từ chính phủ.

Bài viết gần đây tổng hợp hơn 900 bức điện tín ngoại giao do tổ chức phi chính phủ Food and Water Watch thực hiện cho thấy một chiến dịch được lên kế hoạch tỷ mỉ để dọn đường cho sản phẩm biến đổi gene vào thị trường châu Âu và nhiều nước khác.

Những tài liệu do WikiLeaks tiết lộ cách đây 2 năm nói đến hàng loạt chiến dịch quan hệ công chúng riêng rẽ, hàng loạt sự kiện báo chí và hội nghị công nghệ sinh học nhằm mục đích thuyết phục các nhà khoa học, báo chí, công nghiệp, nông dân, nhóm quan chức được lựa chọn và một số đối tượng khác về tính an toàn và lợi ích của sản phẩm biến đổi gene.

Hồi tháng 3, Quốc hội Mỹ sửa luật để cấm tòa án ra lệnh dừng bán hạt giống của Monsanto và yêu cầu Bộ Nông nghiệp “bật đèn xanh” để Monsanto thúc đẩy các giống biến đổi gene.

Nghi ngại thực phẩm biến đổi gene gây ung thư

Monsanto nói rằng cây trồng biến đổi gene làm tăng năng suất cây trồng, từ đó giúp giải quyết vấn đề thiếu lương thực ngày càng trầm trọng trên thế giới. Tuy nhiên, nhiên cứu được thực hiện trong 3 năm của ĐH Kansas trên vành đai ngũ cốc của Mỹ tìm ra rằng đậu nành biến đổi gene cho năng suất thấp hơn 10% so với giống đậu nành truyền thống.

GS.Barney Gordon, trưởng nhóm nghiên cứu ở khoa nông học của ĐH Kansas, cho biết nhiều nông dân chuyển sang dùng giống biến đổi gene đã nhận ra rằng năng suất họ thu được không cao như mong đợi, ngay cả trong điều kiện tối ưu.

Tháng 9/2012, các nhà khoa học Pháp công bố nghiên cứu kéo dài 2 năm cho thấy đàn chuột được nuôi bằng ngô biến đổi gene hoặc tiếp xúc với loại thuốc diệt cỏ bán rất chạy của Monsanto bị rất nhiều khối u và tổn thương đa nội tạng. Đa số bị u vú, tổn thương gan và thận.

Một con chuột trong nhóm nghiên cứu của các nhà khoa học Pháp bị nhiều khối u lớn trên người sau 2 năm ăn ngô biến đổi gene NK63

Theo nghiên cứu của nhà khoa học Gilles-Eric Seralini và các đồng nghiệp, ngô biến đổi gene NK63 (từng được trồng khảo nghiệm ở Việt Nam) và thuốc diệt cỏ Roundup của hãng Monsanto (Mỹ) đang được bán chạy nhất trên thế giới gây ra nhiều tác động sức khoẻ tiêu cực.

Từ trước tới nay, chính quyền ở nhiều nước trên thế giới yêu cầu phải tiến hành nghiên cứu tác động của thực phẩm biến đổi gene trên động vật, trong đó có chuột, trước khi cho phép dùng thực phẩm biến đổi gene cho con người, nhưng không yêu cầu nghiên cứu trong cả quãng đời. Thông thường thì các thử nghiệm do những công ty công nghệ sinh học thực hiện chỉ cho chuột ăn trong 90 ngày.

Theo 24h