Vi rút Ebola lây nhiễm sang người như thế nào?

Bệnh do vi rút Ebola (từng được biết đến là bệnh Sốt xuất huyết do vi rút Ebola) là bệnh nguy hiểm, thường dẫn đến tử vong, với tỷ lệ tử vong lên đến 90%. Bệnh tấn công người và động vật có vú (khỉ, gôrila, tinh tinh).

Bệnh Ebola được phát hiện lần đầu vào năm 1976, với hai đợt bùng phát dịch xảy ra đồng thời, một ở một ngôi làng ven sông Ebola, Cộng hòa Dân chủ Công Gô, và một ở khu vực xa xôi hẻo lánh ở Sudan.

Hiện chưa rõ nguồn gốc của vi rút Ebola, song những bằng chứng hiện có cho thấy có khả năng dơi ăn quả (Pteropodidae) là vật chủ tự nhiên của vi rút này.

Trong đợt bùng phát dịch hiện nay ở Tây Phi, đa số các ca bệnh ở người là do lây nhiễm từ người sang người. Vậy phương thức lây nhiễm vi rút Ebola như thế nào?

Theo các chuyên gia y tế, vi rút Ebola lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với vết xước trên da hay niêm mạc, với máu hay các chất tiết của cơ thể (phân, nước tiểu, nước bọt, tinh dịch) của người mắc bệnh. Bệnh cũng có thể lây nhiễm khi vết xước trên da hay niêm mạc của người lành tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm bởi các chất tiết của người nhiễm vi rút, như quần áo, ga trải giường nhiễm bẩn hay kim tiêm đã qua sử dụng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới , đã có hơn 100 nhân viên y tế bị phơi nhiễm khi chăm sóc bệnh nhân Ebola. Nguyên nhân có thể là do họ đã không sử dụng trang thiết bị bảo vệ cá nhân hoặc không áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn khi chăm sóc cho bệnh nhân. Nhân viên tại các cơ sở y tế ở tất cả các cấp trong hệ thống y tế – bệnh viện, phòng khám, trạm y tế – cần được phổ biến về đặc tính của bệnh và đường lây truyền, tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp dự phòng kiểm soát nhiễm khuẩn đã khuyến cáo.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo gia đình hay cộng đồng không tự chăm sóc cho bệnh nhân có triệu chứng mắc bệnh do vi rút Ebola tại nhà. Tốt nhất là hãy đưa người bệnh đến bệnh viện hay trung tâm y tế có các bác sĩ, y tá có chuyên môn và đầy đủ trang thiết bị để điều trị cho bệnh nhân nhiễm vi rút Ebola. Nếu bạn có ý định chăm sóc cho người thân bị nhiễm bệnh do vi rút Ebola tại nhà, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo bạn cần thông báo cho cán bộ y tế địa phương để được hướng dẫn đầy đủ về cách chăm sóc bệnh nhân và cung cấp dụng cụ (găng tay, phương tiện phòng hộ cá nhân [PPE]), hướng dẫn cách tháo bỏ và tiêu hủy PPE sau khi sử dụng, và thông tin về cách bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng khỏi bị lây nhiễm.

Đã có thêm những ca lây nhiễm vi rút Ebola trong cộng đồng khi tổ chức đám tang và nghi lễ mai táng. Những đám tang trong đó người tham dự tiếp xúc trực tiếp với thi thể người chết do nhiễm vi rút Ebola cũng đóng vai trò trong việc lây truyền bệnh. Cần phải mang găng tay và trang bị bảo hộ thích hợp khi xử lý thi thể của người chết do nhiễm vi rút Ebola, và phải mai táng ngay. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo việc xử lý thi thể và mai táng nên do các cán bộ quản lý ca bệnh được đào tạo, là những người được trang bị để thực hiện việc mai táng người quá cố đúng cách, đảm nhiệm.

Người bệnh có khả năng làm lây bệnh chừng nào mà máu và dịch tiết của họ còn chứa vi rút. Vì vậy, trước khi cho ra viện, bệnh nhân nhiễm vi rút Ebola cần được cán bộ y tế giám sát chặt chẽ và và được xét nghiệm để đảm bảo là vi rút không còn lưu hành trong cơ thể họ nữa. Khi cán bộ y tế quyết định là bệnh nhân có thể về nhà, tức là họ không còn có thể làm lây lan vi rút và không thể làm cho bất cứ ai trong cộng đồng bị mắc bệnh nữa.

Đối với nam giới, khi đã khỏi bệnh vẫn có thể lây truyền vi rút qua tinh dịch trong tới 7 tuần sau khi bình phục. Vì thế, điều quan trọng là sau khi bình phục họ cần tránh quan hệ tình dục trong ít nhất là 7 tuần, hoặc phải sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục trong thời gian 7 tuần sau khi bình phục.

Thông thường một người chỉ mắc bệnh khi tiếp xúc với động vật bị nhiễm vi rút Ebola, sau đó vi rút có thể lây truyền từ người sang người trong cộng đồng.

Theo Vnmedia