Vết trượt dài của những kẻ từng hiến, ghép thận

Một người từng là bệnh nhân được ghép thận, một người đi hiến thận… Trong quá trình thực hiện việc hiến, ghép thận, Nguyễn Thanh Tú (sinh năm 1982, trú TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) và Nguyễn Văn Nghĩa (sinh năm 1990, trú huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre) đã nắm rõ thủ tục, quy trình hiến, ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Đồng thời, qua nắm bắt, nhận thấy nhu cầu mua bán thận trên mạng xã hội khá lớn nên Tú và Nghĩa quyết định “hành nghề” môi giới mua bán thận để thu lợi hàng trăm triệu đồng từ một bệnh nhân mua thận. Sau khi người nhà bệnh nhân chạy vạy vay tiền đưa cho các đối tượng môi giới thì người thân bên bán thận phát hiện và ngăn cản. Thật xót xa khi giờ đây, các bị hại vừa mang bệnh lại vừa ôm nợ…

Tìm người bán thận trên mạng

Nguyễn Thanh Tú và Nguyễn Văn Nghĩa từng là bệnh nhân được hiến, ghép thận nên cả hai đều am hiểu hiểu về quy trình hiến, ghép thận. Đồng thời, thông các mối quan hệ xã hội, Tú và Nghĩa biết được hoạt động môi giới mua bán thận dưới hình thức hiến tặng thận đang diễn ra trên thực tế và quá trình trao đổi thông tin, tặng cho, mua bán đang diễn ra trên không gian mạng nhằm giúp cho các bên có nhu cầu mua bán thận tiếp cận nhau để thỏa thuận việc mua bán. Trước tình hình đó, Tú và Nghĩa bắt đầu “hành nghề” môi giới mua bán thận nhằm kiếm tiền để tiêu xài.

Hằng ngày, Tú và Nghĩa thường lân la ở khu vực bên ngoài Bệnh viện Trung ương Huế, nơi có số lượng lớn bệnh nhân ở nhiều tỉnh, thành về điều trị bệnh thận. Chỉ trong thời gian ngắn, Tú và Nghĩa đã thực hiện việc môi giới mua bán thận cho nhiều trường hợp. Điển hình, Nguyễn Thanh Tú gặp và biết anh Phan H. (sinh năm 1988, trú tại 18 Văn Thánh, phường Hương Hồ, TP Huế) là người bị suy thận giai đoạn cuối đang điều trị tại Bệnh viện Trung ương Huế nên Tú đặt vấn đề với anh H, có nhu cầu mua và ghép thận hay không thì anh H đồng ý và nhờ Tú tìm người bán thận để ghép. Sau đó, Tú liên hệ với Nghĩa để tìm người có nhu cầu bán thận, đồng thời đưa thông tin bệnh của H cho Nghĩa. Tiếp đó, Nghĩa đăng lên Facebook tìm kiếm người bán thận có chỉ số bệnh tương thích với H.

Cơ quan Công an đọc lệnh bắt giữ Nguyễn Thanh Tú (bìa phải) và Nguyễn Văn Nghĩa.

Một thời gian sau, có một người phụ nữ không rõ lai lịch sử dụng Facebook tên “Nhi” liên hệ với Nghĩa và cho biết có Nguyễn Đình Th. (sinh năm 1990, trú tại xã Bình Tú, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) là người có nhu cầu bán thận phù hợp với H nên Nghĩa liên hệ với Th rồi trao đổi việc mua bán thận và được Th đồng ý. Nghĩa yêu cầu Th bắt xe ra Bệnh viện Trung ương Huế để Nghĩa dẫn đi làm các xét nghiệm liên quan cùng với H. Sau khi xét nghiệm, thấy kết quả phù hợp với nhau thì Nghĩa chốt giá với Th rằng, 1 quả thận của Th có giá 360 triệu đồng. Sau đó, Nghĩa nói với Tú làm giấy thỏa thuận về việc hỗ trợ ghép thận cho bệnh nhân H nhưng thực chất đây là trao đổi việc mua bán thận với H có giá 800 triệu đồng.

Sau khi thỏa thuận, H đã đưa trước cho Tú 2 lần, mỗi lần 150 triệu đồng. Sau khi nhận tiền, Tú chuyển lại toàn bộ số tiền 300 triệu đồng cho Nghĩa và Nghĩa đưa lại cho Tú 50 triệu đồng là tiền môi giới và chuyển trước cho Th (người bán thận) 40 triệu đồng. Tiếp đó, Nghĩa liên hệ qua Facebook hẹn gặp Nhi tại bến xe phía Nam TP Huế đưa trực tiếp cho Nhi 2 lần với tổng số tiền là 80 triệu đồng là tiền công giới thiệu người bán thận. Tiếp đó, H chuyển thêm cho Th 30 triệu đồng và số còn lại sẽ chồng đủ sau khi ghép thận.

Sau khi đã giao nhận tiền giữa các bên và tiến hành các thủ tục cho việc mổ, ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Huế thì phía gia đình Th biết chuyện nên không đồng ý cho Th bán thận. Vì vậy, việc thực hiện mua bán, ghép thận không thực hiện được. Do không được ghép thận, H liên hệ với Tú và Nghĩa để xin lấy lại tiền thì Nghĩa chỉ trả lại cho H số tiền 35 triệu đồng trong tổng số 330 triệu đồng nên H không đồng ý và trình báo Cơ quan công an. Điều xót xa, do anh H tuổi đời vẫn còn trẻ nên gia đình khát khao kéo dài thêm sự sống cho con mới đành đi vay tiền để mua thận. Nào ngờ, đến nay, thận của H vẫn không được ghép, bệnh tật vẫn tiếp tục hành hạ giờ phải gánh thêm nợ nần chồng chất.

Chi gần 1 tỷ đồng mua 1 quả thận vẫn không thành

Do bị bệnh thận giai đoạn cuối nên chị Lê Thị Lan H. (sinh năm 1971, trú tại xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh) cần mua thận để ghép. Thông qua người trung gian không rõ lai lịch, chị H liên hệ với Nguyễn Thanh Tú đặt vấn đề cần mua thận đề ghép. Tú đồng ý và yêu cầu chị H ra Huế để làm các xét nghiệm liên quan. Chị H ra Huế thì được Tú dẫn vào Bệnh viện Trung ương Huế để làm các xét nghiệm. Sau khi có kết quả xét nghiệm, giữa Tú và chị H đã làm “Thỏa thuận về việc hỗ trợ ghép thận cho bệnh nhân” với chi phí cho việc mua, ghép thận là 950 triệu đồng. Sau đó, chị H vào lại TP Hồ Chí Minh.

Tú liên hệ những người quen biết thì có người sử dụng Zalo Vũ Thanh Toàn (không rõ lai lịch) liên hệ cho Tú biết, có người cần bán thận là Nguyễn Anh Th. (sinh năm 1991, trú phường Lái Thiêu, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương) có đầy đủ điều kiện để bán, ghép thận với chị H. Lúc này, Tú liên hệ Th đặt vấn đề về việc mua 1 quả thận với số tiền 450 triệu đồng thì Th đồng ý. Sau đó, Tú yêu cầu chị H ra Huế để cùng với Th đi khám, xét nghiệm tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Sau khi khám và xét nghiệm thấy kết quả phù hợp nên chị H ở lại TP Huế khoảng 3 tháng để thực hiện các thủ tục liên quan. Trong thời gian này, chị H và chồng là Trần Kim L (sinh năm 1975) đã chuyển tiền cho Tú 4 lần tổng cộng là 500 triệu đồng qua tài khoản của Tú. Sau khi nhận tiền của chị H, Tú đã chuyển trước cho Th số tiền 200 triệu đồng. Sau đó, sự việc bị Cơ quan điều tra phát hiện nên việc ghép thận giữa Th và chị H chưa thực hiện được.

Tương tự, Phạm Lê Tuấn Anh (trú tại 33 Cao Bá Quát, phường Gia Hội, TP Huế) trong thời gian điều trị bệnh thận tại Bệnh viện Trung ương Huế thì quen biết chị Hoàng Thị Q. (sinh năm 1982, trú huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) cũng đang điều trị bệnh thận. Tại đây, chị Q cùng chồng là anh Nguyễn Văn T. hỏi Tuấn Anh có quen ai bán thận để mua, ghép thận. Do trước đó Tuấn Anh từng được ghép thận và biết Nguyễn Thanh Tú là người môi giới mua bán, ghép thận cho người khác tại Bệnh viện Trung ương Huế nên Tuấn Anh đồng ý giúp chị Q tìm người bán thận để ghép. Tuấn Anh lấy thông tin bệnh của chị Q gửi cho Tú, đặt vấn đề cần tìm người bán thận.

Do trước đó trên Facebook của một người tên Công (không rõ lai lịch) có đăng thông tin người cần bán thận tên Đặng Văn Ph (sinh năm 1992, trú tại xã Bình Minh, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) với các chỉ số xét nghiệm liên quan. Thấy các thông số xét nghiệm của Ph có thể ghép thận với chị Q nên Tú thông báo cho Tuấn Anh là có người phù hợp để ghép thận. Sau đó, Tuấn Anh cùng chồng chị Q hẹn Tú tại quán cafe Gạo ở đường Hai Bà Trưng, phường Vĩnh Ninh (TP Huế) để bàn việc mua, ghép thận.

Quá trình thỏa thuận, Tú đưa ra giá mua, ghép 1 quả thận thành công là 850 triệu đồng và vợ chồng anh T, chị Q đồng ý. Số tiền này, người bán thận chỉ được hưởng 400 triệu đồng. Sau đó, Tú cùng Tuấn Anh làm giấy “Thỏa thuận về việc hỗ trợ ghép thận cho bệnh nhân” với anh T. Trong đó, việc ứng tiền chia làm 3 lần, lần 1 là 200 triệu đồng, lần 2 là 150 triệu đồng, lần 3 là 500 triệu đồng.

Thỏa thuận xong, chiều cùng ngày, anh T chuyển vào tài khoản của Tuấn Anh số tiền 150 triệu đồng và Tuấn Anh đã đưa cho Tú. Nhận được tiền, Tú đưa lại cho Tuấn Anh số tiền 50 triệu đồng là tiền công giới thiệu nhưng Tuấn Anh không nhận với lý do, chỉ giới thiệu giúp để chị Q được kéo dài sự sống, chăm sóc con cái. Sau khi nhận một phần tiền, Tú liên hệ Ph và chị Q đến Bệnh viện Trung ương Huế khám, xét nghiệm các thông tin liên quan bệnh thận. Tiếp đó, anh T chuyển thêm cho Tú 210 triệu đồng (trong đó, 50 triệu đồng thông qua Tuấn Anh, 160 triệu chuyển trực tiếp cho Tú).

Sau khi nhận 360 triệu đồng của anh T, đối tượng Tú đã giao trước cho Ph (người bán thận) 80 triệu đồng, số còn lại Tú sử dụng để trả viện phí và tiêu xài cá nhân. Trong giai đoạn thực hiện các thủ tục liên quan để ghép thận thì phía gia đình Ph phát hiện, không đồng ý cho Ph bán thận nên việc ghép thận không thực hiện được. Vì vậy, Tú đã trả lại cho vợ chồng anh T số tiền 160 triệu đồng, còn lại 200 triệu đồng thì Tú không chịu trả.

Phiên tòa xét xử các bị cáo về tội “Mua, bán bộ phận cơ thể người”.

Bệnh vẫn gánh và nợ vẫn ôm

Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Mua, bán bộ phận cơ thể người” do TAND TP Huế (Thừa Thiên Huế) tổ chức ngày 29/2, những người mua thận đã yêu cầu các đối tượng môi giới mua bán thận trả lại số tiền hơn 1 tỷ đồng mà họ đã chồng trước cho các đối tượng. Trong đó, anh Phan H yêu cầu đối tượng Tú và Nghĩa bồi thường số tiền hơn 200 triệu đồng còn lại và yêu cầu Nguyễn Đình Th bồi thường số tiền 30 triệu đồng. Chị Lê Thị Lan H. yêu cầu Tú bồi thường số tiền 500 triệu đồng. Anh Nguyễn Văn T. và chị Hoàng Thị Q. yêu cầu Phạm Lê Tuấn Anh và Tú bồi thường số tiền 200 triệu đồng…

Theo chia sẻ từ một trong những người mua thận, sau khi phát hiện bệnh thận nặng, cuộc sống của họ là những chuỗi ngày dài đau đớn, vật vã trong viện. Cũng từ đó, bao nhiêu tiền bạc cũng từ từ “đội nón” ra đi để lo chữa chạy. Vì vậy, khi nghe có người bán thận, người thân của bệnh nhân quyết định vay mượn để mua thận ghép. Và, người bệnh cứ nghĩ đơn giản, tiền đã được chồng trước một nửa theo yêu cầu, hợp đồng đã có trong tay thì việc ghép thận sẽ sớm được thực hiện. Trong suy nghĩ của các bệnh nhân, sau khi được ghép thận, một thời gian khỏe mạnh, họ sẽ đi làm kiếm tiền trả nợ. Nào ngờ, khi số tiền mua thận đã được chồng một nửa thì sự cố lại xảy ra, người mua thận và người thân vừa gánh bệnh, vừa gánh nợ khi các đối tượng môi giới không chịu trả lại tiền.

Theo cơ quan điều tra, Nguyễn Thanh Tú cùng đồng phạm thực hiện việc môi giới mua bán thận 3 lần với tổng số tiền theo hợp đồng là 2,6 tỷ đồng, hưởng lợi số tiền 630 triệu đồng. Nguyễn Văn Nghĩa đã thực hiện việc môi giới mua bán thận 1 lần, giá trị hợp đồng là 800 triệu đồng, hưởng lợi số tiền 210 triệu đồng, Phạm Lê Tuấn Anh thực hiện hành vi giúp sức môi giới mua bán thận 1 lần, giá trị hợp đồng là 850 triệu đồng nhưng không hưởng lợi. Tại phiên xét xử sơ thẩm vụ án “Mua, bán bộ phận cơ thể người”, bị cáo Nguyễn Thanh Tú và Nguyễn Văn Nghĩa thừa nhận rằng, do cần tiền tiêu xài cá nhân, trả nợ nên đã nảy sinh ý định môi giới mua bán thận qua mạng xã hội.

Qua xem xét toàn bộ tính chất vụ án, hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Tú 7 năm tù và Nguyễn Văn Nghĩa 5 năm tù về tội “Mua, bán bộ phận cơ thể người”. Riêng, bị cáo Phạm Lê Tuấn Anh, hội đồng xét xử thấy bị cáo không vì mục đích tư lợi cá nhân mà chỉ xuất phát từ sự đồng cảm với người bệnh có hoàn cảnh giống mình nên muốn giới thiệu để nạn nhân có cơ hội được sống. Vì vậy, hội đồng xét xử tuyên phạt Phạm Lê Tuấn Anh 2 năm tù cùng tội danh nói trên nhưng cho hưởng án treo.