Vết tích người t.iền sử trong hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á
Đắk Nông – Trong hang động núi lửa thuộc Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, các nhà nghiên cứu phát hiện được các bộ di cốt người t.iền sử.
Phát hiện này được xem là mở ra bước ngoặt cho ngành Cổ nhân học Việt Nam.
Miệng núi lửa thuộc hệ thống Công viên địa chất UNESCO Đắk Nông. Ảnh: Ban Quản lý Công viên địa chất
Vết tích người t.iền sử trong hang động núi lửa
Với diện tích 4.700km2, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông trải dài qua 6 huyện, thành phố gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, thành phố Gia Nghĩa.
Video đang HOT
Nơi đây hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất, địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực. Điểm nổi bật đặc biệt nhất là hệ thống hang động núi lửa trong đá bazan, phân bố chủ yếu ở khu vực Krông Nô.
Đến thời điểm này, cơ quan chức năng đã phát hiện khoảng 50 hang động núi lửa tại Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Trong đó, có 20 hang động đã được đo, vẽ, nghiên cứu chi tiết về nguồn gốc, cơ chế tạo thành.
Qua đ.ánh giá, các hang động phát hiện đều có nguồn gốc nguyên sinh, được tạo thành gắn liền với hoạt động phun trào của núi lửa Chư Blúk, ở xã Buôn Choáh, huyện Krông Nô.
Điều đặc biệt nhất, có tới 10 hang động được các nhà khảo cổ ghi nhận có dấu tích hoạt động của người t.iền sử bao gồm: Hang C1, C2, C3, C4, C4-1, C6, tại xã Đắk Sôr; hang P1, P2 xã Buôn Choáh, đều ở huyện Krông Nô.
Tại hang C6.1, lần đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á phát hiện di chỉ khảo cổ người t.iền sử trong hang động núi lửa. Di chỉ khảo cổ này thuộc loại hình di tích cư trú, công xưởng và mộ táng có giá trị khoa học độc đáo và hiếm có trên thế giới.
Di cốt người t.iền sử trong hang động núi lửa (hang C6.1). Ảnh:
Phát hiện nhiều di chỉ, hiện vật
Qua khai quật tại hang C6-1 và C6 các nhà khảo cổ phát hiện nhiều di chỉ, hiện vật đồ đá. Trong đó, có các công cụ lao động, đồ gốm, xương và vỏ nhuyễn thể. Ngoài ra, trong hang động còn có vết tích của bếp lửa, 3 di tích mộ táng, dấu vết của 10 cá thể.
Cụ thể, có 5 cá thể trẻ sơ sinh, 1 cá thể thiếu niên, 4 cá thể người trưởng thành. Quan trọng nhất, các nhà khảo cổ phát hiện một bộ xương và hộp sọ của b.é g.ái khoảng 4 t.uổi, được chôn theo tư thế ngồi bó gối.
Theo các nhà khoa học, các di tồn văn hóa còn bảo lưu trong hang động núi lửa C6, C6.1 cho thấy đây là nơi cư trú, mộ táng và chế tác công cụ của người t.iền sử có niên đại từ 4.000 đến 7.000 năm.
Giá trị di sản nổi bật của hang động núi lửa Krông Nô là ở chỗ, lần đầu tiên giới khoa học Việt Nam biết đến một loại hình cư trú mới, một kiểu thích ứng mới của cư dân t.iền sử trên vùng đất đỏ.
Giáo sư Nguyễn Lân Cường, Viện Khảo cổ học Việt Nam cho biết, một số học giả nước ngoài cho biết trên thế giới có dạng hang động này, nhưng chưa hề phát hiện được di cốt người cổ.
Việc phát hiện bộ xương người t.iền cổ mở ra cho chúng ta một chương mới để đi tìm chủ nhân thực sự của vùng đất mà từ trước đến nay vẫn là một khoảng trống đối với các nhà nghiên cứu.
“Việc lần đầu tiên phát hiện ra di cốt người t.iền sử trong các hang núi lửa là phát hiện mang tính bước ngoặt của ngành Cổ nhân học Việt Nam” – Giáo sư Nguyễn Lân Cường cho biết.
Quần thể hang dung nham dài nhất Đông Nam Á ở Đồng Nai
Sau gần 2 tháng khảo sát và thám hiểm quần thể hang động tại huyện Tân Phú và huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai, các nhà khoa học thuộc Viện sinh học Nhiệt đới Việt Nam và Hội Hang động Berlin của Cộng hòa Liên bang Đức đã phát hiện hang động có nguồn gốc dung nham do quá trình phun trào núi lửa tại khu vực huyện Tân Phú có chiều dài lớn nhất Đông Nam Á.
Người dân địa phương cho biết những hang động này đã tồn tại từ rất nhiều năm nay. Sau giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước năm 1975, một số người dân đã đến vùng đất này khai hoang làm nương rẫy. Thời điểm đó, họ đã phát hiện nhiều cửa hang lộ thiên. Người dân cũng tò mò vào thám hiểm, tuy nhiên do hệ thống hang chạy dài trong lòng đất, cửa hang hẹp, thiếu ôxy nên không ai dám vào sâu hơn.
Trước những thông tin về hệ thống hang động trên, Đoàn khảo sát của Hội Hang động Berlin và các nhà khoa học của Việt Nam đã tiến hành thám hiểm, khảo sát tổng cộng 11 hang dung nham, với tổng chiều dài 1,8km từ tháng 2/2013 đến nay. Trong số này, hang động dài nhất được Đoàn khảo sát tìm thấy là hang dung nham nằm tại xã Phú Lộc huyện Tân Phú, mà người dân nơi đây vẫn thường gọi là hang Dơi. Hang Dơi được ngăn cách bởi sự sụp đổ, đứt gãy, tạo ra hai hang là hang Dơi 1 và hang Dơi 2.
Ông Chung Thế Thành, người dân xã Phú Lộc, huyện Tân Phú, Đồng Nai cho biết vào những tháng trời mưa, nước ngập lên đến nửa hang. Lúc này, loài dơi tập trung đậu trên đỉnh phía trên hang dày đặc và dân chỉ lấy vợt khua bắt dơi mang đi bán.
Hang dơi có hình vòng cung, chiều rộng hang khoảng 10m, chiều cao khoảng 3-4m. Nhiều đoạn hang chiều cao thấp hơn và có thể đụng đến đầu người. Kết cấu phần trên của hang Dơi là những khối đá liền mạch kết dính vào nhau tạo thành hình vòng cung.
Phía dưới hang, do vào mùa mưa nước tràn vào phân nửa hang, do đó nền hang là những lớp bùn và đất, đá. Đi sâu vào trong hang, nhiều loài động vật sinh sống như dơi, rắn, rết, bò cạp và các loài ếch, nhái. Phía trên hang nước được thẩm thấu vào mặt đá tạo môi trường ẩm uớt và thiếu ôxy khi đi sâu vào hang.
Khảo sát của nhóm các nhà khoa học trong và ngoài nước cũng khẳng định rằng hang Dơi có một đoạn dài nhất là 426m, tạo thành một dải hang liên tục, không đứt gãy, nơi được ghi nhận là rộng nhất của hang với chiều cao lên tới 4m và chiều rộng 10m. Nếu xem như đây là một hang động duy nhất của hệ thống, tính cả phần sụp đổ, hang dơi này có tổng chiều dài 534m và được coi là hang dung nham dài nhất khu vực Đông Nam Á.
Trước đó, các nhà khoa học thế giới cũng đã phát hiện hang dung nham Gua Lawah tại Indonesia có tổng chiều dài 400m.
Phát hiện này dự kiến sẽ được Hội Hang động Berlin xuất bản thành một báo cáo đầy đủ bằng tiếng Anh, bao gồm phần bản đồ và phần mô tả về các hang động và sẽ được xuất bản trên ấn phẩm speleological Berlin Speleoclub của Hội.
Trước những phát hiện trên, hiện nay chính quyền địa phương đang tuyên truyền để người dân có ý thức bảo vệ quần thể hang dung nham trên. Một số khu vực, hội bảo vệ thiên nhiên cũng đã cắm bảng đề nghị người dân không vào hang săn bắt dơi nhằm bảo vệ tính đặc trưng cũng như tính đa dạng sinh học đối với các loài sinh vật sống trong hang.
Phát hiện mới về hệ thống hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á tại Krông Nô - Đắk Nông Các chuyên gia quốc tế vừa phát hiện thêm một số nhánh và khám phá thêm hàng trăm mét chiều dài của hang động núi lửa Krông Nô (Đắk Nông). Theo thông tin từ Ban quản lý Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông: Trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế hang động núi lửa lần thứ 20 - ISV20 tại...
