Về thăm Điện Hòn Chén lắng nghe những giai thoại kì bí

Du lịch Huế có rất nhiều địa điểm tôn giáo tâm linh với quần thể kiến trúc độc đáo.

Một trong số đó là Điện Hòn Chén nổi tiếng linh thiêng. Mỗi năm có hàng nghìn du khách ghé qua để thăm quan và cầu bình an, tiền tài, sức khỏe.

1. Một vài nét độc đáo về Điện Hòn Chén

Địa chỉ: làng Hải Cát, Thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Điện Hòn Chén thuộc quần thể di tích cố đô Huế. Đây là địa danh nổi tiếng để khám phá văn hóa, tâm linh và cầu bình an, tiền tài được khách du lịch rất tin tưởng. Điện Hòn Chén cũng là nơi được xem là di tích có nhiều giai thoại bí ẩn nhất xứ Huế.

Thêm một điều đặc biệt khi nhắc đến Điện Hòn Chén là các nghi thức lễ hội. Đây là thể hiện tín ngưỡng đời sống tâm linh, thờ cúng của người dân địa phương. Chốn linh thiêng này là nơi duy nhất có sự kết hợp của tín ngưỡng dân gian và nghi thức cung đình, giữa văn hóa tâm linh và lễ hội.

Kiến trúc độc đáo ở điện Hòn Chén cũng vô cùng hấp dẫn cho du khách và giới nghiên cứu lịch sử. Toàn bộ kiến trúc là nghệ thuật trang trí mỹ thuật bậc nhất vào cuối thế kỉ XIX.

Ảnh: @callme.bi

2. Hướng dẫn đường đi

Khu di tích Điện Hòn Chén cách trung tâm thành phố khoảng 8km về hướng Tây Nam. Nhìn từ xa bạn có thể thấy ngôi đền nằm lấp ló giữa rừng núi ở đỉnh Ngọc Trản, in bóng xuống dòng sông Hương hiền hòa.

Xuất phát từ trung tâm thành phố Huế, bạn hãy di chuyển theo hướng đường Bùi Thị Xuân, rẽ sang đường Huyền Trân Công Chúa. Sau đó, bạn đi đến bến Than rồi tiếp tục đi đò ở Sông Hương để đến chân núi, sau đó tiếp tục tản bộ đến điện Hòn Chén.

Ảnh: @mynguyen2610

3. Lịch sử độc đáo của Điện

Điện Hòn Chén được xây dựng từ thời vua Gia Long, chủ yếu thờ Đạo giáo. Dưới thời vua Nguyễn, Điện Hòn Chén được gọi là Ngọc Trản Sơn Từ (điện thờ tại núi Ngọc Trản). Đến năm 1832, điện từng được tu sửa, sau đó được đổi tên là Huệ Nam với ý nghĩa là “mang lại ân huệ cho người nước Nam” dưới thời Đồng Khánh. Ngày nay, trong điện vẫn còn lưu giữ khoảng 664 đồ tế thuộc 284 chủng loại có giá trị lịch sử quý giá dưới thời kì này.

Điện Hòn Chén có tổng cộng 10 công trình kiến trúc được xây dựng trên núi Ngọc Trản. Trong đó lớn nhất là điện Minh Kính Đài. Trước kia, đây là nơi thờ nữ thần Po Nagar (Nữ Thần Mẹ xứ sở) của người Chăm. Nữ thần được mệnh danh là người có công lao xuống dạy con người tạo nên lúa gạo, trồng các loại cây gỗ trầm quý. Vì thế trong điện có rất nhiều đồ thờ được làm từ gỗ hương mộc và kỳ nam là sự tượng trưng cho nữ thần hiển linh. Bạn có thể khám phá được nét tín ngưỡng độc đáo pha trộn của văn hóa dân tộc Chăm với bản sắc tinh thần của người Việt.

Ảnh: @agrilwhotravel

4. Kiến trúc của Điện Hòn Chén

Điện Hòn Chén chia làm 10 công trình kiến trúc khác nhau. Trong đó nổi bật nhất là Minh Kính Đài. Khu vực này nằm ngay chính giữa, bên trái có dinh Ngũ Hành, bàn thờ các quan, am và ông Hổ. Bên phải có chùa Thánh, trinh cát viện, nhà quan cư. Minh Kính Đài là nơi diễn ra các hoạt động tế lễ, hành hương nhiều nhất được tổ chức vào khoảng tháng 3 và tháng 7 âm lịch.

Minh Kính Đài được chia làm 3 cung theo thứ tự từ cao đến thấp gồm có Đệ Nhất cung, đệ nhị cung và đệ tam cung. Trong đó lần lượt là khu thờ, khu để đồ cúng bái và khu để dâng hương. Kiến trúc của Minh Kính Đài cũng rất đặc biệt với nghệ thuật khảm sành sứ đỉnh cao, trong đó đặc trưng là biểu tượng con phụng hội tụ về.

Ảnh: @visithuevietnam

5. Những giai thoại gắn liền với điện Hòn Chén

5.1. Câu chuyện giai thoại về nữ thần Ponagar

Trước kia đây là nơi thờ tự nữ thần Ponagar của người Chăm. Tương truyền, nữ thần là con của Ngọc Hoàng được phái xuống để tạo ra đất mẹ, dạy con người trồng cây cối, hoa màu. Người ta cho rằng nữ thần này tương đồng với nữ thần của người Việt về mặt tâm linh. Người dân tiếp nhận sau xưng danh thờ cúng bà Thánh Mẫu Thiên Y A Na.

Về sau, Liễu Hạnh Công Chúa được đưa vào thờ tự ở điện. Sau đó là Quan Công, thờ Phật và các vị thần linh khác. Ngày nay, nơi đây được coi là di tích tâm linh của người Chăm, được người Việt tiếp thu và phát huy tín ngưỡng tạo thành nơi thờ Thánh mẫu.

Ảnh: @visithuevietnam

5.2. Câu chuyện gắn liền với vua Thiệu Trị

Người xưa tương truyền vua Thiệu Trị xây dựng làng ở gần điện Hòn Chén. Khi vua và các phi cung du ngoạn trên dòng sông Hương để đến thăm làng, một hoàng phi đã làm rơi chiếc ống nhỏ bằng vàng ở vực nước sâu. Tiếc của nên bà đã khuyên vua khấn Thiên A Na Thánh Mẫu xin cho tìm lại đồ vật. Ban đầu vua có vẻ mỉa mai không tin nhưng vẫn làm theo, bất ngờ chiếc ống nổi lên mặt nước.

Thấy linh thiêng, nhà vua liền ra lệnh sửa sang lại điện Hòn Chén nhưng chưa kịp hoàn thành di nguyện thì đã băng hà.

Ảnh: @visithuevietnam

5.3. Câu chuyện chiếc chén ngọc của vua Minh Mạng

Đây là giai thoại huyền bí nhất làm nên Điện Hòn Chén. Chuyện kể rằng một lần đi trên dòng sông Hương, vua Minh Mạng đã làm rơi chiếc chén ngọc xuống lòng sông. Nhà vua đang không biết phải làm sao thì đột nhiên thấy con rùa ngậm chén ngọc lên trả lại vua.

Ảnh: @visithuevietnam

6. Kinh nghiệm đi lễ hội điện Hòn Chén

Lễ hội Điện Hòn Chén thường diễn ra vào thời điểm tháng 3 và tháng 7 âm lịch. Đây là thời gian lượng khách kéo về rất đông.

Lễ hội được chia làm 2 phần chính là lễ nghinh thần (rước các vị thần về đền) và lễ chánh tế. Lễ nghinh thần được tổ chức long trọng trên dòng sông Hương. Cụ thể nghi lễ rước nữ thần Thiên Y A Na từ Điện Hòn Chén về đình làng Hải Cát trên những con thuyền rồng kết đôi. Xung quanh thuyền trang trí cờ hoa đủ màu. Dẫn đầu là chiếc thuyền có long kiệu đặt hòm sắc (vật phẩm vua ban cho Thánh Mẫu) và được nghinh bởi các trinh nữ quần áo, cờ hoa sặc sỡ. Trên đường tế rước sẽ được nghe tiếng hát ngân nga của các cô đồng, phường bát, hát văn.

Lễ chánh tế diễn ra sau khi đã đón rước các vị thần và thánh mẫu về điện. Nghi lễ này được tổ chức với nhiều hoạt động như: nghinh Thánh Mẫu, tế làng Hải Cát, phóng sanh, thả đèn hoa đăng…. Tất cả các lễ nghi truyền thống đều mang đậm nét văn hóa dân gian bản địa được du khách rất yêu thích hưởng ứng.

Ảnh: @visithuevietnam

Điện Hòn Chén Huế không chỉ là nơi có kiến trúc độc đáo mà còn là chốn linh thiêng cầu được ước thấy của rất nhiều người mê tín ngưỡng. Đến đây bạn sẽ được lắng nghe những giai thoại cổ, khám phá những nét độc đáo trong văn hóa, tôn giáo, con người cố đô. Chúc bạn có thêm nhiều kỉ niệm với mảnh đất hồn hậu này nhé!