Về nơi cứ buồn là t.ự t.ử

Lý do t.ự t.ử thường rất đơn giản: vợ chồng cãi nhau, giận mẹ chồng, học sinh bị cha mẹ mắng hay chỉ vì câu nói chê bai của hàng xóm.

Người đi đưa đám ma người t.ự t.ử trước khi vào làng phải đi qua hai ngọn đuốc để trừ “con ma t.ự t.ử” .

Sau một thời gian lắng dịu, nạn t.ự t.ử của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Bình Định bỗng bùng phát dữ dội. Đặc biệt, trong 2 năm gần đây, hiện tượng này diễn ra phổ biến.

Nạn t.ự t.ử của đồng bào dân tộc thiểu số ở Bình Định chẳng phải chuyện mới mẻ gì. Cán bộ địa phương cho biết, hầu như năm nào cũng có người tìm đến cái c.hết. Thế nhưng trong 2 năm gần đây, nhất là trong năm 2012 vừa qua, nạn t.ự t.ử của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Bình Định bỗng dưng tăng tốc đột biến. Nếu như trong 5 năm trước (từ năm 2008 đến đầu năm 2012), trên địa bàn Bình Định chỉ xảy ra 108 vụ t.ự t.ử thì đến đầu năm 2013, con số này đã tăng đến 131 vụ, trong đó có hơn 70 người t.ử v.ong.

Huyện An Lão được xem là điểm nóng của nạn t.ự t.ử ở Bình Định. Từ năm 2008 đến nay, tại An Lão đã xảy ra 46 vụ t.ự t.ử, 22 người được phát hiện và cứu sống, 24 người t.ử v.ong do không được cứu chữa kịp thời.

Tại huyện An Lão, nạn t.ự t.ử không chỉ dẫn đầu về con số, mà ở đây còn xảy ra một số trường hợp t.ự t.ử là cán bộ, đảng viên. Ông Đỗ Tùng Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện An Lão, kể: “Vào năm 2009, trong hội thi b.ắn s.úng, có anh là cán bộ thuộc xã đội An Nghĩa tham gia.

Trong hội thi, anh cán bộ xã đội này đạt điểm thấp hơn cấp dưới. Mặc dù đồng đội không ai chọc ghẹo gì nhưng có lẽ do trong lòng anh tự thấy xấu hổ nên trên đường từ hội thi về nhà, anh đã ghé vào rừng thắt cổ t.ự t.ử c.hết.

Đặc điểm tính cánh tâm lý của người miền núi là bộc trực, trọng tín nghĩa nhưng cũng rất tự ti, mặc cảm. Do vậy, khi phát sinh mâu thuẫn không giải quyết được là họ nghĩ ngay đến cái c.hết. Ảnh minh họa

Hoặc như trong năm 2011, tại một đám cưới, anh Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã An Quang có lời qua tiếng lại với một người làng. Không biết buồn lòng thế nào mà sau đám cưới anh này tìm đến cái c.hết bằng cách thắt cổ t.ự t.ử “.

Ông Đinh Phík, Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Thuận (Vĩnh Thạnh), nhớ lại: “ Nếu như cháu Đinh Thị Hinh còn sống thì năm nay nó đã 22 t.uổi (sinh năm 1991). Tội nghiệp, nó lấy chồng có được 2 mặt con rồi mà vẫn t.ự t.ử. Hồi 2 đứa đã “ưng cái bụng” nhau, chúng yêu nhau lắm nhưng chưa đứa nào nghĩ tới chuyện miếng cơm manh áo là cái gánh nặng trong đời sống gia đình.

Khi cưới nhau đã có hai mặt con, hai vợ chồng trẻ này mới thấy chật vật. Không làm ra t.iền nuôi vợ nuôi con, chồng Hinh xấu hổ tập tành uống rượu rồi đ.âm nghiện, bỏ bê cả nương rẫy. Thân gái, hằng ngày Hinh phải gùi 2 đứa con vác cuốc lên nương để kiếm cái ăn. Cơ cực quá, lại buồn thằng chồng nghiện rượu nên Hinh t.ự t.ử c.hết, bỏ lại hai đứa con dại”.

Theo ông Nguyễn Đình Thanh, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy Bình Định, lý do t.ự t.ử của họ cũng rất đơn giản: Vợ chồng cãi nhau, người “thua cuộc” giải quyết ấm ức bằng cách t.ự t.ử. Mâu thuẫn với mẹ chồng, t.ự t.ử. Học sinh bị cha mẹ la rầy, t.ự t.ử. Yêu mà không được yêu lại, t.ự t.ử. Bị hàng xóm chê bai mình nghèo, t.ự t.ử. Ấm ức vì cuộc cãi vã giữa đám đông, t.ự t.ử.

“Đặc điểm tính cánh tâm lý của người miền núi là bộc trực, trọng tín nghĩa nhưng cũng rất tự ti, mặc cảm. Họ thiếu ngôn ngữ để biểu lộ cảm xúc, nhất là trước những sự việc tế nhị trong sinh hoạt gia đình. Do vậy, khi phát sinh mâu thuẫn không giải quyết được là họ nghĩ ngay đến cái c.hết. Hành vi t.ự t.ử được xem là một phản ứng có tính chống đối, hay để gây ra sự đau khổ cho người thân đã làm mình “buồn cái bụng” theo suy nghĩ đó là cách trả thù”, ông Thanh nói.

Người đi đưa đám ma người t.ự t.ử trước khi vào làng phải đi qua hai ngọn đuốc để trừ “con ma t.ự t.ử”. Số người t.ự t.ử tập trung nhiều nhất ở xã An Quang, An Nghĩa, An Hưng, An Trung. Ngoài ra, rải rác ở các xã có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, kể cả những địa phương nằm gần trung tâm huyện lỵ như 2 xã An Hòa và An Tân cũng xảy ra nạn t.ự t.ử.

Những trường hợp t.ự t.ử xảy ra tại An Lão phần lớn ở độ t.uổi thanh niên và trung niên, rơi đa số vào cánh đàn ông, những lao động chính trong gia đình, nên vấn nạn t.ự t.ử đã để lại những gánh nặng choxã hội.

Nạn t.ự t.ử “lây lan” rất nhanh trong cộng đồng. Ông Đỗ Tùng Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện An Lão, bộc bạch: “Từ năm 1998, nhận thấy vấn nạn t.ự t.ử tại địa phương có xu hướng ngày càng lan rộng. Ban Thường vụ Huyện ủy An Lão đã kịp thời ban hành hẳn chỉ thị về việc đẩy mạnh công tác phòng ngừa và ngăn chặn nạn t.ự t.ử ở những vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời trích một khoản kinh phí khá lớn để các địa phương duy trì thường xuyên công tác tuyên truyền, vận động người dân từ bỏ nạn t.ự t.ử. Với sự phối hợp trong toàn huyện, những năm đầu thực hiện đã cho thấy những chuyển biến tích cực. Thế nhưng khi kinh phí cạn, tình trạng t.ự t.ử lại tái diễn phức tạp”.

Nhiều trường hợp t.ự t.ử đã để lại hậu quả nặng nề cho gia đình và cộng đồng, mà nạn nhân chính là những đ.ứa t.rẻ mồ côi. Mất cha, mất mẹ, thiếu sự chăm sóc của người thân, chúng đành lớn lên nhưng cây dại trong rừng.

Theo xahoi