Vẻ đẹp hoang sơ kỳ vĩ của núi Sáng – thác Bay

Đỉnh núi Sáng cao 640m so với mặt nước biển, gồm hàng chục ngọn núi to, nhỏ hợp thành một quần thể núi tạo thành một dãy dài gọi là dãy Sáng Sơn, nằm ở địa phận 2 xã Đồng Quế và Lãng Công, huyện Sông Lô (Vĩnh Phúc).

Thác Bay.

Khu núi Sáng tiếp liền với di chỉ khảo cổ học thời tiền sử với trận chiến Thu – Đông ở ghềnh Khoang Bộ. Núi Sáng còn ẩn giấu trong thẳm sâu màu xanh cây lá và vẻ trầm mặc của một cảnh quan kỳ vĩ và rất ngoạn mục. Trong núi có rừng nguyên sinh, nhiều loại cây quý, hoa cỏ lạ. Trên núi Sáng có một cảnh đẹp vừa hùng vĩ vừa ngoạn mục đó là thác Bay.

Đây là thác nước được tạo nên bởi một dòng suối chảy xuống từ đỉnh núi Sáng. Dòng chảy bao đời từ đất núi miên man đổ xuống đã tạo ra nhiều thác ghềnh. Cho đến lúc này, người dân trong vùng vẫn chưa xác định cụ thể có bao nhiêu ngọn thác trong hệ thống thác Bay. Lúc là bốn, có khi đến năm bảy ngọn, rồi có người dân bản địa lại khẳng định có tất cả chín bậc thác. Các thác nước nối nhau liên tiếp, càng lên cao, các bậc thác càng cao, tạo nên một cảnh trí ngoạn mục. Thác Bay là tên gọi của ngọn thác cao nhất và được coi là tên chung của cả hệ thống thác này.

Vẻ đẹp hoang sơ của núi Sáng.

Để có thể đến được thác Bay, bạn phải đi đến bờ hồ Bò Lạc – một hồ chứa nước được người dân địa phương xây dựng nên bằng trí tuệ, sức lao động và lòng quyết tâm cao hơn núi từ những năm 80 của thế kỷ trước. Từ đây, để chiêm ngưỡng được hết vẻ đẹp huyền ảo của tất cả các ngọn trong hệ thống thác Bay, du khách không nên đi đường mòn trên núi mà lội ngược theo dòng suối. Theo cách này, tuy sẽ mạo hiểm và khó khăn hơn nhiều, nhưng bù lại, được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của rừng núi, của thác nước từ một góc khác, hoang sơ, quyến rũ vô cùng.

Tại đây nước và không khí “chia tay” mỗi người một ngả: nước chảy suôi dòng còn không khí thì cuộn ngược tạo thành luồng gió tạt vù vù ra khắp xung quanh, giống như bão lốc kèm theo mưa bay. Du khách tới đây không tránh khỏi ướt áo, nhưng dù ướt áo vẫn tung bay, tóc cũng tung bay và mọi thứ đều tung bay… Có lẽ vì thế mà người ta mới gọi là thác Bay.

Các cụ bô lão trong vùng kể lại: “Thác Bay là tên mới đặt, xưa gọi là thác Trống đánh quân reo vì tương truyền ông Nguỵ Đò Chiêm chiêu tập quân sỹ chống giặc phương Bắc”. Từ ấy ngược lên sẽ tới Bách Bung, rối hang Đề Thám”.

Vườn cò Hải Lựu.

Đi qua thác Bay, từ đó ngược lên cao, ta sẽ đến bãi Bách Bung, nơi Đế Thuấn ngày xưa cấy lúa. Trên núi Sáng tự thuở nào có một ngọn mang tên gọi Bách Bung. Sách Vân Đài loại ngữ có ghi: “Núi Sáng là ngọn cao nhất trong dãy núi Lịch. Đỉnh núi có dăm sáu chỗ bằng phẳng như cung điện, có đền thờ Đế Thuấn”.

Núi Sáng có nguồn nước dồi dào chảy quanh năm tạo ra nhiều ghềnh thác, hồ nước đẹp và cung cấp nguồn thủy lợi, thủy sản. Những đoạn suối lớn là môi trường sống của nhiều loại thủy sản (cá bống, cá trê, cá rô, trạch chấu, tép, tôm, cua…). Những người đi núi thường câu cá nướng tại chỗ. Một bếp lửa, một bầu rượu, dăm ba xiên cá làm nên bữa tiệc cho những du khách yêu cuộc sống thiên nhiên.

Hiện nay, chính quyền địa phương đã cho đắp những dòng suối lớn tạo ra các con đập giữ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và phục vụ du lịch sinh thái. Đó chính là hồ Bò Lạc ở phía Nam, hồ Suối Sải ở phía Bắc núi Sáng. Ngoài ra gần đó còn có khu sinh thái dã ngoại (vườn cò Hải Lựu), khu di tích văn hóa lịch sử (tháp Bình Sơn), địa danh lịch sử (ghềnh Khoan Bộ) và làng nghề chế tác đá Hải Lựu.