Vàng và máu: Bình yên sau dâu bể
Trong khi vàng để lại nhiều ám ảnh cho con người thì câu chuyện về những đứa trẻ thất lạc trong cuộc chạy loạn tháng 3/1975 được bộ đội, đồng bào dân tộc thiểu số cưu mang lại là một nốt nhạc trong trẻo, bình yên sau bao nhiêu dâu bể.
Chưa có số liệu chính thức về số trẻ thất lạc khi cùng cha mẹ chạy loạn trên đường 7 nhưng theo phòng LĐ-TB-XH các huyện, thị thuộc 2 tỉnh Phú Yên và Gia Lai, con số đó không dưới 200.
Xin giữ họ của cha nuôi
Cứ dăm ba bữa, chị Nguyễn Thị Ngọc Hoa lại đưa con về chơi nhà cha mẹ. Nhìn cảnh cả gia đình quây quần bên mâm cơm, người ta không nghĩ chị Hoa là con nuôi trong nhà. Ngày ấy, ông Trường là đại úy bộ đội pháo binh đang truy quét đám tàn binh rút chạy về đồng bằng trên đường 7.
Khi đến buôn Ma Lất (thuộc xã Ea Chà Rang, huyện Sơn Hòa – Phú Yên), nghe có tiếng khóc yếu ớt của trẻ em, ông dừng xe nhảy xuống xem. “Tôi hốt hoảng khi thấy giữa những chiếc xe đang bốc cháy ngùn ngụt là một cháu nhỏ đang co ro khóc thét. Không kịp suy nghĩ, tôi nhảy qua các đám lửa, bồng cháu ra ngoài, đưa về đơn vị. Đó là Hoa bây giờ. Ngày ấy, chậm một chút thì cháu đã bị thiêu chết” – ông Trường kể.
Ở đơn vị đến khi giải phóng, Hoa được ông Trường đưa về nhà ở thị trấn Củng Sơn, huyện Sơn Hòa nuôi dưỡng như con ruột dù khi ấy bà Đặng Thị Khánh (vợ ông Trường) đang nuôi con nhỏ mới sinh. Sau khi có chồng, ra riêng, Hoa được vợ chồng ông Trường chia cho 7 sào đất để trồng mía và cho con bò cái để gầy giống.
“Trong suốt thời gian ấy, chồng tôi tìm mọi cách để liên lạc bố mẹ ruột cho Hoa nhưng vẫn bặt vô âm tín. Cho đến 3 năm trước, qua những thông tin mà ông nhà gửi đi, bố mẹ ruột của Hoa mới tìm đến. Vợ chồng tôi rất mừng cho con” – bà Khánh nói.
Video đang HOT
Ông Trường chỉ cho chị Hoa (bìa phải) và cháu ngoại bức ảnh lúc chị mới được đưa về
Bố mẹ ruột của chị Hoa là bà Nguyễn Thị Bổn và ông Võ Văn Bói đều đã ngoài 70, hiện đang sinh sống cùng 5 người con tại xã Kon Đào, huyện Đắk Tô – Kon Tum. “Ngày gặp lại con, tôi không biết nói gì, chỉ ôm con mà khóc. Cứ nghĩ vĩnh viễn mất con, nào ngờ con vẫn khỏe mạnh thế này” – bà Bổn bồi hồi.
Ngày nhận lại Hoa, biết cha mẹ nuôi đối xử tử tế với con mình, bà Bổn xúc động xin vợ chồng ông Trường cho con vẫn được giữ họ Nguyễn thay vì đổi sang họ Võ của cha ruột. Giờ chị Hoa vẫn sinh sống ổn định ở Củng Sơn.
“Nơi tôi được sinh ra lần 2″
Tại xã Sơn Hội, huyện Sơn Hòa có 4 trẻ thất lạc được người dân nơi đây nuôi dưỡng thì hiện cả 4 đều chưa tìm được cha mẹ. Trong đó, anh Lê Chăm Đào và chị Sô Giang Thị Xuyến mặc dù là người Kinh nhưng lại mang họ Êđê, Chăm H’roi. Anh Đào được cha nuôi là ông Lê Chăm Ram tìm thấy khi đang kiệt sức vì lạc giữa rừng. Xuyến được ông Sô Giang Tiên, nguyên trưởng Trạm Y tế miền Tây (Phú Yên), nuôi dưỡng.
Chị Xuyến còn nhớ, năm ấy mình 6 tuổi, mẹ đưa 4 chị em di tản. Trong lúc hỗn loạn, Xuyến và một người chị tên Oanh tuột khỏi tay mẹ. Một phụ nữ người dân tộc tìm thấy 2 chị em khi đang bò xuống suối uống nước. Chị Oanh được người này gửi cho bộ đội, còn Xuyến thì đưa về nhà và sau gửi cho ông Tiên. “Hơn 10 năm qua, tôi đã viết rất nhiều thư gửi đến báo, đài mong tìm lại cha mẹ mình nhưng vẫn không có hồi âm. Tôi đã xác định sẽ ở đây với cha nuôi để phụng dưỡng ông lúc tuổi già nhưng vẫn muốn tìm, muốn được biết cha mẹ ruột giờ sống ra sao”- chị Xuyến tâm sự.
Chị Xuyến đang được ông Tiên truyền lại các bài thuốc để chữa bệnh cho người dân
Hiện chị Xuyến đang có cuộc sống êm ấm với chồng là cán bộ xã và 2 đứa con xinh xắn. Hằng ngày, chị cùng cha nuôi lên rừng lấy thuốc về chữa bệnh cho người dân địa phương. Ông Sô Giang Tiên năm nay đã 86 tuổi, nổi tiếng với bài thuốc gia truyền chữa bệnh gan. Mặc dù có 3 con ruột nhưng ông lại truyền nghề cho chị Xuyến. “Nó là đứa sáng dạ, chịu khó lại rất thương người, phù hợp với nghề thuốc. Giờ nó học hết nghề của tôi rồi” – ông Tiên nói.
Anh Lê Chăm Đào cũng nhiều lần tìm cha mẹ. Có khoảng 30 người tìm đến nhìn con nhưng không ai chắc chắn. Có người còn xin anh mẫu tóc để xét nghiệm ADN nhưng rồi một đi không trở lại. Hiện vợ và con trai đầu của anh Đào đang là cán bộ xã Sơn Hội, còn người con trai út đang theo học đại học ở TPHCM. Mặc dù đã ở riêng nhưng ngày nào anh Đào cũng qua nhà cha mẹ nuôi để chăm sóc ông bà.
“Trong sâu thẳm lòng mình, tôi vẫn muốn biết cha mẹ ruột mình là ai, còn sống hay đã mất, chứ có tìm được tôi cũng không rời mảnh đất này. Đây là nơi tôi được sinh ra lần 2″ – anh Đào bày tỏ.
Làng trẻ lạc dưới chân đèo Tôna
Đèo Tôna nằm trên Quốc lộ 25, giữa huyện Krông Pa và thị xã Ayun Pa (Gia Lai). Theo bà Ngô Thị Ngọc Phú, Trưởng Phòng LĐ-TB-XH thị xã Ayun Pa, rất nhiều trẻ mất cha mẹ ở khu vực này. “Những trẻ đó được đồng bào dân tộc thiểu số đưa về nuôi dưỡng, nhất là ở buôn Phumamiơng, xã Iartô (thị xã Ayun Pa) và buôn Phùm, xã Iasiom (huyện Krông Pa). Chính quyền địa phương rất quan tâm đến những trường hợp này, họ được cấp đất sản xuất, được hưởng các chế độ của đồng bào dân tộc thiểu số nên cuộc sống đều ổn định” – bà Phú nói.
Còn theo ông Siu Gié, Trưởng Phòng LĐ-TB-XH huyện Krông Pa, những người này rất chịu khó làm ăn và rất khấm khá. “Nhiều người tìm được cha mẹ ruột ở TPHCM nhưng họ không đi, họ chỉ gắn bó ở đây thôi” – ông Gié cho biết.
Theo 24h
Vàng và máu: Ám ảnh những giấc mơ vàng
Vì tiếc của, nhiều người chạy loạn năm 1975 quay lại đường 7 để tìm vàng cất giấu. Vì lời đồn đại, người dân địa phương cũng mải miết trên con đường này để kiếm chút vận may. Tất cả đều vô vọng!
Phong trào tìm vàng trên đường 7 manh nha từ những năm 1980, rộ lên vào khoảng 5 năm trước đây và bây giờ thì đã lắng dịu rất nhiều. Dù vậy, sau Tết Nguyên đán, khi mặt đất bắt đầu khô ráo, những người rà phế liệu lại mang vác đồ nghề rà đi rà lại dọc tuyến Quốc lộ 25 (trước đây là đường 7) từ xã Sơn Hà, huyện Sơn Hòa - Phú Yên ngược lên huyện Chư Sê - Gia Lai với giấc mộng tìm được vàng cất giấu, đánh rơi trong cuộc tháo chạy vào tháng 3/1975.
Chuốc khổ vào thân
Ông Trần Ngọc Đông (xã An Hiệp, huyện Tuy An - Phú Yên) vốn làm nghề nông kiêm rà phế liệu. Năm ngoái, ông được một Việt kiều thuê lên Sơn Hòa rà tìm được một ống đạn đựng toàn vàng dưới một gốc cây mục. Sau khi nghe kể thêm về chuyện vàng bạc, của cải rơi rớt trên Quốc lộ 25, ông Đông nảy ý định mạo hiểm một phen, biết đâu sẽ đổi đời.
Ông rủ thêm 3 người bạn gom góp tiền bạc, gói ghém hành lý, lương thực lên đường tìm vàng. Ông Đông cho biết cứ ngày đi đêm nghỉ, bao nhiêu mét rẫy, rừng ven Quốc lộ 25 ông đều rà kỹ. Có hôm lên tận đỉnh núi cao, có ngày lại lặn ngụp dưới các con suối... Tuy nhiên, sau hơn 1 tháng rà tìm, nhóm của ông trở về với chiếc ba lô rỗng không.
"Vàng đâu không thấy, chỉ toàn mảnh đạn, mảnh bom, đành chấp nhận cứ thu gom, bán lại kiếm ít tiền gỡ vốn. Một người bạn của tôi do nhiều ngày lặn lội trong rừng sâu đã bị nhiễm sốt rét ác tính, hiện đang thập tử nhất sinh trong bệnh viện. Đúng là tự nhiên chuốc khổ vào thân..." - ông Đông rầu rĩ.
Đoạn sông Ba gần Thành Hội (xã Sơn Hà, huyện Sơn Hòa), nơi trước đây quân đội Sài Gòn bắc cầu phao vượt sông rút về đồng bằng, đang được một doanh nghiệp ở thị trấn Củng Sơn, Sơn Hòa khai thác cát. Tuy nhiên, theo nhiều người dân ở Thành Hội, việc khai thác cát chỉ là một phần, mục đích chính của doanh nghiệp là tìm vàng bị thất lạc năm 1975. Thậm chí, năm 2010, doanh nghiệp này từng chấp nhận bị xử phạt 10 triệu đồng vì khai thác cát khi chưa được cấp phép.
"Ngày đó, đoạn sông này có nhiều người vứt lại vàng. Thời gian gần đây, người qua sông vẫn còn nhặt được vàng. Doanh nghiệp chọn bãi cát này khai thác thì trúng quá rồi" - ông N.X (86 tuổi) nhận định.
Một người tìm vàng trên Quốc lộ 25
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Ngọc Tiến, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Sơn Hòa, chẳng còn vàng dưới sông đâu để khai thác. "Qua một số lần kiểm tra hiện trường, chúng tôi nhận thấy doanh nghiệp này chỉ có xe múc cát, không có thiết bị gì khai thác vàng cả" - ông Tiến khẳng định.
Chẳng tìm thấy gì!
Bà Lê Thị Cúc (xã An Hòa, huyện Tuy An) cho biết ngày chồng bà còn sống, ông luôn ám ảnh bởi số vàng hơn 50 lượng đã giấu lại trên đường 7. Đó là số của cải mà bà đã chắt chiu dành dụm từ việc buôn bán nhỏ ở Pleiku - Gia Lai. Bà đã nhiều lần ngồi khóc một mình vì tiếc của nhưng không dám cho chồng biết vì sợ ông đau lòng sinh bệnh. Sau ngày giải phóng, chồng bà cũng đã nhiều lần khăn gói lên đường tìm số vàng cất giấu nhưng lần nào cũng về tay không. Theo lời chồng bà, nơi cất giấu vàng ngày xưa giờ đã thành rẫy mía, địa hình thay đổi rất nhiều nên khó xác định chính xác vị trí mà cũng có thể bị người khác nhặt mất rồi.
"Sau những lần tìm vàng dài ngày ấy, chồng tôi bị sốt rét, chữa không đến nơi đến chốn, cộng với tinh thần suy sụp, ông nằm liệt giường rồi mất đi. Từ đó, tôi cũng không muốn nhắc lại số vàng ấy nữa" - bà Cúc tâm sự. Theo lời bà kể, ngày chồng mình còn sống, nhiều đêm ông gặp ác mộng, tỉnh dậy toát cả mồ hôi. Có đêm bà sực tỉnh, thấy ông cười. Bà hiểu số của cải, vàng bạc đã mất luôn ám ảnh ông trong mỗi giấc mơ.
Ông Đỗ Văn Cường là một người chuyên sống bằng nghề rà phế liệu ở xã Hòa Xuân Tây, huyện Đông Hòa - Phú Yên. Ông Cường cho biết trong 6 năm qua, cứ sau Tết Nguyên đán lại có một Việt kiều đứng tuổi tên Ba Trung mang bản đồ đến thuê ông rà tìm lại số vàng cất giấu đoạn gần cầu Cà Lúi thuộc xã Krông Pa, huyện Sơn Hòa. "Ông trả cho tôi 700.000 đồng/ngày. Có năm đi suốt 1 tuần, có năm đến 10 ngày nhưng tôi chẳng tìm thấy gì" - ông Cường cho biết.
Năm đó, vì sợ cướp, ông Ba Trung phải cất giấu số vàng dưới gốc một cây ké to bên đường. Cây ké hiện không còn, rừng cũng mất, địa hình thay đổi rất nhiều. Trước khi thuê ông Cường, ông Ba Trung đã tự đi tìm, rồi sau thuê một số người rà phế liệu khác, suốt hơn 17 năm mà vẫn không có kết quả.
Không biết số vàng ông Ba Trung cất giấu lại đường 7 là bao nhiêu nhưng theo ông Cường, nó không hề nhỏ. "Chắc đó là một số vàng lớn nên ổng mới lặn lội cất công tìm kiếm hàng chục năm trời. Nếu ít, đâu ai chịu khổ, tốn kém như vậy" - ông Cường phỏng đoán.
Vàng đâu nữa mà tìm!
Thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai) thường được những người rà phế liệu tìm đến vì cho rằng cất giấu rất nhiều vàng năm 1975. Nhưng theo ông Đỗ Tiến Đông, Chủ tịch UBND huyện Ayun Pa, ở đây chẳng còn vàng để tìm. "Bây giờ dọc Quốc lộ 25, đoạn qua địa bàn huyện Ayun Pa, người ta đã xây nhà cả rồi. Còn sâu phía bên trong, người dân cũng đã làm rẫy thì làm gì còn vàng để tìm. Nếu có thì người ta đã lượm cả rồi" - ông Đông khẳng định.
Trong khi đó, ông Cao Minh Hòa, Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, cho biết: "Người ta rà tìm phế liệu trong rừng thì có chứ vàng đâu nữa mà tìm".
Theo 24h
Vàng và máu: Trúng cả thùng vàng Nhiều người tình cờ trúng cả thùng vàng khi làm rẫy, rà phế liệu... Họ giàu lên trong lặng lẽ vì dù sao đó cũng là mồ hôi nước mắt của người khác phải ngậm đắng, nuốt cay bỏ lại vì cuộc binh biến. Đi đâu ở thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa - Phú Yên) cũng nghe râm ran chuyện trúng...