Vàng da, vàng mắt: Không chỉ là dấu hiệu của bệnh gan

Có nhiều nguyên nhân gây vàng da, trong đó thường gặp nhất là các bệnh lý về gan. Tuy nhiên, người dân cũng cần thận trọng với triệu chứng này, bởi đây có thể là hồi chuông cảnh báo ung thư tụy.

Vàng da là tình trạng da và kết mạc mắt có màu vàng, do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao bởi các nguyên nhân bệnh lý gây ra. Màu vàng thường xuất hiện ở kết mạc mắt đầu tiên và mức độ vàng da phụ thuộc vào nồng độ bilirubin trong máu.

Ung thư tuyến tụy là gì?

Tụy là một tạng thuộc hệ tiêu hóa, nằm sau phúc mạc, sát thành bụng sau, phía trước tụy được che phủ bởi dạ dày. Tụy được chia thành 3 phần chính lần lượt từ phải qua trái gồm: đầu tụy, thân tụy, đuôi tụy. Tụy có 2 chức năng chính:

- Chức năng ngoại tiết: Tiết ra men tụy đổ vào tá tràng giúp cho quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non. Khối mô chính của tụy là mô tụy ngoại tiết, đảm nhiệm chức năng tụy ngoại tiết.

- Chức năng nội tiết: Tiết ra hormone insulin và glucagon đi thẳng vào máu để tham gia quá trình chuyển hóa glucose của cơ thể. Chức năng nội tiết do các tế bào nội tiết của tụy đảm nhiệm, các tế bào này nằm xen kẽ với các nang tuyến của tụy ngoại tiết và được gọi là các tiểu đảo langerhans.

Ung thư tuyến tụy xảy ra khi tế bào ung thư phát triển trong chủ mô của tuyến tụy. Tụy là một tuyến nằm phía sau dạ dày và phía trước cột sống. Tụy sản xuất ra dịch tiêu hoá và các hormon điều hòa lượng đường huyết trong máu. Tế bào của tụy ngoại tiết sản xuất ra dịch tiêu hoá thức ăn, còn tế bào của tụy nội tiết sản xuất insulin và một số hormones khác.

Những triệu chứng dễ bị bỏ qua của ung thư tuyến tụy

- Vàng da, vàng mắt: Ung thư gần đầu tuyến tụy có thể làm tắc đường mật, ngăn không cho mật vào đến ruột để tiêu hóa chất béo và cuối cùng ra khỏi cơ thể theo phân. Mật sẽ ứ đọng lại và gây vàng da, vàng mắt (hoàng đảm).

- Đau bụng hoặc đau lưng: Ung thư bắt đầu ở đuôi của tuyến tụy có thể tác động lên các cơ quan lân cận, gây đau. Nếu ung thư lan đến các dây thần kinh xung quanh tuyến tụy, bệnh có thể gây đau lưng.

Đặt đầu ngón tay lên bụng, ngay dưới xương ức. Sau đó, tưởng tượng ngón tay của bạn chỉ thẳng ra sau, xuyên qua cơ thể vào cột sống. Đó là vị trí phổ biến mà bệnh nhân ung thư tuyến tụy thường cho biết có cảm giác đau.

Đau thường rất khó mô tả, nhưng tình trạng đau âm ỉ bên trong ở vùng này, hoặc lan ra xung quanh hai bên bụng ra đằng sau, là một manh mối và cần đi kiểm tra.

- Nước tiểu sẫm màu, phân nhờn mỡ: Nếu nước tiểu có màu sẫm (màu nâu hoặc màu rỉ sắt), đó có thể là một trong những triệu chứng ung thư tuyến tụy cần chú ý. Vì bilirubin, chất được tạo ra bởi gan và là một thành phần của dịch mật, tích tụ trong máu, nước tiểu sẽ sẫm màu. Phân nhạt màu như màu đất sét hoặc nhầy mỡ cũng có thể là triệu chứng của ung thư tuyến tụy, vì chúng có thể do ung thư làm tắc đường mật.

- Đi ngoài sống phân: U gây cản trở men tụy xuống ruột non tiêu hóa thức ăn. Đây là một trong những nguyên nhân làm người bệnh ung thư tụy bị suy kiệt rất nhanh, do vậy cần bổ sung men tụy kịp thời.

- Đái tháo đường: Đái tháo đường có thể xuất hiện đồng thời nhưng có khoảng 25% bệnh nhân ung thư tụy có khởi phát bệnh tiểu đường trước khi phát hiện ung thư tụy trong thời gian dưới 2 năm.

Điều trị ung thư tuyến tụy như thế nào?

Có nhiều cách thức để điều trị ung thư tuyến tụy bao gồm:

- Phẫu thuật cắt bỏ một phần hay toàn bộ tuyến tụy

- Hoá trị liệu và xạ trị.

Hoá trị liệu dùng thuốc hoá chất để diệt tế bào trong khối u. Xạ trị các tia phóng xạ khác để tiêu diệt tế bào ác tính. Phẫu thuật được dùng để cắt bỏ khối u hoặc điều trị các triệu chứng của ung thư tụy.

Tiên lượng của bệnh nhân ung tuỵ dù đã được tích cực điều trị bằng các phương pháp hiện đại nhưng vẫn còn rất kém. Theo báo cáo của Hiệp Hội Ung Thư Mỹ, tỷ lệ bệnh nhân ung thư tụy ngoại tiết sống sót sau chẩn đoán 1 năm chỉ khoảng 23% và sau chẩn đoán 5 năm, chỉ còn 4% bệnh nhân sống sót.