“Vấn nạn” tự tử vì những chuyện… không đâu

Chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ rất vụn vặt trong đời sống hàng ngày, nhiều người dân tộc thiểu số đã chọn cách tự kết liễu đời mình bỏ mạng sống, bỏ luôn cả tương lai của gia đình.

Vấn nạn tự vẫn

Ngày 11/12/2011, gia đình chị Đinh Thị Liêu (SN 1981) cùng 3 gia đình khác (đều trú làng T’Bưng, Đăk Pling, Kông Chro, Gia Lai) săn được 1 con heo rừng và bán được 800 nghìn đồng. Số tiền này, chị Liêu cất giữ để sau đó chia. Do bất cẩn, chị Liêu đã làm mất số tiền trên. Sợ không có tiền để đền cho 3 gia đình kia nên chị Liêu đã treo cổ tự tử.

Ngày 19/3/2013, Đinh Nếch (SN 1991) đi mua 3 lít rượu về nhậu với bố là ông Đinh Brah (SN 1966). Sau khi uống hết 3 lít rượu, ông Brah nhắc con trai mình không nên đi xe lung tung để tiết kiệm xăng. Hai bố con cãi vã. Nếch đập chiếc bát uống rượu xuống sàn nhà khiến mảnh bát làm xước chân bố mình, rồi bỏ đi.

Tức giận vì hành động bất hiếu của con trai, sau khi đứa con trai bỏ đi, ông Brah đã uống thuốc cỏ tự tử.

Một câu chuyện tự tử khác cũng liên quan đến rượu. Đứa con trai mới 16 tuổi nhưng ngày nào cũng uống rượu, một hôm đứa con mua 2 lít rượu về ngồi uống ở nhà rẫy, người bố sai con đi dắt bò về nhưng người con không chịu, liền bị bố đánh. Đứa con đứng dậy nói: “Tôi về tự tử chết cho mà xem”. Nghe con nói vậy, ông bố tức giận nói: “Vậy thì thà để tao tự tử còn hơn”. Nói xong ông này cầm chiếc dây thừng chui xuống dưới sàn ngôi nhà rẫy thắt cổ.

Mẹ chết vì bệnh, bố tự tử, 3 đứa trẻ mồ côi sống với bà ngoại Phenh

Dù đã 3 năm trôi qua, nhưng vợ chồng ông Đinh Nghêch (làng Hle Hlang, xã Yang Trung) vẫn chưa hết buồn rầu trước cái chết của đứa con trai 18 tuổi tên Đinh Lưu. Lưu vốn là đứa con đầy sự tự ái. Trong một lần bạn bè Lưu đến nhà nhậu, vợ chồng ông Nghêch nói Lưu là đứa con hư. Nghe bố nói vậy trước mặt mọi người, Lưu cảm thấy xấu hổ nên khi tiệc tàn, cậu đã chạy lên nhà rẫy uống hết 1 chai thuốc diệt cỏ.

Ông Trần Công Oai – quyền Trưởng Công an xã An Trung – cho biết: người dân địa phương ở đây rất coi thường mạng sống, chỉ một nguyên nhân nhỏ cũng dễ làm cho người ta tự tử. Uống rượu cãi nhau không thắng về tự tử, mâu thuẫn gia đình cũng tự tử, con hư cha mẹ cũng tự tử…

Những hệ lụy đau lòng

Theo thống kê của cơ quan chức năng huyện Kông Chro, từ năm 2010 đến quý I năm 2013, trên địa bàn huyện đã xảy ra 306 vụ tự tử (bằng 2 hình thức uống thuốc cỏ và thắt cổ). Riêng quý I năm nay đã có 12 vụ tử tử và tất cả đều tử vong.

Ông Trần Văn Cửu – Phó Chánh văn phòng huyện Kông Chro – cho biết, nguyên nhân tự tử ở đây thường bắt nguồn từ những nguyên nhân rất… vu vơ.

Người lớn chọn cách chết, người chịu hậu quả chính là những đứa trẻ. Hơn 2 năm nay, 3 anh em Đinh Văn Soang, Đinh Văn Suêch và Đinh Văn Ráp (làng Nghe Lớn, thị trấn Kông Chro) phải sống trong cảnh mồ côi cả cha lẫn mẹ. Sau khi mẹ các cháu là chị Pơnh mất vì bạo bệnh, bố các cháu là anh Đinh Vong không gắng gượng nuôi con mà lại tự tìm đến cái chết.

Cũng như trường hợp gia đình anh Đinh Vong, sau khi chị Đinh Thị Búc chết vì bệnh, chồng chị đã tự tử theo, để lại 3 đứa con thơ, đứa lớn nhất mới lên 6, đứa nhỏ nhất mới 7 tháng tuổi. Cha mẹ chết, các cháu phải ở với bà ngoại đã gần 60 tuổi, còn thơ dại đã phải tập mưu sinh.

Bà Đinh Thị Phenh, bà ngoại các cháu, cho biết: “Nó chết để lại 3 đứa con cho mình nuôi, mình phải nuôi thêm 1 mẹ già nữa. Mình già rồi chỉ sống bằng nghề rẫy, năm nay hạn hán quá nên không đủ ăn. Bà cháu mình phải ăn củ khoai, củ mì vì đói quá”.

Sáng 25/4, tại TP Quy Nhơn (Bình Định), Tỉnh ủy, Ban Dân vận tỉnh Bình Định tổ chức Hội thảo khoa học báo cáo kết quả đề tài “Nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân và đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm ngăn chặn nạn tự tử trong đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Bình Định”.

Trong những năm gần đây, nạn tự tử trong đồng bào người dân tộc thiểu số ở tỉnh Bình Định tăng đột biến.

Những người uy tín trong cộng đồng người đồng bào dân tộc thiểu số

Theo kết quả khảo sát, từ năm 2008 đến tháng 3/2012, toàn tỉnh có 108 vụ tự tử làm chết 66 người và 42 người người phát hiện cứu sống, tập trung nhiều nhất là ở huyện An Lão và Vĩnh Thạnh trong đó dân tộc Bana 58 trường hợp, dân tộc H’rê 44 trường hợp và dân tộc Chăm 6 trường hợp. Riêng năm 2013, từ đầu năm đến nay đã có 7 trường hợp tự tử, trong đó 5 trường hợp ở huyện Vĩnh Thạnh và 2 trường hợp ở huyện An Lão.

Còn theo số liệu của Công an tỉnh Bình Định, từ năm 2000 đến nay có toàn tỉnh có 292 vụ tự tử, làm chết 157 người.

Già lang uy tín của cộng đồng người Bana ở huyện Vân Canh chia sẻ với phóng viên

Ông Đinh Văn Luông (63 tuổi, ở xã An Trung, huyện An Lão) già làng uy tín trong cộng đồng người dân tộc thiểu số Bana cho biết: “Người đồng bào tính tình bộc trực, trọng tín nghĩa nhưng cũng rất tự ti, mặc cảm, sống khép kiến, ít biểu lộ tình cảm xúc nên khi phát sinh mâu thuẫn họ thường tìm đến cái chết”.

Theo ông Trần Công Súy, Trưởng ban Dân tộc Tỉnh ủy Bình Định, cho biết: “Phần lớn những người tự tử là do mâu thuẫn trong gia đình, tâm lý bắt chước trong cộng đồng người đồng bào, phản ánh trình độ dân trí còn hạn chế, kinh tế còn nghèo. Để hạn chế nạn tự tử thì các cấp chính quyền cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao dân trí, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu trong bộ phận người đồng bào. Trong đó vai trò của già làng có uy tín là vô cùng quan trọng”.

Theo Dantri