Vấn nạn nô lệ hiện đại gia tăng do thế giới liên tiếp đối mặt khủng hoảng
Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) của Liên hợp quốc cho biết số người bị ép buộc làm việc hoặc kết hôn không mong muốn trong những năm gần đây là khoảng 50 triệu người.
Một công nhân đang hoàn thiện những công việc cuối cùng tại sân vận động Al Bayt, một trong những địa điểm tổ chức World Cup Qatar 2022. Ảnh: Reuters
Dẫn báo cáo về tình trạng nô lệ thời hiện đại của ILO, hãng tin Reuters ngày 12/9 cho biết các cuộc khủng hoảng như đại dịch COVID-19, xung đột vũ trang và biến đổi khí hậu đã dẫn đến tình trạng gián đoạn chưa từng có đối với thị trường việc làm và giáo dục, đồng thời làm trầm trọng thêm vấn nạn nghèo đói và di cư.
So với đợt thống kê năm 2016, số người phải chịu cảnh nô lệ thời hiện đại đã tăng khoảng 9,3 triệu người.
Theo số liệu mới nhất, số người chịu cảnh lao động cưỡn.g bứ.c chiếm 27,6 triệu trong số những nô lệ hiện đại năm 2021, trong đó hơn 3,3 triệu là tr.ẻ e.m. Số người chịu cảnh hôn nhân ép buộc là 22 triệu người.
ILO chỉ ra rằng hơn một nửa số lao động cưỡn.g bứ.c xảy ra ở các nước có thu nhập trên trung bình hoặc thu nhập cao, trong đó nguy cơ phải chịu cảnh ép buộc đối với người nhập cư cao hơn gấp ba lần.
Video đang HOT
Báo cáo đề cập đến Qatar – quốc gia đang phải đối mặt với nhiều cáo buộc vi phạm quyền lao động liên quan đến những người nhập cư làm việc trước thềm giải World Cup 2022.
Trước những cáo buộc của một số người về việc bóc lột lao động, CEO của World Cup 2022 – Nasser Al Khater đã phải lên tiếng. Ông Nasser Al Khater cho biết: “Qatar đang bị làm xấu hình ảnh của quốc gia thuộc thế giới Arab làm chủ nhà vòng chung kết World Cup hứa hẹn thành công vang dội và có những nét riêng biệt… Trong suốt quá trình chuẩn bị nhiều năm qua, Qatar cũng có những sai sót nhưng không đáng và không như các thông tin bịa đặt với ý bôi xấu nước chủ nhà không chu đáo”.
Báo cáo của ILO cũng chỉ ra mối lo ngại về tình trạng lao động cưỡn.g bứ.c ở một số vùng của Trung Quốc song quốc gia châu Á đã mạnh mẽ bác bỏ các cáo buộc.
Vấn đề nhức nhối toàn cầu: Xóa bỏ 'nô lệ thời hiện đại'
"Nô lệ thời hiện đại" là khái niệm được nhắc nhiều trong những năm gần đây khi mà nạn buôn bá.n ngườ.i, đặc biệt là phụ nữ và tr.ẻ e.m, lao động cưỡn.g bứ.c, bóc lột tìn.h dụ.c hay các hoạt động như bắt làm nô lệ để trả nợ, hôn nhân ép buộc... vẫn nhức nhối.
Xung đột, bất ổn chính trị, nghèo đói, thiếu cơ hội giáo dục, biến đổi khí hậu... đều có thể là lý do khiến một số người trở thành nạ.n nhâ.n của nạn buôn người và bị biến thành "nô lệ thời hiện đại".
Theo Tổ chức Lao động thế giới (ILO), tính đến năm 2016, có khoảng 40 triệu người là nạ.n nhâ.n của chế độ nô lệ hiện đại, trong đó có 25 triệu người là lao động cưỡn.g bứ.c. Đáng quan ngại, theo báo cáo, cứ một trong 4 nạ.n nhâ.n của nô lệ hiện đại là tr.ẻ e.m, và có tới 70% nạ.n nhâ.n là phụ nữ và tr.ẻ e.m gái.
Một khu trại tạm ở Grande-Synthe, ngoại ô Dunkirk, miền Bắc nước Pháp ngày 12/5/2022. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Ravi Shanker Kumar người Ấn Độ từng là lao động tr.ẻ e.m bị ép buộc làm việc tại một xưởng dệt thảm chật hẹp và thiếu ánh sáng ở Uttar Pradesh. Vì nghèo đói, khi Kumar 12 tuổ.i, cha mẹ đã đổi anh lấy 10 USD. Từ đó, Kumar phải làm việc không công từ 12 đến 15 giờ/ngày, 7 ngày 1 tuần. Kumar bị đán.h đậ.p, tr.a tấ.n, bị bỏ đói, không đủ quần áo mặc và không được điều trị nếu bị thương khi làm việc. Theo ước tính của trang endslaverynow.org, Kumar chỉ là một trong số hơn 300.000 tr.ẻ e.m phải làm việc trong ngành công nghiệp dệt thảm của Ấn Độ.
Giống như Kumar, chị Flor Molina cũng là một nạ.n nhâ.n của tình trạng nô lệ hiện đại. Molina từ Mexico tới Mỹ dưới sự trợ giúp của một người quen, sau đó được xác định là kẻ buôn người. Kẻ buôn người cho biết Molina nợ 3.000 USD tiề.n đưa vào nước Mỹ, sau đó bắt Molina phải làm việc không lương 18 giờ/ngày tại một nhà máy may ở thành phố Los Angeles. Molina bị cấm rời khỏi nhà máy, bị cấm nói chuyện khi làm việc, chỉ được ăn 1 bữa trong ngày và phải ăn trong 10 phút. Chị phải ngủ trong nhà kho, chia sẻ một tấm nệm với các nạ.n nhâ.n khác. Sau 40 ngày, Molina may mắn trốn thoát, nhưng với nhiều người di cư khác, cơn ác mộng vẫn tiếp tục.
Xung đột, bất ổn chính trị, nghèo đói, thiếu cơ hội giáo dục, biến đổi khí hậu... đều có thể là lý do khiến một số người trở thành nạ.n nhâ.n của nạn buôn người và bị biến thành "nô lệ thời hiện đại". Theo ước tính của Liên hợp quốc (LHQ), mỗi năm trên thế giới có khoảng 800.000 đến 1 triệu người bị mua bán. LHQ cũng cảnh báo đại dịch COVID-19 gây nguy cơ làm thụt lùi nỗ lực chung trong việc chấm dứt tình trạng nô lệ thời hiện đại cũng như làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ nghèo đói, đồng thời gia tăng tình trạng dễ bị tổn thương, khiến nhiều người trở thành nạ.n nhâ.n bị bóc lột sức lao động, bị hàn.h h.ạ, lạm dụng.
Đặc biệt, đại dịch đã gây ra "những tác hại đáng lo ngại về vấn nạn buôn người" khi những kẻ buôn người lợi dụng khủng hoảng dịch COVID-19 để lôi kéo, lừ.a đả.o những người gặp khó khăn về kinh tế đi tìm "miền đất hứa". Tháng 7 vừa qua, cảnh sát 5 nước châu Âu đã triệt phá mạng lưới tội phạm chuyên buôn bá.n ngườ.i di cư, đưa trái phép khoảng 10.000 người đến châu Âu trong hơn 1 năm. Cũng tháng 7, nhà chức trách Brazil đã giải cứu được 337 lao động nô lệ từ các đồn điền cà phê và các trang trại gia súc.
Tại châu Á - Thái Bình Dương, tình hình tội phạm mua bá.n ngườ.i ngày phức tạp, tinh vi, với nhiều hình thức như tiếp cận, rủ rê, lôi kéo đi du lịch, đi làm thuê thu nhập cao, xuất khẩu lao động với chi phí thấp... nhưng để lừa bán, ép buộc, cưỡn.g bứ.c lao động. Theo báo cáo của Văn phòng LHQ về chống m.a tú.y và tội phạm (UNODC) và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol), châu Á- Thái Bình Dương, nhất là các nước Tiểu vùng sông Mekong, đã trở thành "điểm nóng" về tình trạng buôn bá.n ngườ.i. Số nạ.n nhâ.n bị mua bán ở khu vực này là khoảng 11,7 triệu người, trong đó 55% là phụ nữ, tr.ẻ e.m gái.
Theo nhật báo The Age (Australia), tại các cơ sở ở một số nước Đông Nam Á, nhiều người hiện đang bị "mắc kẹt" trong điều kiện làm việc và sinh sống nô lệ hiện đại và phải chịu sự đối xử khủng khiếp nếu tìm cách bỏ trốn. Ông Jan Santiago thuộc Tổ chức Chống lừ.a đả.o toàn cầu (GASO) cho biết với doanh thu hàng tỷ USD, những "nhà máy lừ.a đả.o" này đã tạo ra một ngành buôn bá.n ngườ.i thứ cấp để cung cấp cho các doanh nghiệp tội phạm sử dụng nhiều lao động, dẫn đến việc tr.a tấ.n, cưỡn.g hiế.p và các hoạt động lạm dụng trên quy mô lớn khác. Các trùm lừ.a đả.o điều hành các hoạt động này bóc lột những người lao động ngây thơ đang tìm kiếm một công việc hợp pháp, giam giữ họ bên trong các tổ hợp, buộc họ làm việc hàng ngày từ 8h sáng đến 23h đêm và đán.h đậ.p hoặc đ.e dọ.a nếu họ không kiếm đủ tiề.n.
Vụ việc 42 công dân Việt Nam bỏ trốn khỏi sòng bài thuộc ấp Chrey Thum, xã Sampeou Poun, huyện Kaoh Thom, tỉnh Kandal (Campuchia) bơi qua sông Bình Di (An Giang) để về nước là một ví dụ. Qua lờ.i kha.i của các nạ.n nhâ.n và tài liệu chứng cứ thu thập được, bước đầu cơ quan điều tra đã xác định vụ việc này có dấu hiệu của tội phạm mua bá.n ngườ.i và tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép. Những người này khai nhận, do tin vào những lời chào mời hấp dẫn tuyển lao động làm việc tại Campuchia với mức lương từ 700 - 1.000 USD/tháng trên mạng xã hội nên đã vượt biên trái phép sang Campuchia, với công việc hàng ngày là làm game online và lên các trang mạng theo sự chỉ đạo của chủ.
Thậm chí nhiều người bị đưa vào các đường dây thực hiện hành vi lừ.a đả.o, mỗi ngày làm việc 15 giờ, hoặc bị bán vào các sòng bài, bị đán.h đậ.p, tr.a tấ.n đòi tiề.n chuộc nếu muốn trở về Việt Nam. Nhóm người này còn khai bị hàn.h hun.g, đán.h đậ.p dã man khi họ không hoàn thành công việc. Liên quan tới vụ việc, cơ quan điều tra đã phát hiện 4 đường dây có dấu hiệu tội phạm mua bá.n ngườ.i xuất hiện ở một số tỉnh, thành phố trong cả nước.
Từ năm 1998, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ (UNESCO) đã chọn ngày 23/8 hàng năm là Ngày quốc tế về buôn bán nô lệ để thúc đẩy việc xóa bỏ mọi hình thức bóc lột nô lệ thời hiện đại. Nạ.n nhâ.n của chế độ nô lệ hiện đại có thể là bất kỳ ai, ở bất cứ lứa tuổ.i, giới tính, quốc tịch và sắc tộc nào. Việc chấm dứt chế độ nô lệ hiện đại sẽ đòi hỏi những phản ứng tổng hợp, phù hợp với từng môi trường cụ thể, mà trước hết tập trung vào xóa đói giảm nghèo, giải quyết thất nghiệp, bạ.o hàn.h, phân biệt đối xử, bị gạt ra bên lề xã hội. Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác giữa các chính phủ và với các tổ chức quốc tế và khu vực liên quan trong các lĩnh vực như thực thi pháp luật lao động, thực thi pháp luật hình sự và quản lý di cư nhằm ngăn chặn nạn buôn người và giải quyết tình trạng lao động cưỡn.g bứ.c qua biên giới.
Đặc biệt, công tác phòng chống nạn buôn người đang được các nước đẩy mạnh. Năm ngoái, lực lượng chức năng châu Âu đã phát hiện và ngăn chặn hơn 900 vụ buôn người. Mỹ đã ra mắt lực lượng đặc nhiệm chống buôn người, đồng thời phối hợp với Mexico và các nước Trung Mỹ thành lập nhóm phản ứng nhanh chống buôn người. Tại Đông Nam Á, đầu tháng 8 này, Indonesia và Campuchia đã thảo luận việc hợp tác ngăn chặn nạn buôn người, như điều tra chung, hỗ trợ pháp lý lẫn nhau, thiết lập đội phản ứng nhanh và ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa lực lượng cảnh sát hai nước về việc xử lý các vụ mua bá.n ngườ.i.
Mới nhất, Bộ Nội vụ Campuchia đã mở chiến dịch truy quét, tăng cường tuần tra, kiểm soát để đối phó với tình trạng buôn người và những băng nhóm tội phạm lừ.a gạ.t người nước ngoài tới quốc gia này lao động trái phép. Việt Nam cũng đã quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp đấu tranh với loại tội phạm nguy hiểm này trên cơ sở triển khai hiệu quả Chương trình phòng, chống mua bá.n ngườ.i giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, đồng thời đang xây dựng hồ sơ gia nhập Nghị định thư về chống đưa người di cư trái phép bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không.
Từ ngăn chặn tội phạm mua bá.n ngườ.i qua biên giới tới xóa bỏ chế độ nô lệ thời hiện đại, có thể nói, đây là cuộc chiến cam go đòi hỏi sự chung tay phối hợp và đổi mới hành động trên phạm vi toàn cầu.
Lý giải nguyên nhân "gió mùa quái vật" gây lũ lụt khủng khiếp ở Pakistan Khủng hoảng khí hậu được cho là một trong nguyên nhân gây ra đợt lũ lụt tồi tệ ở Pakistan, khiến hơn 33 triệu người phải di tản và hơn 1.000 người thiệ.t mạn.g. Vì sao Pakistan hứng chịu thảm họa lũ lụt lịch sử? Theo The Guardian, thảm họa lũ lụt ở Pakistan có thể đến từ sự kết hợp của nhiều...