‘Vạn lý trường thành’ sẽ đổ?

Trong phiên giao dịch ngày 27.7, chỉ số Shanghai Composite của thị trường chứng khoán Trung Quốc đã mất 8,5% kéo theo hàng loạt chỉ số chứng khoán toàn cầu sụt giảm. Hơn 1.500 mã cổ phiếu ở cả 2 sàn chứng khoán Thượng Hải và Thẩm Quyến giảm 10%, mức giới hạn giảm cao nhất trong ngày giao dịch.

Thị trường chứng khoán Trung Quốc liên tiếp vấp những cú sốc lớn – Ảnh: AFP

Cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đều trông chờ chính quyền Bắc Kinh có những chính sách mới để cứu thị trường. Với các nhà đầu tư nước ngoài, điều họ mong đợi và nghĩ nó sẽ ổn định được thị trường đó là dỡ bỏ “Vạn lý trường thành” bao bọc thị trường chứng khoán.

Để chống lại sự xâm nhập của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán các nhà điều hành ở Bắc Kinh đã ngăn không cho nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp đầu tư vào cổ phiếu loại A, cổ phiếu chủ yếu trên thị trường chứng khoán Trung Quốc. Nhiều nhà phân tích ví von rằng các nhà điều hành ở Bắc Kinh đã xây “Vạn lý trường thành” bao bọc chứng khoán. Điều này rất có thể sẽ thay đổi trong năm nay khi thị trường chứng khoán Trung Quốc gần đây có dấu hiệu vỡ bong bóng.

Các nhà đầu tư nước ngoài chỉ có thể đầu tư vào cổ phiếu loại B được giao dịch bằng đồng USD và đô la Hồng Kông tại 2 thị trường Hồng Kông và Trung Quốc cùng cổ phiếu của một số công ty Trung Quốc niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế. Riêng cổ phiếu loại A chỉ dành riêng cho nhà đầu tư Trung Quốc và giao dịch bằng đồng nhân dân tệ. Chỉ những tổ chức đầu tư nước ngoài được chính quyền cho phép mới được đầu tư loại cổ phiếu này.

Điều đáng nói là sự lao dốc của thị trường chứng khoán Trung Quốc là do chính cổ phiếu loại A mất giá.

Cách đây một năm, để hỗ trợ thị trường chứng khoán trong nước tăng trưởng chính quyền Trung Quốc đã nới lỏng các điều khoản tín dụng để khuyến khích nhà đầu tư vay tiền mua cổ phiếu. Điều này đã giúp thị trường chứng khoán Trung Quốc tăng gấp đôi giá trị chỉ trong vòng một năm và thu hút khoảng 90 triệu nhà đầu tư cá nhân, tương đương dân số của nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, như cô Dai, một nhà đầu tư vừa mất 10.000 nhân dân tệ (khoảng 1.610 USD) vào hôm 27.7 khi thị trường chứng khoán sụt giảm, cho biết “đơn giản là không có gì logic ở thị trường chứng khoán Trung Quốc. Tôi không nghĩ là nó lại quay quắt 180 độ như thế. Tôi không còn hi vọng kiếm tiền ở thị trường điên khùng này”.

Tương tự, Lu Tao, một sinh viên đại học, cũng có suy nghĩ như cô Dai, khi đã đầu tư 200.000 nhân dân tệ (khoảng 32.200 USD) vay của bố mẹ vào chứng khoán với ý định sẽ kiếm được nhiều tiền. Giờ đây, khi thị trường lao dốc anh chỉ còn biết trông chờ vào sự giải cứu của chính quyền Bắc Kinh. Lu Tao tin rằng chính quyền sẽ có những chính sách thích hợp để cứu thị trường.

Điều Lu Tao mong đợi chính quyền Bắc Kinh cũng đã làm. Tuy nhiên việc bơm tiền vào thị trường hay các quy định thắt chặt cho vay, cấm bán tháo cổ phiếu, hoãn phát hành cổ phiếu lần đầu ra thị trường cũng như ngừng giao dịch cổ phiếu của hàng ngàn doanh nghiệp… của chính quyền đến nay vẫn chưa có tác động tích cực.

Một trong những nguyên do khiến cô Dai và nhiều nhà đầu tư khác đi đến kết luận rằng “không có gì logic ở thị trường chứng khoán Trung Quốc” là do thi thoảng, để hỗ trợ giá chính quyền Bắc Kinh đã can thiệp trực tiếp vào thị trường. Điều này làm cho thị trường trở nên kém minh bạch. Với nhiều nhà đầu tư nước ngoài thị trường chứng khoán lớn thứ 2 thế giới này vẫn còn là nơi kỳ lạ và khó hiểu.

Tuy nhiên, như thế cũng không có nghĩa nhà đầu tư nước ngoài không muốn tham gia vào thị trường này, vốn gồm toàn những công ty lớn nhất thuộc sở hữu nhà nước như Tập đoàn dầu khí Sinopec, công ty bảo hiểm khổng lồ Life Insurance hay ngân hàng Bank of Communications… “Còn nhiều loại cổ phiếu không được giao dịch. Trừ khi những hạn chế này được dỡ bỏ, tôi nghĩ thị trường sẽ bình ổn trở lại”, Randy Frederick, Giám đốc điều hành kinh doanh của Charles Schwab ở Austin, Texas (Mỹ) nhận xét.

Vào tháng 6, Vanguard Group, một trong những công ty đầu tư lớn nhất của Mỹ, cho biết họ đã nhận được giấy phép đầu tư ở Đại lục. Vanguard Group cũng cho biết sẽ bắt đầu đổ hàng tỉ USD vào cổ phiếu loại A. Joe Brennan, một trong những người đứng đầu của Vanguard Group cho biết sự ảnh hưởng của nhà đầu tư nước ngoài có thể làm giảm đi sự bất ổn và mở ra những thuận lợi khác cho thị trường chứng khoán Trung Quốc.

Theo dự đoán của tờ Pensions & Investments làn sóng các tổ chức đầu tư đổ vào thị trường chứng khoán Trung Quốc sẽ tăng vọt nếu như cổ phiếu loại A được giao dịch tự do. Nếu điều này xảy ra sẽ đồng nghĩa với việc nhà đầu tư nước ngoài có thể nắm giữ quyền điều hành các công ty chủ chốt của Trung Quốc. Liệu chính quyền Bắc Kinh có dỡ bỏ “Vạn lý trường thành” bao bọc thị trường chứng khoán để ổn định thị trường?

Lê Uyên

Tổng hợp