Vấn đề “đau đầu” ở quốc gia hạnh phúc nhất thế giới

Liên tục được mệnh danh là quốc gia hạnh phúc nhất hành tinh với mức sống cao nhất thế giới, nhưng Phần Lan cũng đang phải đối mặt một vấn đề “đau đầu” về dân số.

Quốc gia hạnh phúc nhất thế giới – Phần Lan đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số, thiếu hụt lao động (Ảnh: Getty).

“Phải thừa nhận rằng chúng tôi cần một lượng lớn người nhập cư vào đất nước”, nhà tuyển dụng Saku Tihverainen của công ty Talented Solutions nói với AFP khi đề cập đến tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng ở “quốc gia hạnh phúc nhất thế giới”. Nhà tuyển dụng này giải thích, Phần Lan cần thêm lao động để bù đắp chi phí do già hóa dân số gây ra.

Mặc dù nhiều quốc gia phương Tây đang phải đối mặt với tình trạng tăng trưởng dân số chậm, nhưng ít quốc gia nào rơi vào tình trạng nghiêm trọng như của Phần Lan.

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, ở Phần Lan, cứ 100 người trong độ tuổi lao động thì đổi lại có hơn 39 người trên 65 tuổi. Với tỷ lệ đó, Phần Lan chỉ đứng sau Nhật Bản về mức độ già hóa dân số. Tỷ lệ này được dự đoán tăng lên 47,5% vào năm 2030.

Chính phủ Phần Lan cảnh báo, quốc gia 5,5 triệu dân này cần có các giải pháp thực tiễn để tăng gấp đôi lượng người nhập cư lên 20.000 đến 30.000 người/năm để duy trì các dịch vụ công và giảm thâm hụt lương hưu trí.

Theo lẽ thường, Phần Lan phải là một “nam châm” hút người nhập cư khi so sánh với nhiều nơi khác về các yếu tố như chất lượng cuộc sống, tự do và công bằng giới tính, ít tham nhũng, tội phạm và ô nhiễm.

Tuy nhiên, tâm lý chống nhập cư và không muốn tuyển dụng lao động từ bên ngoài suốt một thời gian dài trong quá khứ đã kéo theo tình trạng mất cân bằng lực lượng lao động hiện nay ở quốc gia này.

Thay đổi để thu hút người nhập cư

Tiến sĩ Charles Mathies, một nhà nghiên cứu tại Học viện Phần Lan, nhận định, sau nhiều năm ì ạch, các doanh nghiệp và chính phủ “bắt đầu nhận ra vấn đề” do dân số đang già đi.

Ông Mathies là một trong các chuyên gia cố vấn cho chương trình tìm kiếm tài năng của chính phủ Phần Lan với mục đích giúp Phần Lan trở nên hấp dẫn hơn với quốc tế, một phần thông qua các cơ chế tuyển dụng ở địa phương. Chương trình này nhắm đến các nhóm như nhân viên y tế ở Tây Ban Nha, thợ kim loại từ Slovakia, nhân viên công nghệ thông tin và chuyên gia hàng hải từ Nga, Ấn Độ và Đông Nam Á.

Trước đó, những nỗ lực của Phần Lan thu hút lao động thuộc các nhóm này không mang lại nhiều kết quả. Năm 2013, 5 trong số 8 y tá Tây Ban Nha được tuyển dụng vào thị trấn Vaasa đã bỏ việc sau vài tháng với lý do chi phí sinh hoạt cao, thời tiết giá lạnh và ngôn ngữ nổi tiếng phức tạp.

Một tín hiệu tích cực với Phần Lan là lượng người nhập cư đang cao hơn lượng người rời đi. Năm 2019, Phần Lan đạt lượng nhập cư ròng khoảng 15.000 người. Tuy nhiên, nhiều người trong số những người rời đi là lao động chất lượng cao.

Theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2021, Phần Lan tiếp tục là đất nước hạnh phúc nhất thế giới. Xếp sau Phần Lan là Đan Mạch, Thụy Sỹ, Iceland, Hà Lan, Na Uy, Thụy Điển, Luxembourg, New Zealand và Áo. Báo cáo xếp hạng 149 quốc gia dựa trên thu nhập bình quân đầu người, tuổi thọ và ý kiến của người dân. Ngoài ra, người được hỏi sẽ đánh giá trên thang điểm 10 về hỗ trợ xã hội, quyền tự quyết, cũng như mức độ tha hóa và hào phóng của xã hội.