Vẫn chưa yên tiếng súng

Bất chấp các thỏa thuận ngừng bắn, cuộc chiến kéo dài 2 tháng qua giữa giữa Lực lượng Vũ trang Sudan (SAF) và nhóm bán quân sự Các Lực lượng Phản ứng nhanh (RSF) không những không dừng lại mà còn có dấu hiệu đang lan rộng trên quy mô cả nước.

Giao tranh ác liệt đã ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống của người dân và khiến mọi nỗ lực cứu trợ của cộng đồng quốc tế bị đình trệ.

Các cuộc không kích và nã tên lửa phòng không đã diễn ra trong đêm 23/6 (giờ địa phương) tại Omdurman và Khartoum, 2 trong số 3 thành phố tạo nên thủ đô mở rộng của Sudan. Người dân cho biết, những ngôi nhà ở Thủ đô Khartum rung chuyển vì giao tranh vẫn không suy giảm, với toàn bộ các gia đình phải trú ẩn tại chỗ, cạn kiệt nguồn cung cấp thiết yếu, trong thời tiết mùa hè nóng nực. Toàn bộ các quận của Khartoum không còn nước sinh hoạt và những người ở lại thành phố đã không có điện kể từ ngày 22/6.

Giao tranh ác liệt tại Sudan có dấu hiệu lan rộng trên quy mô cả nước.

Ngoài ra, trong những ngày gần đây, các cuộc đụng độ giữa hai bên cũng đã mở rộng ra các thành phố ở phía Tây thủ đô, tại khu vực Darfur và Kordofan. Tại Al Fashir, thủ phủ của bang Bắc Darfur, một thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa hai phe ở Sudan đã đổ vỡ, dẫn tới các cuộc đụng độ ở các khu dân cư. Ở El Obeid, thủ phủ của Bắc Kordofan và là trung tâm kết nối giao thông giữa Khartoum và Darfur, các tay súng RSF đã đụng độ với lực lượng cảnh sát dự bị có vũ trang. El Obeid là nơi RSF duy trì sự hiện diện đáng kể. Ngoài ra, giao tranh ác liệt cũng đã xảy ra ở bang Tây Darfur, nơi các lực lượng dân quân được RSF hậu thuẫn đã san bằng nhiều khu vực của thành phố và buộc người dân phải di tản hàng loạt.

TP El Geneina ở Tây Darfur là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với các cuộc tấn công liên tiếp. Văn phòng Liên hợp quốc (LHQ) có trụ sở ở Geneva (Thụy Sĩ) cho biết họ đã chứng kiến “các vụ hành quyết nhanh chóng” và nhắm mục tiêu vào dân thường trên đường từ El Geneina đến biên giới từ ngày 15 đến 16/6. LHQ kêu gọi “hành động ngay lập tức” để ngăn chặn các vụ giết hại những người chạy trốn khỏi El Geneina.

Theo thống kê, các cuộc giao tranh nổ ra ở Sudan kể từ giữa tháng 4 đến nay đã khiến hơn 2.000 người thiệt mạng, 2,5 triệu người phải rời bỏ nhà cửa và châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn. Trong khi đó, con số kỷ lục 25 triệu người, tương đương hơn một nửa dân số Sudan, đang cần viện trợ và bảo vệ. LHQ ước tính cần khoảng 3 tỷ USD trong năm nay để cứu trợ nhân đạo cho người dân ở Sudan cũng như những người đã tị nạn ở nước ngoài. Như vậy, con số cam kết trên mới đáp ứng được 50% nguồn lực cần thiết.

Phát biểu sau hội nghị các nhà tài trợ diễn ra tại Geneva hôm 20/6, Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách vấn đề nhân đạo Martin Griffiths cho biết cuộc khủng hoảng tại Sudan đòi hỏi nguồn hỗ trợ tài chính bền vững và ông bày tỏ hy vọng các bên sẽ ưu tiên viện trợ cho quốc gia này. Trong khi đó, Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) Filippo Grandi nhấn mạnh các khoản viện trợ này cần được phân bổ rõ ràng và giải ngân sớm nhất có thể.

Tại hội nghị, Mỹ cam kết ủng hộ thêm 171 triệu USD, đưa tổng số tiền viện trợ Sudan của nước này lên 550 triệu USD, trong khi Liên minh châu Âu (EU) viện trợ 190 triệu euro (khoảng 207 triệu USD). Đức công bố gói viện trợ 200 triệu euro (218,4 triệu USD) cho Sudan và khu vực cho đến năm 2024, trong khi Qatar cung cấp 50 triệu USD.

Cùng ngày, Tổ chức Nông Lương LHQ (FAO) cảnh báo cuộc khủng hoảng lương thực do xung đột chính trị và quân sự ở Sudan có nguy cơ leo thang trong những tháng tới. Tuyên bố của FAO cho biết cuộc khủng hoảng hiện nay đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh lương thực vốn đã nghiêm trọng ở Sudan, với nạn đói có thể lan rộng đáng kể trên khắp đất nước khi quốc gia này bước vào giai đoạn mùa giáp hạt từ tháng 6 đến tháng 9.

FAO nhấn mạnh Sudan sẽ cần thêm viện trợ nhân đạo khẩn cấp. FAO cho biết họ cần được viện trợ khẩn cấp 95,4 triệu USD để hỗ trợ những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cuộc khủng hoảng, thông qua một số hoạt động như chuyển hạt giống cho nông dân và cung cấp dịch vụ chăn nuôi. Tổ chức này cho biết thêm, kế hoạch hỗ trợ của họ có thể giúp đỡ được khoảng 15 triệu người có nhu cầu.

Đại diện lâm thời của FAO tại Sudan, ông Adam Yao cho biết cơ quan này đang tận dụng mọi điều kiện có thể ở các vùng nông thôn và mùa gieo trồng hiện tại nhằm tăng sản lượng nhanh chóng và thúc đẩy lương thực dự trữ địa phương, theo đó cứu sống nhiều người hơn và ngăn ngừa tình trạng thiếu lương thực trầm trọng.

Về phần mình, Sudan kêu gọi các nỗ lực phối hợp trong khu vực và quốc tế để chấm dứt căng thẳng, gìn giữ sự vẹn toàn, ổn định và thống nhất của nước này. Đáp lại, cộng đồng quốc tế hối thúc các bên tham chiến tại Sudan tiến tới một lệnh ngừng bắn bền vững để trả lại sự bình yên cho người dân và giúp duy trì các thể chế của Nhà nước Sudan.