Valentino – ông hoàng váy đỏ

Hình ảnh cô gái diện váy đỏ trở thành cảm hứng thời trang suốt đời Valentino.

Ngày 11/5 kỷ niệm 80 năm ngày sinh nhà thiết kế Valentino Garavani. Nhiều tạp chí và người yêu thời trang gửi lời chúc nhà tạo mốt, đồng thời nhắc lại những khoảnh khắc sáng tạo của ông, nhiều trong số này liên quan tới đầm đỏ. Màu này từ lâu đã thành dấu ấn thương hiệu của Valentino. Ông nói trong cuốn Valentino’s Magic (1998): “Tôi nghĩ phái nữ thật lộng lẫy trong bộ váy đỏ. Cô ấy trở thành đóa hoa nổi bật giữa đám đông”.

Nhà thiết kế Valentino Garavani cạnh những nàng thơ váy đỏ. Ảnh: Valentino Garavani Museum.

Sắc đỏ trở thành màu đặc trưng của thương hiệu và nhà thiết kế Valentino. Màu sắc này ghi dấu đậm nét trong tâm trí ông từ khi còn là thiếu niên. Một lần chàng trai 17 tuổi Valentino tới thăm nhà hát opera tại Barcelone, trông thấy hình ảnh người phụ nữ xinh đẹp tóc bạch kim, diện đồ nhung đỏ từ đầu tới chân. “Giữa tất cả màu sắc xung quanh, cô ấy trở nên độc nhất, lộng lẫy và nổi bật. Cô ấy là nữ thần đỏ trong mắt tôi”, nhà thiết kế kể trong Valentino’s Magic .

Valentino cũng từng kể với cây bút Bonizza Giordani Aragno về chuyến thăm nhà hát opera khi còn trẻ, xem vở nhạc kịch Carmen với hầu hết diễn viên mặc đồ đỏ. Không ít khán giả nữ quanh khán phòng cũng diện màu này. Họ nghiêng về phía trước tựa những bông hoa phong lữ vươn ra ngoài ban công – hình ảnh khắc vào tâm trí và hiện lên trên thiết kế đầu tiên của ông.

10 năm sau lần đó, nhà thiết kế 27 tuổi đặt bút phác thảo cho bộ sưu tập đầu tay. Chiếc đầm quây Fiesta (Ngày hội) – được làm bằng voan đỏ với tà váy ngang gối, trang trí bằng những bông hoa đồng màu – nổi bật giữa những bộ cánh khác, lập tức gây tiếng vang trong mùa mốt Xuân Hè 1959.

“Fiesta” trong bộ sưu tập Alta Moda (Xuân He 1959) với đuôi váy được trang trí bằng những bông hoa crepe đồng màu. Ảnh: Peter Lindbergh.

Kể từ đó, màu đỏ xuất hiện trong bộ sưu tập của Valentino một cách có chủ đích. Hầu hết mùa mốt, màu này điểm xuyết trong ít nhất vài thiết kế, hoặc được hòa trộn cùng các gam màu khác trên trang phục. Mặc dù xu hướng thời trang liên tục thay đổi trong suốt sự nghiệp, nhà thiết kế biết cách biến tấu gam đỏ vào các bộ đầm đuôi cá, đầm ren, váy lệch vai, váy suông, áo choàng… Gam sắc rực rỡ phối hợp các thiết kế khoét ngực, hở lưng với phom dáng mềm nhẹ, ôm nhẹ tạo vẻ đẹp quyến rũ, nữ tính, nổi bật cho váy áo Valentino. Sắc đỏ sau này thành chủ đề cho bộ sưu tập Shanghai (Thượng Hải) dành cho thị trường Trung Quốc của thương hiệu.

Tương tự áo khoác vải tweed, họa tiết hoa trà gắn liền tên tuổi Coco Chanel; New Look định hình vẻ đẹp người phụ nữ Christian Dior hay bộ vest Le Smoking nổi tiếng của Yves Saint Laurent, mỗi lần nhắc tới Valentino, giới mộ điệu liên tưởng ngay những bộ cánh đỏ. Đến đầu thập niên 1990, màu sắc này hoàn toàn thành dấu ấn định nghĩa nhà tạo mốt Italy. Mặc dù đổi mới và biến tấu nhiều gam đỏ khác nhau như đỏ đô, đỏ rực, đỏ rượu, đỏ thẫm, đỏ tươi, Valentino vẫn có dải sắc yêu thích. Ông trộn 100% đỏ hồng cánh sen (magneto), 100% vàng cùng 10% đen, tạo thành sắc Rosso Valentino. Khi định nghĩa gam màu, ông nói nó không phải đỏ son, đỏ thẫm hay đỏ rực như lửa mà là sự kết hợp hoàn hảo của tất cả màu sắc này. Rosso Valentino hay Red Valentino trở thành danh từ chỉ màu sắc, được đăng ký chính thức trên bảng màu Pantone.

Rosse Valentino – màu sắc biểu tượng của nhà mốt Valentino. Video: Fashion Film Festival.

Nhiều bộ đầm của ông trở thành khoảnh khắc ấn tượng trên đường băng hay thảm đỏ, tôn vinh những người mẫu, ngôi sao. Brooke Shields làm bừng sáng bộ sưu tập Xuân Hè 1981 trong đầm dạ tiệc voan lụa đỏ hay siêu mẫu Christy Turlington kết show Thu Đông 1991 trong váy đầm lụa bóng sang trọng, đều trở thành kinh điển. Các ngôi sao như Natalia Vodianova, Penelope Cruz, Emma Watson, Jennifer Aniston, Anne Hathaway, Elizabeth Hurley hay Liz Hurley trở thành nàng thơ váy đỏ của Valentino. Ông nói với System Magazine : “Khi một quý cô mặc váy đỏ tới bữa tiệc, mọi người bị ấn tượng bởi cô ấy. Nếu chọn đúng gam đỏ, nó có khả năng lay động con người”.

Năm 2007, Valentino tuyên bố giải nghệ, nhường vị trí giám đốc sáng tạo cho Grazia Chiuri và Pier Paolo Piccioli. Năm 2008, ông tổ chức buổi diễn cuối cùng. Trong bộ sưu tập, khán phòng sáng rực bởi hàng trăm mẫu nữ váy đỏ nối nhau bước ra. Năm 2009, thương hiệu ra mắt dòng thời trang Red Valentino, nhắm tới những quý cô thị thành trẻ tuổi, sành điệu và ưa nổi bật. Tên dòng sản phẩm cũng để gợi nhắc dấu ấn người sáng lập.

Bộ sưu tập cuối cùng của Valentino vào năm 2008. Nửa sau buổi diễn, ánh sáng chuyển đỏ, hai bên khán phòng chiếu loạt người mẫu váy đỏ nối nhau bước đi. Giữa đường băng, hình ảnh tương tự diễn ra đồng thời. Valentino xuất hiện giữa dàn mẫu nữ váy đỏ, đánh dấu kết thúc gần 50 năm sự nghiệp thời trang. Video: Fashion Channel.

Valentino Garavani sinh năm 1932 tại Voghera, Italy, yêu thích nghệ thuật từ nhỏ. Năm 1949, ông chuyển đến Milan để học phác thảo thời trang tại Viện Santa Maria và chuyển tới Paris đăng ký học thời trang tại École des Beaux-Arts và Chambre Syndicale de la Couture Parisienne. Sau đó, chàng trai trẻ học nghề tại một số nhà mốt như Jacques Fath, Balenciaga, Jean Dessès và Guy Laroche. Năm 1959, Valentino trở lại Rome, nhờ sự hỗ trợ tài chính từ cha, thành lập thương hiệu riêng và ra mắt bộ sưu tập đầu tay.

Những năm tiếp theo, nhiều nhân vật nổi tiếng trở thành khách hàng thân thiết với ông, có thể kể tới hoàng hậu Paola của Belgium, công chúa Margaret (Anh), Audrey Hepburn và Jacqueline Kennedy. Trong đó, ông thiết kế nhiều trang phục cho Jacqueline Kennedy trong suốt cuộc đời của bà, bao gồm trang phục bà mặc trong đám tang chồng năm 1963 và bộ váy cưới trắng ngà khi bà lên xe hoa lần hai năm 1968. Việc thiết kế váy cưới cho Cựu phu nhân tổng thống Mỹ tạo cảm hứng cho bộ sưu tập White Collection năm 1967. Các thiết kế gồm ba màu chủ đạo trắng, ngà và be, tạo tiếng vang lớn, đem về cho ông giải thưởng Neiman Marcus.

Tuy nhiên, sắc đỏ vẫn đóng vai trò then chốt trong tư duy nghệ thuật của ông. Đối với Valentino, đỏ không chỉ là màu sắc, đó là một tính chất, một biểu tượng, yếu tố mang tính nòng cốt của thương hiệu.