Vaccine COVID-19 đơn liều của Trung Quốc tạo phản ứng miễn dịch mạnh ở trẻ em
Vaccine ngừa COVID-19 của nhà sản xuất CanSinoBIO đã được chứng minh cung cấp mức độ an toàn và phản ứng miễn dịch cao cho người tiêm từ độ tuổi 6 – 17.
Vaccine của CanSinoBIO. Ảnh: VCG
Tờ Global Times dẫn thông báo của CanSinoBIO ngày 26/9 trên tài khoản WeChat chính thức cho biết họ vừa công bố dữ liệu đầu tiên về độ an toàn cùng khả năng sinh miễn dịch của loại vaccine COVID-19 tái tổ hợp adenovirus loại 5 (Ad5) đã được kiểm duyệt của công ty này.
Cụ thể, khi tiêm một liều lượng vaccine 0,3ml cho những người tham gia từ 6 -17 tuổi và 0,5ml cho người trưởng thành, vaccine có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh ở nhóm đối tượng trẻ em.
Dữ liệu trên được thu thập từ thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, khách quan và có đối chứng giả dược đối với 430 tình nguyện viên. Kết quả này được xuất bản trên tạp chí chuyên ngành Clinical Infectious Diseases hôm 22/9.
Cho đến nay, giới chức Trung Quốc đã phê duyệt sử dụng ba loại vaccine COVID-19 bất hoạt cho trẻ em: hai loại của Sinopharm và một loại của Sinovac. Tuy nhiên, dựa trên chiến lược tiêm chủng theo giai đoạn, các mũi tiêm hiện chỉ được cung cấp cho những người từ 12 tuổi trở lên.
Tính đến ngày 15/9, Trung Quốc đã tiêm gần 170 triệu liều vaccine COVID-19 cho khoảng 95,3 triệu thanh, thiếu niên từ 12 – 17 tuổi.
Các đợt bùng phát mới đây tại tỉnh Phúc Kiến, nơi ghi nhận hàng chục học sinh tiểu học bị lây nhiễm virus SARS-CoV-2, đã làm dấy lên mối lo ngại về tỷ lệ tiêm chủng ở nhóm đối tượng này.
Theo giới chuyên gia, ổ dịch Phúc Kiến cho thấy đây là thời điểm thích hợp để Trung Quốc mở rộng chương trình tiêm chủng cho trẻ nhỏ từ 3 – 12 tuổi.
Ông Wang Huaqing, Trưởng nhóm nghiên cứu miễn dịch của Cơ quan Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Trung Quốc, trước đó đã kêu gọi những người trong độ tuổi có thể tiếp cận với vaccine hãy tiêm càng sớm càng tốt. Ông cũng đề xuất mở rộng tiêm chủng cho trẻ em dưới 12 tuổi.
Hóa ra tất cả chúng ta đã hiểu sai quá sai về cái gọi là "hiệu quả" của vaccine: Tại sao không thể so sánh các loại vaccine Covid-19 với nhau?
Bởi lẽ sự so sánh ấy là hoàn toàn vô nghĩa. Chúng ta không thể so sánh Pfizer với Moderna, Johnson & Johnson, AstraZeneca hoặc Sinopharm được.
Video đang HOT
Đầu tháng 3/2021, thành phố Detroit (Michigan, Mỹ) chuẩn bị nhận được lô hàng 6200 liều vaccine từ Johnson & Johnson. Nhưng thật bất ngờ, thị trưởng thành phố - ông Mike Duggan thẳng thừng từ chối. Ông bảo rằng ông sẽ chỉ tin tưởng vào vaccine Pfizer/BioNTech và Moderna, vì đó là những loại tốt nhất.
Ý của Duggan liên quan đến những con số gọi là "tỉ lệ hiệu quả ngăn ngừa" của vaccine. Theo đó, vaccine của Pfizer có chỉ số này lên tới 95% vào 7 ngày sau mũi thứ 2. Của Moderna là 94% vào ngày thứ 14 sau mũi thứ 2. Để so sánh, Johnson & Johnson là 66%, sau 28 ngày.
Và nếu như chỉ nhìn vào các chỉ số như vậy, có thể thấy AstraZeneca và Johnson & Johnson có hiệu quả kém nhất, nếu so với nhóm đầu bảng như trong bức hình dưới đây!
Nguồn ảnh: Vox
Nhưng vấn đề là giả định về sự hiệu quả của vaccine nếu chỉ dựa vào chỉ số này thì hoàn toàn không đúng. Mọi thứ không đơn giản chỉ có như vậy, và chúng ta đã hiểu sai về "hiệu quả" của vaccine là như thế nào.
Cách các hãng tính "chỉ số hiệu quả" của vaccine
Chỉ số hiệu quả của vaccine được tính thông qua thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, khi các hãng tiến hành thử nghiệm trên hàng chục ngàn người. Những người tham gia sẽ được chia làm 2 nhóm: Một nửa được tiêm vaccine, và nửa còn lại được tiêm giả dược (placebo).
Sau khi tiêm, tất cả trở lại cuộc sống bình thường nhưng được các chuyên gia theo dõi sát sao trong vài tháng, để xem liệu họ có nhiễm Covid-19 hay không!
Như thử nghiệm lâm sàng của Pfizer được thực hiện trên 43.000 người. Đến cuối cùng, 170 người dương tính với Covid-19. Nhưng điều quan trọng nằm ở việc 170 người này phân bổ thế nào vào 2 nhóm trên mới ra được chỉ số hiệu quả của vaccine.
Sự hiệu quả của vaccine nằm ở tỉ lệ nhiễm được phân bổ ở nhóm được tiêm và không được tiêm (Ảnh: Vox)
Nếu như tỉ lệ phân bổ là 50-50 (mỗi nhóm có 85 người), có nghĩa người được tiêm có rủi ro nhiễm bệnh chỉ ngang ngửa người không tiêm, và chỉ số hiệu quả là 0%. Nếu nhóm placebo chiếm trọn, tỉ lệ hiệu quả là 100%. Trong trường hợp của Pfizer, có đến 162 người nhiễm bệnh ở nhóm không tiêm, và chỉ có 8 người thuộc nhóm đã tiêm, nên tỉ lệ hiệu quả là 95%.
Nhưng con số 95% này cũng có sự hiểu nhầm. Nó không có nghĩa cứ 100 người được tiêm sẽ có 5 người nhiễm bệnh. Đây là tỉ lệ áp dụng cho từng cá nhân - người được tiêm sẽ có ít rủi ro nhiễm bệnh hơn người không tiêm 95% nếu không may tiếp xúc với mầm bệnh. Đây cũng là cách mà toàn bộ các hãng vaccine hiện nay áp dụng để tính toán tỉ lệ hiệu quả của mình.
Tại sao không thể so sánh chỉ số hiệu quả của các loại vaccine?
Đơn giản là vì thử nghiệm lâm sàng của mỗi loại vaccine được thực hiện trên các điều kiện khác nhau hoàn toàn.
"Một trong những điều đáng chú ý nhất khi chúng ta nhìn vào những con số này (tỉ lệ hiệu quả), đó là thời điểm thực hiện thử nghiệm lâm sàng," - Deborah Fuller, chuyên gia sinh học từ ĐH Washington (Mỹ) lên tiếng.
Lấy ví dụ từ 3 loại vaccine Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson. Biểu đồ dưới đây cho thấy thử nghiệm lâm sàng của Pfizer và Moderna rơi vào tháng 8 - 11/2020, giai đoạn dịch bệnh tại Mỹ đang hạ nhiệt. Johnson & Johnson thì khác, họ thử nghiệm lâm sàng từ giữa tháng 11 cho đến cuối tháng 1/2021, thời điểm ca nhiễm tăng vọt, nghĩa là khả năng tiếp xúc với ca bệnh của các ứng viên tham gia là nhiều hơn hẳn.
Biểu đồ ca nhiễm và giai đoạn thử nghiệm lâm sàng của 3 hãng vaccine tại Mỹ (Nguồn: Vox)
Thêm vào đó, Johnson & Johnson còn thực hiện thử nghiệm lâm sàng tại các nước khác như Nam Phi và Brazil. Những nơi ấy không chỉ có tỉ lệ lây nhiễm cao hơn, mà chủng bệnh cũng khác biệt (như biến chủng B.1.351 của Nam Phi, và P.2 của Brazil). Thử nghiệm của Johnson & Johnson rơi vào đúng thời điểm các biến chủng xuất hiện và trở thành chủng chiếm ưu thế tại các quốc gia được lựa chọn, và đó đều là các chủng có khả năng lây nhiễm nhanh hơn.
Số liệu cho thấy, 67% các ứng viên tham gia thử nghiệm lâm sàng bị nhiễm bệnh tại châu Phi là tác phẩm của biến chủng mới, chứ không phải chủng bệnh hoành hành tại Mỹ suốt mùa hè năm 2020. Nhưng bất chấp như vậy, tỉ lệ hiệu quả vẫn ở mức 64%.
"Nếu muốn so sánh 2 loại vaccine với nhau, chúng ta sẽ cần so chúng ở cùng thử nghiệm, cùng điều kiện, cùng thời điểm và địa điểm," - chuyên gia Amesh Adalja từ ĐH Johns Hopkins nhận định.
"Nếu yêu cầu Pfizer và Moderna thực hiện lại thử nghiệm lâm sàng ở cùng điều kiện với Johnson & Johnson, chúng ta sẽ thấy tỉ lệ hiệu quả rất khác biệt," - Fuller bổ sung thêm.
Nói cách khác, chỉ số hiệu quả của vaccine chỉ cho chúng ta thấy chuyện gì đã xảy ra trong thử nghiệm lâm sàng của mỗi loại, chứ không hoàn toàn là những gì sẽ xảy ra khi áp dụng vào thực tiễn.
Chỉ số hiệu quả ngăn ngừa không phải mục đích thực sự của vaccine Covid-19
Thậm chí, một số chuyên gia còn cho rằng đây không phải là các chỉ số tốt nhất để đánh giá sự hiệu quả của một loại vaccine. Bởi lẽ, việc chặn đứng toàn bộ khả năng nhiễm bệnh không phải là mục đích chính của các chương trình tiêm chủng.
"Mục đích của các chương trình tiêm chủng Covid-19 hiện nay không phải là để đưa thế giới về mức không có ca nhiễm, mà là để kìm hãm virus, khiến nó bớt nguy hiểm hơn, giảm khả năng gây ra triệu chứng nghiêm trọng, giảm mức cần thiết phải nhập viện, và giảm ca tử vong," - trích lời Adalja.
Lấy ví dụ với một người bình thường, tình huống lý tưởng nhất là không nhiễm bệnh, và xấu nhất là nhiễm bệnh rồi chết. Nhưng đại dịch không đơn giản như vậy. Ở giữa nó là nhiều mốc khác: Nhiễm bệnh mà không có triệu chứng, có triệu chứng nhẹ, có triệu chứng nặng, rồi nhập viện và tử vong.
Trong tình huống lý tưởng nhất, vaccine sẽ giúp chúng ta hoàn toàn ngăn chặn được khả năng nhiễm bệnh. Nhưng trong thực tế, nó hoàn toàn không khả thi và cũng không phải là mục đích các chương trình tiêm chủng nhắm đến. Mục tiêu thực sự là cung cấp đủ miễn dịch cho con người nhằm tránh được 3 kịch bản xấu nhất, đưa Covid-19 trở về một căn bệnh giống như cảm cúm, thay vì một thứ có thể khiến bạn buộc phải nhập viện rồi không thể trở về nữa.
Và đoán xem, mục tiêu ấy là thứ mà toàn bộ các loại vaccine hiện nay đều làm được, thậm chí là rất tốt. Ở toàn bộ các thử nghiệm lâm sàng, trong khi nhóm không tiêm chủng có người phải nhập viện, có người tử vong, thì những người đã tiêm mà nhiễm bệnh không một ai phải nhập viện cả (và cũng không ai chết).
"Một điều tôi muốn mọi người hiểu là toàn bộ các loại vaccine đều hiệu quả 100% trong việc ngăn chặn tử vong," - Fuller chia sẻ.
Sự hiệu quả trong khả năng ngăn chặn virus của vaccine có quan trọng, nhưng không phải là vấn đề quan trọng nhất. Thứ bạn nên quan tâm không phải là vaccine nào sẽ giúp ngăn ngừa dịch bệnh, mà là vaccine nào giúp bạn sống sót, hoặc không phải nhập viện nếu nhiễm bệnh. Và câu trả lời là toàn bộ các loại vaccine hiện nay, dù là Pfizer, Moderna của Mỹ, AstraZeneca của Anh, hay Sinopharm của Trung Quốc.
Những người đã tiêm chủng được bảo vệ tốt chống lại COVID-19 Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ mới công bố, những người được tiêm chủng đầy đủ, tức là những người sau 2 tuần kể từ liều thứ hai vắc-xin COVID-19, không cần phải đeo khẩu trang trong nhà (những nơi như văn phòng, trường học, nhà hàng, phòng tập thể dục và quán bar). Tuy nhiên, vẫn...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Căn bệnh nguy hiểm gia tăng, 5 người nhiễm thì 1 không qua khỏi

Lợi ích bất ngờ của hoa bí ngô với người tiểu đường

Những dấu hiệu quan trọng gợi ý nhồi máu cơ tim cấp

Gắp thành công dị vật dài 1 mét mắc kẹt trong bàng quang người đàn ông

Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng

Tây Ninh: Hàng loạt ca nhập viện cấp cứu do rắn lục đuôi đỏ tấn công

Giải pháp tiềm năng giúp bệnh nhân hóa trị hạn chế rụng tóc

Nhiều người nguy kịch, trên cơ thể có vết cắn của một loại rắn độc

Bạn được phép uống bao nhiêu tách cà phê mỗi ngày?

6 công dụng đưa rau má trở thành 'nhân sâm đất'

Phẫu thuật thành công túi phình mạch não cho cụ bà 90 tuổi

Bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa được điều trị bằng giải pháp mới
Có thể bạn quan tâm

Bão Peipah đổ bộ Nhật Bản, gây mưa lớn tại nhiều khu vực
Thế giới
11:18:36 05/09/2025
Cây này tưởng chỉ lấy củ nhưng phần hoa cũng cực bổ dưỡng, mấy năm gần đây thành đặc sản, xào thịt bò cực ngon
Ẩm thực
11:18:09 05/09/2025
Điểm du lịch nổi tiếng giới hạn thời gian chụp ảnh của du khách
Du lịch
11:17:02 05/09/2025
Tiết Bạch Lộ năm 2025 có gì đặc biệt? Gợi ý những việc nên làm để đón may mắn, chiêu tài gọi lộc
Trắc nghiệm
11:06:56 05/09/2025
Vụ dân cay mắt sống cạnh 900 con bò: Biên bản của xã gây bất ngờ
Tin nổi bật
10:25:00 05/09/2025
Neymar bất ngờ được hưởng 1 tỷ USD từ di chúc của người xa lạ
Sao thể thao
10:24:00 05/09/2025
"Có anh, nơi ấy bình yên" - Tập 22: Dân biểu tình căng thẳng, chính quyền vào cuộc quyết liệt
Phim việt
10:20:54 05/09/2025
Gương mặt biến dạng của Park Min Young khiến 1,5 triệu người không thể nhận ra
Hậu trường phim
10:18:30 05/09/2025
Gây chuyện cỡ đó nhưng dâu trưởng Beckham "ké fame" mẹ chồng không trượt chút nào?
Sao âu mỹ
09:57:01 05/09/2025
"Thần đồng âm nhạc" Xuân Mai xuất hiện sau 3 năm biến mất bí ẩn, 30 tuổi nuôi 3 con ở Mỹ, giữ kín chồng
Sao việt
09:51:18 05/09/2025