Vaccine COVID-19 đơn liều của Trung Quốc tạo phản ứng miễn dịch mạnh ở trẻ em
Vaccine ngừa COVID-19 của nhà sản xuất CanSinoBIO đã được chứng minh cung cấp mức độ an toàn và phản ứng miễn dịch cao cho người tiêm từ độ tuổi 6 – 17.
Vaccine của CanSinoBIO. Ảnh: VCG
Tờ Global Times dẫn thông báo của CanSinoBIO ngày 26/9 trên tài khoản WeChat chính thức cho biết họ vừa công bố dữ liệu đầu tiên về độ an toàn cùng khả năng sinh miễn dịch của loại vaccine COVID-19 tái tổ hợp adenovirus loại 5 (Ad5) đã được kiểm duyệt của công ty này.
Cụ thể, khi tiêm một liều lượng vaccine 0,3ml cho những người tham gia từ 6 -17 tuổi và 0,5ml cho người trưởng thành, vaccine có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh ở nhóm đối tượng trẻ em.
Dữ liệu trên được thu thập từ thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, khách quan và có đối chứng giả dược đối với 430 tình nguyện viên. Kết quả này được xuất bản trên tạp chí chuyên ngành Clinical Infectious Diseases hôm 22/9.
Cho đến nay, giới chức Trung Quốc đã phê duyệt sử dụng ba loại vaccine COVID-19 bất hoạt cho trẻ em: hai loại của Sinopharm và một loại của Sinovac. Tuy nhiên, dựa trên chiến lược tiêm chủng theo giai đoạn, các mũi tiêm hiện chỉ được cung cấp cho những người từ 12 tuổi trở lên.
Tính đến ngày 15/9, Trung Quốc đã tiêm gần 170 triệu liều vaccine COVID-19 cho khoảng 95,3 triệu thanh, thiếu niên từ 12 – 17 tuổi.
Các đợt bùng phát mới đây tại tỉnh Phúc Kiến, nơi ghi nhận hàng chục học sinh tiểu học bị lây nhiễm virus SARS-CoV-2, đã làm dấy lên mối lo ngại về tỷ lệ tiêm chủng ở nhóm đối tượng này.
Theo giới chuyên gia, ổ dịch Phúc Kiến cho thấy đây là thời điểm thích hợp để Trung Quốc mở rộng chương trình tiêm chủng cho trẻ nhỏ từ 3 – 12 tuổi.
Ông Wang Huaqing, Trưởng nhóm nghiên cứu miễn dịch của Cơ quan Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Trung Quốc, trước đó đã kêu gọi những người trong độ tuổi có thể tiếp cận với vaccine hãy tiêm càng sớm càng tốt. Ông cũng đề xuất mở rộng tiêm chủng cho trẻ em dưới 12 tuổi.
Hóa ra tất cả chúng ta đã hiểu sai quá sai về cái gọi là "hiệu quả" của vaccine: Tại sao không thể so sánh các loại vaccine Covid-19 với nhau?
Bởi lẽ sự so sánh ấy là hoàn toàn vô nghĩa. Chúng ta không thể so sánh Pfizer với Moderna, Johnson & Johnson, AstraZeneca hoặc Sinopharm được.
Video đang HOT
Đầu tháng 3/2021, thành phố Detroit (Michigan, Mỹ) chuẩn bị nhận được lô hàng 6200 liều vaccine từ Johnson & Johnson. Nhưng thật bất ngờ, thị trưởng thành phố - ông Mike Duggan thẳng thừng từ chối. Ông bảo rằng ông sẽ chỉ tin tưởng vào vaccine Pfizer/BioNTech và Moderna, vì đó là những loại tốt nhất.
Ý của Duggan liên quan đến những con số gọi là "tỉ lệ hiệu quả ngăn ngừa" của vaccine. Theo đó, vaccine của Pfizer có chỉ số này lên tới 95% vào 7 ngày sau mũi thứ 2. Của Moderna là 94% vào ngày thứ 14 sau mũi thứ 2. Để so sánh, Johnson & Johnson là 66%, sau 28 ngày.
Và nếu như chỉ nhìn vào các chỉ số như vậy, có thể thấy AstraZeneca và Johnson & Johnson có hiệu quả kém nhất, nếu so với nhóm đầu bảng như trong bức hình dưới đây!
Nguồn ảnh: Vox
Nhưng vấn đề là giả định về sự hiệu quả của vaccine nếu chỉ dựa vào chỉ số này thì hoàn toàn không đúng. Mọi thứ không đơn giản chỉ có như vậy, và chúng ta đã hiểu sai về "hiệu quả" của vaccine là như thế nào.
Cách các hãng tính "chỉ số hiệu quả" của vaccine
Chỉ số hiệu quả của vaccine được tính thông qua thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, khi các hãng tiến hành thử nghiệm trên hàng chục ngàn người. Những người tham gia sẽ được chia làm 2 nhóm: Một nửa được tiêm vaccine, và nửa còn lại được tiêm giả dược (placebo).
Sau khi tiêm, tất cả trở lại cuộc sống bình thường nhưng được các chuyên gia theo dõi sát sao trong vài tháng, để xem liệu họ có nhiễm Covid-19 hay không!
Như thử nghiệm lâm sàng của Pfizer được thực hiện trên 43.000 người. Đến cuối cùng, 170 người dương tính với Covid-19. Nhưng điều quan trọng nằm ở việc 170 người này phân bổ thế nào vào 2 nhóm trên mới ra được chỉ số hiệu quả của vaccine.
Sự hiệu quả của vaccine nằm ở tỉ lệ nhiễm được phân bổ ở nhóm được tiêm và không được tiêm (Ảnh: Vox)
Nếu như tỉ lệ phân bổ là 50-50 (mỗi nhóm có 85 người), có nghĩa người được tiêm có rủi ro nhiễm bệnh chỉ ngang ngửa người không tiêm, và chỉ số hiệu quả là 0%. Nếu nhóm placebo chiếm trọn, tỉ lệ hiệu quả là 100%. Trong trường hợp của Pfizer, có đến 162 người nhiễm bệnh ở nhóm không tiêm, và chỉ có 8 người thuộc nhóm đã tiêm, nên tỉ lệ hiệu quả là 95%.
Nhưng con số 95% này cũng có sự hiểu nhầm. Nó không có nghĩa cứ 100 người được tiêm sẽ có 5 người nhiễm bệnh. Đây là tỉ lệ áp dụng cho từng cá nhân - người được tiêm sẽ có ít rủi ro nhiễm bệnh hơn người không tiêm 95% nếu không may tiếp xúc với mầm bệnh. Đây cũng là cách mà toàn bộ các hãng vaccine hiện nay áp dụng để tính toán tỉ lệ hiệu quả của mình.
Tại sao không thể so sánh chỉ số hiệu quả của các loại vaccine?
Đơn giản là vì thử nghiệm lâm sàng của mỗi loại vaccine được thực hiện trên các điều kiện khác nhau hoàn toàn.
"Một trong những điều đáng chú ý nhất khi chúng ta nhìn vào những con số này (tỉ lệ hiệu quả), đó là thời điểm thực hiện thử nghiệm lâm sàng," - Deborah Fuller, chuyên gia sinh học từ ĐH Washington (Mỹ) lên tiếng.
Lấy ví dụ từ 3 loại vaccine Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson. Biểu đồ dưới đây cho thấy thử nghiệm lâm sàng của Pfizer và Moderna rơi vào tháng 8 - 11/2020, giai đoạn dịch bệnh tại Mỹ đang hạ nhiệt. Johnson & Johnson thì khác, họ thử nghiệm lâm sàng từ giữa tháng 11 cho đến cuối tháng 1/2021, thời điểm ca nhiễm tăng vọt, nghĩa là khả năng tiếp xúc với ca bệnh của các ứng viên tham gia là nhiều hơn hẳn.
Biểu đồ ca nhiễm và giai đoạn thử nghiệm lâm sàng của 3 hãng vaccine tại Mỹ (Nguồn: Vox)
Thêm vào đó, Johnson & Johnson còn thực hiện thử nghiệm lâm sàng tại các nước khác như Nam Phi và Brazil. Những nơi ấy không chỉ có tỉ lệ lây nhiễm cao hơn, mà chủng bệnh cũng khác biệt (như biến chủng B.1.351 của Nam Phi, và P.2 của Brazil). Thử nghiệm của Johnson & Johnson rơi vào đúng thời điểm các biến chủng xuất hiện và trở thành chủng chiếm ưu thế tại các quốc gia được lựa chọn, và đó đều là các chủng có khả năng lây nhiễm nhanh hơn.
Số liệu cho thấy, 67% các ứng viên tham gia thử nghiệm lâm sàng bị nhiễm bệnh tại châu Phi là tác phẩm của biến chủng mới, chứ không phải chủng bệnh hoành hành tại Mỹ suốt mùa hè năm 2020. Nhưng bất chấp như vậy, tỉ lệ hiệu quả vẫn ở mức 64%.
"Nếu muốn so sánh 2 loại vaccine với nhau, chúng ta sẽ cần so chúng ở cùng thử nghiệm, cùng điều kiện, cùng thời điểm và địa điểm," - chuyên gia Amesh Adalja từ ĐH Johns Hopkins nhận định.
"Nếu yêu cầu Pfizer và Moderna thực hiện lại thử nghiệm lâm sàng ở cùng điều kiện với Johnson & Johnson, chúng ta sẽ thấy tỉ lệ hiệu quả rất khác biệt," - Fuller bổ sung thêm.
Nói cách khác, chỉ số hiệu quả của vaccine chỉ cho chúng ta thấy chuyện gì đã xảy ra trong thử nghiệm lâm sàng của mỗi loại, chứ không hoàn toàn là những gì sẽ xảy ra khi áp dụng vào thực tiễn.
Chỉ số hiệu quả ngăn ngừa không phải mục đích thực sự của vaccine Covid-19
Thậm chí, một số chuyên gia còn cho rằng đây không phải là các chỉ số tốt nhất để đánh giá sự hiệu quả của một loại vaccine. Bởi lẽ, việc chặn đứng toàn bộ khả năng nhiễm bệnh không phải là mục đích chính của các chương trình tiêm chủng.
"Mục đích của các chương trình tiêm chủng Covid-19 hiện nay không phải là để đưa thế giới về mức không có ca nhiễm, mà là để kìm hãm virus, khiến nó bớt nguy hiểm hơn, giảm khả năng gây ra triệu chứng nghiêm trọng, giảm mức cần thiết phải nhập viện, và giảm ca tử vong," - trích lời Adalja.
Lấy ví dụ với một người bình thường, tình huống lý tưởng nhất là không nhiễm bệnh, và xấu nhất là nhiễm bệnh rồi chết. Nhưng đại dịch không đơn giản như vậy. Ở giữa nó là nhiều mốc khác: Nhiễm bệnh mà không có triệu chứng, có triệu chứng nhẹ, có triệu chứng nặng, rồi nhập viện và tử vong.
Trong tình huống lý tưởng nhất, vaccine sẽ giúp chúng ta hoàn toàn ngăn chặn được khả năng nhiễm bệnh. Nhưng trong thực tế, nó hoàn toàn không khả thi và cũng không phải là mục đích các chương trình tiêm chủng nhắm đến. Mục tiêu thực sự là cung cấp đủ miễn dịch cho con người nhằm tránh được 3 kịch bản xấu nhất, đưa Covid-19 trở về một căn bệnh giống như cảm cúm, thay vì một thứ có thể khiến bạn buộc phải nhập viện rồi không thể trở về nữa.
Và đoán xem, mục tiêu ấy là thứ mà toàn bộ các loại vaccine hiện nay đều làm được, thậm chí là rất tốt. Ở toàn bộ các thử nghiệm lâm sàng, trong khi nhóm không tiêm chủng có người phải nhập viện, có người tử vong, thì những người đã tiêm mà nhiễm bệnh không một ai phải nhập viện cả (và cũng không ai chết).
"Một điều tôi muốn mọi người hiểu là toàn bộ các loại vaccine đều hiệu quả 100% trong việc ngăn chặn tử vong," - Fuller chia sẻ.
Sự hiệu quả trong khả năng ngăn chặn virus của vaccine có quan trọng, nhưng không phải là vấn đề quan trọng nhất. Thứ bạn nên quan tâm không phải là vaccine nào sẽ giúp ngăn ngừa dịch bệnh, mà là vaccine nào giúp bạn sống sót, hoặc không phải nhập viện nếu nhiễm bệnh. Và câu trả lời là toàn bộ các loại vaccine hiện nay, dù là Pfizer, Moderna của Mỹ, AstraZeneca của Anh, hay Sinopharm của Trung Quốc.
Những người đã tiêm chủng được bảo vệ tốt chống lại COVID-19
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ mới công bố, những người được tiêm chủng đầy đủ, tức là những người sau 2 tuần kể từ liều thứ hai vắc-xin COVID-19, không cần phải đeo khẩu trang trong nhà (những nơi như văn phòng, trường học, nhà hàng, phòng tập thể dục và quán bar). Tuy nhiên, vẫn...
Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

4 thói quen ăn sáng sai lầm cản trở quá trình giảm cân

Mỡ máu hạ có cần uống thuốc nữa không?

Phẫu thuật robot thay đổi đáng kể hiệu quả điều trị

Món ăn ngon bậc nhất thế giới từ vịt, ai tuyệt đối không đụng đũa?

3 dấu hiệu cho thấy sự vụng về có thể là triệu chứng của vấn đề nghiêm trọng

Top 10 thực phẩm giảm viêm, giảm đau khớp hiệu quả nhất

Cô gái nôn ra máu, ngừng tim sau khi tiêm thuốc giảm cân cấp tốc

Tiếp xúc bùn đất ở khu cắm trại, chàng trai nhiễm xoắn khuẩn nguy hiểm

Nhập viện vì thường xuyên tiếp khách bằng tiết canh, dê tái

Khi 'chế biến tại chỗ' trở thành chìa khóa và sân bay - nhà ga là miền đất hứa

Giác mạc từ Nepal xuyên biên giới mang lại ánh sáng cho 12 bệnh nhân Việt

Cứu sống trẻ sơ sinh có gan, ruột nằm ngoài ổ bụng
Có thể bạn quan tâm

Lộ diện cô con gái thứ 4 bị cắt chi sau trận động đất của Lý Á Bằng
Sao châu á
18:52:51 10/12/2025
Lo cho Mỹ Tâm
Nhạc việt
18:47:44 10/12/2025
Tổng thống Trump giải quyết xung đột Thái Lan- Campuchia: Mai tôi sẽ gọi điện
Thế giới
18:36:23 10/12/2025
Mohamed Salah muốn bắt chước Ronaldo, đề nghị Liverpool kết thúc hợp đồng
Sao thể thao
18:18:13 10/12/2025
Thùy Tiên không kháng cáo, bản án được thi hành ra sao?
Pháp luật
17:53:35 10/12/2025
Lằn ranh - Tập 28: Bí thư Sơn xử lý vấn đề sổ hồng của chung cư Trinh Tam
Phim việt
15:57:02 10/12/2025
Nữ ca sĩ hát mở màn khai mạc SEA Games 2025 lên tiếng sau khi bị phát hiện hát nhép
Nhạc quốc tế
15:54:12 10/12/2025
Bạn gái Đức Phạm đáp trả
Sao việt
15:36:45 10/12/2025
Món ngon ngày lạnh: Thanh nhiệt, mát gan, bổ mắt với món rau "báu vật" của mùa đông
Ẩm thực
15:09:01 10/12/2025
Nhìn ra ngoài vườn, người dân phát hiện cảnh tượng "nổi da gà"
Lạ vui
14:50:46 10/12/2025
Vì sao ăn cơm xong huyết áp lại tăng?
Mỹ nhân Trung Quốc chết vì vi khuẩn ăn thịt người
Gan rỗng tuếch chứa đầy trứng sán vì kiểu ăn cá cực tai hại nhưng không ít người mê
Người phụ nữ 30 tuổi qua đời vì ung thư gan, nguyên nhân xuất phát từ món ăn "đặc sản" đang được rất nhiều người trẻ ưa chuộng
Bé gái 5 tuổi bị ung thư gan do thường xuyên ăn vặt, bác sĩ khuyên hãy từ bỏ 4 món dưới đây
Thiếu nữ 17 tuổi qua đời vì ung thư cổ tử cung, bác sĩ chỉ mặt 1 hành động cực nguy hại mà chị em đừng nên làm khi còn quá trẻ
Thanh niên 25 tuổi mắc bệnh tiểu đường, bác sĩ nói: Uống loại nước này nhiều khác nào tự "bơm đường" vào người
Bà Vanga tiên tri 2025 gây chấn động: "Ánh sáng lạ" liên quan sự kiện toàn cầu?
Chồng gục trước di ảnh của 3 mẹ con vụ cháy quán ốc, người thân khóc nghẹn
Campuchia thông báo rút khỏi SEA Games 33, nguyên nhân khiến ai cũng ngỡ ngàng
Cây thuốc quý cho sức khỏe, nhiều người chỉ trồng vì đẹp mà không biết công dụng
Bé gái sơ sinh bị đất vùi nửa người trong vườn cao su
6 lầm tưởng về mật ong và giải đáp từ chuyên gia dinh dưỡng
Gan nhiễm mỡ lui bước nhờ 2 thức uống quen thuộc với người Việt
Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông
2 loại rau 'khoái khẩu' mùa lạnh dễ thành ổ sán, đứng đầu bảng ngoài chợ bán đầy
5 loại thực phẩm bổ dưỡng có thể thay thế vitamin tổng hợp
Thận bị 'vắt kiệt' vì 5 hành vi nhiều người mắc phải
Tình cũ nghẹn ngào tiễn biệt NS Thương Tín: "Đời người hữu hạn, mong anh an nghỉ"
"Út về vườn" đi lấy chồng khiến triệu người "ăn cưới online" rưng rưng vì tự tay kết rồng phượng, dựng cổng cưới, xúc động nhất là chi tiết này!
Thiếu gia showbiz Jung Hae In nghi bị tài tử hạng A hành hung
343 ngày tang tóc của showbiz: Hơn chục sao đột tử, hết tự sát, bạo bệnh lại đến tai nạn ngã lầu đầy uẩn khúc
Midu có tin vui?
Rể quý chi bao nhiêu tiền để cưới ái nữ tỷ phú?
Nam diễn viên T. đột ngột qua đời ở tuổi 24, nguyên nhân chưa được làm rõ
Vợ thứ 4 đưa con gái về nhìn mặt NS Thương Tín lần cuối, hé lộ 1 chi tiết tâm linh
Quá khứ của người phụ nữ khiến tỷ phú Johnathan Hạnh Nguyễn si tình, đi mọi chuyến bay để gặp
Nghệ sĩ Thương Tín qua đời
Sự trùng hợp rùng mình của 3 cố nghệ sĩ Chí Tài - Thương Tín - Ngọc Trinh
Lạ đời như tỷ phú Việt Nam, giao hết quyền hành cho vợ, đám cưới con gái tiết lộ "cơ cấu gia đình" khiến người ta nể phục
Hình ảnh từ tang lễ NS Thương Tín, con trai ngồi thất thần
Cùng là đám cưới nhưng đây là chuyện Tiên Nguyễn được làm, Hà Tăng - Linh Rin thì không!
MV kệch cỡm của "tổng tài" Nguyễn Văn Thiên trước khi bị bắt: Lời như viết bằng AI, liên tục kể khổ
Bắt tạm giam "tổng tài" chỉ đạo đánh người tại quán cà phê