Vaccine chạy đua với biến thể nCoV

Vài tuần sau khi tung ra vaccine Covid-19, các nhà khoa học phải chuyển hướng nghiên cứu mới nhằm đối phó với các biến thể virus.

Các biến thể mới được phát hiện ở châu Phi, châu Âu, Nam Mỹ có xu hướng lây lan nhanh trên toàn cầu. Điều này thúc đẩy các nhà khoa học sản xuất vaccine Covid-19 có khả năng tạo miễn dịch với nhiều biến thể chỉ sau một lần tiêm.

Biến thể B.1.3.5.1 ở Nam Phi kháng được nhiều loại vaccine Covid-19. Nam Phi đã tạm dừng tiêm chủng vaccine AstraZeneca sau khi các nghiên cứu cho thấy nó chỉ hiệu quả tối thiểu chống lại các trường hợp nhẹ đến trung bình do biến thể. Sự lây lan nhanh của nCoV làm gia tăng nguy cơ xuất hiện thêm nhiều biến thể mới.

Richard Hatchett, giám đốc điều hành Liên minh Đổi mới và Chuẩn bị Ứng phó Dịch bệnh, cho biết: “Chúng ta không thể tự mãn khi đã có vaccine và tin rằng việc chấm dứt đại dịch chỉ là vấn đề thời gian. Chúng ta đang trong cuộc chạy đua với virus và phải nhanh hơn nó”.

Anh đã sớm có được nguồn cung vaccine Covid-19 khổng lồ và trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên phê duyệt tiêm chủng. Giờ đây, nước này đang trong giai đoạn mới – sản xuất vaccine đối phó với các biến thể virus. Đây là nhiệm vụ khó khăn khi nCoV có xu hướng lan nhanh trong cộng đồng.

Tuần trước, chính phủ Anh công bố thỏa thuận với CuraVac nhằm xử lý biến thể. Công ty sử dụng trí tuệ nhân tạo để dự đoán các đột biến trong tương lai. Sau khi thử nghiệm với Sanofi bị đình trệ, công ty GlaxoSmithKline cũng đang làm việc với CuraVac nhằm sản xuất vaccine chống lại các chủng đột biến.

Người dân được tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca ở Brazil. Ảnh: AP

Không chỉ Anh, các quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU) cũng đang xây dựng chiến lược về vấn đề này. Tại cuộc họp với đại sứ các nước vào 10/2, Malta và Đức đã thúc giục Ủy ban Châu Âu EU đảm bảo hợp đồng với các nhà sản xuất hoàn thành đủ s.ố l.ô vaccine nếu cần tiêm bổ sung.

Các biến thể mới, bao gồm cả chủng B.1.1.7 xuất hiện ở Anh, đã làm giảm sự kỳ vọng về tính hiệu quả của vaccine Pfizer và Moderna. Theo Michael Kinch, chuyên gia vaccine thuộc Đại học Washington, các công ty dược cần cải tiến sản phẩm của mình dựa trên các protein gai đặc hiệu mà nCoV sử dụng để xâm nhập tế bào người.

Kinch nhận định: “Lý do khiến chúng ta lo lắng không phải là vaccine sẽ đột nhiên không hoạt động, mà chúng sẽ nhanh chóng trở nên lỗi thời”.

Đại diện các công ty Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson cho biết họ đang bắt đầu nghiên cứu phát triển các mũi tiêm nhắc lại và tăng cường hoạt tính cho vaccine. AstraZeneca và đối tác Oxford dự kiến có một phiên bản tinh chỉnh phù hợp với các biến thể mới của nCoV vào mùa thu năm nay.

Các nhà khoa học thuộc Đại học Cambridge cũng nghiên cứu sản xuất vaccine giúp phòng ngừa nhiều chủng virus nhằm đối phó với các đại dịch trong tương lai. Với sự tài trợ từ chính phủ Anh, Cambridge đang phát triển công nghệ phù hợp với nhiều nền tảng khác nhau chống lại biến thể virus, chẳng hạn hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Họ dự kiến bắt đầu thử nghiệm trên người vào mùa xuân năm sau.

Jonathan Heeney, giáo sư thuộc Đại học Cambridge, chủ nhiệm nghiên cứu, tuyên bố: “Chúng ta cần sản xuất thế hệ vaccine mới không chỉ có tác dụng phòng ngừa các biến thể trong đại dịch Covid-19 lần này, mà còn trong cả những đại dịch tiếp theo”.