USAID khởi động dự án Bảo tồn Môi trường sống ven biển ĐBSCL
Với nguồn ngân sách 2,9 triệu USD được tài trợ bởi USAID, dự án sẽ được thực hiện trong 3 năm nhằm mục đích bảo tồn môi trường sống ven biển Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tại cuộc họp báo chiều 26/8 trước khi kết thúc chuyến thăm Việt Nam (Ảnh: Tiến Tuấn).
Theo thông cáo của Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) và Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ngày 21/10 đã khởi động dự án Bảo tồn Môi trường sống Ven biển ĐBSCL.
Đây là một dự án được công bố trong chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tới Việt Nam tháng 8 vừa qua.
Với nguồn ngân sách 2,9 triệu USD được tài trợ bởi USAID, dự án sẽ được thực hiện trong 3 năm nhằm mục đích bảo tồn môi trường sống ven biển ĐBSCL để nâng cao tính bền vững ngành thủy sản, tăng cường thích ứng với biến đổi khí hậu và cải thiện bảo tồn đa dạng sinh học.
ĐBSCL và các cụm đảo xung quanh là nơi sinh trưởng của 70% rừng ngập mặn và 90% diện tích thảm cỏ biển tại Việt Nam. Được bồi đắp bởi trầm tích và chất dinh dưỡng từ sông Cửu Long, khu vực này trở thành môi trường thuận lợi phát triển nguồn lợi thủy sản phong phú nhất tại Việt Nam.
Tuy nhiên, khu vực này cũng đang đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng. Các rừng ngập mặn của đồng bằng – sinh cảnh và cũng là nơi sinh sản cho các loài như cá chẽm, cá hồng và nhiều loài thủy sản có ý nghĩa thương mại quan trọng khác cũng như đóng vai trò quan trọng bảo vệ cộng đồng ven biển khỏi nước biển dâng do bão – đang bị thu hẹp do mực nước biển dâng. Các hệ sinh thái ngư nghiệp quan trọng ở đồng bằng đang bị đe dọa nhiều hơn do áp lực môi trường như hạn hán kéo dài, nhiệt độ tăng và nhu cầu khai thác nước ngầm cho nuôi trồng thủy sản và đánh bắt gần bờ đã làm cạn kiệt trữ lượng cá, gây ra các thiệt hại về sinh thái.
Video đang HOT
Thông qua cơ chế hợp tác với doanh nghiệp, chính quyền địa phương, ban quản lý Khu Bảo tồn Biển thuộc Vườn quốc gia Phú Quốc và cộng đồng ngư dân, dự án sẽ được thực hiện để giảm thiểu các mối đe dọa đối với đa dạng sinh học ven biển và ngành thủy sản, đồng thời tăng cường sức chống chịu vùng ven biển ĐBSCL.
Về địa lý, dự án sẽ tập trung triển khai tại các vùng bờ biển thấp nhất và dễ bị tổn thương nhất của đồng bằng dọc theo Biển Đông, Biển Tây, Khu Bảo tồn biển Phú Quốc, cũng như tại 3 cụm đảo nhỏ ở vùng biển Tây ( Hải Tặc, Ba Lụa, Nam Du).
Dự án bao gồm 3 phần chính. Thứ nhất là tăng cường công tác quản lý tại Khu Bảo tồn biển Phú Quốc nhằm bảo tồn các hệ sinh thái và các loài hiệu quả hơn. Thứ hai là thiết lập một mạng lưới các khu vực biển do địa phương quản lý để bảo vệ các hệ sinh thái như rạn san hô, thảm cỏ biển ở ba cụm đảo. Thứ ba là tìm kiếm các giải pháp bảo tồn và mở rộng rừng ngập mặn để gia tăng môi trường sinh sản cho thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học vùng ven biển.
Dự án được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết các mối đe dọa hệ thống ở ĐBSCL, hỗ trợ các biện pháp đang được Chính phủ Việt Nam thực hiện.
Ứng dụng năng lượng nguyên tử tại Việt Nam - Bài cuối: Hướng đi nhiều tiềm năng
Nhiều địa phương và doanh nghiệp đã tích cực triển khai và đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, đạt được những thành tựu quan trọng, đóng góp trực tiếp và hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Một góc lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt. Ảnh tư liệu: Đặng Tuấn/TTXVN
Triển vọng nhân rộng trên cả nước
Theo Thạc sỹ Đỗ Ngọc Điệp, Cục Năng lượng nguyên tử (Bộ Khoa học và Công nghệ), Thái Nguyên là tỉnh đầu tiên xây dựng chương trình ứng dụng năng lượng nguyên tử trong phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2025 tập trung vào các lĩnh vực: Y tế; nông nghiệp; tài nguyên - môi trường; công nghiệp và xây dựng. Các chương trình được xây dựng dựa vào điều kiện tự nhiên và tiềm năng kinh tế địa phương với kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả thiết thực và giải quyết các vấn đề của tỉnh.
Cụ thể, với lĩnh vực y tế, tỉnh Thái Nguyên tăng cường năng lực chẩn đoán, điều trị ở các bệnh viện tuyến tỉnh, đặc biệt là Bệnh viện C Thái Nguyên và một số bệnh viện khác của tỉnh; tăng cường, chuyển giao các thiết bị trong y học hạt nhân như: máy chụp Xạ hình cắt lớp bằng tia Gamma (SPECT); hệ thống máy chụp Xạ hình kết hợp SPECT/CT tiên tiến nhất hiện nay; tiếp cận và định hướng ứng dụng các kỹ thuật xạ trị tiên tiến trong điều trị bệnh nhân ung thư...
Thái Nguyên là tỉnh nổi tiếng với các sản phẩm từ chè. Do vậy, đơn vị xây dựng chương trình đã đưa vào giải pháp để giảm chi phí về phân bón, tăng chất lượng cây chè thông qua các chế phẩm từ công nghệ chiếu xạ. Ngoài ra, nội dung chương trình cũng đề cập đến việc sử dụng các chế phẩm khác dành cho các cây ăn quả của tỉnh như: bưởi, na... nhằm mục đích giảm chi phí liên quan đến việc sử dụng các chất bảo quản hóa học, thuốc hóa học tăng trưởng cây ăn quả mà thay vào đó là các sản phẩm ít độc hại hơn từ công nghệ chiếu xạ.
Với lĩnh vực tài nguyên - môi trường, tỉnh Thái Nguyên triển khai ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ công tác quản lý ô nhiễm nguồn nước tại các khu công nghiệp, khu sản xuất; ứng dụng kỹ thuật thủy văn đồng vị đánh giá ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước ngầm cấp nước cho các khu vực trên địa bàn tỉnh; ứng dụng kỹ thuật đồng vị trong quản lý tài nguyên đất dốc, xói mòn.
Ngoài ra, do địa bàn có nhiều khu công nghiệp nên có nguy cơ xảy ra sự cố bức xạ bởi việc thu mua sắt thép phế liệu có lẫn nguồn phóng xạ đã qua sử dụng. Vì vậy, để giảm thiểu rủi ro từ các sự cố này, tỉnh đã xây dựng chương trình kiểm soát, quan trắc phóng xạ từ các khu công nghiệp lớn để có những biện pháp ứng phó kịp thời giảm thiệt hại đến mức thấp nhất.
"Chương trình ứng dụng năng lượng nguyên tử của Thái Nguyên có thể là một chương trình mẫu để áp dụng với các tỉnh, thành trên cả nước, các địa phương phối hợp với Cục Năng lượng nguyên tử xây dựng chương trình ứng dụng năng lượng nguyên tử phù hợp với thực tiễn tại các địa phương" , Thạc sỹ Đỗ Ngọc Điệp nhấn mạnh.
Nói đến ứng dụng năng lượng hạt nhân, không thể không nhắc đến Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng (Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt) - nơi duy nhất tại Việt Nam nghiên cứu và tạo ra các sản phẩm từ phóng xạ.
Theo Tiến sĩ Phan Sơn Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, những năm qua, Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã đạt nhiều thành tựu vượt bậc trong nghiên cứu, sản xuất chất đồng vị và dược chất phóng xạ phục vụ các cơ sở y tế hạt nhân trong việc khám, điều trị bệnh ung thư.
Trước thời điểm bùng phát dịch COVID-19, hằng năm Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cung cấp tới 40% chất đồng vị phóng xạ cho các cơ sở y tế hạt nhân trong nước, phần còn lại nhập khẩu từ nước ngoài. Thậm chí, có thời điểm, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cung cấp 100% dược chất phóng xạ cho các cơ sở y tế. Giá đồng vị phóng xạ do Viện cung cấp cũng chỉ bằng một nửa so với nhập khẩu. Trong thời gian dịch, Viện vẫn thực hiện cung cấp để các cơ sở y tế Việt Nam có thể chủ động về nguồn thuốc và dễ dàng xây dựng được kế hoạch khám và chữa bệnh.
Phát triển những hướng đi tiềm năng
Theo Thạc sỹ Đỗ Ngọc Điệp, một trong những hướng đi tiềm năng là ứng dụng năng lượng nguyên tử trong nông nghiệp xanh. Hiện việc sử dụng vi lượng đất hiếm cho thấy cây trồng, vật nuôi có sức khỏe tốt và vi lượng đất hiếm giống như dạng thực phẩm chức năng để bồi dưỡng cho cây trồng vật nuôi thông qua đường tiêu hóa để cho các loại cây trồng, vật nuôi này phát triển tốt hơn.
Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã hợp tác với các doanh nghiệp để triển khai giải pháp công nghệ vi lượng đất hiếm trong nông nghiệp, từ đó phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ và bền vững. Viện đã hợp tác với Công ty Cổ phần Atom Feed - doanh nghiệp tiên phong trong nghiên cứu, phát triển và cung cấp các sản phẩm nông nghiệp nhờ ứng dụng khoa học công nghệ cao để triển khai các dự án ứng dụng công nghệ vi lượng đất hiếm trong chăn nuôi: thủy hải sản; gia cầm, lợn và cây trồng.
Ông Nguyễn Trọng Tín, Giám đốc Công ty Cổ phần Atom Feed chia sẻ: "Với dự án nuôi tôm thẻ chân trắng tại cửa sông Cổ Chiên, huyện Thạnh Phú tỉnh Bến Tre, đầu năm 20214, nhóm nghiên cứu đã thả 140 kg tôm vào bể, sau đó trộn vi lượng đất hiếm vào thức ăn cho tôm. Trong quá trình nuôi tôm, tiêu hóa và đường ruột của tôm rất tốt, dẫn đến giảm thiểu sử dụng kháng sinh vì tôm ít bị bệnh; thời gian tôm lột vỏ thấp hơn (chỉ 3 ngày thay vì 5 ngày). Đáng chú ý, sau 98 ngày, tỷ lệ tôm rớt của ao sử dụng đất hiếm là 5 con/kg, trong khi tỷ lệ ở 3 ao đối chứng lần lượt là 30, 45 và 52 con/kg. Tôm thu hoạch trong ao sử dụng đất hiếm đạt khối lượng 24,8 con/kg, vào thời điểm thuận lợi có thể lên tới 15-22 con/kg".
Một hướng đi tiềm năng khác có thể kể đến các kỹ thuật đồng vị (C-13 và O-18) trong nghiên cứu: các quá trình môi trường; nguồn gốc nguồn nước khoáng nóng; truy xuất nguồn gốc nông sản... Theo Thạc sỹ Hà Lan Anh, Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân (Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam), ứng dụng đồng vị bền để truy xuất nguồn gốc nông sản là một hướng mới trên thế giới, "bắt đầu từ những năm 1980 nhưng phát triển mạnh nhất trong khoảng 10 năm gần đây".
Dựa trên tính chất của tỷ số đồng vị bền (đồng vị bền là những đồng vị không phân rã phóng xạ), tỷ số giữa đồng vị nhẹ và đồng vị nặng của nguyên tố tồn tại trong các loại nông sản có thể phản ánh giá trị đồng vị ở khu vực địa lý mà nông sản đó sinh trưởng. Vì vậy, trong nghiên cứu giám định thực phẩm, thế giới đã nghiên cứu phát triển và ứng dụng kỹ thuật phân tích đồng vị nặng phân biệt giữa các vật liệu giống hệt nhau về hóa học.
Ở Việt Nam, nhằm chứng minh tính khả thi trong truy xuất nguồn gốc nông sản, lĩnh vực dường như còn "bỏ ngỏ" tại Việt Nam bằng kỹ thuật đồng vị bền, Thạc sỹ Hà Lan Anh và cộng sự Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân đã thực hiện thành công đề tài "Nghiên cứu phát triển kỹ thuật đồng vị (C-13 và O-18) hỗ trợ phát triển nguồn gốc nông sản (táo)" (2018-2020). Đây cũng là một trong những nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong xác thực nguồn gốc địa lý.
Có thể thấy, triển khai Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020, các nhà khoa học Việt Nam đã ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong nhiều khía cạnh của đời sống. Tuy nhiên, Tiến sỹ Trần Bích Ngọc, Phó Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử cho rằng, trong giai đoạn tới, Việt Nam cần xác định một số lĩnh vực tiềm năng để tập trung phát triển mạnh hơn, nhất là khi Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ 2021 - 2030. Bên cạnh đó, Việt Nam có thể tập trung vào những ứng dụng giải quyết các vấn đề nóng và mới nổi trên thế giới như: Kiểm soát và ngăn chặn bệnh truyền nhiễm từ động vật, bảo vệ môi trường, xu hướng chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc.
Quảng Ninh không gia hạn khai thác mỏ đá vật liệu xây dựng Đây là một trong những nội dung được các đại biểu HĐND tỉnh Quảng Ninh thảo luận, biểu quyết thông qua tại kỳ họp thứ 4 - kỳ họp chuyên đề của HĐND tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra ngày 30-9. Quảng Ninh không gia hạn khai thác các mỏ đá vật liệu xây dựng tại nhiều khu vực quan trọng...