UNICEF: 242 triệu tr.ẻ e.m gián đoạn việc học bởi biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu, đặc biệt là các đợt nắng nóng, đã làm gián đoạn việc học tập của khoảng 242 triệu tr.ẻ e.m tại 85 quốc gia trong năm 2024.
Điều này có nghĩa là cứ 7 học sinh thì có một em bị ảnh hưởng. Báo cáo của Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) nhấn mạnh đây là khía cạnh bị bỏ qua trong cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu.
Theo báo cáo, nắng nóng có tác động lớn nhất đến tr.ẻ e.m, trong khi bà Catherine Russell, Giám đốc điều hành UNICEF, cảnh báo rằng tr.ẻ e.m đặc biệt dễ bị tổn thương trước thời tiết khắc nghiệt.
“Trẻ em nóng lên nhanh hơn, đổ mồ hôi kém hiệu quả và hạ nhiệt chậm hơn so với người lớn”, bà Russell cho biết.
Bà cho rằng tr.ẻ e.m không thể tập trung trong các lớp học không có biện pháp giảm nhiệt, không thể đến trường nếu đường bị ngập hoặc trường học bị cuốn trôi.
Hoạt động của con người, bao gồm việc đốt nhiên liệu hóa thạch không kiểm soát trong nhiều thập kỷ, đã làm hành tinh ấm lên và thay đổi mô hình thời tiết.
Nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong năm 2024 và thậm chí đã tạm thời vượt qua ngưỡng tăng nhiệt 1,5 độ C, một mốc quan trọng, lần đầu tiên trong lịch sử.
Hậu quả là các đợt mưa lớn trở nên dữ dội hơn, các mùa khô kéo dài hơn, làm gia tăng sức nóng và các cơn bão, đồng thời khiến con người ngày càng dễ bị tổn thương trước thảm họa.
Số liệu 242 triệu tr.ẻ e.m bị ảnh hưởng chỉ là “ước tính khiêm tốn,” báo cáo của UNICEF nhấn mạnh, do thiếu hụt dữ liệu.
Video đang HOT
Hàng triệu học sinh từ bậc mầm non đến trung học đã phải đối mặt với các hình thức gián đoạn như nghỉ học, kỳ nghỉ bị thay đổi, lịch học bị xáo trộn và thậm chí trường học bị hư hỏng hoặc phá hủy bởi các cú sốc khí hậu trong năm qua.
Ít nhất 171 triệu tr.ẻ e.m bị ảnh hưởng bởi nắng nóng, trong đó 118 triệu em chịu ảnh hưởng chỉ trong tháng 4 khi nhiệt độ tăng cao kỷ lục ở Bangladesh, Campuchia, Ấn Độ, Thái Lan và Philippines.
Tại Philippines, hàng ngàn trường học không có điều hòa nhiệt độ đã buộc phải đóng cửa do nguy cơ trẻ bị sốc nhiệt.
Tháng 9, thời điểm khai giảng năm học ở nhiều quốc gia, cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Các lớp học bị đình chỉ tại 18 quốc gia, chủ yếu do siêu bão Yagi tàn phá khu vực Đông Á và Thái Bình Dương.
Nam Á là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nhất với 128 triệu học sinh bị gián đoạn học tập.
Tại Ấn Độ, 54 triệu tr.ẻ e.m bị ảnh hưởng, chủ yếu bởi nắng nóng. Trong khi đó, Bangladesh ghi nhận 35 triệu tr.ẻ e.m chịu tác động tương tự.
Số lượng tr.ẻ e.m bị ảnh hưởng dự kiến sẽ tăng trong những năm tới khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng. Hiện tại, một nửa số tr.ẻ e.m trên thế giới, khoảng 1 tỷ em, đang sống ở các quốc gia có nguy cơ cao trước các cú sốc khí hậu và môi trường.
Theo ước tính của UNICEF, nếu lượng khí thải nhà kính tiếp tục duy trì ở mức hiện tại, đến năm 2050, số tr.ẻ e.m phải đối mặt với các đợt nắng nóng sẽ tăng gấp tám lần so với năm 2000. Số trẻ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt cực đoan sẽ tăng gấp ba lần và số trẻ đối mặt với cháy rừng sẽ tăng 1,7 lần.
UNICEF lo ngại rằng những tác động từ biến đổi khí hậu có thể khiến nhiều tr.ẻ e.m, đặc biệt là các b.é gá.i, phải bỏ học hoàn toàn.
Hiện tại, khoảng hai phần ba tr.ẻ e.m trên toàn cầu không thể đọc hiểu thành thạo ở tuổ.i 10. Báo cáo nhấn mạnh: “Các thảm họa khí hậu đang làm trầm trọng thêm thực trạng này”.
Giáo dục là một trong những dịch vụ thường xuyên bị gián đoạn nhất bởi các cú sốc khí hậu, bà Russell nói. “Tuy nhiên, đây lại là vấn đề thường bị bỏ qua trong các cuộc thảo luận chính sách”, bà cảnh báo.
UNICEF kêu gọi đầu tư vào các lớp học có khả năng chống chịu tốt hơn trước các thảm họa khí hậu, đồng thời nhấn mạnh tương lai của tr.ẻ e.m phải được đặt lên hàng đầu trong mọi kế hoạch và hành động liên quan đến khí hậu.
Thách thức trong thống kê số người chế.t vì nắng nóng tại Ấn Độ
Không chỉ dừng lại con số hơn trăm như thống kê, các chuyên gia y tế cộng đồng cho rằng số ca t.ử von.g liên quan đến nắng nóng thực tế có thể lên tới hàng nghìn.
Người dân nhập viện điều trị do sốc nhiệt tại New Delhi, Ấn Độ, ngày 30/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Số liệu chính thức cho thấy đợt sóng nhiệt tồi tệ nhất trong hơn 1 thập kỷ mang theo cái nóng trên 50 độ C lan rộng Ấn Độ đã khiến hàng trăm người t.ử von.g hoặc nhập viện điều trị. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho rằng con số thực tế thậm chí còn cao hơn rất nhiều và việc không thống kê đầy đủ có thể ảnh hưởng đến sự chuẩn bị cho những đợt nắng nóng tiếp theo.
Theo tờ Times of India, trong nhiều tháng qua, nắng nóng cực đoan đã lan rộng ra nhiều khu vực trên cả nước, đặc biệt là miền Bắc Ấn Độ - nơi quan chức chính phủ ghi nhận ít nhất 110 ca t.ử von.g do các nguyên nhân liên quan đến nhiệt độ cao.
Các chuyên gia y tế cộng đồng cho rằng số ca t.ử von.g liên quan đến nắng nóng thực tế có thể lên tới hàng nghìn. Tuy nhiên, nắng nóng không thường xuyên được liệt kê là một nguyên nhân trong hồ sơ chứng tử, nên nhiều trường hợp không được đưa vào con số chính thức. Giới chuyên gia lo ngại điều này đồng nghĩa với việc vấn đề sóng nhiệt không được ưu tiên giải quyết và xử lý như vốn dĩ phải vậy và các quan chức thì đang thiếu các phương án chuẩn bị cho công dân trước thời tiết như thiêu như đốt.
Nghiên cứu của các chuyên gia y tế công cộng cho thấy có tới 1.116 người thiệ.t mạn.g mỗi năm trong khoảng thời gian từ 2008 đến 2019 do nắng nóng.
Srinath Reddy, người sáng lập Tổ chức Y tế Công cộng Ấn Độ, chỉ ra việc báo cáo không đầy đủ, chậm trễ và chẩn đoán sai đã khiến số ca t.ử von.g liên quan đến nắng nóng không được thống kê chính xác. Theo ông Reddy, bất chấp hướng dẫn quốc gia về ghi nhận các trường hợp t.ử von.g, nhiều bác sĩ - đặc biệt là những bác sĩ ở các bệnh viện công quá tải - vẫn không tuân theo.
"Hầu hết các bác sĩ chỉ ghi lại nguyên nhân trực tiếp gây t.ử von.g ngay lập tức và những yếu tố môi trường tác động thì không được ghi nhận. Có những người t.ử von.g do tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao như làm việc ngoài trời, nhưng cũng có những em bé, người già hoặc người có bệnh nền, có tình trạng sức khỏe yếu thì họ đôi khi t.ử von.g một phần do nhiệt độ ngay cả khi trong nhà", ông Reddy giải thích.
"Nhiệt độ cao là 'giọt nước làm tràn ly' đối với kiểu người thứ 2. Phần lớn các ca t.ử von.g thuộc trường hợp 2 nhưng lúc ghi nhận nguyên nhân chế.t không liệt kê nguyên nhân nắng nóng", Dileep Mavalankar - cựu Giám đốc Trung tâm Y tế Cộng đồng tại Gandhinagar - nhận định với hãng tin AP. Ông này chỉ ra con số 110 ca t.ử von.g chỉ chiếm 0.3% con số thực và trong các ca t.ử von.g do nhiệt độ thì có tới 30% nạ.n nhâ.n bị sốc nhiệt.
Chuẩn bị cho những đợt nóng trong tương lai
Tr.ẻ e.m chơi đùa với nước trong ngày nắng nóng tại New Delhi, Ấn Độ, ngày 31/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Từng lãnh đạo Trung tâm Y tế Cộng đồng Ấn Độ ở Gandhinagar, ông Mavalankar là người có công phát triển kế hoạch hành động chống nóng đầu tiên của Ấn Độ cho thành phố Ahmedabad vào năm 2013, sau khi hơn 1.300 người t.ử von.g tại thành phố trong một đợt nắng nóng trước đó 3 năm.
Kế hoạch chống nóng bao gồm các biện pháp như mở rộng khả năng tiếp cận các khu vực có bóng râm cho người lao động ngoài trời, chuyển đổi các tòa nhà công cộng tương đối mát mẻ thành nơi trú ẩn tạm thời cho những người không có nhà ở hoặc không có điện; đảm bảo bệnh viện có đủ vật tư y tế và nhân viên trong các đợt nắng nóng.
Trong những năm sau đó, Mavalankar và nhóm của ông đã nghiên cứu tác động của kế hoạch chống nóng bằng cách theo dõi số lượng ca t.ử von.g do nắng nóng trong nhiều năm liên tiếp. Họ ước tính kế hoạch chống nóng đã giúp giảm tới 40% số ca t.ử von.g.
Theo ông Mavalankar, với những dữ liệu có được, mặc dù không đầy đủ, cho phép thành phố sẵn sàng ứng phó trước tình trạng nắng nóng cực độ.
Tuy nhiên, kế hoạch ở Ahmedabad không thể lan rộng ra thành chiến dịch cấp quốc gia vì nhiều khu vực còn thiếu dữ liệu.
Chính phủ Ấn Độ thu thập dữ liệu về các trường hợp t.ử von.g liên quan đến nhiệt độ cao thông qua Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia của Bộ Y tế, sau đó chia sẻ với Cơ quan Quản lý Thảm họa Quốc gia. Cuối cùng, cơ quan này công bố dữ liệu dưới dạng tổng số liệu trên toàn quốc trong năm, nhưng số liệu chi tiết theo từng bang không được tiết lộ.
Cùng lúc, Cục Hồ sơ Tội phạm Quốc gia cũng thu thập dữ liệu t.ử von.g liên quan đến nhiệt độ như một phần trong việc thống kê số ca t.ử von.g do tác nhân "tự nhiên".
Tuy nhiên, có sự khác biệt rất lớn giữa hai số liệu. Vào năm 2020, Cục Hồ sơ Tội phạm ghi nhận 530 trường hợp t.ử von.g do say nắng, nhưng cơ quan thảm họa chỉ báo cáo 4 trường hợp t.ử von.g.
Ông Malavankar cho biết các vấn đề về thu thập dữ liệu cần mang tính hệ thống hơn và phải được giải quyết khẩn cấp. "Chúng tôi đã không thực hiện điều tra dân số toàn quốc kể từ năm 2011. Không có số liệu là điểm yếu của đất nước chúng tôi", chuyên gia y tế kết luận.
Những chiếc xe cứu thương giành giật sự sống cho bệnh nhân sốc nhiệt ở Ấn Độ Hú còi inh ỏi, chiếc xe cứu thương của anh Sunil Kumar Naik lao vun vút đến vùng nông thôn khô cằn của Ấn Độ giữa trưa nóng như thiêu đốt. Anh Jitendra Kumar, nhân viên y tế, đang kiểm tra mức oxy của bệnh nhân bị sốc nhiệt. Ảnh: AP Khi dừng xe, các nhân viên y tế vội vã đến kiểm...