Ứng dụng công nghệ 3D – Kỹ thuật số: ột phá trong phẫu thuật chỉnh hình xương hàm mặt

Phẫu thuật chỉnh hình xương hàm mặt (Orthognathic Surgery) là kỹ thuật điều trị chuyên sâu trong răng hàm mặt (RHM).

Phẫu thuật chỉnh hình xương hàm có thể đem lại những thay đổi toàn diện về thẩm mỹ cũng như cải thiện chức năng ăn nhai. Trước đây, việc lập kế hoạch thường tiến hành trên mẫu thạch cao và giá khớp dẫn đến máng phẫu thuật thường kém chính xác hơn nữa không giả lập được kết quả điều trị. Việc ứng dụng công nghệ số và 3D không chỉ có tính chính xác cao mà còn tối ưu về mặt thẩm mỹ và chức năng, mang lại vẻ đẹp cho khuôn mặt cũng như sức khỏe , nụ cười cho người bệnh.

Biến dạng xương hàm mặt – biến dạng phức tạp

Các bệnh nhân có biến dạng xương mặt hàm làm cho khuôn mặt biến dạng, khiến người bệnh thiếu tự tin, e ngại giao tiếp, ảnh hưởng đến hạnh phúc và chất lượng cuộc sống… cho nên bệnh nhân và người thân thường rất quan tâm tìm hiểu để được điều trị tối ưu.

Các trường hợp có biến dạng xương vùng mặt hàm, không hài hòa giữa các xương vùng hàm mặt, thường là bất tương xứng giữa xương hàm trên và xương hàm dưới như xương hàm trên kém phát triển trong khi xương hàm dưới phát triển quá mức, làm cho tầng giữa mặt bị lõm, tương quan khớp cắn bị đảo ngược, các răng của hàm trên ở phía sau và phía trong các răng hàm dưới và được gọi là khớp cắn ngược; hoặc cả xương hàm trên và xương hàm dưới đều kém phát triển, hoặc phát triển quá mức làm mất cân đối với tầng trên của khuôn mặt… Hoặc bệnh nhân có thể có xương hàm trên phát triển quá mức, xương hàm dưới và cằm kém phát triển làm cho hàm trên bị hô, cằm lẹm. Tất cả các trường hợp này đều làm cho người bệnh không hài lòng với khuôn mặt của mình và có phần tự ti trong cuộc sống.

Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng này, có những nguyên nhân xuất hiện trong thời kỳ người mẹ mang thai, nhiễm các bệnh do siêu vi trùng, gây ra dị tật bẩm sinh như: khe hở môi và vòm miệng, khe hở cung hàm… làm cho trẻ em sau này kém phát triển xương hàm trên; có nguyên nhân do rối loại tăng trưởng xương hàm bẩm sinh; có nguyên nhân sau điều trị các bệnh lý như cắt bỏ u vùng hàm mặt, nguyên nhân do chấn thương, hoặc do di truyền,…

Hình ảnh trước và sau phẫu thuật chỉnh hình xương.

Gặp nhiều khó khăn trong phẫu thuật

Phẫu thuật chỉnh hình xương hàm mặt là một phẫu thuật khó trong phẫu thuật hàm mặt. Kỹ thuật này nhằm sửa chữa lại cấu trúc, tương quan các xương vùng mặt hàm, qua đó làm thay đổi hình dạng khuôn mặt, mang lại nét hài hòa và cải thiện thẩm mỹ khuôn mặt. Do xương hàm trên, hàm dưới và cằm đóng vai trò trung tâm trong khuôn mặt nên sự hài hòa của xương hàm đóng vai trò quan trọng trong thẩm mỹ của khuôn mặt. Bên cạnh đó, kỹ thuật này còn điều chỉnh lại tương quan hai cung răng trên và dưới, cải thiện lại tương quan khớp cắn, làm cho nụ cười thêm duyên dáng và cải thiện được chức năng ăn nhai… Việc lập kế hoạch và tiến hành đúng theo kế hoạch khi phẫu thuật là vô cùng quan trọng để đảm bảo kết quả tối ưu về thẩm mỹ và chức năng.

Tuy nhiên, trước đây việc lập kế hoạch thường tiến hành trên mẫu thạch cao và giá khớp dẫn đến máng phẫu thuật thường kém chính xác hơn nữa không giả lập được kết quả điều trị. Việc phẫu thuật căn cứ trên kế hoạch này tuy vẫn có thể thực hiện được đối với các bác sĩ giàu kinh nghiệm, tay nghề cao nhưng đó là công việc rất khó khăn có nhiều nguy cơ xảy ra sai sót. Vì khi cân chỉnh trên các mẫu thạch cao và giá khớp sẽ không có cái nhìn cụ thể, chi tiết, chính xác đối với xương mặt, xương hàm mặt của bệnh nhân, dẫn đến việc xác định sai hoặc gặp rất nhiều khó khăn để xác định vị trí cần thực hiện phẫu thuật. Ngoài ra, đoạn xương cắt ghép cũng có thể không đạt được độ chính xác cần thiết về kích thước độ ăn khớp và khó khăn trong việc xử lý vì xương mặt, xương hàm của bệnh nhân được bao bọc bởi các lớp mô, cơ, dây thần kinh,…

Những ưu thế vượt trội của của kỹ thuật số và công nghệ 3D

Việc ứng dụng công nghệ số và 3D đang từng bước giải quyết các khó khăn trên một cách triệt để, làm cho việc chẩn đoán tiền phẫu thuật, phẫu thuật trở nên đơn giản hơn. Không chỉ giúp cho việc lập kế hoạch chính xác, hơn nữa có thể tiên lượng và giả lập được kết quả phẫu thuật. Bác sĩ cũng như bệnh nhân có thể xem được các thay đổi từ nhiều góc độ khác nhau cũng như so sánh khuôn hàm hiện tại với khuôn hàm sau phẫu thuật.

Ứng dụng máng phẫu thuật CAD/CAM giúp các sai sót không những được giảm mà hầu hết là tránh được. Việc chẩn đoán, tiên liệu quá trình phẫu thuật, xử lý các mảnh xương cắt bỏ, xương ghép, nẹp ti tan, vị trí các đoạn xương cần cắt bỏ, vị trí ghép nối đều được giả lập sẵn bằng công nghệ 3D. Bên cạnh đó, tất cả những thao tác phẫu thuật dù là nhỏ nhất từ: đường rạch mổ, bóc tách, tạo khoang, cắt gọt xương hàm ,… đều được thể hiện chi tiết chân thực theo đúng tỉ lệ dựa vào những số liệu của khách hàng. Với độ chính xác của mô hình gần như tuyệt đối, khi thực hiện phẫu thuật, các bác sĩ sẽ nhanh chóng xác định đúng vị trí cần phẫu thuật, thực hiện chính xác các giai đoạn cần làm đã được tiên liệu và xử lý.

Dựa vào những phân tích trên, các bác sĩ tạo máng hướng dẫn phẫu thuật CAD/CAM giúp việc phẫu thuật chính xác, tránh sai sót do cảm tính của phẫu thuật viên. Nhờ vậy độ chính xác khi phẫu thuật cao, kết quả thẩm mỹ tốt, giảm thiểu biến chứng.

Bệnh viện Đại học Y là trung tâm đầu tiên ở Việt Nam áp dụng thành công công nghệ số trong phương pháp phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt mới và có báo cáo quốc tế. Việc áp dụng kỹ thuật hiện đại của y học trong phẫu thuật chỉnh hình xương hàm mặt đã mang tới kết quả tối ưu về mặt thẩm mỹ và chức năng, nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh. Với sự trợ giúp của kỹ thuật số và công nghệ 3D, mức độ chính xác cao hơn, đồng thời giảm biến chứng đáng kể sau phẫu thuật cho người bệnh. 100% các ca phẫu thuật ứng dụng công nghệ số và 3D triển khai tại Khoa Răng hàm mặt Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đều thành công với sự hài lòng của bệnh nhân cũng như bác sĩ phẫu thuật .

ThS.BS. Nguyễn Trường Minh

Theo suckhoedoisong.vn