Cách Ukraine vây hãm quân Nga ở Kursk và cái giá phải trả
Không chỉ nỗ lực tiến sâu vào Kursk, quân đội Ukraine còn chủ động cắt đứt các cây cầu quan trọng nằm ở phía Nam tỉnh này, lộ rõ ý định vây hãm quân Nga tại đây.
Ukraine đang tiến dần đến mục tiêu đó. Tuy nhiên, Ukraine có thể phải trả giá không nhỏ cho ý đồ này.
Ukraine phá cầu, toan tính vây hãm quân Nga ở Tây Nam Kursk
Ngày 19/8/2024, giới phân tích quân sự nhận định, quân Ukraine có khả năng bao vây lực lượng Nga làm nhiệm vụ bảo vệ vùng lãnh thổ nằm giữa một con sông ở Kursk và biên giới Nga – Ukraine. Trước đó, Ukraine đã oanh tạc những cây cầu là lối đi duy nhất để tiếp tế cho lực lượng Nga tại đây hoặc để họ rút lui.
Hình ảnh vệ tinh về một cây cầu bắc qua sông Seym ở Kursk bị sập một đoạn do Ukraine không kích. Nguồn: Planet Labs 2024
Trong cuộc phản công vào đất Nga (bắt đầu từ ngày 6/8), quân Ukraine nhanh chóng phá vỡ phòng tuyến mỏng của Nga ở biên giới, tỏa rộng ra thông qua các con đường chính và đ.ánh chiếm các thị trấn, làng mạc sâu hơn trong lãnh thổ Nga.
Không dừng lại ở việc tiến quân, Ukraine còn không kích các cây cầu quan trọng tại đây – động thái này được cho là nhằm vào khu vực nằm giữa sông Seym, biên giới Ukraine và một khu đất mà Ukraine đã kiểm soát bên trong lãnh thổ Nga. Việc phá cầu như vậy có thể tạo thế vây chặt quân Nga đang đóng tại đó. Theo các thông cáo của không quân Ukraine và các đăng tải trên mạng xã hội của quan chức và bình luận viên quân sự Nga, cả 3 cây cầu bắc qua đoạn sông Seym đi qua đây đều đã bị đ.ánh sập hoặc làm hư hại nặng.
Các mạng xã hội Nga đăng tải các bức ảnh về một cây cầu vẫn chưa sập nhưng có một lỗ thủng lớn ở mặt cầu.
Hôm 19/8, Roman Alekhin – cố vấn cho quyền Thống đốc tỉnh Kursk (Nga) thừa nhận: “Trong đêm, kẻ thù đã đ.ánh vào cây cầu thứ 3″.
Phía Nga đối phó bằng cách dựng cầu phao qua một đoạn sông Seym chiến lược giữa các ngôi làng Zvannoe và Glushkovo để đảm bảo hoạt động hậu cần. Tuy nhiên, quân Ukraine đã sử dụng hàng loạt UAV cảm tử để phá hủy cầu phao mới bắc của Nga. Theo hình ảnh vệ tinh, cây cầu tạm của Nga đã biến mất và có nhiều khói xám bốc lên từ khu vực này.
Hôm 20/8, quân đội Ukraine thông báo đã chiếm thêm một ngôi làng nữa của Nga, tên là Martynovka. Cũng xuất hiện video về cảnh lính Ukraine giao chiến ác liệt tại thôn Malaya Loknya. Binh sĩ Ukraine ngồi trong xe chiến đấu bộ binh Marder để b.ắn về phía đối phương. Một vài ngôi nhà bốc cháy.
Hiện không rõ chính xác còn bao nhiêu quân nhân Nga bị kẹt trong khu vực giữa sông Seym và biên giới với Ukraine. Lãnh thổ này bao gồm thị trấn Glushkovo, với dân số khoảng 5.000 người trước thời điểm nổ ra cuộc đột kích của Ukraine. Theo ước tính của Guardian, có khoảng 2.500 lính nghĩa vụ Nga đang bị kẹt trong khu vực này. Một bộ phận dân thường thì đã sơ tán bằng thuyền nhỏ.
Trong xung đột vũ trang Nga – Ukraine (chủ yếu diễn ra trên các cánh đồng bằng phẳng tại Ukraine và Nga), chiến thuật chủ lưu của quân đội hai bên là tìm cách vây hãm đối phương. Trong đó, tình huống bị dồn đến bên bờ sông được coi là một điều đáng sợ.
Trước năm 2022, Ukraine từng chấp nhận ngừng b.ắn ở miền Đông nước này vào năm 2015 sau khi binh sĩ của họ bị lực lượng nổi dậy bao vây tại thị trấn Debaltseve. Còn vào năm 2022, quân Nga từng bị vây khi vượt sông bất thành tại ngôi làng Bilohorivka, với hậu quả là nhiều quân nhân tử trận.
Video đang HOT
Có khả năng Glushkovo sẽ là mục tiêu tiếp theo của Ukraine sau khi họ chiếm được thị trấn chiến lược Sudzha của tỉnh Kursk.
Lợi thế của Ukraine nếu bao vây thành công
Mykola Bielieskov – nhà phân tích quân sự thuộc nhóm phi chính phủ Come Back Alive chuyên hỗ trợ quân đội Ukraine, cho biết: Quân Nga có thể buộc phải rút khỏi khu vực này nếu họ có nguy cơ bị cắt đứt tuyến tiếp tế hoặc phương tiện rút lui.
Ông Bielieskov nhận định: “Tấn công các cây cầu đó sẽ gây phức tạp cho đối phương hoặc ngăn chặn hoàn toàn họ trong nỗ lực duy trì lực lượng ở bờ Nam của sông Seym”.
Nếu quân Ukraine kịp tiến tới bờ sông, họ sẽ giành được lợi thế tạo rào cản tự nhiên phía trước cuộc phản kích của Nga.
Sử gia quân sự Vasyl Pavlov cho rằng chiến lược dùng sông làm chướng ngại vật phòng thủ đã trở nên rõ ràng trong tiến trình chiến dịch Kursk do Ukraine tiến hành. Trả lời một cuộc phỏng vấn, ông Pavlov cho biết: Lực lượng Ukraine tiến dọc theo 2 sông là Seym và Psei; tại mỗi con sông, họ đều tận dụng dòng nước làm vật cản tự nhiên để ngăn chặn các cuộc phản kích của Nga.
Sử gia Pavlov nói: “Chúng ta thấy các cuộc tiến công của Ukraine đều có hướng song song với cấu trúc địa hình. Toàn bộ chiến dịch tiến công được che chắn bằng 2 con sông”.
Các nhà bình luận quân sự của cả Nga và Ukraine đều nhận thấy Ukraine tăng cường oanh tạc thị trấn Tetkino của Nga, thị trấn này nằm ở gờ phía Nam của khu vực mà quân Nga đang có nguy cơ bị kẹt trong đó. Hoạt động quân sự này có thể tạo thêm áp lực lên binh lính Nga tại đây.
Quân Ukraine cũng đã tiến sâu hơn vào lãnh thổ Nga nhưng vấp phải sự kháng cự mạnh hơn.
Hiện vẫn có bức màn bí mật phủ lên các mục tiêu cuối cùng của Ukraine trong chiến dịch đột kích Kursk. Nếu Ukraine tiến được sâu hơn, họ sẽ đưa được các trung tâm đường sắt của Nga vào tầm b.ắn của pháo binh Ukraine. Quân đội Nga dựa nhiều vào đường sắt để bảo đảm hậu cần. Ivan Kyrychevsky – chuyên gia quân sự nhận xét trên kênh Espresso TV của Ukraine rằng khoảng 1.448km đường sắt ở miền Tây nước Nga hội tụ tại 2 giao lộ ở tỉnh Kursk, trong đó một cái là tại thị trấn Lgov.
Cái giá đắt Ukraine có thể phải trả khi dồn quân vây ép Nga
Matthew Savill – Giám đốc về khoa học quân sự tại cơ sở nghiên cứu quốc phòng RUSI (trụ sở tại London, Anh) đ.ánh giá rằng còn quá sớm để khẳng định chiến dịch của Ukraine tấn công vào Kursk là một nước cờ sáng suốt, gây khó thực sự cho Nga hay là một sai lầm trầm trọng, có thể khiến Ukraine mất đi các đơn vị ưu tú nhất của mình.
Truyền thông Nga cho hay, Tổng thống Putin đã ra lệnh cho các tướng lĩnh Nga phải đ.ánh bật hoàn toàn quân Ukraine khỏi tỉnh Kursk vào ngày 1/10 tới.
Theo ước tính của chuyên gia Savill, Ukraine đã tung vào chiến dịch này khoảng 8.000 lính dày dạn kinh nghiệm trận mạc – những quân nhân này được điều động từ 12 lữ đoàn, trong đó có những đơn vị chiến đấu tại những vị trí nóng bỏng ở mặt trận phía Đông.
Chuyên gia Savill đ.ánh giá tiếp: ” Chiến dịch Kursk mà Ukraine đang tiến hành nằm ở lưng chừng, không phải là cuộc phản công lớn nhưng cũng chẳng phải là một vụ đột kích nhỏ lẻ. Chiến dịch này đem lại lợi thế chiến thuật nhất định cho Ukraine nhưng không mang lại tác động đáng kể nào ở cấp chiến dịch. Và Ukraine đang phải chắt chiu lực lượng, không thể hứng chịu thêm thương vong lớn”.
Trong lúc Ukraine tiến tương đối nhanh ở tỉnh Kursk thì quân đội Nga lại xốc tới vững chắc ở miền Đông Ukraine. Hôm 20/8, điện Kremlin xác nhận lực lượng quân sự Nga đã chiếm được thị trấn Niu-York, nơi chiến sự đã xảy ra từ tận năm 2014. Chính Tổng thống Ukraine Zelensky thừa nhận tình hình ở tỉnh Donetsk đang rất khó khăn với Ukraine. Còn theo Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine, đã có tới 14 cuộc đụng độ ở thị trấn Toretsk, nơi Moscow đang nỗ lực chiếm bằng được, và 34 cuộc đụng độ khác tại khu vực Pokrovsk. Nhiều cư dân thị trấn Pokrovsk đã sơ tán sau khi giới chức Ukraine cảnh báo chiến sự sẽ bao trùm toàn nơi này trong chưa đến 2 tuần nữa.
Ba mặt trận khác biệt định đoạt cuộc chiến Nga - Ukraine
Chiến tuyến trong cuộc xung đột Nga-Ukraine trải dài hơn 900km. Nhưng trên thực tế nó tập trung vào ba mặt trận riêng biệt - ở phía bắc, phía đông và phía nam Ukraine - tất cả đều diễn biến rất khác nhau.
Bản đồ minh họa 3 mặt trận chủ đạo trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. Nguồn: NPR
Mặt trận mới nhất nằm ngay bên kia biên giới phía bắc Ukraine, nơi quân đội Ukraine thực hiện cuộc xâm nhập bất ngờ vào lãnh thổ Nga hôm 6/8 và đang củng cố các vị trí của mình hai tuần sau bước đột phá đó.
Ở miền đông Ukraine, các lực lượng Nga có những bước tiến ổn định và đang tiến gần đến một thị trấn quan trọng đối với các tuyến tiếp tế quân sự của Ukraine.
Và ở phía nam, trên Biển Đen, Ukraine đã giáng một loạt đòn mạnh vào hải quân Nga và tạo ra một hành lang cho phép nước này xuất khẩu lúa mì và các sản phẩm nông nghiệp khác.
Viễn cảnh "vùng đệm" ở mặt trận phía Bắc
Đầu tuần này Ukraine cho biết đã đ.ánh sập 3 cây cầu bắc qua sông Seym ở miền Tây nước Nga, khiến chúng trở nên vô dụng. Hành động này đã cắt đứt các tuyến đường vận chuyển quan trọng mà Nga có thể sử dụng để gửi quân tiếp viện vào khu vực Kursk, với mục đích đẩy lùi lực lượng Ukraine đã giành được một số bước tiến lãnh thổ trong 2 tuần qua.
Tuy nhiên, điều đó cũng cho thấy Ukraine đang ở thế phòng thủ và không tìm cách tiến sâu hơn vào Nga, ít nhất là ở khu vực này.
Binh sĩ Ukraine ở thị trấn Sudzha, tỉnh Kursk, ngày 16/8/2024. Ảnh: Getty Images
Trong video phát biểu tối 19/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết Ukraine đang cố gắng giữ Nga tránh xa khu vực biên giới mà từ đó Moskva từng phát động các cuộc tấn công chống lại Ukraine. "Việc tạo ra vùng đệm trên lãnh thổ của kẻ xâm lược là hoạt động của chúng tôi ở khu vực Kursk", ông Zelensky nói.
Vào tháng 5, người Nga đã tìm cách tiến vào thành phố Kharkov, chỉ cách Ukraine trên 30km. Ukraine đã ngăn chặn cuộc tấn công trên bộ của Nga, mặc dù thành phố và các khu vực xung quanh vẫn thường xuyên hứng chịu các cuộc không kích bằng bom lượn rất khó phòng thủ.
Sau những tiến bộ nhanh chóng trong vài ngày đầu tiên tấn công, lực lượng Ukraine bên trong lãnh thổ Nga chỉ đạt được những thành tựu hạn chế trong tuần qua. Ukraine vẫn cung cấp thông tin chi tiết về hoạt động này, nhưng các nhà phân tích quân sự và một loạt báo cáo truyền thông cho biết lực lượng Ukraine đang củng cố vị trí của họ.
Quân đội Ukraine thông báo họ đã chiếm hơn 80 ngôi làng, thị trấn và hiện kiểm soát hơn 600km2 ở khu vực Kursk, đồng thời bắt giữ ít nhất vài trăm tù binh Nga. Nhưng những con số đó không thể được xác nhận một cách độc lập.
Trong khi đó, Nga vẫn chưa tổ chức một cuộc phản công đáng kể nào. Các quan chức Nga cho biết quân tiếp viện đang được điều tới và truyền hình Nga đã chiếu cảnh các đoàn quân và thiết bị tiến tới Kursk.
Một chiếc xe quân sự Ukraine chở đầy binh sĩ Nga bị bắt hướng về phía biên giới Ukraine với Nga. Ảnh: Kyiv Post
Nhưng cho đến nay, cuộc giao tranh dường như chỉ giới hạn ở các cuộc đụng độ quy mô nhỏ. Người Nga dường như đang rút lực lượng từ các vùng khác của Nga - chứ không phải từ quân đội t.iền tuyến đang chiến đấu bên trong Ukraine, như ý đồ của Kiev.
Mặt trận phía đông, quân đội Nga đang áp đảo
Miền Đông Ukraine vẫn là mặt trận chính. Người Nga tuyên bố đã chiếm được một thị trấn nhỏ hôm 19/8 và hiện chỉ còn cách thành phố chiến lược Pokrovsk chừng 15km.
Pokrovsk là trung tâm vận tải mà Ukraine sử dụng để đưa quân và hàng tiếp tế tới các vị trí t.iền tuyến ở phía đông. Nếu người Nga chiếm nơi này, Ukraine sẽ gặp khó khăn hơn trong việc hỗ trợ các lực lượng vốn đã thua sút về cả nhân lực và vũ khí.
Trong nhiều ngày qua, các quan chức Ukraine đã kêu gọi dân thường ở Pokrovsk sơ tán đến những khu vực an toàn hơn. Giới chức ở Pokrovsk cho biết trong một tuyên bố gần đây: "Mỗi ngày trôi qua, càng có ít thời gian để thu thập đồ đạc cá nhân và rời đi đến những khu vực an toàn hơn".
Trong suốt cuộc chiến, Ukraine luôn thiếu quân ở miền đông. Khi triển khai hàng nghìn binh sĩ vào Nga, Ukraine thậm chí còn có thể gây tổn thương hơn cho những khu vực đang phải gồng sức ngăn chặn bước tiến của Nga.
Ảnh cắt từ video do Lữ đoàn tấn công đường không số 79 của Ukraine công bố ngày 21/8 cho thấy một cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái FPV l.iều c.hết nhằm vào bộ binh Nga đang di chuyển vào ban đêm trong khu vực Donetsk-Kostyantynivka. Ảnh: Kyiv Post
Theo Tổng thống Zelensky, các gói vũ khí từ Mỹ và các nước châu Âu đang được chuyển đến nhưng không đủ nhanh. "Chúng tôi cần tăng tốc độ cung cấp từ các đối tác của mình", ông Zelensky nói trong bài phát biểu tối 18/8. "Chiến tranh không có ngày nghỉ. Chúng tôi cần các giải pháp, chúng tôi cần hậu cần kịp thời cho các gói [vũ khí] đã được công bố. Tôi đặc biệt kêu gọi Mỹ, Anh và Pháp".
Mặt trận Biển Đen - Ukraine thiết lập kênh xuất khẩu
Một trong những thành công lớn nhất của Ukraine trong năm qua là đẩy lùi hải quân Nga ở Biển Đen và thiết lập một kênh vận chuyển để nước này có thể xuất khẩu lại ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác sang thị trường thế giới.
Nga thống trị Biển Đen và chặn hàng xuất khẩu của Ukraine sau khi phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" vào năm 2022. Một thỏa thuận do LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc, đã sụp đổ vào mùa hè năm ngoái.
Nhưng Kiev đã tìm ra giải pháp cho riêng mình. Ukraine đã b.ắn tên lửa từ đất liền, tấn công các tàu Nga mạo hiểm đi quá gần bờ biển. Đồng thời họ cũng đã phát triển các xuồng không người lái để tấn công l.iều c.hết vào các tàu Nga.
Đô đốc Mỹ đã nghỉ hưu James Foggo, người từng làm việc cùng Hải quân Ukraine ở Biển Đen một thập kỷ trước, cho biết các xuồng không người lái cho thấy sự khéo léo của hải quân Ukraine.
Ông Foggo, người hiện đứng đầu Trung tâm Chiến lược Hàng hải ở Arlington, bang Virginia, cho biết: "Chúng là những chiếc ván trượt phản lực có chứa chất nổ. Chúng có một loại thiết bị điều khiển từ xa nào đó từ một loại trung tâm chỉ huy nào đó. Tôi không biết loại điều khiển vô tuyến trên những thứ này là gì nhưng chúng khá tốt."
Các cuộc tấn công bằng tên lửa và xuồng không người lái của Ukraine đã buộc các tàu Nga phải rút lui khỏi nửa phía tây Biển Đen, mở ra tuyến đường thủy dọc bờ biển phía tây cho hàng hóa xuất khẩu của Ukraine.
Tuần trước Ukraine thông báo đã một năm kể từ khi giải pháp này được áp dụng và 2.300 tàu chở hàng đã sử dụng tuyến đường này, trung bình hơn sáu chuyến một ngày. Kiev cũng cho biết nước này đang tiến tới mức xuất khẩu lúa mì và các sản phẩm nông nghiệp khác trước chiến tranh ở công suất khoảng 5 triệu tấn/tháng.
Nga tuyên bố ngăn chặn nhóm phá hoại xâm nhập vùng Belgorod Giới chức địa phương cho biết các cơ quan thực thị pháp luật của Nga ở vùng Belgorod, giáp biên giới Ukraine, đã ngăn chặn âm mưu xâm nhập của một nhóm phá hoại. Tay s.úng b.ắn tỉa của Nga tại một vị trí tấn công. Ảnh: Sputnik Trong một tuyên bố hôm 28/9, trung tâm phản ứng địa phương đã bác bỏ...