Ukraine tung át chủ bài vào canh bạc tất tay ở Kursk

Để tiến hành chiến dịch đột kích vào vùng Kursk của Nga, quân đội Ukraine đã sử dụng những đơn vị chiến đấu hạng nặng “át chủ bài” nào ở mặt trận này?

Các binh sĩ Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47 Ukraine (Ảnh: Washington Post).

Vào mờ sáng ngày 6/8, khu vực hai quận Sudzhansky và Korenevsky thuộc tỉnh Kursk của Nga bỗng ầm ầm vang lên tiếng súng nổ, sau đó là cuộc đột kích thành công vào khu vực này của quân đội Ukraine (AFU).

Ngay lập tức, Moscow đã điều động quân chính quy đến tiếp viện. Đội hình vũ trang hạng nhẹ của Kiev phải chịu áp lực rất lớn trước lực lượng chính quy đối phương, AFU buộc phải tung các đơn vị cơ giới hạng nặng vào chiến đấu, nhưng mục đích lúc này không chỉ chống lại đòn phản công của Nga, mà còn muốn tạo ra một bước đột phá khác.

Hơn một tháng trước, khi nói về cuộc tấn công Kursk của Kiev, giới quan sát đã đưa ra nhận xét khách quan rằng, nếu quân đội Ukraine “tiến khi thuận lợi, dừng khi khó khăn và rút lui nhanh chóng” thì có thể tận dụng được lợi thế và cũng không ảnh hưởng nhiều đến toàn bộ cục diện chiến trường như hiện nay.

Nhưng “miếng mồi Kursk” hấp dẫn và Kiev không muốn buông, thậm chí họ còn tính toán là “vật trao đổi ngang giá” trong các cuộc đàm phán tiếp theo với Moscow.

Kể từ đó, họ tiếp tục tăng quân và tung vào đây phần lớn lực lượng cơ động mà họ có, như một ván bài chơi “tất tay”. Tuy nhiên, quân đội Nga (RFAF) cũng tăng cường quân chiến đấu hạng nặng và hỏa lực, khiến cuộc tấn công của quân đội Ukraine bị đình trệ và bị đẩy lùi.

Hiện ở mặt trận Kursk, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã tung vào đây các đơn vị chiến đấu tinh nhuệ hạng nặng sau:

Lữ đoàn xe tăng số 1

Đây là một trong hai lữ đoàn xe tăng mà AFU đã chuẩn bị trước chiến tranh. Khi bắt đầu xung đột nổ ra, Lữ đoàn xe tăng 1 đóng quân ở Chernigov, sau đó, đơn vị được chuyển đến mặt trận Zaporizhia trong cuộc phản công mùa hè năm 2023. Dù vậy, trên thực tế, Lữ đoàn xe tăng 1 chỉ làm lực lượng dự bị cơ động.

Tuy thành tích chiến đấu không nổi bật, nhưng hiện tại, việc đơn vị được điều động đến mặt trận Kursk, có thể nói là trở lại “chiến trường xưa”. Điều đặc biệt thú vị là Lữ đoàn được huấn luyện để tiếp nhận, sử dụng xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2A4, tuy nhiên khi ra chiến trường, họ vẫn sử dụng xe tăng T-64 và T-72 thời Liên Xô.

Lữ đoàn xe tăng số 17

Đây cũng là một trong hai lữ đoàn xe tăng dự bị chiến lược cơ động, được quân đội Ukraine thành lập trước xung đột. Đơn vị đã tham gia một loạt trận đánh lớn và khốc liệt ở chiến trường Donbass và Bakhmut. Sau khi nghỉ ngơi và bổ sung quân số, vũ khí, trang bị, lữ đoàn được điều đến Avdiivka làm lực lượng dự bị.

Sau khi mặt trận Kursk mở ra, đơn vị này được nhanh chóng điều đến tăng viện cho mặt trận này. Mặc dù đã tham gia cuộc chiến ở mặt trận phía Đông từ lâu, nhưng Lữ đoàn xe tăng 17 không nhận được loại xe tăng nào của phương Tây, mà vẫn sử dụng hoàn toàn vũ khí thời Liên Xô.

Lữ đoàn bộ binh cơ giới 21

Đây là một trong những lữ đoàn được thành lập mới vào đầu năm 2023, theo “chuẩn NATO” của quân đội Ukraine. Số xe tăng STRV-122 (phiên bản Leopard 2A5) và xe chiến đấu bộ binh CV-90 của Thụy Điển viện trợ, ban đầu đều thuộc lữ đoàn này.

Về vũ khí trang bị, Lữ đoàn bộ binh cơ giới 21 có thể so sánh với Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 và Lữ đoàn xung kích đường không 82 cũng đang ở mặt trận Kursk. Nhưng xe tăng STRV-122 của Lữ đoàn chỉ có 10 chiếc và 50 xe chiến đấu bộ binh CV-90.

Trong quá trình chiến đấu từ khi thành lập, hầu hết xe tăng STRV-122 đều bị thiệt hại, Lữ đoàn được bổ sung thêm một số chiếc Leopard 2A6 của Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 chuyển sang. Còn xe chiến đấu bộ binh CV-90, ngoài số bị thiệt hại, thì phải san sẻ một phần cho Lữ đoàn bộ binh cơ giới 93.

Hiện với số vũ khí của phương Tây còn lại, chỉ đủ để Lữ đoàn trang bị cho một tiểu đoàn tăng cường, các đơn vị khác chỉ là bộ binh nhẹ.

Lữ đoàn bộ binh cơ giới 41

Lữ đoàn này cách đây mấy tháng, chiến đấu ở mặt trận New York – Toretsk, nhưng đã bị Cụm quân Trung tâm của Nga đánh cho tan tác ở thị trấn New York. Không hiểu tại sao Lữ đoàn lại có “can đảm” tham gia chiến dịch “Kursk 2.0″, với tư cách là một đơn vị mới bị đánh tê liệt và phải rút lui?

Trên thực tế, khi các lữ đoàn của AFU tham gia các hoạt động chiến đấu phòng ngự, họ ít khi được chi viện hỏa lực bằng vũ khí hạng nặng của cấp trên, cơ bản Ukraine dựa vào số lượng binh lính, để lấp đầy chiến tuyến.

Một số lữ đoàn thậm chí chỉ có thể sử dụng xe dân sự, vì trang bị của họ dần cạn kiệt mà không thể bổ sung.

Lữ đoàn bộ binh cơ giới 41 cũng là lữ đoàn được thành lập mới vào đầu năm 2023 và trang bị toàn là những vũ khí có từ thời Liên Xô của Ukraine nên việc họ thất bại ở thị trấn New York không có gì đáng ngạc nhiên.

Binh sĩ lữ đoàn cơ giới số 47 Ukraine tác chiến cùng xe M2 Bradley (Ảnh: Facebook đơn vị).

Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47

Tất nhiên, đơn vị này quen thuộc hơn và cũng là “nắm đấm thép”, có trang bị tốt nhất của quân đội Ukraine. Tuy nhiên do chiến đấu dài ngày ở những chiến trường ác liệt như Rabotine hay Avdiivka, nên vũ khí trang bị hạng nặng của họ đã bị hao hụt nhiều.

Lữ đoàn hiện chỉ còn lại khoảng 10 xe tăng M1A1 Abrams của Mỹ viện trợ. Tuy nhiên, số xe chiến đấu bộ binh Bradley M2A2 được ưu tiên trang bị cho lữ đoàn này, nên họ hiện sở hữu nhiều nhất.

Để tăng thêm lực lượng trang bị hạng nặng ở mặt trận Kursk, Kiev đã phải điều Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47 tới đây, chấp nhận để thủng lỗ chỗ trên hướng Pokrovsk mà đơn vị đang trấn giữ.

Tất nhiên, tình hình của đơn vị này cũng gần giống như các lữ đoàn trên, khi không được trang bị đầy đủ vũ khí hạng nặng. Thậm chí việc dồn dịch trang bị giữa các đơn vị, khiến xe chiến đấu bộ binh của Lữ đoàn 47 thậm chí còn không có thời gian để thay đổi các ký hiệu chiến thuật.

Cho dù mỗi lữ đoàn hạng nặng của Ukraine ở mặt trận Kursk hiện nay, có thể tập hợp 30 đến 40 phương tiện chiến đấu bánh xích hạng nặng, nhưng với địa hình thảo nguyên tương đối bằng phẳng, lại không có ưu thế trên không, do vậy các phương tiện cơ giới của AFU, đã nhanh chóng bị các loại hỏa lực của Nga tiêu diệt hoặc gây thiệt hại đáng kể.

Việc mất đi một số lượng lớn vũ khí hạng nặng, sẽ khiến lực lượng Kiev gặp bất lợi trong các cuộc tấn công đột phá trận địa. Đặc biệt là khi AFU mở hướng tiến công vu hồi vào Glushkovskydo, trước sự tấn công bằng bom lượn và hỏa lực pháo binh của Nga, quân đội Ukraine tiến công trên hướng này đã bị thiệt hại nặng nề trong chiến đấu và thậm chí phải bỏ lại một lượng lớn vũ khí, trong đó có cả xe chiến đấu bộ binh CV-90 hiện đại .

Việc quân đội Ukraine đưa các lữ đoàn cơ giới hạng nặng tới biên giới Nga không hẳn là một ý tưởng hay, khi công tác bảo đảm hậu cần trong điều kiện bị hỏa lực đối phương đánh phá ác liệt lại càng thêm khó khăn, ưu thế trên không cũng là một vấn đề. Nếu không làm tốt sẽ trở thành mục tiêu cho lực lượng Moscow.