Ukraine tiến thoái lưỡng nan ở Lugansk

Việc Nga chiếm được 3 ngôi làng chiến lược tại Lugansk đặt ra lựa chọn khó khăn cho Ukraine: Tiếp tục chiến đấu, hay rút lui và để mất những trung tâm đô thị lớn cuối cùng tại đây.

Trong những tuần qua, quân đội Nga thường chọn cách tấn công từ xa, bắn pháo và rocket về phía Ukraine rồi mới cho xe tăng và binh sĩ tiến lên phía trước.

Chiến thuật này dường như đã giúp Nga có được bước đột phá vào hôm 22/6, khi quân đội Moscow hạ được 3 ngôi làng có vị trí chiến lược, Thống đốc tỉnh Lugansk Serhiy Haidai thừa nhận.

Từ ba ngôi làng này – gồm Mirna Dolina, Podlisne và Toshkivka, binh sĩ Nga sẽ có thể đứng từ vị trí cao hơn để bắn về phía Lysychansk bằng pháo binh tầm ngắn hơn.

Tuy đây là ba ngôi làng nhỏ, việc cả ba liên tiếp thất thủ đồng nghĩa với việc hàng phòng ngự của Ukraine đã bị chọc thủng một lỗ hổng đáng kể. Binh sĩ Nga hiện đến được cửa ngõ của Lysychansk, đe dọa tuyến đường tiếp tế ngày một thu hẹp vào thành phố này.

Binh sĩ Ukraine tại Sievierodonetsk, Ukraine hôm 20/6. Ảnh: Reuters.

Bước đột phá của Nga sau 4 tháng?

“Cả hai thành phố Sievierodonetsk và Lysychansk có thể thất thủ trong thời gian gần”, ông Michael Kofman, Giám đốc chương trình Nga thuộc tổ chức nghiên cứu CNA tại Mỹ, nói. Điều này có thể mở đường cho Nga kiểm soát tỉnh Lugansk và tỉnh giáp ranh Donetsk. Hai tỉnh này hợp thành vùng Donbas.

Dù vậy, giới phân tích quân sự cho rằng còn quá sớm để nhận định Nga sắp đạt được bước ngoặt đột phá trong chiến dịch quân sự đã kéo dài 4 tháng.

“Nga có thể không có đủ lực lượng để tận dụng đợt tiến công cục bộ này. Họ sẽ lại phải đương đầu với một tổ hợp tuyến phòng ngự khác của Ukraine”, ông Kofman nói.

Và tuy bước tiến của quân Nga “rõ ràng là một sự thụt lùi cho lực lượng phòng ngự của Ukraine” tại khu vực, đây vẫn không hẳn là tín hiệu cho thấy sự sụp đổ trên diện rộng, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ.

Để kiểm soát Lysychansk, Nga nhiều khả năng sẽ tiếp tục phải trải qua “các trận đánh kéo dài với lực lượng Ukraine” ở cự ly cận chiến, ISW nói, tương tự như cuộc giằng co dữ dội trên từng dãy phố tại Sievierodonetsk và Mariupol.

Những trận đánh kéo dài trong đô thị cũng thống nhất với chiến lược làm tiêu hao quân đội Nga bằng bất kể giá nào mà Ukraine đang sử dụng. Những con ngõ lắt léo và những khu phố chật chội giúp binh sĩ Ukraine có thể áp sát đối phương, làm mất đi lợi thế về hỏa lực tầm xa của Nga.

Khói bốc lên đằng sau thành phố Sievierodonetsk hôm 21/6. Ảnh: AFP.

Để đạt được những bước tiến gần đây, Nga cũng gặp những bất lợi, đặc biệt là đối với binh sĩ thiếu thốn trang bị được tuyển mộ từ các vùng ly khai Lugansk và Donetsk.

Quan chức tình báo quân sự Anh hôm 22/6 cho biết dân quân thân Moscow của Donetsk đã mất 55% lực lượng trong đợt giao tranh gần đây. Con số này bao gồm cả người chết và bị thương.

Nhưng không chỉ Nga, Ukraine cũng hứng chịu tổn thất lớn. Họ ngày một thường xuyên phải lấy các đơn vị phòng vệ lãnh thổ chưa được đào tạo đến nơi đến chốn để bổ sung cho lực lượng chịu nhiều thương vong ở một số khu vực tiền tuyến.

Quan chức Ukraine cho biết binh sĩ của họ cùng với một số người dân thường đã ẩn náu tại một nhà máy hóa chất ở Sievierodonetsk tại Lugansk, tương tự những người phòng thủ từng cầm cự nhiều tuần tại Mariupol. Điều này có nghĩa Nga có thể mất nhiều ngày và nhiều tuần để kiểm soát hoàn toàn nhà máy.

Trận đánh khó khăn hơn cho Nga

Sau khi kiểm soát được Lugansk, quân đội Nga sẽ phải đối diện một trận đánh khó khăn hơn nữa nhằm kiểm soát phần diện tích còn lại do Ukraine nắm giữ ở tỉnh Donetsk, giới phân tích nhận định căn cứ vào mức thương vong lớn của quân đội Moscow và sự phản kháng mạnh mẽ của Ukraine.

Mức độ phản kháng của Ukraine có thể sẽ tiếp tục được tăng cường khi họ nhận được thêm vũ khí từ phương Tây, dù hiện chưa rõ liệu số vũ khí ấy có thể khiến giao tranh đảo chiều hay không.

Binh sĩ của lực lượng ly khai thân Nga tại tỉnh Lugansk hôm 27/2. Ảnh: Reuters.

Hôm 21/6, cơ quan tình báo quân sự Anh cho biết Ukraine “gần như chắc chắn” đã dùng tên lửa Harpoon họ mới nhận để tấn công tàu kéo của Nga gần đảo Rắn ở biển Đen. Ukraine cũng tuyên bố phá hủy hệ thống phòng không và tổ hợp radar trên đảo Rắn, trong khi Nga khẳng định đã đẩy lùi đợt tấn công này.

Hai bên đã và đang tìm kiếm các điểm yếu của đối phương dọc chiến tuyến nối dài từ Kharkiv ở miền Bắc cho tới Mykolaiv ở miền Nam. Hôm 22/6, Nga đã mở đợt pháo kích nặng nề vào Kharkiv. Đây là đợt tấn công dồn dập nhất kể từ tháng 5, thời điểm Ukraine đẩy lùi quân đội Nga ra khỏi thành phố.

Với những đòn tấn công mới xung quanh Kharkiv, Nga đang cố gắng kìm chân lực lượng Ukraine tại đây để ngăn tiếp viện cho các mặt trận khác. Hành động này cũng nhằm ngăn binh sĩ Ukraine không thể tập trung phá hủy các tuyến đường sắt tiếp tế cho quân Nga chạy qua khu vực, theo giới phân tích.

Theo lời kể của quan chức quân sự Ukraine, Nga đang cố gắng đánh thọc sườn Lysychansk từ cả phía đông và tây. Ở phía tây, Nga bố trí lực lượng để xây cầu phao gần thị trấn Siversk, một trạm trung chuyển then chốt cho các tuyến tiếp tế của Ukraine.

Trong khi ở phía đông, các đơn vị trinh sát của Nga cố gắng dò xét vị trí và tiêu diệt pháo binh Ukraine nhằm chiếm được địa hình cao hơn phía sau Lysychansk.

“Chúng tôi đang bị đẩy sát về phía thành phố”, ông Oleksandr Voronenko, một sĩ quan cảnh sát quân sự tại Lysychansk, nói. “Chừng nào còn hàng lang nối giữa Siversk tới Lysychansk, chúng tôi sẽ đứng vững”.