Ukraine thừa nhận rơi vào tình cảnh ‘rất khó khăn’ trước đà tiến của Nga ở Donbass
Quan chức an ninh hàng đầu trong chính quyền Ukraine thừa nhận bước tiến của Nga ở Donbass khiến Ukraine rơi vào tình cảnh “rất, rất khó khăn” trong cuộc chiến với Moskva.
Một binh sĩ Ukraine ở khu vực giới tuyến gần Bakhmut, Donbass. Ảnh: Reuters
Trao đổi với tờ Thời báo Tài chính (Financial Times), ông Oleksiy Danilov, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết Ukraine vẫn có cơ hội giành chiến thắng, nhưng chỉ có thể đạt được mục tiêu này khi các quốc gia phương Tây gia tăng viện trợ, chuyển giao vũ khí hiện đại.
Tại Ukraine, mức độ tự tin về khả năng gây thiệt hại cho Nga sau khi Moskva thoái lui khỏi các khu vực phía bắc, vùng phụ cận Kiev đã suy giảm, nhường chỗ cho tâm lý lo ngại khi Nga chuyển trọng tâm sang vùng Donbass. Giao tranh tại đây đang diễn ra ác liệt, quân Nga có cơ hội làm chủ Luhansk – tỉnh cùng với Donetsk hợp thành khu vực trung tâm công nghiệp ở biên giới phía đông Ukraine.
Nga đã kiểm soát phần lớn thành phố Severodonetsk, một trung tâm có vai trò quan trọng. Giới chức Ukraine ngày 5/6 cho biết quân đội nước này đã mở các đợt phản công và hiện kiểm soát khoảng một nửa Severodonetsk sau khi đẩy lùi quân Nga khỏi nhiều vị trí. Tin tức cập nhật đến hết ngày 6/6 vẫn khá mập mờ, khi một số quan chức thừa nhận Ukraine lại mất thêm quyền kiểm soát ở thành phố này.
Ukraine cũng phải đối mặt với thách thức kinh tế nghiêm trọng, khi các đợt giao tranh, pháo kích vừa qua khiến nhiều nhà máy lọc dầu, kho xăng bị phá hủy, gây ra tình cảnh thiếu hụt năng lượng trên cả nước. Nguồn cung cấp điện cũng bị đe dọa, sau khi quân Nga và lực lượng đòi độc lập ở Donbass giành quyền kiểm soát những mỏ than đá quan trọng nhất của Ukraine, cùng với đó là 4 nhà máy điện hạt nhân.
Video đang HOT
“Nhiều nhà máy, xí nghiệp đã buộc phải ngừng sản xuất sau khi Nga kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine. Liệu Ukraine có thể tồn tại bao lâu trong tình thế này? Tôi có thể nói là lâu dài nhưng sẽ là rất khó khăn đối với chúng tôi”, ông Danilov nói, đồng thời khẳng định lựa chọn duy nhất là đánh bật lực lượng Nga.
Về diễn biến trên chiến trường ở Severodonetsk và khu vực giáp ranh Lysychansk, ông Danilov thừa nhận Nga có ưu thế vượt trội về pháo binh, lực lượng được Nga sử dụng để mở các đợt pháo kích dồn dập, liên tục vào các mục tiêu của Ukraine. Ở chiều ngược lại, Ukraine không thể đáp trả tương xứng, vì thiếu vũ khí.
Theo ông, phía Ukraine có thể chấp nhận thoái lui xa hơn khỏi Severodonetsk và một số thành phố trong vùng, chờ cơ hội tập hợp lại lực lượng. Việc mất quyền kiểm soát với nhiều vùng lãnh thổ không hẳn là thảm kịch. Kiev hy vọng những hệ thống vũ khí của phương Tây giúp Ukraine đủ sức phản pháo Nga sẽ sớm được chuyển giao.
Tuần trước, Mỹ tuyên bố chuyển giao cho Ukraine nhiều chủng loại vũ khí mới, trong đó có các hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS), một phần nằm trong gói viện trợ 40 tỷ USD mà Washington mới thông qua.
Ngày 6/6, Anh tuyên bố sẽ gửi một số tổ hợp MLRS M270 cho Ukraine. Đây đều là vũ khí có tầm bắn lên tới 80 km, vượt trội so với tầm bắn 25 km của phần lớn pháo hạng nặng Nga. Tây Ban Nha cũng có ý định chuyển tên lửa phòng không, xe tăng Leopard A4 từ kho dự trữ tới Ukraine.
Tuy nhiên, một bộ phận lãnh đạo tại Kiev tỏ ra không hài lòng về tốc độ và quy mô chuyển giao vũ khí từ phương Tây. Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết pháo binh Nga đang áp đảo số lượng so với Ukraine, với tỉ lệ lên đến 20/1 và mỗi ngày có khoảng 100 binh sỹ Ukraine thiệt mạng, 400 binh sĩ bị thương.
Giới cố vấn an ninh ninh Ukraine nhìn nhận để mở các cuộc phản công và giành lại quyền kiểm soát phần lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền đông và miền nam, Ukraine cần phải thành lập mới 6 lữ đoàn, với quân số 25.000 người. Đi cùng đó là trang bị lên đến hàng trăm tổ hợp pháo, MLRS, máy bay, xe tăng cũng như hàng nghìn thiết bị bay không người lái.
Hệ thống MLRS mà Mỹ chuyển giao cho Ukraine bị hạn chế bởi chủng loại đạn, loại chỉ có tầm bắn 80km, kém xa so với đạn tầm bắn 300km mà Ukraine mong muốn nhận được để có thể tấn công vào các tuyến cung ứng, hậu cần từ Nga.
Ukraine dùng chiến thuật gì để đối phó với sức mạnh pháo binh Nga?
Tâm điểm của xung đột Ukraine đã chuyển hướng sang vùng Donbass, nơi lực lượng Nga đang tấn công mạnh các chốt phòng thủ của quân đội Ukraine nhằm tạo ra bước tiến lớn.
Hệ thống MLRS M270. Ảnh: Getty Images
Một cách thức quan trọng giúp Moskva đạt được mục tiêu này là sử dụng pháo hạng nặng, với hỏa lực gián tiếp bao trùm từ khoảng cách xa. Đây là điểm then chốt trong học thuyết quân sự của Nga. Đòn đánh này gây ra hệ quả to lớn, với những hình ảnh từng được ghi nhận tại Mariupol và nhiều thành phố lân cận. Nhưng chiến thuật này cũng khiến Nga chịu pháo kích phản đòn từ phía Ukraine (hỏa lực phản pháo). Muốn chặn bước tiến của Nga, điểm then chốt đối với Ukraine là phải tìm ra cách thức trung hòa pháo binh Nga.
Để chống lại pháo kích của đối phương, cần phải biết đạn pháo được bắn ra phát từ điểm nào. Các khẩu đổi pháo thường phải mất vài phút để khai hỏa mục tiêu, khiến chúng dễ bị tổn thương nhất trong quãng thời gian này. Một phần là bởi đạn pháo cần khoảng 40 giây để tới mục tiêu, chưa kể thời gian cần hiệu chỉnh nếu như loạt bắn trước đó chệch mục tiêu.
Theo Patrick Benham-Crosswell, cựu sĩ quan chỉ huy xe tăng của quân đội Anh, cách thức tốt nhất để định vị pháo đối phương là sử dụng radar phản pháo. Hệ thống này giúp phát hiện đạn pháo khi bay và truy gốc quỹ đạo tới điểm xuất phát. Mỹ đã cung cấp cho Ukraine những loại radar phản pháo này, đủ sức định vị vũ khí Nga trước thời điểm đạn rơi xuống khu vực mục tiêu.
Một cách khác là sử dụng máy bay không người lái. Phương tiện này giúp phát hiện khói khi đối phương khai hỏa đạn pháo. Ukraine đã triển khai một số lượng lớn thiết bị bay không người lái, cả loại chuyên dùng cho quân sự và loại được cải hoán từ các mẫu khác để hỗ trợ pháo binh.
Để chống lại phản pháo, kíp vận hành sẽ tuân thủ chiến thuất "bắn và chạy", tức di chuyển nhanh khỏi vị trí trận địa ngay sau khi khai hỏa. Nhưng chiến thuật này chỉ khả thi đối với các hệ thống pháo tự hành, như loại pháo 2S19 Msta cỡ nòng 152mm của Nga được đặt trên xe bánh lốp.
Một số loại pháo kéo, như pháo lựu M777 155mm mà Mỹ mới chuyển giao cho Ukraine gần đây hay pháo 2A65 Msta-B 152mm mất nhiều thời gian hơn cho khâu ghép móc và di chuyển sau khi bắn. Các pháo thủ cũng lộ trong không gian mở, khiến họ dễ bị tổn thương trước các mảnh đạn pháo từ đối phương, không như pháo tự hành - nơi kíp vận hành được bảo vệ bởi lớp giáp bên ngoài.
Ưu điểm của pháo kéo là giá thành rẻ hơn, trọng lượng nhẹ hơn, thao tác vận hành, sử dụng không quá phức tạp. Một loại pháo khác là pháo phản lực phóng loạt (MLRS), như loại BM-21 Grad của Nga với tổng số 40 ống phóng. MLRS có thể khai hỏa nhanh chóng trước khi di chuyển khỏi vị trí, với hỏa lực bao trùm cả một khu vực rộng lớn. Điểm bất lợi với MLRS là chúng có thể tạo ra những cột khói lớn khi bắn, có thể quan sát bằng mắt thường.
Nhân tố quan trọng nhất trong tác chiến pháo binh là tầm bắn. Bên nào sử dụng pháo có tầm bắn xa nhất sẽ khiến đối phương bị uy hiếp mạnh. Đơn cử, loại đạn pháo có GPS dẫn đường Excalibur dùng cho pháo lựu M777 có tầm bắn lên tới hơn 40km, vượt xa so với tầm bắn 25km của 2A65 Msta-B.
Tầm bắn xa hơn là nhân tố khiến Ukraine liên tục đề nghị Mỹ chuyển giao MLRS. Các ông phóng rocket cỡ nòng 270mm này có thể bắn mục tiêu cách xa 84km, với độ chính xác cao, vượt trội so với các hệ thống cùng loại hiện đại nhất của Nga. Cũng chính MLRS này có thể phóng được cả tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) tầm bắn 300 km.
Điều này khiến phương Tây chưa dám mạo hiểm cung cấp cho Ukraine vũ khí có thể tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Ngày 1/6 vừa qua, Mỹ thông báo sẽ chuyển vũ khí MLRS hiện đại cho Ukraine, nhưng chỉ kèm đạn rocket tầm trung. Anh và Đức cũng được cho là đang lên kế hoạch viện trợ chủng loại tương tự. Đây chính là vũ khí mà Ukraine cần nếu muốn chống chọi lại pháo binh Nga.
Tổng thống Ukraine: Đang giao tranh trên từng đường phố ở Severodonetsk Các cuộc giao tranh trên đường phố giữa quân đội Ukraine và Nga đã diễn ra gay gắt tại thành phố công nghiệp Severodonetsk, vùng Lugansk, thuộc khu vực Donbass ở miền đông Ukraine. Nhà dân bị hư hại trong chiến sự giữa Nga và Ukraine ở Severodonetsk, vùng Lugansk, Ukraine - Ảnh: REUTERS Theo Hãng tin Reuters, Nga đang đẩy mạnh chiến...