Ukraine thoát lệ thuộc khí đốt Nga như thế nào?
Chỉ mới đây, Ukraine còn tỏ ra lo ngại khi Nga dọa cắt nguồn cung khí đốt, nhưng giờ đây khi Moscow đề nghị giảm giá, Kiev lại không quan tâm vì đã có nguồn cung từ châu Âu.
Ukraine bắt đầu dừng mua khí đốt của Nga từ ngày 1.7.2015 – Ảnh: AFP
Trong bài viết đăng ngày 13.1, Bloomberg bình luận việc Ukraine giảm mua khí đốt Nga xuất phát một phần vì khủng hoảng kinh tế tại nước này, với sản lượng khí đốt khai thác trong nước giảm mạnh vì “Cuộc Cách mạng Phẩm giá” hồi năm 2014 và vụ Nga sáp nhập Crimea.
Tăng trưởng GDP của Ukraine đã giảm khoảng 19% kể từ năm 2013 và nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu của ngành công nghiệp nước này tụt giảm mạnh.
Tuy nhiên, đó không phải là lý do chính dẫn đến việc Ukraine giảm nhập khẩu từ Nga. Kiev quyết tâm giảm lệ thuộc vào năng lượng Nga vì 2 nước đang trong tình trạng gần như chiến tranh, theo Bloomberg.
Hãng tin Mỹ cho biết đã có hơn một lần Nga dọa ngừng cung cấp khí đốt hoặc sẽ tăng giá khi mùa đông đang đến, nhằm ép Ukraine thỏa hiệp về chính trị. Đáp trả lại điều này, Ukraine đã tìm mua “nguồn khí đốt dự trữ” từ quốc gia láng giềng Slovakia vào năm 2014.
Dẫu vậy, tiết trời mùa đông năm 2014 ở châu Âu lại ấm áp và đã có tình trạng thừa mứa về nguồn cung khí đốt.
Tại Slovakia, khí đốt là của Nga và được phân phối bởi tập đoàn năng lượng nhà nước Gazprom (Nga) thông qua hệ thống đường ống của Ukraine.
Bloomberg cho hay Gazprom đã cố tìm cách ngăn Slovakia bán lại khí đốt cho Ukraine, nhưng điều này vi phạm quy định của châu Âu.
Ủy ban châu Âu hồi tháng 4.2015 đã đề cập đến những tình huống nêu trên như một ví dụ cho thấy Gazprom lạm dụng vị thế thống trị của mình tại thị trường đông và trung Âu như thế nào.
Video đang HOT
Do phải tránh bị phương Tây phạt nặng và phải thỏa hiệp với EC, tập đoàn Nga chẳng thể làm gì để ngăn Slovakia bán khí đốt cho Ukraine.
Đến mùa thu năm 2014, Gazprom cố cắt lượng khí đốt xuất sang châu Âu nhằm triệt tiêu “lượng dự trữ”, nhưng theo ước tính của Ukraine, động thái này khiến tập đoàn Nga thất thu 5,5 tỉ USD và một khoản tiề.n đền bù trị giá 400 triệu USD vì đã không thực hiện theo đúng cam kết trong hợp động mua bán.
Sang tháng 3.2015, Nga khôi phục hoàn toàn lượng khí đốt xuất bán cho châu Âu.
Vị thế độc quyền về năng lượng của Nga tại đông Âu đang mất dần do các nước trong vùng đã thiết lập được các trạm khí đốt hóa lỏng (LNG). Chẳng hạn như Lithuania đã xây được 1 trạm và đã ký kết nhập khí đốt từ Mỹ, nơi giá chỉ bằng một nửa của châu Âu.
Và với nguồn cung LNG ngày càng tăng từ Na Uy cùng Bắc Phi, cộng với các quy định gây bất lợi cho Gazprom của EU, châu Âu giờ đã không còn dễ tổn thương với biến động về giá khí đốt như cách đây 2 năm.
Tập đoàn Nga không còn có thể dùng nguồn cung khí đốt để uy hiế.p châu Âu vì giờ phải lo mất thị phần vốn chiếm đến 52% doanh thu kinh doanh của mình. Lo sợ này có thể thành sự thật hơn bao giờ hết khi sức tiêu thụ khí đốt tại châu Âu đang giảm vì những bước tiến về năng lượng thay thế.
Ukraine quay lưng với khí đốt Nga
Bloomberg nhận định tập đoàn Gazprom hiện đã mất đi phần lớn vị thế thống trị tại châu Âu và Ukraine giờ đã đủ khả năng từ bỏ năng lượng Nga.
Vào cuối tuần trước, Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk cho biết nước ông sẽ không mua khí đốt của Nga với giá 212 USD cho mỗi 1.000 m3 do Moscow chào mời vì đã mua khí đốt châu Âu với giá 200 USD.
Trong năm 2015, Ukraine đã tăng gấp đôi lượng khí đốt nhập từ châu Âu, lên mức 10,3 tỉ m3.
Bloomberg bình luận việc giá dầu giảm sâu đã làm tiêu tan khả năng dùng vị thế “siêu cường năng lượng” mà Nga thường dùng để gây ảnh hưởng đối với các nước láng giềng phương Tây.
Nỗ lực giải phóng và đa dạng hóa thị trường khí đốt của châu Âu cũng đã giúp Ukraine thoát khỏi lệ thuộc vào khí đốt Nga một cách dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, hãng tin Mỹ cho rằng hiện vẫn còn quá sớm để Ukraine ăn mừng.
“Nếu kinh tế Ukraine phục hồi mạnh mẽ, họ có thể lại sẽ phải thương lượng với Nga trong vị thế là phía yếu hơn. Sản lượng nội địa cùng nguồn cung từ châu Âu sẽ không đủ để đáp ứng nhu cầu tái thiết ngành công nghiệp, ít nhất là trong 2 hoặc 3 năm tới”, Bloomberg nhận định.
Hoàng Uy
Theo Thanhnien
Dầu đá phiến của Mỹ ép Gazprom không thể làm cao!
Với việc chịu tổn thương vì giá dầu giảm, Gazprom, hãng dầu khí khổng lồ của Nga đã bớt "kiêu căng" đối với các khách hàng tại châu Âu của mình.
Gazprom, hãng xuất khẩu dầu khí khổng lồ thuộc sở hữu nhà nước Nga từ trước tới nay luôn đóng 2 vai trò quan trọng: là một công cụ thực hiện các chính sách ngoại giao của Điện Kremlin và đóng góp nguồn thu thuế quan trọng cho Chính phủ Nga.
Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi. Gazprom không còn có thể thực hiện một cách chính xác các vai trò của mình như trước đây.
Tại Liên minh châu Âu (EU), Gazprom cung cấp khoảng 30% lượng khí đốt. Tuy nhiên, với việc lợi nhuận của hãng đã giảm tới 70% trong năm nay, Gazprom đang phải tự mình đấu tranh để bảo vệ thị phần của chính mình tại thị trường này. Gazprom không còn là công cụ đắc lực của Nga trong các chính sách ngoại giao, bởi khách hàng của họ giờ đây có rất nhiều lựa chọn.
Khí đốt từ dầu đá phiến của Mỹ sẽ trở thành nguồn cung quan trọng đối với người tiêu dùng châu Âu, giúp các quốc gia này có thêm một cánh tay đắc lực
Theo Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), EU chiếm 77% lượng khí đốt xuất khẩu của Gazprom, so với 63% hiện tại. Tuy nhiên, Gazprom có thể sẽ mất đi khách hàng lớn này khi các công ty Mỹ sẽ bắt đầu cung cấp khí đốt hóa lỏng cho châu Âu bắt đầu từ năm 2016.
"Khí đốt từ dầu đá phiến của Mỹ sẽ trở thành nguồn cung quan trọng đối với người tiêu dùng châu Âu, giúp các quốc gia này có thêm một cánh tay đắc lực", Fatih Birol, giám đốc cấp cao của IEA cho biết.
Còn Philip Olivier, CEO của Engie Global LNG, nhà vận chuyển LNG đã nhận định rằng: "Cho tới năm 2020, lượng khí đốt hóa lỏng (LNG) của Mỹ xuất khẩu sang châu Âu có thể chiếm một nửa nhu cầu của khu vực"
Trong bối cảnh này, Gazprom trở nên mềm mỏng hơn, buộc phải chú ý tới các nhu cầu của khách hàng, thông báo kế hoạch về đường ống vận chuyển khí đốt trực tiếp tới EU và thúc đẩy việc giải quyết các cáo buộc độc quyền tại EU, vốn có thể khiến Gazprom chịu thiệt hại hàng tỷ USD.
Sức mạnh của Gazprom dần suy yếu khi giá dầu giảm mạnh và chịu sự cạnh tranh từ các công ty dầu khí Mỹ
Trước đây, vào tháng 9/2014, Gazprom bắt đầu cắt giảm nguồn cung đối với một số quốc gia thành viên EU, bao gồm Ba Lan và Slovakia.
Tháng 1/2015, Công ty này tuyên bố sẽ giảm bớt sản lượng dầu khí được vận chuyển qua đường ống tại Ukraine tới châu Âu, do xung đột giữa Nga và quốc gia này.
Hiện tại, việc giá dầu giảm mạnh đã bắt đầu khiến Gazprom tổn thương. Theo dự báo của Công ty, doanh thu của hãng từ châu Âu năm 2016 sẽ giảm 16%, xuống mức thấp nhất 11 năm qua. Gazprom cho biết, họ sẵn sàng đưa ra mức giá phù hợp hơn để phục vụ cho nhu cầu xây dựng các đường ống vận chuyển mới.
Simone Tagliapietra, chuyên gia nặng lượng tại Bruegel cho rằng: "Sau khi khủng hoảng Ukraine xảy ra, việc đa dạng hóa nguồn cung và thị trường tiêu thụ dầu khí trở thành nhiệm vụ quan trọng đối với cả EU và Nga. Tuy nhiên hiện nay, Nga cần thị trường EU nhiều hơn là thị trường này cần nguồn cung từ Nga".
Hiện, Gazprom đang cố gắng tìm kiếm các khách hàng mới, trong đó Trung Quốc là một khách hàng quan trọng. Sau khi thất bại trọng việc mở rộng hợp đồng với Trung Quốc vào tháng 9/2015, Gazprom vội vàng ký một thỏa thuận với 5 công ty dầu khí lớn tại châu Âu, bao gồm Shell và E.ON để xây dựng đường ống dưới biển Baltic nối thẳng tới Đức.
Lam Phong (Theo Bloomberg)
Theo_Tin Nhanh Chứng Khoán
Sau vụ Su-24, Nga có thể đóng băng dự án 'Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ' Theo các nguồn tin từ tập đoàn khí đốt Gazprom, Nga có thể đóng băng dự án đường dẫn khí đốt 'Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ' để trả đũa việc Ankara bắ.n rơi chiếc máy bay Su-24 của Nga vào hôm 24-11. Moscow đã áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, tuy nhiên, điều này vẫn chưa...