Ukraine thất bại trong chiến lược quyến rũ Mỹ Latinh?
Khu vực này, với những ưu tiên nội bộ của mình, không xem xung đột Ukraine-Nga là vấn đề trọng tâm.
Đồng thời, mối quan hệ bền chặt giữa Nga và nhiều quốc gia trong khu vực, cùng với sự thờ ơ từ phía Mỹ Latinh, đã khiến Kiev khó có thể đạt được mục tiêu của mình.
Ukraine đang gặp khó khăn trong nỗ lực thu hút sự ủng hộ từ các quốc gia Mỹ Latinh trong bối cảnh xung đột với Nga. Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva (trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong một cuộc gặp ở Mỹ. Ảnh: EPA-EFE
Theo tờ Izvestia của Nga ngày 17/9, trong bối cảnh xung đột kéo dài với Nga, Ukraine đã nỗ lực tìm kiếm sự ủng hộ từ các quốc gia ở khu vực Mỹ Latinh. Tuy nhiên, những nỗ lực này không đạt được kết quả như mong muốn. Theo đó, các cuộc đàm phán về việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh Ukraine – Mỹ Latinh, vốn do Argentina khởi xướng, đã lắng xuống. Điều này phản ánh sự khó khăn của Kiev trong việc quyến rũ các quốc gia Mỹ Latinh vào vòng ảnh hưởng của mình.
Sự thờ ơ từ khu vực Mỹ Latinh
Cuộc xung đột Ukraine – Nga không phải là ưu tiên của hầu hết các quốc gia trong khu vực Mỹ Latinh. Đại sứ Nga tại Buenos Aires, ông Dmitry Feoktistov, trong cuộc phỏng vấn với Izvestia, đã khẳng định rằng Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) không có sự thống nhất về cuộc xung đột ở Ukraine. Ông Feoktistov cho rằng các nước trong khu vực này đang đối mặt với những thách thức riêng, từ kinh tế đến xã hội, và do đó không có đủ nguồn lực để tập trung vào các vấn đề quốc tế như cuộc chiến ở Ukraine.
Đại sứ Feoktistov nhấn mạnh: “Giải quyết những vấn đề nội bộ đòi hỏi sự tập trung nỗ lực và nguồn lực của các quốc gia này. Vì thế, việc can dự vào cuộc xung đột Ukraine không phải là điều mà họ ưu tiên. Điều này lý giải vì sao các cuộc đàm phán về một hội nghị thượng đỉnh giữa Ukraine và Mỹ Latinh đã không đạt được tiến triển”.
Video đang HOT
Một số quốc gia, đặc biệt là Brazil, đã thể hiện sự quan tâm đến việc đưa ra các giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở Ukraine, nhưng họ vẫn chưa thực sự đẩy mạnh các hành động cụ thể để ủng hộ Kiev.
Sự thiếu nhiệt tình từ các quốc gia chủ chốt như Argentina và Brazil càng làm giảm cơ hội của Ukraine trong việc nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ khu vực này.
Vai trò của Nga tại Mỹ Latinh
Dù chính quyền Argentina dưới thời Tổng thống Javier Milei có lập trường thân phương Tây rõ ràng, Nga và Argentina vẫn duy trì mối quan hệ đối thoại tích cực. Ông Milei, được biết đến với quan điểm chỉ trích Nga và ủng hộ mạnh mẽ phương Tây, lên nắm quyền với cam kết thắt chặt quan hệ với các nước phương Tây. Tuy nhiên, điều này không ngăn cản sự tiếp tục của quan hệ thương mại giữa Argentina và Nga.
Đại sứ Feoktistov đã chỉ ra rằng quan hệ thương mại song phương vẫn được duy trì, dù phải đối mặt với xu hướng tiêu cực trong những năm gần đây. Kim ngạch thương mại giữa hai nước đã giảm 1/3 so với năm trước và đã giảm gần một nửa kể từ năm 2021. Điều này cho thấy, dù có sự thay đổi chính sách đối ngoại, lợi ích kinh tế vẫn là một yếu tố quan trọng giữ cho mối quan hệ giữa hai nước tồn tại.
Nga cũng vẫn duy trì các cơ chế hợp tác với Argentina thông qua Ủy ban liên chính phủ Nga – Argentina về hợp tác thương mại-kinh tế và khoa học-kỹ thuật. Ủy ban này giúp hai nước tiếp tục quan hệ trong các lĩnh vực quan trọng như nông nghiệp, năng lượng, giáo dục và công nghiệp. Tuy nhiên, theo ông Feoktistov, phía Argentina đã tỏ ra ít quan tâm đến việc tổ chức thêm các phiên họp mới của ủy ban, mặc dù có những lời nhắc nhở từ phía Nga.
Mặc dù vậy, việc Ukraine không thành công trong thu hút sự ủng hộ từ khu vực Mỹ Latinh phản ánh một thực tế rằng các nước trong khu vực này không muốn bị kéo vào cuộc xung đột giữa Kiev và Moskva. Mỹ Latinh từ lâu đã duy trì lập trường trung lập, ưu tiên giải quyết các vấn đề nội bộ hơn là tham gia vào các xung đột quốc tế. Điều này không chỉ thể hiện qua sự im lặng của CELAC mà còn qua những động thái cụ thể của các quốc gia chủ chốt như Argentina và Brazil.
Ngoài ra, Ukraine cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh từ Nga, một quốc gia đã có mối quan hệ lịch sử và kinh tế vững chắc với nhiều quốc gia Mỹ Latinh. Dù Kiev đã nỗ lực để thiết lập quan hệ ngoại giao và thương mại với khu vực này, họ vẫn chưa thể đạt được kết quả như mong đợi. Nga, thông qua các cơ chế hợp tác hiện có, đã giữ vững được vị thế của mình trong khu vực.
Trung Quốc và Nga đang giành được ưu thế ở 'sân sau' của Mỹ
Nhu cầu kinh tế của Mỹ Latinh đã mở ra cánh cửa cho các thỏa thuận với Trung Quốc, trong khi các quốc gia như Venezuela, Cuba và Nicaragua cũng sẵn sàng mở cửa cho Nga và Iran, những đối thủ chiến lược của Washington.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro Moros trong cuộc hội đàm ở Bắc Kinh ngày 13/9/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Một chỉ huy cấp cao của Mỹ cho biết, Trung Quốc và Nga đang cạnh tranh với Hoa Kỳ để giành ảnh hưởng ở Mỹ Latinh. Tại Diễn đàn An ninh Aspen vừa diễn ra, Tướng Lục quân Mỹ Laura J. Richardson cảnh báo rằng Trung Quốc và Nga đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng tại Mỹ Latinh thông qua các mối quan hệ kinh tế và ngoại giao.
Với Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc cùng với mối quan hệ sâu sắc hơn của Nga, cả hai quốc gia này đang thách thức vị thế của Mỹ trong khu vực, Tướng Richardson nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ cần phải chú ý hơn đến khu vực này để đối phó với những thách thức mới.
Tướng Richardson, Chỉ huy Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ cho biết Washington đang mắc phải tình trạng "mù mờ ở phía Nam" và bỏ qua khu vực này, ám chỉ đến khu vực Mỹ Latinh.
Theo Chỉ huy Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc đang cố gắng cạnh tranh với Hoa Kỳ để giành ảnh hưởng ở Mỹ Latinh, lưu ý về mối quan hệ kinh tế và ngoại giao ngày càng phát triển của Nga với các quốc gia trong khu vực, cũng như Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc đang mở rộng khắp Mỹ Latinh.
"Tôi cho rằng Trung Quốc đang chơi cờ vua - họ có tầm nhìn dài hạn - họ đang dàn dựng sân khấu", bà Richardson nói, đồng thời chỉ ra 25 quốc gia Mỹ Latinh đã ký kết kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng toàn cầu của Bắc Kinh.
Tướng Richardson lưu ý các khoản đầu tư của Trung Quốc "bao phủ hầu hết toàn bộ khu vực" trong các dự án từ nhà ga tàu điện ngầm đến đường sắt, viễn thông và cầu, cảng "dưới vỏ bọc kinh tế".
Bà Richardson đặc biệt bày tỏ lo ngại về các khoản đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng quan trọng như cảng nước sâu, an ninh mạng, năng lượng và không gian, được sử dụng cho mục đích quân sự.
Tuần trước, các quan chức Nga đã có chuyến thăm tới Nicaragua và Cuba, và các quan sát viên Nga sẽ có mặt tại Venezuela để tham dự cuộc bầu cử tổng thống sắp tới vào ngày 28/7, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodin nói với hãng thông tấn Interfax-Russia.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, đây có thể là một phần trong nỗ lực đang diễn ra của Điện Kremlin nhằm gia tăng ảnh hưởng ở Tây bán cầu và tập hợp các quốc gia đối trọng với Hoa Kỳ và phương Tây.
Belarus - một đồng minh thân cận của Nga - cũng đã đến thăm Venezuela, Cuba và Nicaragua để ký các thỏa thuận kinh tế và thương mại song phương, có thể là một phần trong kế hoạch của Moskva nhằm sử dụng Belarus để chống các lệnh trừng phạt của phương Tây, ISW cho biết.
"Chúng ta cần nhận ra khu vực này giàu tài nguyên đến mức nào và các đối thủ cạnh tranh của chúng ta ở gần khu vực này đến mức nào", bà Richardson nhấn mạnh.
Evan Ellis, Giáo sư nghiên cứu về Mỹ Latinh tại Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Đại học Chiến tranh Lục quân Hoa Kỳ, cho biết, xét đến tầm quan trọng của Mỹ Latinh, Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ đã dành "quá" ít nguồn lực cho khu vực.
Giáo sư Ellis, người trước đây từng phục vụ trong ban hoạch định chính sách của Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Mỹ Latinh và Caribe, cho biết việc thiếu nguồn lực có thể phản ánh sự tập trung vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương do sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, cũng như sự chú ý của Washington vào các khu vực khác, bao gồm Trung Đông và xung đột ở Ukraine.
Ông Ellis cho biết, Mỹ Latinh, trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, chưa từng chứng kiến các cuộc chiến tranh lớn, viễn cảnh về vũ khí hạt nhân hay các đối thủ của Hoa Kỳ tìm cách thiết lập các căn cứ quân sự và liên minh trực tiếp.
"Tuy nhiên, nhu cầu kinh tế của Mỹ Latinh đã mở ra cánh cửa cho các thỏa thuận với Trung Quốc, nước đã mở rộng ảnh hưởng của mình. Trong khi đó, các quốc gia như Venezuela, Cuba và Nicaragua cũng sẵn sàng mở cửa cho Nga và Iran, những đối thủ chiến lược của Washington", ông Ellis kết luận.
Có gì trong kế hoạch hoà bình Trung Quốc, Brazil đề xuất cho Ukraine? Đại diện hai nước ngày 24/5 đã cùng nhau ký một văn bản chung thống nhất về kế hoạch giải quyết xung đột Ukraine. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đón tiếp cố vấn cấp cao của Tổng thống Brazil Celso Amorim tại Bắc Kinh ngày 23/5. Ảnh: THX Hai nước đều khẳng định một hội nghị hoà bình quốc tế giải quyết...