Ukraine muốn hỗ trợ lương thực cho Syria

Tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo ông đã chỉ thị cho chính phủ Ukraine thiết lập các cơ chế để chung tay cùng các tổ chức và đối tác quốc tế cung cấp lương thực cho Syria, sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Nông dân thu hoạch lúa mì trên cánh đồng ở Mykolaiv, Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN

Nhà lãnh đạo Ukraine ngày 14/12 viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ Syria ngăn chặn khủng hoảng lương thực, đặc biệt là thông qua chương trình nhân đạo ‘ Ngũ cốc từ Ukraine’. Tôi đã chỉ thị cho chính phủ thiết lập cơ chế cung cấp lương thực hợp tác với các tổ chức và đối tác quốc tế có thể hỗ trợ”.

Ukraine là một trong những quốc gia xuất khẩu ngũ cốc và hạt có dầu hàng đầu thế giới. Ukraine cũng xuất khẩu lúa mì và ngô sang các nước Trung Đông, nhưng trong đó không có Syria.

Ukraine đã xuất khẩu 5,2 triệu tấn ngũ cốc và ngô vào tháng 3; 5,8 triệu tấn vào tháng 2 và 5,3 triệu tấn vào tháng 1. Trước khi xung đột với Nga bùng phát, Ukraine xuất khẩu khoảng 6,5 triệu tấn ngũ cốc ra nước ngoài mỗi tháng.

Trước tháng 2/2022, Ukraine là nước xuất khẩu lúa mì lớn thứ 7 thế giới, nước xuất khẩu lúa mạch lớn thứ 4 và nước xuất khẩu hạt hướng dương lớn nhất (được sử dụng để làm dầu hướng dương và thức ăn chăn nuôi).

Khi xung đột nổ ra, kim ngạch xuất khẩu của Ukraine sụt giảm và giá ngũ cốc thế giới tăng mạnh. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến người dân ở các quốc gia nghèo trên thế giới. Đáng chú ý, lương thực cũng là nguồn thu chính của Ukraine. Năm 2021, Ukraine thu được 27,8 tỷ USD từ xuất khẩu nông sản.

Sau khi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen chấm dứt, Ukraine đã thiết lập một “hành lang xuất khẩu tạm thời” mới vào tháng 8/2023, quanh bờ biển phía Tây.

Dựa trên chương trình “tuyến đường đoàn kết” của Liên minh châu Âu (EU), Ukraine cũng đang vận chuyển ngũ cốc bằng đường bộ và sà lan đến các cảng trên sông Danube hoặc đến cảng Constanta của Romania để chất lên tàu chở hàng rồi đi qua Biển Đen.

Người dân Syria tại khu vực biên giới với Liban ngày 12/12. Ảnh: THX/TTXVN

Lực lượng đối lập, do nhóm HTS chỉ huy, đã đột ngột tấn công vào các thành phố do chính phủ Syria nắm giữ vào tuần cuối tháng 11. Đến tối 29/11, lực lượng này đã tiến đến Aleppo, lần đầu tiên kể từ năm 2016. Ngày 8/12, các lực lượng đối lập ở Syria đã chiếm các kênh truyền hình nhà nước và kiểm soát thủ đô Damascus.

Cùng ngày 8/12, Điện Kremlin cho biết, cựu Tổng thống Syria Assad và các thành viên trong gia đình đang ở Moskva và đã được Nga cấp quy chế tị nạn vì lý do nhân đạo.

HTS đã cam kết thành lập một chính phủ chuyển tiếp tôn trọng tất cả các nhóm sắc tộc và phe phái chính trị của Syria. Bên cạnh đó, lực lượng đối lập sẽ trao quyền kiểm soát cho một chế độ dân sự vào tháng 3/2025.

Ngày 11/12, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres khẳng định cam kết của LHQ ủng hộ chuyển giao quyền lực suôn sẻ ở Syria sau khi lực lượng đối lập nắm quyền kiểm soát tại nước này cuối tuần trước.