Ukraine: F-16 viện trợ không thể ‘1 đấu 1′ với Su-35 Nga

Dù F-16 từ phương Tây giúp Ukraine tăng cường sức mạnh không quân, nhưng chúng vẫn khó có thể đối đầu trực tiếp với Su-35 của Nga.

Hạn chế về công nghệ, số lượng và hậu cần khiến những chiến đấu cơ này khó có thể thay đổi cục diện chiến trường.

Máy bay chiến đấu F-16 của Bỉ tại căn cứ quân sự Melsbroek, ngày 28/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Khi cuộc chiến giữa Ukraine và Nga bước sang năm thứ ba, ưu thế trên không vẫn là yếu tố then chốt quyết định cục diện chiến trường. Tuy nhiên, theo trang tin quân sự Bulgarianmilitary.com ngày 11/3, những tuyên bố mới đây của Yuriy Ignat, cựu phát ngôn viên Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine, đã làm dấy lên nghi ngờ về khả năng của các máy bay F-16 do phương Tây viện trợ trong việc đối đầu trực tiếp với Su-35, niềm tự hào của không quân Nga .

Theo ông Ignat, những chiếc F-16 được chuyển giao cho Ukraine là các phiên bản cũ, thiếu công nghệ tiên tiến cần thiết để sánh ngang với Su-35. Ông Ignat nhấn mạnh rằng, dù F-16 là một bổ sung quan trọng cho kho vũ khí của Ukraine, chúng vẫn chưa đủ khả năng thách thức sự thống trị trên không của Nga.

Tính đến đầu năm 2025, Ukraine đã nhận được khoảng 20 máy bay F-16 từ các nước như Hà Lan , Đan Mạch và có thể cả Mỹ. Dù con số chính xác vẫn chưa được công bố do lo ngại an ninh, các nguồn tin cho biết Hà Lan cam kết chuyển giao 24 máy bay, trong khi Đan Mạch hứa cung cấp 19 máy bay. Tuy nhiên, phần lớn trong số này là các phiên bản cũ, đã ngừng hoạt động tại các nước tài trợ và được tân trang lại trước khi chuyển giao.

Su-35: Ưu thế vượt trội về công nghệ và số lượng

Su-35, máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 của Nga, được trang bị hệ thống radar Irbis-E tiên tiến, tên lửa tầm xa R-77 và động cơ đẩy vector, cho phép nó thực hiện các thao tác cơ động phức tạp và tấn công từ khoảng cách an toàn. Với tốc độ tối đa khoảng 2.400 km/giờ và bán kính chiến đấu khoảng 1.500 km, Su-35 vượt trội hơn hẳn F-16 về cả khả năng tác chiến và hỏa lực.

Nga hiện vận hành hơn 100 chiếc Su-35, một con số áp đảo so với số lượng F-16 mà Ukraine sở hữu. Sự chênh lệch này không chỉ nằm ở số lượng mà còn ở khả năng bảo trì và hậu cần. Trong khi Nga có chuỗi cung ứng trong nước, Ukraine phụ thuộc vào hỗ trợ nước ngoài, điều này làm giảm hiệu quả triển khai và duy trì phi đội bay.

Trong khi đó, phần lớn F-16 mà Ukraine nhận được là các phiên bản A/B hoặc C/D sản xuất từ những năm 1970-1990, được nâng cấp một phần nhưng vẫn thiếu các công nghệ hiện đại như radar AESA hay tính năng tàng hình. Vũ khí đi kèm cũng là các phiên bản cũ của tên lửa AIM-9 Sidewinder và AIM-120 AMRAAM, với tầm bắn ngắn hơn so với R-77 của Nga.

Một hạn chế lớn khác là đào tạo phi công. Dù các phi công Ukraine đã trải qua chương trình huấn luyện tại Mỹ và châu Âu, họ vẫn cần thời gian để làm quen với nền tảng hoàn toàn khác biệt so với các máy bay MiG và Sukhoi thời Liên Xô.

Kể từ khi được triển khai vào năm 2024, F-16 chủ yếu được sử dụng cho các nhiệm vụ phòng thủ, như đánh chặn thiết bị bay không người lái và tên lửa hành trình của Nga. Một thành công đáng chú ý là vào tháng 1/2025, khi một phi công Ukraine bắn hạ 6 tên lửa hành trình trong một phi vụ. Tuy nhiên, vai trò của F-16 trong không chiến trực tiếp vẫn còn hạn chế.

Theo các nhà phân tích, Ukraine đang áp dụng chiến lược thận trọng, ưu tiên bảo toàn lực lượng và sử dụng F-16 cho các nhiệm vụ có tác động lớn thay vì đối đầu trực tiếp với Su-35. Cách tiếp cận này phản ánh thực tế rằng F-16 là nguồn tài nguyên khan hiếm và không thể dễ dàng thay thế.

Dù F-16 đã củng cố khả năng phòng thủ của Ukraine, nhưng đạt được sự ngang bằng trên không với Nga vẫn còn là khoảng cách xa. Các chương trình đào tạo phi công và việc chuyển giao thêm máy bay F-16 từ Đan Mạch, Hà Lan trong những tháng tới có thể giúp thu hẹp khoảng cách này.

Tuy nhiên, liệu phương Tây có sẵn sàng cung cấp các phiên bản F-16 hiện đại hơn hay không vẫn là một câu hỏi mở. Trong khi đó, tuyên bố của ông Ignat nhắc nhở rằng, dù F-16 là biểu tượng cho cam kết của phương Tây, chúng không phải là “viên đạn bạc” có thể thay đổi cục diện xung đột.