Ukraine đối mặt những lựa chọn khó khăn khi ông Trump sắp nhậm chức

Chỉ còn một tuần trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức, Ukraine đang chuẩn bị cho một số lựa chọn khó khăn trong những tháng tới.

Binh sĩ Ukraine chuẩn bị khai hỏa pháo ở thị trấn Toretsk, miền Đông (Ảnh: Reuters).

Quân đội của họ đang phải chống lại lực lượng Nga dọc theo một số khu vực của chiến tuyến dài trong tình trạng thiếu binh sĩ có kinh nghiệm và triển vọng không chắc chắn về viện trợ của phương Tây.

Ở Kiev, chính phủ chờ đợi, theo dõi các tín hiệu từ Moscow và Washington, đồng thời nhắc lại gần như hàng ngày mong muốn về một “hòa bình công bằng”. Mọi ý định khôi phục hoàn toàn lãnh thổ bị Nga kiểm soát đều trì hoãn vô thời hạn.

Mặc dù chịu tổn thất lớn, nhưng các lực lượng Nga tiếp tục tiến công nhanh ở Donetsk, miền Đông Ukraine.

Theo các nhà phân tích nguồn mở WarMapper, Nga hiện kiểm soát khoảng 18% lãnh thổ Ukraine, kể cả bán đảo Crimea. Trong tháng 12, Nga kiểm soát thêm khoảng 400km2 lãnh thổ Ukraine.

Các đơn vị Ukraine bị áp đảo về số lượng ở mặt trận miền Đông. Một chỉ huy của Ukraine trong tuần này cho biết, các nhóm nhỏ bộ binh Nga đang tiến hành các cuộc tấn công từ nhiều hướng cùng một lúc, khiến lực lượng Ukraine khó tập trung hỏa lực.

“Mặc dù lực lượng liên quan đến hỏa lực chiến thuật, máy bay không người lái và tấn công tầm xa dường như không có lợi cho bên nào ở mức độ đáng kể, nhưng nhân lực vẫn là điểm khác biệt chính giữa Nga và Ukraine”, nhà phân tích Mick Ryan nhận định.

Các nhà phân tích Keith D. Dickson và Yuryj Holowinsky chỉ ra, Nga tiếp tục sử dụng chiến lược tiêu hao, tin tưởng đối phương sẽ cạn kiệt binh lực trước.

Trong khi đó, mục tiêu của Ukraine là bảo vệ những gì họ vẫn nắm giữ. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho biết trong cuộc họp với các đồng minh tại Đức vào tuần trước rằng, ưu tiên của Kiev là ổn định tiền tuyến và tăng cường khả năng phòng thủ.

Hiện tại, các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột dường như khó xảy ra. Mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đều tuyên bố sẵn sàng hội đàm để tìm giải pháp cho cuộc xung đột, nhưng nhà bình luận người Nga Giorgy Bovt cho rằng nỗ lực thúc đẩy đàm phán quá sớm có thể phản tác dụng.

“Nếu hội đàm quá sớm khi các điều kiện hòa bình chưa chín muồi thì sẽ có hại nhiều hơn có lợi. Nó có thể dẫn đến một sự leo thang thậm chí còn lớn hơn. Đồng thời, cả hai bên tham chiến vẫn đang đặt cược vào việc tiếp tục chiến sự, không coi lực lượng của mình đã cạn kiệt “, ông nói.

Nhà nghiên cứu chính trị Arkady Moshes bình luận với 19FortyFive: “Lý do rất đơn giản. Moscow chưa sẵn sàng cho bất kỳ sự thỏa hiệp nào. Họ cần chiến thắng, thắng trên chiến trường hoặc trên bàn đàm phán, chứ không phải hòa. Quan điểm của họ là Ukraine bị đánh bại và phương Tây phải công khai thừa nhận thất bại đó”.

Ở mức tối thiểu, Nga sẽ yêu cầu Ukraine nhượng lại lãnh thổ đã bị Moscow kiểm soát và từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO.

Tuy nhiên, Điện Kremlin có thể sẽ đòi hỏi nhiều hơn thế, như buộc Ukraine chấp nhận hạn chế quy mô quân đội và các loại vũ khí được phép sở hữu.

Theo ông Serhii Kuzan, thành viên Hội đồng Đại Tây Dương, những đề xuất này không phải là công thức cho một giải pháp bền vững.

Trong khi đó, Ukraine phải đàm phán các đảm bảo khác mà như Tổng thống Zelensky từng nói là “có thể ngăn chặn Nga tấn công trở lại”.

Với Ukraine, trọng tâm của bất kỳ giải pháp nào sẽ là những đảm bảo ngắn hạn về việc tuân thủ lệnh ngừng bắn và những đảm bảo dài hạn ngăn Moscow tận dụng lệnh ngừng bắn để tập hợp, tấn công trở lại.

Theo các nhà phân tích, điều đó phải bao gồm sự đầu tư đáng kể vào sức mạnh không quân, hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo, một sư đoàn hạng nặng được trang bị đầy đủ theo tiêu chuẩn NATO.

“Ông Zelensky phải có tầm nhìn chiến lược dài hạn và hiểu rằng những vùng lãnh thổ bị mất giống một chi bị hoại tử cần phải cắt bỏ để cứu lấy cơ thể khỏe mạnh”, nhà phân tích Dickson và Holowinsky nhận định.