Ukraine có và đã sử dụng bao nhiêu tên lửa ATACMS?
Ukraine đã nhận được không quá 50 tên lửa ATACMS từ Mỹ qua hai đợt viện trợ riêng biệt, với phiên bản cũ (tầm bắ.n 160km) vào cuối năm 2023 và phiên bản hiện đại hơn (tầm bắ.n 300km) vào tháng 3/2024.
Các tên lửa này đã được sử dụng trong nhiều chiến dịch quan trọng, bao gồm các cuộc tấ.n côn.g vào Crimea và những hệ thống phòng thủ của Nga.
Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân ( ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo thông tin từ Kiev Post (Ukraine) ngày 19/11, mặc dù cả Mỹ và Ukraine đều không công bố con số chính xác, nhưng có thể ước tính Kiev sở hữu không quá 50 tên lửa ATACMS.
Việc chuyển giao ATACMS được thực hiện qua hai đợt riêng biệt. Đợt đầu tiên diễn ra vào cuối năm 2023, khi Ukraine nhận được phiên bản cũ với tầm bắ.n khoảng 160km. Theo hãng tin AP, đợt này có thể chưa đến 10 tên lửa. Đợt thứ hai được thực hiện bí mật vào tháng 3/2024, cung cấp phiên bản hiện đại hơn với tầm bắ.n lên tới 300km. Đợt này nằm trong gói viện trợ trị giá 300 triệu USD từ Mỹ, bao gồm nhiều loại vũ khí khác như tên lửa phòng không Stinger, đạn dược cho hệ thống HIMARS, đạn pháo 155mm và 105mm, cùng 84 hệ thống chống tăng.
Dựa trên giá thành mỗi tên lửa ATACMS tầm xa (hơn 1 triệu USD/đơn vị) theo hợp đồng giữa Mỹ và nhà sản xuất Lockheed Martin, có thể ước tính Ukraine chỉ nhận được vài chục tên lửa ATACMS trong đợt viện trợ 300 triệu USD này.
Con số đó càng trở nên đáng chú ý hơn khi xét đến việc Ukraine thường phải sử dụng nhiều tên lửa trong mỗi đợt tấ.n côn.g để đảm bảo hiệu quả tối đa.
Về việc sử dụng, Ukraine đã triển khai ATACMS trong nhiều chiến dịch quan trọng kể từ khi nhận được. Cuộc tấ.n côn.g đáng chú ý nhất là vào sân bay Dzhankoi ở Crimea ngày 17/4, được xác nhận sử dụng phiên bản tầm xa. Mặc dù sân bay này nằm trong tầm bắ.n của phiên bản cũ, nhưng do yêu cầu về khoảng cách an toàn tối thiểu 20km từ tiề.n tuyến, Ukraine đã phải sử dụng phiên bản tầm xa hơn cho cuộc tấ.n côn.g này.
Ngoài ra, ATACMS dường như cũng được sử dụng trong nhiều chiến dịch khác. Vào đầu tháng 10 vừa qua, Ukraine đã tấ.n côn.g một trạm radar “Nebo-M” của Nga tại một địa điểm không xác định. Tháng 7 năm nay cũng chứng kiến cuộc tấ.n côn.g vào căn cứ không quân Saki ở Crimea, và ngày 16/7, bốn tên lửa M39 ATACMS mang đầu đạn chùm đã nhắm vào một bệ phóng tên lửa S-300 của Nga gần Mariupol. Trước đó vào cuối tháng 6, một hệ thống phòng thủ tên lửa S-500 của Nga được cho là đã bị tấ.n côn.g bởi ATACMS với đầu đạn chùm.
Video đang HOT
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả các cuộc tấ.n côn.g này đều được xác nhận chính thức là đã sử dụng ATACMS. Một số cuộc tấ.n côn.g có thể được thực hiện bằng ATACMS phiên bản cũ từ năm 2023, và một số cuộc tấ.n côn.g khác vào các mục tiêu ở Crimea, như căn cứ không quân gần Luhansk và Belbek, vẫn còn đang được điều tra xác minh.
Với quyết định mới nhất của Tổng thống Mỹ Joe Biden cho phép Ukraine sử dụng ATACMS tầm xa tấ.n côn.g vào lãnh thổ Nga, số lượng tên lửa còn lại trở thành một yếu tố quan trọng cần cân nhắc. Đặc biệt khi chỉ có phiên bản tầm xa mới có thể thực hiện được các nhiệm vụ tấ.n côn.g sâu vào lãnh thổ Nga, trong khi nguồn cung hiện tại có thể đã bị hạn chế đáng kể sau nhiều đợt tấ.n côn.g trước đó.
Tóm lại, vì Ukraine sử dụng nhiều tên lửa ATACMS trong bất kỳ cuộc tấ.n côn.g nào để đạt hiệu quả tối đa nên có khả năng Kiev sẽ chỉ còn lại một số lượng hạn chế các tên lửa ATACMS tầm xa nếu ban đầu chỉ có chưa đến vài chục quả tên lửa.
Ukraine có lợi thế ra sao sau khi nhận được tên lửa ATACMS của Mỹ?
Sau khi Ukraine nhận được ATACMS, ông Dan Rice, cựu sĩ quan pháo binh của quân đội Mỹ, nói với trang Business Insider: "Điều này sẽ khiến Nga phải thay đổi rất nhiều chiến lược và chiến thuật".
Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Bình luận trên được đưa ra sau khi có thông tin Mỹ đã gửi Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) cho Ukraine.
Tờ Business Insider ngày 25/4 dẫn lời ông Rice nhận định rằng, Ukraine có thể dùng Hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao (HIMARS) và Hệ thống tên lửa phóng loạt M270 hiện có để phóng ATACMS, nhưng cũng có thể dùng các biến thể ATACMS khác nhau để tấ.n côn.g các mục tiêu khác nhau.
Ukraine có thể dùng các biến thể cụm, còn được gọi là vũ khí khu vực, để tấ.n côn.g các nơi tập trung quân lớn trên mặt đất hoặc trong chiến hào, đồng thời phá hủy nhiên liệu, đạn dược và xe bọc thép ở khu vực lân cận.
Mặt khác, Ukraine cũng có thể dùng các đầu đạn đơn nhất để tấ.n côn.g các mục tiêu như cầu cống, trụ sở chỉ huy và kiểm soát, kho tiếp tế hoặc boongke vì tên lửa loại này tạo ra một vụ nổ lớn thay vì phân tán bom, đạn con trên một khu vực rộng hơn.
Ông Rice nhận định: "Kết hợp như vậy sẽ khiến những bệ phóng HIMARS trở nên nguy hiểm hơn và gây thêm áp lực lên Nga ở tất cả các khu vực trong phạm vi 300 km tính từ tiề.n tuyến".
Cho dù Mỹ gửi loại nào thì sự xuất hiện của ATACMS có thể sẽ buộc Nga phải thay đổi chiến lược và chiến thuật. Các chuyên gia trước đây đán.h giá rằng giới lãnh đạo quân sự Nga sẽ phải cân bằng giữa bảo vệ và di dời các tài sản dễ bị tổn thương nằm trong tầm bắ.n của tên lửa mà không thực sự làm giảm giá trị chiến đấu của các vũ khí này.
Ông Rice cho rằng khi Ukraine có nhiều ATACMS hơn thì nước này có thể buộc Nga phải đẩy các kho tiếp tế, các sở chỉ huy và kiểm soát cũng như trực thăng tấ.n côn.g ra xa tiề.n tuyến hơn. Ông nói thêm rằng bằng cách này, Ukraine sẽ gây khó khăn cho Nga trong việc tiến hành chiến tranh chống lực lượng của Kiev.
Việc thông qua nguồn tài trợ bổ sung cho Ukraine trong tuần này diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với lực lượng của Ukraine khi họ đang phải đối mặt với viễn cảnh ngày càng nghiệt ngã trên chiến trường do cạn đạn pháo và đạn phòng không.
Trước đó, theo đài RT, Mỹ đã bí mật gửi cho Ukraine một số lượng tên lửa ATACMS tầm xa vào tháng trước. Thông tin trên do nhiều tờ báo của Mỹ đưa tin ngày 24/4, dẫn lời một quan chức chính phủ Mỹ giấu tên.
ATACMS có tầm bắ.n lên tới 300 km, đã được đưa vào gói viện trợ quân sự trị giá 300 triệu USD và được Tổng thống Joe Biden phê duyệt vào ngày 12/3.
Phát biểu với điều kiện giấu tên, nguồn tin trên cho biết Ukraine đã sử dụng tên lửa này lần đầu tiên vào ngày 17/4, nhằm vào một sân bay của Nga cách tiề.n tuyến khoảng 165 km.
Sáng 17/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết lực lượng nước này đã tấ.n côn.g căn cứ không quân Dzhankoy của Nga ở Crimea. Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về tuyên bố này.
Tổng thống Zelensky từ lâu đã kêu gọi các nước gửi tên lửa tầm xa hơn. Lầu Năm Góc ban đầu phản đối nhưng đã thay đổi quyết định sau khi Nga sử dụng tên lửa đạn đạo được cho là do Triều Tiên cung cấp và bắt đầu tấ.n côn.g cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.
Quan chức này nói: "Chúng tôi đã cảnh báo Nga về những điều đó. Họ đã nối lại các cuộc tấ.n côn.g hạ tầng năng lượng".
Quan chức này cho biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nghe theo lời khuyên của Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Ngoại trưởng Antony Blinken và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Charles Q Brown và gửi tên lửa tầm xa cho Ukraine.
ATACMS được mua từ Lockheed Martin thay vì lấy từ kho dự trữ của Lầu Năm Góc và được thanh toán bằng khoản tiết kiệm được từ một số hợp đồng quân sự đã được giao với giá thấp hơn giá thầu ban đầu.
Theo quan chức này, Tổng thống Biden đã chỉ thị cho các trợ lý đưa ATACMS vào gói hàng nhưng phải giữ bí mật để bảo vệ an ninh cho các hoạt động và đảm bảo yếu tố bất ngờ của Ukraine.
Ngày 24/4, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel xác nhận Washington đã chuyển giao cho Kiev các ATACMS tầm xa để sử dụng trong lãnh thổ Ukraine.
Ukraine lần đầu tiên nhận được tên lửa ATACMS tầm trung vào tháng 9 năm ngoái. Tuy nhiên, quân đội Nga nhanh chóng bắ.n hạ các tên lửa này, ngăn cản kế hoạch của Tổng thống Zelensky nhằm làm hư hỏng hoặc phá hủy Cầu Crimea.
Tổng thống Nga Vladimir Putin nói vào tháng 10/2023: "Đây lại là một sai lầm khác của Mỹ". Theo ông Putin, nếu Mỹ không gửi tên lửa này thì sau này họ có thể tuyên bố rằng họ đã ngăn ngừa những thương vong không cần thiết.
Theo ông Putin, khi Nga nâng cấp hệ thống phòng không để đán.h chặn ATACMS, sự xuất hiện của tên lửa này sẽ không có tác động lớn đến hoạt động chiến đấu và sẽ chỉ ảnh hưởng tới Ukraine lâu hơn. Ông nói: "Đó là lý do tại sao đó là một sai lầm".
Tổng thống Ukraine lên tiếng sau khi Nga cáo buộc Kiev tấ.n côn.g bằng tên lửa tầm xa ATACMS Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng trong bối cảnh Bộ Quốc phòng Liên bang Nga nói rằng họ đã đán.h chặn được các tên lửa tầm xa ATACMS ở khu vực biên giới của mình. Theo hãng tin Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã không xác nhận cũng như không phủ nhận vào ngày 19/11 rằng...