Ukraine chủ trương đàm phán hòa bình dựa trên thể thức của thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen
Ukraine đang b.ắn tín hiệu muốn thực hiện đàm phán ngừng b.ắn theo hình mẫu của thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, đó là thương lượng với bên trung gian thay vì trực tiếp cùng Nga.
Binh sĩ Ukraine tuần tra tại làng Katerynivka, vùng Lugansk, miền Đông Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN
Tờ Politico (Mỹ) dẫn lời hai quan chức Ukraine cấp cao cho biết Kiev đang hướng đến kế hoạch về đàm phán tương tự thể thức của thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen. Thỏa thuận đạt được tháng 7/2022 tạo điều kiện để Ukraine nối lại xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen. Khi đó, Nga và Ukraine đã đồng ý các điều khoản qua Liên hợp quốc ( LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ là bên trung gian, thay vì thỏa thuận trực tiếp giữa hai quốc gia.
Tờ Politico (Mỹ) đưa tin cuộc tấn công xuyên biên giới của Ukraine vào Kursk (Nga) đã tác động đáng kể đến đề nghị của Kiev về đàm phán hòa bình. Kiev tin rằng cuộc xâm nhập bất ngờ của quân đội Ukraine và Kursk (Nga) đã giúp nâng cao vị thế đàm phán của nước này. Cố vấn Tổng thống Ukraine-ông Mykhailo Podolyak trong tháng 8 đ.ánh giá: “Tại Kursk, chúng ta có thể thấy rõ các công cụ quân sự đang được sử dụng để thuyết phục Nga tham gia tham gia đàm phán công bằng”.
Nền tảng cơ bản mà Ukraine muốn trong đàm phán là kế hoạch 10 điểm của Tổng thống Volodymyr Zelensky năm 2022, liên quan đến nhiều chủ đề như thực phẩm, an ninh năng lượng… Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine – ông Andriy Yermak chia sẻ với truyền thông rằng nước này đã thành lập 10 nhóm công tác, bao gồm các nhà ngoại giao và chuyên gia, để lập kế hoạch hành động và khung thời gian.
Ông Yermak cũng đề cập đến thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen: “Chúng tôi chưa đàm phán với Nga, mới chỉ thương lượng với Thổ Nhĩ Kỳ cùng LHQ. Họ đã đàm phán với Nga. Hành lang vận chuyển ngũ cốc vận hành được trong một năm, tuy có nhiều vấn đề nhưng nó vẫn hiệu quả. Chúng tôi phải thừa nhận điều này. Thể thức tương tự có thể sử dụng một lần nữa”.
Video đang HOT
Vào tháng 6, Ukraine đã tổ chức hội nghị hòa bình cho nước này tại Thụy Sĩ với sự tham gia của đại diện 92 quốc gia, nhưng không có Nga. Kiev muốn tổ chức thêm hội nghị hòa bình thứ hai vào cuối năm nay.
Tuy nhiên, Nga khẳng định sẽ không tham dự hội nghị này và gọi công thức hòa bình của Ukraine là “không chấp nhận được”.
Do đó, Ukraine quyết định cần tác động đến Moskva và tuyên bố chỉ dừng chiến dịch xuyên biên giới khi đã đảm bảo được một thỏa thuận hòa bình.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi trong cuộc họp báo vào tuần trước nói rằng Nga càng sớm khôi phục hòa bình thích đáng thì chiến dịch của quân đội Ukraine trên lãnh thổ Nga sẽ dừng lại.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ từng b.ắn tín hiệu muốn đóng vai trò trung gian một lần nữa để đảm bảo một thỏa thuận hòa bình. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan trong tháng 6 nói: “Thổ Nhĩ Kỳ luôn sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình”.
Báo Anh nói Ukraine bất ngờ rút khỏi thỏa thuận Biển Đen mới vào phút chót
Dẫn các nguồn thạo tin giấu tên, hãng Reuters của Anh cho biết Nga và Ukraine gần như đã đạt được một thoả thuận hàng hải mới trên Biển Đen hồi tháng 3 sau hai tháng đàm phán, song Kiev đã đột ngột rút khỏi thoả thuận này.
Các tàu chở ngũ cốc của Ukraine đã nối lại vận chuyển sau khi Moskva và Kiev đạt thỏa thuận về bảo đảm an toàn trên Biển Đen. Ảnh: AFP/TTXVN
Tuyến đường vận chuyển hàng hoá giữa Nga vả Ukraine đã không được đảm bảo bởi một thoả thuận chính thức kể từ tháng 7/2023, khi Moskva từ chối gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc làm trung gian. Nga cho rằng Mỹ và EU đã không giữ đúng cam kết trong thỏa thuận khi ngăn chặn xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga.
Theo nguồn tin của Reuters, các cuộc đàm phán gần đây do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian theo sự thúc đẩy của Liên hợp quốc đã dẫn tới một thỏa thuận dự kiến nhằm "đảm bảo an toàn cho hoạt động vận tải thương mại ở Biển Đen" vào tháng trước.
Nguồn tin nói rằng mặc dù Kiev không chính thức ký kết thoả thuận này, nhưng họ đã đồng ý rằng Tổng thống Recep Tayyip Erdogan có thể công bố thỏa thuận này một ngày trước cuộc bầu cử địa phương ngày 31/3 ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hiệp ước sẽ có hiệu lực ngay lập tức sau khi được công bố.
"Vào phút chót, Ukraine bất ngờ rút lui và thỏa thuận bị phá vỡ", nguồn tin cho biết.
Theo dự thảo mà Reuters tiếp cận được, Ankara đã làm trung gian cho các thỏa thuận giữa Moskva và Kiev "về việc đảm bảo hoạt động đi lại tự do và an toàn cho các tàu buôn ở Biển Đen", tuân thủ các công ước hàng hải.
Các bảo đảm sẽ không áp dụng đối với "tàu chiến, tàu dân sự chở hàng hóa quân sự", trừ khi được tất cả các bên đồng ý.
Theo dự thảo thỏa thuận, cả Nga và Ukraine đều phải đưa ra các đảm bảo an ninh cho các tàu thương mại ở Biển Đen, cam kết không tấn công, bắt giữ hoặc khám xét chúng, miễn là chúng không chở hàng hoặc khai báo là hàng hóa phi quân sự.
Lý do khiến Kiev rút khỏi thoả thuận là chưa rõ ràng, nhưng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng xuất khẩu ngũ cốc trong thỏa thuận ban đầu, qua đó khiến các quốc gia dễ bị tổn thương gặp rủi ro.
Phát biểu với các phóng viên hồi đầu năm nay, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov phủ nhận việc Moskva từng tấn công tàu Ukraine ở Biển Đen trong thời gian thỏa thuận ngũ cốc. Ông nói rằng một trong những lý do khiến Moskva không quay trở lại Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen là do Kiev lạm dụng tuyến đường vận chuyển trong suốt thỏa thuận.
"Ukraine đã sử dụng những lối đi an toàn tự do này để phóng vũ khí dưới dạng xuồng không người lái hải quân, gây thiệt hại cho các tàu và cảng của Nga", ông Lavrov cho biết và nói thêm theo thỏa thuận cũ, chỉ có 3% số ngũ cốc của Ukraine được vận chuyển đến các quốc gia trong danh sách các nước có nhu cầu lớn nhất của Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc.
Tổng thống Ukraine nói không thể bảo vệ hành lang ngũ cốc Biển Đen nếu thiếu viện trợ Mỹ Trang tin Yahoo Finance dẫn nguồn tin báo chí phương Tây cho biết ngày 26/2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận rằng nếu không có viện trợ quân sự mới của Mỹ, nước này sẽ không bảo vệ được hành lang vận chuyển ngũ cốc trên Biển Đen. Tàu chở ngũ cốc của Ukraine di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ở Istanbul,...