Tỷ phú Thái thâu tóm ôtô Việt: Chờ thời xe giá rẻ?
Thị trường ô tô Việt Nam với quy mô 12 tỷ USD/năm, đang ở “chiếu dưới” và trở thành mục tiêu đầy tham vọng, nhằm cứu nguy cho ngành công nghiệp ô tô Thái Lan.
Bước đi tham vọng
Đầu năm 2015, Công ty Chairatchakarn (Bangkok) đã mua gần 2 triệu cổ phiếu của Công ty Ô tô Trường Long (TP.HCM) và trở thành cổ đông lớn với tỷ lệ sở hữu 22,6%.
Chairatchakarn là DN hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh ô tô tại Thái Lan với các thương hiệu xe Toyota và Hino, còn Trường Long là DN kinh doanh ô tô của Việt Nam, với doanh số bán hàng tăng mạnh trong năm 2014, đạt 1.031 tỷ đồng.
Như vậy, người Thái đã bước chân vào thị trường ô tô Việt Nam với những bước đi bài bản ngay từ đầu. Sự hiện diện của nhiều DN ô tô Thái khác tại thị trường Việt Nam thời gian tới sẽ khiến các DN Việt không khỏi ngỡ ngàng.
Mới đây ông Vichai Jirathiyut – Chủ tịch Viện ôtô Thái Lan đã bày tỏ mong muốn ngành ô tô hai nước Thái Lan và Việt Nam cùng nhau hợp tác để phát triển, thay vì cạnh tranh với nhau.
Việt Nam là thị trường tiềm năng, với quy mô khoảng 12 tỷ USD mỗi năm (ảnh minh họa).
Lý do hợp tác, ông Vichai Jirathiyut đề cập đến hai vấn đề: Thứ nhất, Việt Nam có thị trường ô tô tiềm năng, đang tăng trưởng mạnh, dự báo sẽ đạt 1,5 triệu xe vào năm 2035. Thứ hai, các nhà sản xuất Thái Lan đang nắm giữ nhiều công nghệ tiên tiến, có lợi cho các nhà sản xuất Việt Nam trong thị trường chung AEC (Cộng đồng Kinh tế ASEAN).
Tuy nhiên, qua phát biểu này, nhiều ý kiến cho rằng, thực ra Thái Lan đang nhòm ngó và muốn mở rộng thị trường cho ngành công nghiệp ô tô, vốn đang bắt đ.ầu r.ơi vào thời kỳ khủng hoảng của mình.
Thái Lan hiện có 67 triệu dân và đa số đang ở độ t.uổi về già, sức cầu ô tô mấy năm qua giảm khá mạnh, từ khoảng 1,2 triệu xe/năm xuống còn 880.000 xe/năm. Xuất khẩu ô tô cũng đã tới hạn, không có tăng trưởng. Ngành công nghiệp ô tô Thái Lan được dự báo bắt đ.ầu r.ơi vào thời kỳ khủng hoảng, với chi phí sản xuất tăng và sản lượng giảm. Trong khi đó, Việt Nam hiện có dân số trên 90 triệu người, đa số còn trẻ, nên nhu cầu mua sắm ô tô tăng cao. Và người Thái nhìn sang thị trường Việt Nam như giải pháp cứu ngành công nghiệp ô tô của họ thoát khỏi khủng hoảng, tiếp tục phát triển.
Chỉ hơn phí nhân công rẻ
Video đang HOT
Thuận lợi đang đến với người Thái, bởi ngành công nghiệp ô tô Việt Nam có sức cạnh tranh rất yếu ớt. Các chính sách cụ thể để khuyến khích DN đầu tư sản xuất nhằm phát triển công nghiệp ô tô đến nay vẫn chưa có gì. Chỉ 3 năm nữa, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam sẽ giảm xuống còn 0%, theo cam kết gia nhập AFTA. Khi đó, theo tính toán, chi phí sản xuất ô tô tại Việt Nam cao hơn Thái Lan từ 20-30% khiến xe sản xuất lắp ráp trong nước khó cạnh tranh với xe nhập khẩu.
Hợp tác với Thái Lan trong sản xuất ô tô, DN Việt Nam chỉ có lợi thế duy nhất là chi phí nhân công rẻ.
Nhiều người đã hình dung ra kịch bản, đến 2018, tất cả các DN ô tô tại Việt Nam sẽ phải ngừng hoạt động và chuyển sang nhập khẩu xe nguyên chiếc về phân phối. Đến 2020, thị trường ô tô Việt Nam được dự báo bắt đầu bùng nổ, có thể đạt sản lượng trên 300.000 xe và liên tục tăng trưởng mạnh, đến 2030 đạt hơn 1 triệu xe mỗi năm. Đây là thị trường tiềm năng, với quy mô khoảng 12 tỷ USD mỗi năm. Và đương nhiên người Thái sẽ được hưởng lợi nhất, bởi có vị trí gần Việt Nam, vận chuyển dễ dàng, lại được ưu đãi với thuế suất 0%. Cùng với việc mạnh tay thâu tóm các DN Việt Nam thì thị trường 12 tỷ USD thuộc về người Thái phần lớn, chắc cũng không quá khó khăn.
Còn với Việt Nam, khi đó ô tô sẽ là ngành nhập siêu lớn nhất và phải lo làm sao có đủ ngoại tệ để nhập khẩu ô tô. Câu hỏi đặt ra là với khoản chi 12 tỷ USD mỗi năm chỉ để nhập ô tô, không biết lấy gì bù đắp? Phải trồng bao nhiêu lúa, nuôi bao nhiêu thủy sản để xuất khẩu mới cân bằng? Nếu không, chỉ còn một cách duy nhất là hạn chế nhập khẩu, hạn chế tiêu dùng. Nhu cầu tăng cao mà xe khan hiếm thì giá sẽ bị đẩy lên cao, ước mơ ô tô lại xa vời đối với nhiều người.
Có lĩnh vực khả thi nhất, có thể hợp tác với DN ô tô Thái Lan, đó là sản xuất linh kiện, tham gia chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu. DN Thái có máy móc, có công nghệ, có vốn liếng, lại nằm trong chuỗi cung ứng rồi, vì vậy có thể hỗ trợ các DN Việt Nam, như lời ông Vichai Jirathiyut nói.
Tuy nhiên, đó chỉ là lý thuyết. Hợp tác với Thái Lan, DN Việt Nam chỉ có lợi thế duy nhất là chi phí nhân công rẻ, còn tất cả đều phụ thuộc vào họ, từ đầu vào đến đầu ra. Với năng lực như vậy, khó có sự hợp tác bình đẳng và chẳng khác làm thuê bao nhiêu.
Ngành công nghiệp ô tô Thái Lan được nhận định, sẽ nhanh chóng thoát khỏi khủng hoảng và tiếp tục phát triển rực rỡ nhờ dựa vào thị trường Việt Nam trong thời gian tới.
Theo Trần Thủy
Vef
2016: Ôtô nhập nguyên bản đồng loạt xuống giá
Từ 2016, thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN còn 40%; đến 2018, thuế nhập khẩu về 0% thì lắp ráp xe trong nước có khi đắt hơn nhập khẩu xe nguyên chiếc từ Thái Lan, Indonesia, Malaysia.
Lắp ráp đắt hơn nhập khẩu
Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 và Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 để ra mục tiêu đưa công nghiệp ô tô trở thành ngành sản xuất quan trọng trong nền kinh tế đất nước, đáp ứng phần lớn nhu cầu về xe trong nước vào năm 2030.
Thế nhưng, khi chiến lược và quy hoạch ra đời là lúc nhiều DN tính bỏ sản xuất chuyển sang nhập khẩu.
Ông Yoshihisa Maruta - Tổng giám đốc Toyota Việt Nam cho biết, trong bối cảnh sản xuất trong nước chưa đủ mạnh, số lượng nhà cung cấp linh kiện nội địa hóa chưa nhiều, thì việc nhập khẩu phụ tùng linh kiện về để lắp ráp rất tốn kém. Đến 2018, khi thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam giảm còn 0%, việc nhập linh kiện về lắp một mẫu xe còn khiến giá xe cao hơn việc nhập khẩu xe nguyên chiếc từ Thái Lan, Indonesia hay Malaysia.
Cũng theo ông Yoshihisa Maruta, để sản xuất một mẫu xe, cần thời gian chuẩn bị 3 năm. Lấy thời điểm 2018 làm mốc, trừ lùi đi thì 2015 là lúc các DN sẽ phải quyết định đầu tư nếu muốn tiếp tục sản xuất. Tuy nhiên, các chính sách cụ thể để khuyến khích DN đầu tư sản xuất nhằm phát triển ngành công nghiệp ô tô đến nay vẫn chưa có; vì vậy, tất cả các DN ô tô vẫn chưa thể đưa ra quyết định.
Khi thuế nhập khẩu về 0% thì lắp ráp xe trong nước có khi đắt hơn nhập khẩu xe nguyên chiếc từ Thái Lan, Indonesia, Malaysia.
Các DN ô tô cho rằng, khi thuế suất thuế nhập khẩu về 0% thì chi phí sản xuất ô tô tại Việt Nam cao hơn Thái Lan, Indonessia từ 20-30% khiến xe sản xuất lắp ráp trong nước khó cạnh tranh với xe nhập khẩu. Để phát triển ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam, Chính phủ cần có các chính sách cụ thể bù đắp chênh lệch về chi phí sản xuất cho xe trong nước. Cùng với đó là giảm thuế phí và các thủ tục hành chính rườm rà nhằm hỗ trợ cho thị trường trong nước đạt quy mô tiềm năng.
Đến nay các chính sách cụ thể vẫn đang được các cơ quan chức năng soạn thảo. Tuy nhiên, một số DN cho biết, chính sách chỉ hướng tới việc xây dựng lại cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu nguyên chiếc.
Nâng thuế tiêu thụ đặc biệt với xe nhập?
Hiện tại thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô nhập khẩu nguyên chiếc hay ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước cùng dung tích động cơ là như nhau và không có sự phân biệt, nhưng thời điểm tính thuế đối với xe nhập khẩu và xe sản xuất trong nước khác nhau, nên t.iền thuế của xe sản xuất, lắp ráp trong nước phải nộp cao hơn so với xe nhập khẩu nguyên chiếc.
Hiện thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô nhập khẩu nguyên chiếc hay ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước cùng dung tích động cơ là như nhau
Thời điểm tính thuế tiêu thụ đặc biệt với xe nhập khẩu nguyên chiếc là ở ngay khâu nhập khẩu, tức là theo giá CIF đã có cước và phí bảo hiểm. Trong khi đó, với xe lắp ráp trong nước, thời điểm tính tiêu thụ đặc biệt là khi bán ra cho đại lý. Nghĩa là, mức giá để tính thuế tiêu thụ đặc biệt đã cộng thêm cả lợi nhuận của DN, cước vận chuyển từ nơi sản xuất đến đại lý và một số chi phí khác như quảng cáo...
Với cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt như đang áp dụng, giá xe sản xuất trong nước và xe nhập khẩu nguyên chiếc tương đương sẽ chênh lệch nhau khoảng 5%. Các DN cho biết, dù giải quyết được vấn đề này, vẫn chưa đủ khỏa lấp chênh lệch lớn giữa xe nhập khẩu nguyên chiếc và xe lắp ráp trong nước.
Ông Bùi Ngọc Huyên - Tổng giám đốc Vinaxukhi cho biết, một số DN ô tô có đề xuất tính thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên hóa đơn nhập khẩu. Tức là cùng áp dụng mức thuế suất như nhau, nhưng căn cứ vào hóa đơn nhập khẩu để tính. Nếu DN nào sử dụng nhiều linh kiện xuất trong nước, nhập khẩu ít thì thuế sẽ thấp và ngược lại. Chính sách này các nước như Thái Lan, Malaysia thực hiện từ lâu rồi, nhưng cũng không biết có được chấp nhận hay không, đến nay cũng không rõ như thế nào.
Theo ông Trần Bá Dương - Chủ tịch Tập đoàn ô tô Trường Hải thì lộ trình giảm thuế theo cam kết gia nhập AFTA với ô tô đang đến gần, vì vậy cần sớm đưa ra định hướng cho nhà sản xuất yên tâm. Mục tiêu của phát triển công nghiệp ô tô là đẩy mạnh và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Muốn vậy phải phát triển công nghiệp hỗ trợ. Tuy nhiên, để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, trước hết cần duy trì được sự tồn tại của các DN lắp ráp ô tô. Không có lắp ráp không thể có sản xuất linh kiện.
T.iền thuế của xe sản xuất, lắp ráp trong nước phải nộp cao hơn so với xe nhập khẩu nguyên chiếc.
"Sự thành công của ô tô Hàn Quốc cho thấy, nếu không có DN lắp ráp như Hyundai, Kia ... sẽ không bao giờ có công nghiệp hỗ trợ. Nếu DN thấy lắp ráp không hiệu quả bỏ đi thì mọi chiến lược hay quy hoạch đều chấm hết', ông Dương nói
Ông Yoshihisa Maruta - Tổng giám đốc Toyota Việt Nam, tới 2018 nhập xe nguyên chiếc về bán dễ dàng hơn là nhập linh kiện về, gỡ ra rồi lại lắp lại. Từ 2016 thuế suất thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN về Việt Nam giảm còn 40%, các nhà sản xuất sắp phải đưa ra quyết định cho riêng mình mà không thể chờ đợi.
Mới đây, ông Brett Wheatley - Phó chủ tịch phụ trách Tiếp thị bán hàng và dịch vụ của Ford châu Á-Thái Bình Dương cho biết, các chính sách phát triển sản xuất ô tô của Việt Nam vẫn chưa đủ để cho phép các DN đẩy mạnh đầu tư vào đây, vì vậy cách lựa chọn tốt nhất để chiếm lĩnh thị trường là nhập xe nguyên về phân phối.
Thực tế cho thấy với phân khúc xe pick up, trước đây có một số DN ô ô lắp ráp, cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu, nhưng sau khi thuế suất thuế nhập khẩu giảm xuống còn 5%, đến nay không còn DN nào lắp ráp nữa mà chuyển sang nhập khẩu nguyên chiếc về phân phối.
Theo Trần Thủy
VidoEV - Chiếc xe Trung Quốc "lai" tổng hợp Mẫu xe VidoEV mới ra mắt tại Triển lãm xe điện Sơn Đông của một công ty ô tô Trung Quốc là sự pha trộn phong cách của Nissan, Volvo và Volkswagen. Về kiểu dáng, xe VidoEV "mượn" các chi tiết thiết kế của cả xe New Beetle phiên bản 1997-2010 và xe Beetle A5 2011 ở kiểu thân xe hatchback 5 cửa....