Tuyên ngôn Độc lập – những giá trị vĩnh hằng

Mai Hoàng Minh06:45 02/09/2019

“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình vào ngày 2-9-1945 Ảnh: TL

Đó là những lời mở đầu của bản tuyên ngôn lịch sử vĩ đại 74 năm trước, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

* Thành quả vĩ đại từ những mất mát, hy sinh

Kể từ khi tiếng súng xâm lược của thực dân Pháp bắn vào cửa biển Đà Nẵng cuối năm 1858 đến năm 1945 là gần 90 năm. Trong khoảng thời gian ấy, máu xương của biết bao thế hệ người Việt Nam yêu nước đã đổ xuống vì khát vọng độc lập dân tộc. Hơn 80 năm nô lệ, đó là khoảng thời gian dài đằng đẵng đủ cho 4 thế hệ nối tiếp nhau. Những thế hệ người Việt Nam yêu nước trong 80 năm ấy đã lớp lớp ra pháp trường, lớp lớp theo nhau vào nhà tù. Biết bao máu đã chảy, đầu đã rơi. Nước mất thì nhà tan “Bến Nghé của tiền tan bọt nước/Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”.

Sáng 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã long trọng tuyên bố với toàn thể quốc dân đồng bào, với các nước trên thế giới về sự ra đời của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Hồi tưởng về sự kiện vĩ đại này, nhà cách mạng Nguyễn Văn Nguyễn trong tác phẩm Tháng tám trời mạnh thu đã viết: “Dưới cảnh trời lộng mây, làn sóng triệu triệu người cuồn cuộn chảy vào đô thị. Chiến tranh vừa kết thúc. Nhân loại thở một hồi dài. Người nô lệ đi ra đường. Cỏ cây đất nước được giải phóng. Một tác phẩm xuất hiện. Không phải công trình vô vi của anh hùng cô độc. Một tác phẩm của nhân dân, làm bằng máu thịt của nhân dân, anh hùng là nhân dân. Ấy là Cách mạng Tháng Tám!”.

Tuyên ngôn độc lập và sự ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được viết nên từ khát vọng của cả dân tộc Việt Nam, từ sự hy sinh vô bờ bến của biết bao thế hệ người Việt Nam đã chiến đấu, hy sinh. Những nội dung cơ bản nhất của tuyên ngôn là sự kế thừa những khát vọng của dân tộc đã được đề cập từ bản Yêu sách của nhân dân An Nam năm 1919 mà Nguyễn Ái Quốc thay mặt cho những người Việt Nam yêu nước ở Paris gửi đến Hội nghị Versailles đòi quyền dân tộc và tự quyết của nhân dân Việt Nam.

* Tác phẩm chân lý của thời đại

Video đang HOT

Tuyên ngôn Độc lập kế thừa và phát triển đầy đủ những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam như đức hy sinh, lòng dũng cảm, tinh thần bất khuất không chịu cúi đầu làm nô lệ. Đó là sự kế thừa những truyền thống tốt đẹp của ông cha mà điểm sáng chói là chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc; là trí tuệ và bản lĩnh văn hóa Việt Nam với khát vọng thiêng liêng nhất là đấu tranh để giành độc lập, thống nhất đất nước và giành lại những quyền cơ bản của con người.

“Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng Minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”. Đó là tinh thần nhân văn cao cả, tinh thần hòa hiếu của người Việt Nam – “Tuy vậy, đối với người Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. Sau cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ”.

Tuyên ngôn khẳng định quyền dân tộc, quyền con người và tuyên bố trước thế giới về khát vọng được sống trong hòa bình; được hưởng các quyền tự do, độc lập, quyền tự quyết của dân tộc. Tất cả những quyền ấy là quyền cơ bản thiêng liêng của con người nên ở Mỹ, ở Pháp hay ở bất cứ nơi đâu đều giống nhau. Vậy nên, từ Tuyên ngôn của nước Mỹ “Tất cả mọi người đàn ông đều sinh ra bình đẳng…”, Hồ Chí Minh đã tiếp thu và phát triển sáng tạo “Tât cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng”. Tuyên bố này của tuyên ngôn đã được hiện thực hóa ngay vào cuộc sống bằng chính bản Hiến pháp đầu tiên, bằng cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa – mọi công dân đều có quyền bình đẳng.

Mặc dù người Pháp đã gây ra nhiều tội ác cho dân tộc và đất nước Việt Nam, nhưng những giá trị của Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp vẫn được kế thừa trong bản tuyên ngôn của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với diễn giải phù hợp với suy nghĩ và hiểu biết của đa số người Việt: “Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”.

Tất cả những giá trị cao cả này chứng thực một chân lý: Tuyên ngôn Độc lập là một tác phẩm của chân lý thời đại.

Vũ Trung Kiên

Theo Đongnai

Những thông điệp ngoại giao đầu tiên

Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch nước kiêm Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, cha đẻ của nền Ngoại giao hiện đại đã để lại cho ngành Ngoại giao ngày nay nhiều bài học trong tiến trình cách mạng Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh ngày nay.

Bác Hồ phát biểu tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 1, tháng 3/1957. (Ảnh tư liệu)

Cuối năm 1944, đầu năm 1945, tình hình quốc tế có nhiều chuyển biến mau lẹ, phong trào cách mạng trong nước phát triển rộng khắp. Chớp thời cơ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi đồng bào cả nước: "Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy, đem sức ta mà tự giải phóng cho ta".

Từ những ngày đầu trứng nước

Lệnh tổng khởi nghĩa của Đảng và lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh như hịch non sông thúc giục người dân ra trận. Đồng bào trong cả nước đã đồng loạt đứng dậy khởi nghĩa giành chính quyền, tạo thành "một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, lướt qua mọi sự nguy hiểm, nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước". Chỉ trong vòng 15 ngày từ 14 đến 30/8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám đã thắng lợi hoàn toàn: 19/8/1945 giành thắng lợi ở Hà Nội; ngày 23/8/1945 chiếm Huế; ngày 30/8/1945, Vua Bảo Đại thoái vị nộp ấn kiếm cho cách mạng, ngày 25/8/1945 chiếm Sài Gòn... chấm dứt sự thống trị của thực dân Pháp, phát xít Nhật và chế độ phong kiến, chính quyền về tay nhân dân.

Với thực tế lịch sử, thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là thắng lợi về chiến lược và sách lược cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin được Chủ tịch Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo vào thực tiễn Việt Nam. Một kỷ nguyên mới đã mở ra cho dân tộc ta, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Và lịch sử đánh giá về sự thành công của Cách mạng tháng Tám, một trong những nhân tố quyết định thắng lợi này là nghệ thuật ngoại giao của chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đối với thế giới, Cách mạng tháng Tám là dấu chấm hết, mở đầu thời kỳ tan rã không gì cứu vãn nổi của chủ nghĩa thực dân cũ, tạo nên làn sóng mạnh mẽ cổ vũ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ thuộc trên phạm vi toàn thế giới, là tấm gương cho các dân tộc đang bị áp bức trên thế giới noi theo, là một sự kiện có nhiều ý nghĩa về mặt đối ngoại.

Sáng 26/8/1945 tại ngôi nhà số 48 Hàng Ngang (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã triệu tập và chủ trì cuộc họp thường vụ T.Ư. Đảng Cộng sản Việt Nam. Cuộc họp quyết định chuẩn bị Tuyên ngôn độc lập và tổ chức mít tinh lớn ở Hà Nội để ra mắt chính phủ lâm thời và chính thức công bố quyền độc lập và thiết lập chính thể dân chủ Cộng hòa.

Lời hịch non sông vang mãi

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), trước hàng triệu đồng bào và thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố sự khai sinh ra nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: "Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc". Và khẳng định: "Chúng tôi tin rằng các nước đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở hội nghị Tehran và Cựu Kim Sơn, quyết không thể không công nhận quyền độc lập của dân Việt Nam".

Bản Tuyên ngôn độc lập chỉ khoảng 1034 từ nhưng ý nghĩa hết sức to lớn và mang giá trị thời đại. Có thể nói, vào thời điểm xuất hiện của bản Tuyên ngôn độc lập, xứ Đông Dương nói chung và nước Việt Nam nói riêng, gần như chưa có tên trên bản đồ chính trị thế giới. Thậm chí, tại hội nghị giữa các nước thắng trận sau Chiến tranh Thế giới lần II, Charles de Gaulle (Tổng thống Pháp lúc bấy giờ) đã yêu cầu các nước coi vấn đề Việt Nam là vấn đề nội bộ của nước Pháp! Hơn nữa, lúc này, trên đất nước ta có rất nhiều lực lượng can thiệp, vận mệnh tổ quốc rất nguy kịch! Vì vậy, đối với Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh trước hết Tuyên ngôn độc lập phải trực tiếp bảo vệ thành quả đầu tiên và quan trọng nhất của một cuộc cách mạng xã hội là vấn đề "chính quyền". Do đó, bằng khoảnh khắc lịch sử này hai chữ "Việt Nam" lần đầu tiên được viết trên bản đồ thế giới như quốc danh của một quốc gia độc lập, có chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Mở đầu bản Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành vị trí trang trọng để dẫn Tuyên ngôn của nước Mỹ, nước Pháp như là khởi nguồn cho ý tưởng, cho tác phẩm bất hủ của Người. Đây là "nước cờ cao tay", một nghệ thuật ngoại giao trong việc giải quyết các quan hệ quốc tế. Chính đại tá Paty, đại diện của Mỹ tham gia phái đoàn giải giáp quân phát xít Nhật tại Việt Nam, khi nghe dịch bản thảo Tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đến "đã không còn tin vào tai mình nữa"! Lịch sử cũng ghi nhận, gần như sau khi Tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh được phát đi, chính giới Pháp cũng bắt đầu phân hóa thành hai phe đối lập trong quan điểm về cuộc chiến tranh Việt Nam.

Trong Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất khéo kết hợp các quyền cơ bản của con người với quyền dân tộc thiêng liêng thành các quyền dân tộc với nội dung bao gồm các quyền về độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Đó là phạm trù cơ bản của luật pháp quốc tế hiện đại mà chúng ta phải dựa vào để bảo vệ tổ quốc một cách kiên định ngày nay. Đó cũng là bài học mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho ngành Ngoại giao nước ta về tính kiên định, sáng tạo trong việc đấu tranh bảo vệ các lợi ích quốc gia, dân tộc.

Bác Hồ thăm Liên Xô năm 1955. (Ảnh tư liệu)

Những bài học không bao giờ cũ

Với bản Tuyên ngôn độc lập, từ chiều sâu trong lịch sử đấu tranh oai hùng để dựng nước và giữ nước của mình, khát vọng tự do, độc lập đã nhiều lần được tuyên ngôn như là một ý chí bất khuất của dân tôc ta. Tuyên ngôn độc lập vì thế cũng là lời tuyên chiến với những thế lực đã, đang và sẽ cản trở dân tộc ta hiện thực hóa cái khát vọng thiêng liêng từ ngàn đời của dân tộc mình. Vấn đề độc lập dân tộc lúc này, không còn là của riêng Việt Nam mà đã trở thành vấn đề chung của cả nhân loại. Tuyên ngôn độc lập đã trở thành một văn kiện pháp lý có tầm quốc tế.

Pháp luật quốc tế đã chỉ rõ rằng, trong quá trình giành độc lập, bản Tuyên ngôn độc lập là biện pháp xác nhận rõ ràng hay mặc nhiên là sự tạo nên một nhà nước mới. Vì vậy, trên tư thế đó, nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố trước toàn thế giới là nhà nước đã được quốc tế công nhận về mặt pháp lý.

Trên đây là những bài học rút ra từ thắng lợi rực rỡ của Cách mạng tháng Tám dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch nước kiêm Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (28/8/1945), cũng là cha đẻ của nền Ngoại giao hiện đại nước ta, đã để lại cho ngành Ngoại giao ngày nay. Những bài học này chưa bao giờ cũ trong tiến trình cách mạng Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta đang đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại song phương, đa phương trong hội nhập quốc tế nhằm gìn giữ môi trường hòa bình cho công cuộc đổi mới của nước ta.

74 năm trôi qua, Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công và bản Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945 (ngày Quốc Khánh đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa) đã mở đường đưa dân tộc ta tiến thẳng vào kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên độc lập, tự do, hạnh phúc và chủ nghĩa xã hội, đưa vị thế của nước Việt Nam lên sánh ngang cùng các nước tiên tiến trên thế giới.

Theo TG&VN

Đà Nẵng đầu tư gần 1.500 tỉ để thu gom nước thải ở bờ biển Sơn Trà UBND TP.Đà Nẵng vừa ban hành quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình cải thiện môi trường nước phía đông (quận Sơn Trà) với tổng mức đầu tư 1.447 tỉ đồng, thực hiện từ năm 2018 - 2020. Biển Đà Nẵng ngày càng ô nhiễm do không có hệ thống thu gom và xử lý nước thải đảm...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ ô tô Mercedes lao xuống biển Nha Trang, xác định danh tính 4 cô gái đi cùng13:53

Người đàn ông trùm kín mít, bấm đèn đỏ khiến xe dừng không kịp ở TPHCM00:54

Người lạ vào tận trường mầm non nghi bắt cóc bé gái 4 tuổi10:53

Xác minh người mặc đồ GrabBike chỉnh tín hiệu đèn giao thông ở TPHCM12:11

Người dân sợ bị phạt khi leo lề, rẽ phải nhường đường xe cấp cứu lúc bị kẹt xe09:12

Vụ tin giả về Xuân Son: Việt Nam vô địch không cần anh, VFF 'dẹp' loạn MXH?03:02

Hơn 130 giao lộ ở TP.HCM cho xe máy rẽ phải khi đèn đỏ08:48

Vợ Xuân Son 'tức tốc' vào viện, nhận thông báo từ bác sĩ, làm 1 việc chạnh lòng?03:18

Dân "rén" phạt, TP.HCM kẹt xe cục bộ, xe cấp cứu "khóc thét" chờ đèn đỏ03:42

Madam Pang "phông bạt" gây phẫn nộ, CĐV Việt bị "dắt mũi" đau, VFF lên tiếng?02:56

Hiện trường vụ xe tải lao vào quán tạp hóa, 6 người tử vong07:55

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Điều tra vụ người đàn ông tử vong dưới mương nước

19:53:19 19/01/2025

Sáng 19/1, Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cho biết, đang điều tra vụ một người đàn ông tử vong dưới mương nước.

Tai nạn liên hoàn trên quốc lộ 1 qua Khánh Hòa, 13 người thương vong

13:32:41 19/01/2025

Ô tô va chạm với xe khách và xe container khi chạy trên quốc lộ 1 qua tỉnh Khánh Hòa, gây tai nạn liên hoàn khiến 1 nạn nhân tử vong, 12 người bị thương.

Phát hiện nam bảo vệ tử vong tại trường học ở Nghệ An

13:30:39 19/01/2025

Ngày 19/1, lãnh đạo thị trấn Hưng Nguyên (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) cho biết, cơ quan chức năng đang làm rõ nguyên nhân một nam bảo vệ tử vong trong phòng gác của trường học trên địa bàn.

Cháy nhà 3 tầng ở Hà Nội, 1 người mắc kẹt

13:25:37 19/01/2025

Ngôi nhà 3 tầng có địa chỉ ở số 79, ngõ 95 Bạch Đằng (phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) bất ngờ bốc cháy dữ dội.

Hà Nội: Điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 2 người tử vong ở Phú Xuyên

08:27:05 19/01/2025

Tối 18/1, Công an TP Hà Nội thông tin, Công an huyện Phú Xuyên đang phối hợp các đơn vị chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy khiến 2 người tử vong ở khu phố Cầu Giẽ (xã Đại Xuyên).

Xe tang tông nhiều phương tiện dừng chờ đèn đỏ ở Nghệ An, 1 người tử vong

08:25:20 19/01/2025

Trong lúc đang dừng chờ đèn đỏ ở thị trấn Đô Lương (Nghệ An), nhiều phương tiện giao thông bị xe tang tông từ phía sau. Vụ tai nạn khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương.

Một phụ nữ tử vong sau khi rơi từ tầng cao chung cư ở TP Vinh

08:23:23 19/01/2025

Ngày 18/1, lãnh đạo UBND phường Quán Bàu (TP Vinh, Nghệ An) cho biết, một phụ nữ đã tử vong thương tâm sau khi không may rơi từ tầng cao của một chung cư xuống sân.

Thi thể bé trai 7 tuổi mất tích được phát hiện dưới ao nước gần nhà

16:56:15 18/01/2025

Trước đó, vào khoảng 18h30 chiều 16/1, gia đình Elvin trình báo với cảnh sát về việc con trai mất tích. Theo đó, cậu bé đạp xe rời khỏi nhà vào khoảng 14h30 chiều cùng ngày. Một nhóm cảnh sát đã tìm kiếm Elvin cho đến tận đêm khuya.

Phát hiện người đàn ông tử vong ở dốc cầu Phú Hữu, TP Thủ Đức

16:53:51 18/01/2025

Theo đó, khoảng 10 giờ cùng ngày, người dân lưu thông trên đường D2 trong khu Công Nghệ cao (TP Thủ Đức), theo hướng từ quận 7 thì nhìn thấy một người đàn ông nằm tử vong trong làn ô tô ở dốc cầu.

Xe tang lao vào đám đông chờ đèn đỏ, 1 người tử vong, 2 người bị thương

16:50:31 18/01/2025

Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng có mặt để phân luồng, điều tiết giao thông, điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.

Tới dự đám cưới, ô tô do người đàn ông điều khiển bất ngờ lao xuống hồ Cô Tiên

16:47:25 18/01/2025

Trong lúc đỗ ô tô để vào ăn cưới, xe bất ngờ tăng ga rồi lao thẳng xuống hồ Cô Tiên ở phường Hồng Hải (TP Hạ Long, Quảng Ninh), sau đó lật ngửa bụng.

Xe container lao vào cabin trạm thu phí cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt

16:44:56 18/01/2025

Tại hiện trường, toàn bộ thiết bị tại trạm thu phí bị hư hỏng, không thể sử dụng tiếp, chiếc xe container lật nghiêng giữa lòng đường. Vụ tai nạn đang được cơ quan chức năng làm rõ.