“Tuyên bố về Biển Đông tại ARF là một thành công của ASEAN”
“Quan ngại sâu sắc” có thể là một tuyên bố mạnh mẽ nhất từ trước tới nay được tất cả các nước ASEAN nhất trí đưa ra.
“Tuyên bố của ASEAN về căng thẳng tại Biển Đông với sự nhất trí của tất cả các nước thành viên là một thành công, và một bước tiến lớn của ASEAN tại Diễn đàn khu vực ASEAN”. Đó là đ.ánh giá của ông Murray Hiebert, Phó giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS).
Ông Murray Hiebert, Phó giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ
PV: Theo ông thì đâu là kết quả quan trọng nhất tại Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) lần này?
Ông Hiebert: Có lẽ kết quả quan trọng nhất thực sự đã đạt được trước khi diễn đàn này kết thúc tại Myanmar vào cuối tuần qua. Đó là việc Trung Quốc quyết định rút giàn khoan ra khỏi khu vực gần quần đảo Hoàng Sa. Có nhiều lý do đã được đưa ra, nhưng tôi cho rằng yếu tố chính khiến Trung Quốc rút giàn khoan trước thời hạn là do họ muốn tránh đối đầu tại diễn đàn ARF. Trung Quốc dường như đã phản đối hầu hết các đề xuất của Mỹ, Philippines và nhiều bên liên quan khác nhưng điều quan trọng nhất là Trung Quốc sẽ làm gì tiếp theo. Tranh chấp tại Biển Đông là cả một quá trình đang diễn ra, là một quá trình thương thảo giữa ASEAN và Trung Quốc nhưng tôi cho rằng chúng ta không nên kỳ vọng rằng sẽ có đột phá chỉ trong một cuộc họp như thế này.
PV: Tại diễn đàn ARF lần này, ASEAN đã đưa ra một trong những tuyên bố được coi là mạnh mẽ nhất về Biển Đông trong khuôn khổ các cuộc họp ARF, sử dụng cụm từ “quan ngại sâu sắc” khi đề cập tới căng thẳng tại Biển Đông. Ông đ.ánh giá như thế nào về tuyên bố này?
Ông Hiebert: “Quan ngại sâu sắc” có thể là một tuyên bố mạnh mẽ nhất từ trước tới nay được tất cả các nước ASEAN nhất trí đưa ra. Mỗi quốc gia ASEAN đều có quan điểm riêng về vấn đề Biển Đông nên việc tất cả các nước thành viên, cả các nước đang có tranh chấp lẫn những nước không có tranh chấp tại Biển Đông như Lào, Cambodia, Thái Lan hay Singapore thống nhất đưa ra một tuyên bố mạnh mẽ như vậy có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện sự đoàn kết trong nội khối ASEAN. Chúng ta còn nhớ là mới chỉ cách đây 2 năm, các nước ASEAN thậm chí không ra được một tuyên bố về tình hình tại Biển Đông. Vì thế, tôi cho rằng tuyên bố tại ARF với sự nhất trí của tất cả các nước thành viên ASEAN là một thành công và một bước tiến lớn của ASEAN tại diễn đàn lần này.
Video đang HOT
Phóng viên phỏng vấn ông Hiebert
PV: Tại diễn đàn, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã đề nghị các bên tự nguyện ngừng các hoạt động khiêu khích tại Biển Đông. Ông đ.ánh giá thế nào về đề xuất này cũng như vai trò của Mỹ tại diễn đàn ARF?
Ông Hiebert: Tự nguyện ngừng các hoạt động khiêu khích là một đề xuất đáng chú ý của phía Mỹ, nhưng tôi cho rằng Mỹ cần thảo luận kỹ hơn với tất cả các nước ASEAN để đạt được sự ủng hộ cao đối với đề xuất này. Theo tôi, Mỹ đang đóng một vai trò hữu ích thông qua việc hỗ trợ ASEAN, hỗ trợ các quốc gia ASEAN đang có tranh chấp tìm cách giải quyết vấn đề. Tất nhiên là Trung Quốc không muốn có sự can dự của Mỹ. Họ chỉ luôn muốn giải quyết các tranh chấp một cách song phương, với riêng Việt Nam, riêng Philippines hay Malaysia. Trung Quốc không muốn đàm phán với cả khối ASEAN về vấn đề này và chắc chắn càng không muốn có sự can dự của Mỹ.
PV: Theo ông, diễn đàn ARF lần này sẽ có tác động như thế nào đối với Hội nghị cấp cao Đông Á diễn ra vào tháng 11 tới?
Ông Hiebert: Có nhiều ý tưởng đang được thảo luận, và tôi nghĩ các nước Đông Nam Á và cả Mỹ sẽ phải cùng trao đổi về những bước tiến mới cũng như những đề xuất tại Hội nghị cấp cao Đông Á sắp tới. Ngay cả đề xuất “tự nguyện ngừng các hoạt động khiêu khích” tại Biển Đông của phía Mỹ có thể cũng cần phải điều chỉnh để đạt được sự ủng hộ cao hơn.
Hội nghị thượng đỉnh Đông Á diễn ra chỉ 1-2 ngày sau Hội nghị APEC tại Trung Quốc và sẽ có một số nhà lãnh đạo tại châu Á-TBD tham dự cả 2 hội nghị này. Vì vậy tôi nghĩ Trung Quốc sẽ cố tìm cách đảm bảo thành công của hội nghị APEC, và từ nay tới cuối năm họ sẽ không tỏ ra quá cứng rắn. Tuy nhiên, các nước liên quan vẫn cần tìm ra nhưng sáng kiến mới, tìm cách khuyến khích Trung Quốc cùng đẩy nhanh quá trình đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông.
Xin cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn của Đài TNVN!
Theo Vietbao
ASEAN giữ im lặng khiến TQ lộng hành trên Biển Đông?
Các chuyên gia cho rằng sự thụ động của ASEAN là một yếu tố khiến Trung Quốc được tự do hành động trên Biển Đông.
Hồi cuối tuần trước, khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đưa ra đề xuất đóng băng mọi hành động khiêu khích trên Biển Đông tại hội nghị Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) với sự tham gia của đại diện nhiều quốc gia trên thế giới, ông đã hy vọng sẽ nhận được sự hưởng ứng tích cực của các quốc gia thành viên ASEAN.
Thế nhưng mọi việc đã diễn ra không như mong đợi khi đề xuất của ông Kerry vấp phải sự lạnh nhạt của một số thành viên ASEAN cũng như của đoàn đại biểu Trung Quốc do Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị dẫn đầu.
Đề xuất của ông Kerry đã vấp phải sự lãnh đạm của một số quốc gia ASEAN
Lẽ ra ông Kerry không nên ngạc nhiên với kết quả này, bởi ASEAN hoạt động trên 2 nguyên tắc cơ bản, đó là đồng thuận và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Bởi vậy, ASEAN gần như không thể có một lập trường thống nhất về các tranh chấp trong khu vực, hay ít nhất là giải quyết những vấn đề song phương giữa các quốc gia thành viên.
Theo nhận định của ông Bertil Lintner, chuyên gia phân tích của tờ Thời báo Kinh tế Viễn Đông và Jakarta Globe của Indonesia, chính sự "tê liệt" của ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề tranh chấp biển đảo đã khiến Trung Quốc được thỏa sức tung hoành trên Biển Đông và gây hấn với các quốc gia láng giềng.
Ông Lintner cho rằng trong khi Philippines và Việt Nam kiên quyết phản đối các hành động ngang ngược, xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc trên Biển Đông, Malaysia và Brunei lại có vẻ do dự không muốn "chọc giận" người láng giềng khổng lồ, dù họ cũng có tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh.
Còn các quốc gia khác như Thái Lan, Campuchia hay Lào lại có quan hệ về kinh tế rất chặt chẽ với Trung Quốc, và các nước này không hề liên quan tới những tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Indonesia và Singapore thì lại thể hiện lập trường trung lập trong các vấn đề tranh chấp biển đảo.
Đại diện các nước tham dự hội nghị Diễn đàn Khu vực ASEAN tại Myanmar
Trong bối cảnh đó, có vẻ như ông Kerry đã quá lạc quan khi kỳ vọng vào sự đồng thuận của ASEAN trước chính sách và tham vọng ngày càng quá đáng của Trung Quốc trên Biển Đông, chuyên gia Lintner viết.
Trong một bài viết đăng tải hôm 13/8, tờ Wall Street Journal của Mỹ cho hay ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Á đang ngày càng gia tăng trong bối cảnh nước này đang có những hành vi mang tính áp đặt hơn trên các vùng biển tranh chấp.
Ông Michael Auslin, chuyên gia phân tích thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ nhận định rằng xu hướng bất an về cán cân quyền lực chính trị ở châu Á sẽ là một động lực quan trọng làm thay đổi diện mạo của khu vực.
Theo ông Auslin, xu hướng này được thể hiện rất rõ qua những gì đã xảy ra tại hội nghị ARF vừa qua. Ông viết: "Quy mô và sức mạnh của Trung Quốc đã biến họ thành một kẻ quá mạnh trước bất kỳ một quốc gia nào khác".
Tàu chiến Trung Quốc diễn tập b.ắn đạn thật trên Biển Đông
Chuyên gia này nhận định tiếp: "Các phong trào liên kết chính trị mới manh nha còn lâu mới có thể trở thành một tổ chức an ninh bảo vệ lẫn nhau có thể đối phó được với các hành vi khiêu khích của Trung Quốc. Và có vẻ như các đối thủ của Trung Quốc cũng không muốn đảm nhận vai trò đó".
Điều nguy hiểm hơn là việc Trung Quốc đang tìm cách cô lập Mỹ về ngoại giao trên các diễn đàn khu vực, khi Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị mô tả Mỹ như một "kẻ ngoài cuộc" tại ARF và hối thúc các quốc gia châu Á tự giải quyết các tranh chấp biển đảo "mà không có sự can thiệp từ bên ngoài".
Theo ông Auslin, cách duy nhất hiện nay để hối thúc Trung Quốc thay đổi hành vi của mình là "hành động gia tăng sức ép bằng quân sự một cách cẩn thận của các cường quốc trong khu vực" để có thể buộc Bắc Kinh phải chùn bước trong các hoạt động làm thay đổi hiện trạng trên Biển Đông, chẳng hạn như kế hoạch xây một loạt hải đăng trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Theo Vietbao
Mỹ sẽ giám sát Biển Đông Theo Reuters, Mỹ sẽ theo dõi các hoạt động ở Biển Đông để xem liệu các hành động làm giảm leo thang có được thực hiện không Theo Reuters, Mỹ sẽ theo dõi các hoạt động ở Biển Đông để xem liệu các hành động làm giảm leo thang có được thực hiện không, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao...
