Tương quan lực lượng giữa các đảng phái trước thềm cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu
Mặc dù chủ đề của chiến dịch tranh cử ở mỗi quốc gia là khác nhau, nhưng vấn đề nổi bật vẫn là quốc phòng và an ninh, liên quan chủ yếu đến nhu cầu phản ứng mạnh mẽ hơn của EU trước cuộc xung đột Nga – Ukraine.
Một họp của Nghị viện châu Âu. Ảnh: AFP/TTXVN
Vào ngày 6 – 9/6 tới, hơn 400 triệu cử tri châu Âu ở 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) sẽ bầu 720 nhà lập pháp cho Nghị viện châu Âu (EP) khóa mới. Theo số liệu công bố vào đầu tháng 5 năm nay dựa trên các cuộc thăm dò bầu cử ở châu Âu, Đảng Nhân dân châu Âu (EPP) trung hữu đang dẫn đầu và có thể giành được 183 ghế trong Nghị viện châu Âu (EP) tiếp theo.
Trong những tháng gần đây, EPP đã nhận được sự ủng hộ ngày càng tăng, đứng đầu trong các cuộc thăm dò ở nhiều quốc gia thành viên EU như ở Đức, Ba Lan, Tây Ban Nha, Romania, Hy Lạp và Phần Lan. Ở vị trí thứ hai là phe trung tả – Liên minh Tiến bộ của nhóm Xã hội và Dân chủ (SD), với kết quả dự kiến là 140 ghế.
Vị trí thứ ba đang được cạnh tranh bởi nhóm trung dung Renew Europe (Phục hưng châu Âu – RE) với 86 ghế trong EP, khối Bảo thủ và Cải cách châu Âu (ECR) – 86 ghế và nhóm Bản sắc và Dân chủ (ID) – 84 ghế. ID ghi nhận sự phục hồi nhẹ sau khi tỷ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò sụt giảm vào tháng 3 năm nay nhưng đây vẫn là nhóm có thứ hạng cao nhất trong các nghiên cứu ở Pháp, Hà Lan và Áo. Các đảng cánh tả hiện yếu nhất trong các cuộc thăm dò: Đảng Xanh/Liên minh Tự do châu Âu (G/EFA) có thể chỉ còn 48 ghế, trong khi GUE/NGL (LEFT) cánh tả – 44 ghế. Trong những tháng gần đây, cả hai đảng đều ghi nhận sự sụt giảm một số ghế.
Chủ đề trong chiến dịch tranh cử
Mặc dù chủ đề của chiến dịch tranh cử ở mỗi quốc gia là khác nhau, nhưng vấn đề nổi bật vẫn là an ninh, liên quan chủ yếu đến nhu cầu phản ứng mạnh mẽ hơn của EU trước cuộc xung đột Nga – Ukraine, như: tăng cường đầu tư vào năng lực quốc phòng của châu Âu. Trước sự phản đối của nông dân châu Âu, chiến dịch tranh cử cũng đặt ra vấn đề biến đổi khí hậu và liên quan đến việc hoàn tất về gói di cư (phản ứng của EU trước những thách thức về di cư). Vì vậy, các nhóm cánh tả đang tìm cách chuyển trọng tâm của chiến dịch sang các vấn đề xã hội, chẳng hạn như chi phí sinh hoạt và nhu cầu nhà ở ngày càng tăng.
Video đang HOT
Tại đại hội EPP vào tháng 3 vừa qua ở Bucharest, nhu cầu đoàn kết hơn nữa của EU với Ukraine và củng cố ngành công nghiệp quốc phòng EU đã được nhấn mạnh. Chương trình trước bầu cử của nhóm đảng này cũng bao gồm nhu cầu tạo ra một thị trường quốc phòng châu Âu thống nhất, phát triển các dự án trong PESCO (cấu trúc thường trực về quốc phòng) và bổ nhiệm vị trí ủy viên quốc phòng trong Ủy ban châu Âu mới. Về lâu dài, nhóm đảng này đề xuất thành lập Liên minh Phòng thủ châu Âu, bao gồm các lực lượng trên bộ, trên biển, trên không và không gian mạng.
Các đảng khác cũng đề cập đến vấn đề tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Nhu cầu hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn ở EU là điểm mấu chốt trong bài phát biểu về tương lai của châu Âu, được đưa ra vào tháng 4 năm nay ở Sorbonne của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (thuộc nhóm đảng Phục hưng châu Âu – RE). Ông Macron nhận thấy sự cần thiết phải đưa ra cái gọi là trái phiếu quốc phòng, bao gồm việc phát hành nợ chung của châu Âu để trang trải chi tiêu quân sự.
Trong khi đó, các nhà xã hội (SD) thận trọng với ý tưởng này và trong tuyên ngôn tranh cử, họ chỉ ra nhu cầu chi tiêu có mục tiêu và thông minh hơn, mua sắm chung các sản phẩm quốc phòng, hợp tác tình báo chặt chẽ hơn và hợp tác hơn nữa trong lĩnh vực an ninh mạng và bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng.
Về phần mình, ECR cũng xác định việc tăng cường ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu, hợp tác giữa EU và NATO cũng như đầu tư vào công nghệ và an ninh là những ưu tiên.
Ngoài ra, sự chỉ trích đối với Thỏa thuận Xanh châu Âu là trọng tâm trong chiến dịch tranh cử của phe cánh hữu. Nhóm Bản sắc và Dân chủ gọi đó là chính sách sai lầm và mang tính tư tưởng của các quan chức Brussels. Trong tuyên ngôn tranh cử, ECR thông báo rằng nó sẽ được thay thế bằng “một chiến lược khí hậu bền vững hơn, phù hợp với đặc thù của từng quốc gia, trong đó đặt phúc lợi kinh tế xã hội lên hàng đầu và không bỏ qua mối quan ngại của nông dân, ngư dân, người dân và doanh nghiệp”.
Bất chấp sự sụt giảm trong các cuộc thăm dò, Thỏa thuận Xanh châu Âu được bảo vệ bởi cánh tả và Đảng Xanh, nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án này đối với sự phát triển kinh tế của châu Âu và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.
Do sự khác biệt về lợi ích quốc gia, vấn đề di cư ít diễn ra trong các chiến dịch tranh cử của các đảng chính trị châu Âu. Theo truyền thống, các nhóm cánh hữu nhấn mạnh đến việc bảo vệ biên giới và hợp tác với các nước thứ ba để đưa người di cư trở về. Tuy nhiên, Cánh tả và Đảng Xanh chỉ trích những hạn chế về thủ tục biên giới vốn là một phần của hiệp ước di cư, chủ yếu chú ý đến các vấn đề nhân quyền.
Tóm lại, diễn biến của chiến dịch bầu cử đang có lợi cho EPP, những người đã củng cố vị thế dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước bầu cử trong những tháng gần đây và có cơ hội thực sự giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào Nghị viện châu Âu trong tháng 6 này. Tuy nhiên, bất chấp lợi thế rõ ràng từ các cuộc thăm dò của EPP và sự vận động mạnh mẽ của Chủ tịch Uỷ ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen trong chiến dịch tái tranh cử, vị trí Chủ tịch EC mới sẽ được xác định bằng các cuộc đàm phán giữa nguyên thủ quốc gia và chính phủ, có tính đến kết quả của cuộc bầu cử EP và các vấn đề khác, chẳng hạn như nhu cầu duy trì sự cân bằng về mặt địa lý khi bổ nhiệm các vị trí cao nhất trong EU. Các đối thủ của Chủ tịch Ursula von der Leyen không hẳn là những ứng cử viên hàng đầu của các nhóm đảng khác mà là các chính trị gia cùng phe với bà. Các ứng cử viên cạnh tranh bao gồm: Tổng thống Romania Klaus Iohannis, Thủ tướng Croatia Andrei Plenkovic và cựu Thủ tướng Italy Mario Draghi.
Nguyên nhân khiến EU âm thầm chuẩn bị kết nạp Ukraine
EU không muốn công khai việc Ukraine gia nhập và tiến trình được giữ bí mật.
Các quan chức EU không muốn nói về việc mở rộng trước cuộc bầu cử châu Âu. Ảnh: AFP/TTXVN
Liên minh châu Âu (EU) không muốn công khai nhiều về việc chấp nhận thành viên mới vì lo ngại sự phản ứng từ nông dân châu Âu, đặc biệt khi cuộc bầu cử Nghị viện EU chỉ còn ba tháng nữa. Một số quan chức EU nói rằng họ muốn giữ bí mật về công việc chuẩn bị cho khả năng hội nhập của Ukraine, Moldova và một số quốc gia Tây Balkan, theo Politico ngày 19/3.
Cụ thể, các nhà lãnh đạo châu Âu hiện đang đưa ra những nhượng bộ để xoa dịu tầng lớp nông dân đang tức giận (đặc biệt là ở các nước có biên giới với Ukraine) trong khi giảm thiểu các cuộc thảo luận về việc mở rộng.
"Thành thật mà nói: không ai muốn đề cập về [sự mở rộng] này trước cuộc bầu cử ở châu Âu. Nói về việc giảm trợ cấp cho nông dân châu Âu không phải là điều bạn muốn đưa vào khẩu hiệu tranh cử của mình hoặc tạo cơ hội trúng cử cho phe cực hữu", một quan chức EU tiết lộ với Politico trong điều kiện giấu tên.
Nhiệm vụ nặng nề
Theo giới truyền thông châu Âu, nhiệm vụ mà EU phải đối mặt liên quan đến việc mở rộng là hết sức nặng nề, đặc biệt là trong vấn đề Ukraine. Ukraine, quốc gia bị xung đột tàn phá, với dân số gần 44 triệu người, sẽ có diện tích lãnh thổ lớn nhất trong EU nếu gia nhập. Với dân số lớn của mình, Kiev sẽ có ảnh hưởng đáng kể trong Nghị viện châu Âu và Hội đồng EU.
Nhưng sau khi trở thành thành viên của EU, Ukraine sẽ là một trong những quốc gia có GDP thấp nhất. Điều này sẽ gây căng thẳng đáng kể cho chính sách gắn kết của khối - vì nguồn tài trợ thường chảy từ các khu vực giàu hơn đến các khu vực nghèo hơn. Theo một bản ghi nhớ nội bộ của Hội đồng EU từ mùa thu năm ngoái, sự hội nhập của Ukraine có thể có nghĩa là trong vòng 7 năm tới, khoảng 186 tỷ euro tiề.n từ EU sẽ đổ vào nước này. Điều đó có nghĩa là tất cả các nước EU hiện tại sẽ phải đóng góp nhiều hơn và nhận về ít hơn.
Do đó, EU đã quyết định rằng việc chuẩn bị cho khả năng gia nhập của Ukraine, Moldova, Gruzia và sáu quốc gia Tây Balkan nên diễn ra trong nội bộ chứ không phải công khai trước công chúng. Khi các nhà lãnh đạo châu Âu nhóm họp trong tuần này để dự hội nghị thượng đỉnh, họ sẽ khó đề cập đến vấn đề mở rộng EU.
Ủy ban châu Âu (EC) ban đầu dự kiến sẽ công bố thông điệp cải cách trước đợt mở rộng vào cuối tháng 2 vừa qua, nhưng điều này đã không xảy ra. Một nhà ngoại giao EU cho biết thêm, một số quốc gia đã yêu cầu ít tập trung hơn vào các tác động tài chính và cải cách thể chế trong tương lai.
Ngoài ra, cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu đã làm phức tạp thêm vấn đề này. Đồng thời, một số quốc gia đang mất kiên nhẫn và đang kêu gọi hành động cải cách nội bộ tích cực hơn để mở rộng. Bộ trưởng Ngoại giao Bồ Đào Nha về các vấn đề châu Âu, quốc gia luôn kiên quyết ủng hộ cải cách trong EU, nói rằng các quá trình mở rộng và cải cách nội bộ phải đi đôi với nhau.
Nhưng cuộc tranh luận về mở rộng thực sự sẽ diễn ra sau cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu, các nhà ngoại giao và quan chức chính phủ cho biết. Ba Lan, nước sẽ giữ chức Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU vào năm 2025, dự kiến sẽ bắt đầu đặt nền móng cho việc mở rộng.
Trước đó vào tháng 12/2023, Hội đồng châu Âu quyết định bắt đầu đàm phán về việc gia nhập EU với Ukraine và Moldova. Và vào tháng 3/2024, Ủy ban châu Âu đã thông qua khuôn khổ đàm phán về việc Ukraine gia nhập EU. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal lưu ý, bước đi này là bằng chứng cho thấy Kiev chắc chắn sẽ là thành viên của Liên minh châu Âu.
Sau khi các văn bản trên được công bố, chúng phải được các nước thành viên EU thảo luận và thống nhất. Các nhà ngoại giao và quan chức EU cảnh báo rằng một thỏa thuận giữa 27 thành viên EU cần thiết để chính thức bắt đầu đàm phán khó có thể xảy ra trước cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 6 năm nay.
Phụ nữ đang ngày càng hiện diện nhiều hơn tại Nghị viện châu Âu Vào ngày 9/6 tới, cuộc bầu cử châu Âu sẽ diễn ra ở tất cả 27 quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Các nghị sĩ bỏ phiếu thông qua dự luật về đa dạng sinh thái tại cuộc họp Nghị viện châu Âu ở Strasbourg, Pháp, ngày 12/7/2023. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN Ngày 8/3 này là một cơ hội...