Tướng Mỹ chê bai tên lửa siêu vượt âm
Chỉ huy cấp cao không quân Mỹ cho rằng Lầu Năm Góc đang phí tiền khi đầu tư dự án tên lửa siêu vượt âm cho lục quân.
“Tại sao chúng ta lại nghĩ tới một ý tưởng đắt đỏ như vậy, trong khi Lầu Năm Góc không có tiền? Tôi nghĩ thật ngu ngốc khi đầu tư số tiền khổng lồ để chế tạo những thứ mà không quân Mỹ đã làm chủ”, tướng Timothy Ray, chỉ huy Bộ Tư lệnh Tấn công Toàn cầu thuộc không quân Mỹ, nói trên đài phát thanh hồi tuần trước.
Tướng Ray đề cập đến dự án Hệ thống Vũ khí Chính xác Tầm xa (LRPF) của lục quân Mỹ, trong đó đặt mục tiêu phát triển tên lửa và pháo phản lực tầm trung, lấp khoảng trống vũ trí đối đất và chống hạm có tầm bắn 1.000 km hiện nay. Lục quân Mỹ hồi năm ngoái khẳng định đây là yếu tố quan trọng nhằm đối phó năng lực chống tiếp cận và chống xâm nhập khu vực (A2/AD) của đối phương.
Tên lửa ATACMS bắn thử hồi năm 2016. Ảnh: US Army .
Tướng Ray cho rằng loại vũ khí mới của lục quân sẽ không hấp dẫn với khách hàng nước ngoài tại châu Âu và châu Á, trong khi năng lực tiến công tầm trung của Mỹ có thể được đảm bảo bởi lực lượng oanh tạc cơ chiến lược mang tên lửa hành trình.
Tư lệnh lục quân Mỹ Ryan McCarthy cho biết quân chủng này đã đầu tư 1,3 tỷ USD vào dự án LRPF và đang đề xuất quốc hội Mỹ duyệt thêm 1,7 tỷ USD cho năm nay, trong đó 800 triệu USD sẽ dành phát triển khẩu đội tên lửa siêu vượt âm phóng từ mặt đất. Lục quân Mỹ dự kiến sẽ bỏ ra 10 tỷ USD trong 10 năm tới cho LRPF.
Washington đang phát triển nhiều hệ thống tên lửa tầm trung kể từ khi đơn phương rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) hồi năm 2019. Hiệp ước này cấm Mỹ và Nga phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất có tầm bắn 500-5.500 km.
Lục quân Mỹ đang theo đuổi dự án tên lửa hành trình tầm trung mới, sau khi chương trình nâng cấp liên quân binh chủng cho Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS) bị đình trệ vì vấn đề kỹ thuật. Lục quân Mỹ xác nhận dự án nâng cấp ATACMS được triển khai từ năm 2016 đã chậm kết hoạch, nhưng từ chối tiết lộ nguyên nhân vì lý do an ninh.
Trung Quốc tham vọng phát triển 'bầy vũ khí siêu vượt âm'
Kỹ sư Trung Quốc tìm cách kết nối nhiều vũ khí siêu vượt âm tạo thành "bầy UAV thông minh" áp đảo hệ thống phòng không đối phương.
Viện Công nghệ Bắc Kinh gần đây công bố nghiên cứu "Mạng lưới bầy máy bay không người lái (UAV) vũ trang siêu vượt âm", nêu ý tưởng cho các vũ khí siêu vượt âm hoạt động theo kiểu "bầy UAV" nhằm tăng sức mạnh của chúng.
Khi áp dụng chiến thuật này, một tên lửa hoặc UAV nếu phát hiện mục tiêu có thể thông báo cho cả "bầy" để phối hợp tấn công đồng thời từ nhiều hướng hoặc truy lùng mục tiêu khó bám bắt hay đang di chuyển, các chuyên gia Trung Quốc cho biết.
Mỗi bầy vũ khí siêu vượt âm có thể được triển khai theo từng đợt, các nhóm đi trước sẽ thông báo cho nhóm phía sau về mục tiêu đã bị tiêu diệt hoặc lỗ hổng trong lưới phòng không đối phương. Bầy vũ khí siêu vượt âm khi đó sẽ tự đưa ra quyết định về hướng di chuyển và cách tấn công đối phương.
Tên lửa siêu vượt âm DF-17 trong lễ duyệt binh tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc, tháng 10/2019. Ảnh: PLA .
"Bầy UAV siêu vượt âm mang lại lợi thế chiến thuật xứng đáng và được mong chờ từ lâu", nghiên cứu cho biết. "Chúng có thể thực hiện các sứ mệnh như tấn công áp đảo, chia sẻ nhận thức chiến trường, tham gia dẫn đường, tìm kiếm và chủ động phối hợp".
Tính năng chủ động phối hợp cho phép bầy vũ khí siêu vượt âm tự hoạt động thay vì phải do con người điều khiển, điều được đánh giá là "ngày càng trở nên quan trọng" đối với phương tiện có thể bay nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh hoặc hơn.
Trong nghiên cứu, các chuyên gia Trung Quốc liên tục trích dẫn nghiên cứu của Mỹ thay vì của nước này. "Điều này tạo ấn tượng rằng Trung Quốc đơn giản là đang phản ứng lại các dự án mà Mỹ đã triển khai", David Hambling, biên tập phụ trách mảng công nghệ hàng không và quốc phòng của Forbes, nhận định.
Các dự án của Mỹ được nhắc đến trong báo cáo bao gồm Chương trình Công nghệ Tương tác Đồng thời Nhiều tên lửa (MSET), được khởi xướng năm 2017. MSET là hệ thống chiến thuật quy mô nhỏ thay vì vũ khí chiến lược như tên lửa siêu vượt âm.
Nhóm chuyên gia Trung Quốc muốn thử nghiệm hệ thống tương tự trên quy mô rất lớn, do đó đối mặt nhiều khó khăn hơn. Báo cáo cho biết các vấn đề cần khắc phục khi phát triển bầy vũ khí siêu vượt âm bao gồm "tính di động cao, cấu trúc liên kết động, phạm vi địa lý lớn và môi trường thù địch".
Họ dự kiến dùng mạng tùy biến không dây (MANET), tương tự hệ thống dùng trong một dự án của Mỹ, trong đó các UAV sẽ tự động kết nối với các đầu mối liên lạc gần nhất để truyền dữ liệu. Mạng kết nối có thể yêu cầu công nghệ bước sóng cực ngắn trong phạm vi 30-200 GHz, có khả năng chồng lấn một số hệ thống 5G, và đòi hỏi phần mềm để kết nối mọi bộ phận một cách hiệu quả.
Cuộc chạy đua phát triển vũ khí siêu vượt âm. Video: CNBC .
Hambling nhận định báo cáo của chuyên gia Trung Quốc "thiên về đặt câu hỏi hơn là đưa ra phương án trả lời", do đây là "một ấn phẩm công khai" và bầy vũ khí siêu vượt âm vẫn là ý tưởng của nhiều năm nữa.
"Tuy nhiên, báo cáo cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các nhà hoạch định quân sự Trung Quốc có thể nghĩ đến", Hambling viết. "Trong lúc Mỹ bắt đầu nghiên cứu phương pháp phòng thủ trước vũ khí siêu vượt âm, Trung Quốc đã tìm ra cách áp đảo các hệ thống đó và đi trước ít nhất một bước".
Vũ khí siêu vượt âm có tốc độ khoảng 6.000-12.000 km/h, có tầm bắn và khả năng cơ động cao hơn so với tên lửa đạn đạo, giúp nó có thể xuyên thủng lớp phòng thủ tên lửa của đối phương.
Cuộc đua vũ khí siêu vượt âm bắt đầu sau khi Nga thông báo thử thành công tên lửa hành trình diệt hạm 3M22 Zircon hồi tháng 10/2020 và biên chế phương tiện lướt siêu vượt âm Avangard, có thể mang đầu đạn hạt nhân và bay nhanh gấp 20 lần tốc độ âm thanh.
Trung Quốc cũng phát triển phương tiện lướt siêu vượt âm DF-17, được cho có thể bay nhanh gấp 10 lần tốc độ âm thanh. Quân đội Mỹ hồi tháng 3/2020 phóng thử Phương tiện lướt Siêu vượt âm Chung (C-HGB) của hải quân từ Hawaii. Bộ trưởng Lục quân Mỹ khi đó là Ryan McCarthy cho biết C-HGB đánh trúng mục tiêu với độ sai lệch chỉ 15 cm.
Anh rót hàng tỷ USD cho tên lửa nhanh nhất thế giới Chính phủ Anh sẽ đầu tư hơn 9,2 tỷ USD cho các nghiên cứu quân sự mới, trong đó có tên lửa siêu vượt âm và vũ khí laser. Khoản ngân sách này được nêu trong Đánh giá Tổng hợp về Chính sách Đối ngoại, Quốc phòng, An ninh và Phát triển của chính phủ Anh, được công bố hôm 16/3. Nguồn ngân...