Tương lai ’sáng’ cho nhóm cổ phiếu ngành lọc dầu Mỹ
Giá cổ phiếu của các nhà máy lọc dầu Mỹ đang lên như diều gặp gió khi giá xăng dự kiến tiếp tục tăng trong những tháng mùa xuân và mùa hè tới.
Việc giá xăng đang tăng trở lại giúp giá cổ phiếu của các công ty lọc dầu tại Mỹ tăng vọt. Theo tuần báo tài chính Barron’s của Mỹ ngày 27.1, trong tháng qua, giá xăng đã tăng 41 cent/gallon, đẩy mức giá trung bình trên toàn nước Mỹ là 3,51 USD/gallon. Tuy nhiên, mức giá sắp tới được cho là sẽ không tăng cao như năm ngoái, có thời điểm lên mức 5 USD.
Các nhà máy lọc dầu hưởng lợi
Việc giá xăng tăng, dù giá dầu thô gần đây tương đối ổn định ở mức 80 USD/thùng, sẽ giúp các nhà máy lọc dầu Mỹ chuyên chế biến dầu thô thành xăng hưởng lợi nhiều nhất. Năm 2022, các nhà máy lọc dầu của Mỹ đã tăng gấp đôi sản lượng xuất khẩu so với năm 2021. Nhà phân tích Doug Leggate của Ngân hàng Mỹ nhận xét các nhà máy lọc dầu Mỹ đang phất lên như diều gặp gió.
Một cây xăng tại Washington D.C, Mỹ. REUTERS
Dự kiến, giá xăng sẽ tiếp tục tăng trong những tháng mùa xuân và mùa hè tới khi nhu cầu đi lại tăng cao hơn. Bên cạnh đó, việc một số nhà máy lọc dầu Mỹ tạm ngừng hoạt động để bảo trì hoặc gặp sự cố vận hành đã khiến công suất giảm, qua đó khiến cho sản lượng giảm và góp phần đẩy giá xăng tăng.
Không chỉ xăng, giá dầu diesel cũng tăng trở lại gần mức cao kỷ lục của năm ngoái. Sự chênh lệch giá giữa một thùng dầu thô và sản phẩm hóa dầu từ nó, cụ thể là ở đây là dầu diesel, đã tăng lên mức 60 USD trong tuần này so với mức 50 USD hồi tháng 11.2022 và 25 USD cách đây một năm. Giá dầu diesel có thể còn tăng cao hơn nữa khi lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ của Nga mà châu Âu áp dụng sẽ có hiệu lực từ ngày 5.2 tới đây.
Ngoài ra, việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau đại dịch Covid-19 sẽ thúc đẩy nhu cầu toàn cầu tăng cao, từ đó, thúc đẩy giá xăng và dầu diesel tăng cao.
Nhà phân tích Ryan Todd của Công ty dịch vụ tài chính Piper Sandler (Mỹ) đ.ánh giá rằng nhu cầu đã phục hồi đầy đủ và các nhà máy lọc dầu lại một lần nữa có thể kiếm thêm được nhiều lợi nhuận.
Triển vọng và nguy cơ
Video đang HOT
Báo cáo lợi nhuận trong quý 4 và cả năm 2022 đang được các công ty lọc dầu công bố và có thể giúp đưa ra các dự báo lạc quan cho năm tới. Dự kiến lợi nhuận của Công ty lọc dầu Valero Energy trong năm 2022 là 11 tỉ USD. Đây là mức lợi nhuận lớn nhất từ trước đến nay của công ty và nhiều hơn mức lợi nhuận trong 5 năm trước đó cộng lại. Từ đầu năm 2023 đến nay, giá cổ phiếu của Valero Energy đã tăng 20%.
Các hãng lọc dầu khác cũng được đ.ánh giá có khoản lợi nhuận cao trong quý 4/2022 như Phillips, PBF Energy, Par Pacific và Marathon Oil.
Một nhà máy lọc dầu tại California, Mỹ . REUTERS
Giới phân tích đ.ánh giá mặc dù lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu có thể giảm nhẹ trong năm 2023, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức lịch sử. Cổ phiếu của các công ty lọc dầu có tiềm năng sẽ tăng giá cao trong năm 2023 được giới phân tích lựa chọn là Valero Energy, PBF Energy, Marathon Oil.
Trong những tháng tới, các hãng lọc dầu có thể sẽ ngừng hoạt động nhiều hơn so với thời gian gần đây nhưng sẽ tạo lợi nhuận lớn hơn. Bởi sau một thời gian dài hoạt động gần như tối đa công suất nhằm tối đa hóa lợi nhuận trong lúc nhu cầu tăng cao, các nhà máy giờ sẽ giảm bớt hoạt động để bảo trì. Công suất giảm đồng nghĩa sản lượng giảm và giá cao hơn.
Cuối năm 2022, các nhà máy lọc dầu hoạt động 95% công suất, cao hơn nhiều so với mức trung bình vào thời điểm đó hằng năm. Giờ đây, với lượng dự trữ nhiên liệu gần mức bình thường, mùa cao điểm đi lại còn cách vài tháng mới đến và nhu cầu nhiên liệu tạm lắng nên các công ty lọc dầu giảm công suất để bảo trì. Theo Cơ quan Quản lý thông tin năng lượng Mỹ (EIA), các nhà máy lọc dầu của Mỹ đã giảm công suất hoạt động xuống còn 85% trong tuần gần nhất.
Mặc dù có khá nhiều tín hiệu lạc quan, các nhà phân tích cũng thận trọng cho rằng không có gì chắc chắn là các nhà máy lọc dầu sẽ được hưởng một năm tốt đẹp. Hiện nay, ngày càng nhiều nhà máy lọc dầu mới mọc lên trên khắp thế giới. Điều này khiến cho cho sức cạnh tranh sẽ ngày càng lớn hơn. Hơn nữa, suy thoái kinh tế ngày càng lan rộng sẽ có tác động tiêu cực, thậm chí khiến giá xăng và dầu diesel giảm xuống.
Trung Đông 'thắng lớn' trong cuộc chiến năng lượng Nga - EU
Các quốc gia Trung Đông có thể tăng cường vị thế của mình trên thị trường châu Âu, trong khi khu vực này vẫn có thể tận dụng nguồn nhiên liệu của Nga.
Nga triển khai hệ thống phòng không ở Moskva: Điện Kremlin từ chối bình luận, chuyên gia lên tiếng Hơn 550 công ty toàn cầu vẫn kinh doanh tại Nga G7 nhất trí xem xét lại mức giá trần dầu mỏ của Nga vào tháng 3 Khí đốt của Nga gần như biến mất hoàn toàn khỏi thị trường EU
Trung Đông đang củng cố vị thế trên thị trường năng lượng châu Âu. Ảnh: MEE
Trung Đông sẽ củng cố vị thế của mình trên thị trường năng lượng châu Âu khi lệnh cấm đối với dầu diesel và các sản phẩm dầu mỏ của EU với Nga có hiệu lực vào ngày 5/2 tới, được hỗ trợ bởi các nhà máy lọc dầu mới với vị trí địa lý thuận lợi.
Châu Âu đã tăng cường dự trữ dầu diesel trước lệnh cấm trên, thậm chí tăng mua từ Moskva trước khi nguồn cung từ nhà cung cấp bên ngoài lớn nhất của họ bị cắt đứt, nhằm ngăn chặn tình trạng thiếu nhiên liệu vốn là huyết mạch cho các ngành nông nghiệp, xây dựng, sản xuất và vận tải của EU.
Ed Morse, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu hàng hóa toàn cầu thuộc ngân hàng Citigroup, nói: "Trung Đông hóa ra là một bên chiến thắng lớn trong việc thay thế nguyên liệu của Nga ở châu Âu và sau đó hưởng lợi nhiều hơn bằng cách nhập khẩu nguyên liệu của Nga".
Các quốc gia vùng Vịnh đã đổi chỗ với Nga trên thị trường dầu thô, chuyển hướng bán hàng sang châu Âu, trong khi Moskva tập trung vào các khách hàng truyền thống của họ ở châu Á với mức giá chiết khấu.
Sự thay đổi của thương mại năng lượng toàn cầu là kết quả của các biện pháp trừng phạt mà phương Tây nhằm vào Nga liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Vào ngày 5/12/2022, các quốc gia EU đã cấm dầu thô của Nga, cùng với các nước G7 đã áp mức giá trần 60 USD/thùng đối với dầu thô Nga vận chuyển bằng đường biển. Mặc dù châu Âu phần lớn đã xoay sở để loại bỏ dầu thô của Nga trước lệnh cấm, nhưng "Lực địa già" vẫn tiếp tục phụ thuộc vào nguồn dầu này cho các sản phẩm tinh chế như dầu diesel.
Trước cuộc xung đột ở Ukraine, Nga chiếm khoảng một nửa lượng dầu diesel nhập khẩu của châu Âu. Vào tháng 12 năm ngoái, EU và Anh đã mua 663.000 thùng dầu diesel mỗi ngày (bpd) của Nga - trong đó có khoảng 40% tổng s.ố l.ô hàng vận chuyển bằng đường biển.
Xuất khẩu dầu thô của vùng Vịnh, cùng với các sản phẩm tinh chế như dầu diesel, dầu nhiên liệu và nhiên liệu máy bay sang châu Âu đã tăng mạnh vào đầu năm 2023, khi EU tìm kiếm các nhà cung cấp mới.
Trong 12 ngày đầu năm 2023, UAE đã xuất khẩu 133.000 thùng dầu/ngày và các sản phẩm liên quan sang châu Âu, phá kỷ lục hàng tháng cho tháng 1 kể từ năm 2017, theo dữ liệu được chia sẻ bởi Kpler, một công ty theo dõi vận chuyển xăng dầu. Xuất khẩu 282.000 thùng/ngày của Saudi Arabia trong cùng khoảng thời gian đã vượt qua toàn bộ mức của tháng 1 kể từ năm 2019.
Bên cạnh đó, lệnh cấm dầu diesel cũng được đưa ra vào một thời điểm "tình cờ" đối với các quốc gia vùng Vịnh, khi họ chuẩn bị tung ra một loạt các nhà máy lọc dầu lớn mới.
Ông Morse cho biết Kuwait đặc biệt thuận lợi để tận dụng các lệnh cấm. Tiểu vương quốc này đang tăng cường sản xuất tại nhà máy lọc dầu al-Zour mới - một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới - có khả năng xử lý 615.000 thùng dầu thô mỗi ngày khi hoạt động hết công suất. Vào tháng 11 năm ngoái, Kuwait đã xuất khẩu lô nhiên liệu máy bay đầu tiên từ địa điểm này.
"Họ đã sẵn sàng với công suất lọc dầu mới để bán dầu diesel sang châu Âu và tích cực chiếm lĩnh thị phần", ông Morse nhận định.
Doanh số bán dầu diesel của Kuwait sang châu Âu trong 12 ngày đầu tháng 1 cho thấy các nhà sản xuất vùng Vịnh đã tận dụng sự gián đoạn trên thị trường năng lượng toàn cầu để thúc đẩy xuất khẩu như thế nào. Theo Kpler, xuất khẩu dầu diesel hàng tháng từ Kuwait sang châu Âu ở mức 59.000 thùng/ngày tính đến ngày 12/1, gần gấp ba mức của cả tháng 1/2022 và cao hơn khoảng 900% so với tháng 1/2021.
Các nước Trung Đông chuẩn bị đưa các nhà máy lọc dầu công suất lớn vào hoạt động. Ảnh: Forbes
Saudi Arabia cũng đang tăng cường năng lực nhà máy lọc dầu Jazan, dự kiến sản xuất hơn 200.000 thùng dầu diesel mỗi ngày khi đạt công suất tối đa vào cuối năm nay. Nhà máy lọc dầu Duqm của Oman cũng dự kiến khai trương vào cuối năm 2023.
Mặt khác, Trung Đông cũng có thể mua các sản phẩm dầu của Nga với giá rẻ và tái xuất chúng. Mùa Hè vừa qua, Saudi Arabia đã tích cực mua dầu nhiên liệu giá rẻ của Nga, sau đó cho phép dầu thô mà vương quốc này thường sử dụng cho nhu cầu trong nước - như chạy máy điều hòa không khí - được xuất khẩu ra nước ngoài với giá cao hơn.
Ai Cập, một nhà sản xuất năng lượng nhỏ hơn so với Saudi Arabia, cũng đã tham gia vào cuộc chơi. Cairo đã nhập khẩu nhiên liệu và dầu đốt của Nga ở mức kỷ lục vào năm ngoái, tái xuất khẩu phần lớn sang Saudi Arabia, nhưng cũng dành cho tiêu dùng ở trong nước để giải phóng khí đốt tự nhiên cho xuất khẩu.
Theo các quy định của EU, dầu thô của Nga phải được "biến đổi đáng kể" để được miễn trừ các lệnh trừng phạt. Về mặt kỹ thuật, việc pha trộn dầu của Nga với một lô khác có thể không vi phạm lệnh cấm khi các nhà phân tích cho rằng các quy định không rõ ràng và trên thực tế, rất khó để truy xuất nguồn gốc của dầu diesel.
"Trên thực tế, nếu bạn pha chế dầu diesel của Nga với dầu của nước khác, thì nó không còn là của Nga nữa", Viktor Katona, nhà phân tích tại Kpler nhận xét.
Đồng quan điểm trên, Clay Seigle, Giám đốc dịch vụ dầu toàn cầu tại Rapidan Energy Group lưu ý các cơ quan quản lý phương Tây khó có thể theo dõi hoạt động như vậy vì mục đích của các biện pháp trừng phạt là hạn chế khả năng Moskva thu lợi nhuận từ việc bán xăng dầu trong khi vẫn duy trì nguồn cung của Nga trên thị trường.
Tuy nhiên, bất chấp sự gia tăng nguồn cung mới từ Trung Đông, các nhà phân tích cảnh báo châu Âu sẽ phải tìm đến các nhà cung cấp nhiên liệu khác, như Mỹ và Ấn Độ, để lấp đầy "khoảng trống" do Nga để lại. Nhập khẩu dầu diesel từ Trung Đông vào châu Âu đạt đỉnh vào tháng 9 năm ngoái ở mức 500.000 thùng/ngày, nhưng vẫn thấp hơn lượng nhập khẩu thường xuyên của lục địa này từ Nga.
Jay Maroo, nhà phân tích dầu thô hàng đầu tại công ty phân tích năng lượng Vortexa, nói: "Để Trung Đông thay thế hoàn toàn tất cả dầu diesel của Nga sang châu Âu, sẽ đòi hỏi một sự chuyển hướng lớn dòng xuất khẩu khỏi các nơi tiếp nhận dầu diesel Trung Đông khác, không thuộc châu Âu".
Đình công khiến một số trạm xăng tại Pháp không còn hàng để bán Pháp đã phải mở kho dự trữ nhiên liệu chiến lược để cung cấp năng lượng cho các trạm xăng đã cạn kiệt trong bối cảnh các cuộc đình công của công nhân tại các nhà máy lọc dầu và kho chứa bước sang ngày thứ 9, gây gián đoạn hoạt động sản xuất và vận chuyển. Bồn chứa xăng của nhà máy...