Tương lai nào cho quan hệ Trung – Nhật?

Theo dõi VGT trên

Quan hệ Trung – Nhât đang ngày càng xấu đí, một trong những nguyên nhân chính làm 2 nước thiếu tin tưởng lẫn nhau đó là vấn đề tranh chấp lãnh thổ.

Ngày 11/8/2011, báo Quân đội Trung Quốc tiến hành một cuộc thăm dò dư luận nhằm làm cơ sở tổ chức diễn đàn Bắc Kinh – Tokyo lần thứ 7 do Phòng Thông tin của Hiệp hội Nhân dân Trung Quốc phối hợp với Bộ Ngoại giao Nhật Bản tổ chức.

Cuộc khảo sát được tiến hành đồng thời với 1.540 người tại 5 thành phố ở Trung Quốc và 1.000 nghiên cứu sinh, giáo viên của ĐH Bắc Kinh, ĐH Thanh Hoa, ĐH Nhân dân Trung Quốc, Học viện Quan hệ Quốc tế, Học viện Ngoại giao.

Tại Nhật Bản có 1.000 công chúng và 500 người thuộc tầng lớp trí thức có liên hệ trực tiếp với người Trung Quốc. Kết quả cho thấy, quan hệ Trung – Nhật đã đi xuống đáng kể, vấn đề tranh chấp lãnh thổ là nguyên nhân lớn nhất làm xấu đi mối quan hệ này.

Đối với Trung Quốc

83,1% công chúng và 88,6% giới trí thức Trung Quốc cho rằng, quan hệ Trung – Nhật là vô cùng quan trọng hoặc tương đối quan trọng. Giới trí thức Trung Quốc đặc biệt quan tâm đến hợp tác quân sự và năng lượng Trung – Nhật, mọi người đều hy vọng, lãnh đạo hai nước có thể ngồi vào bàn đàm phán để giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ một cách hòa bình, từ đó mở rộng sự hợp tác trên các mặt, đặc biệt là quân sự và kinh tế.

Tuy nhiên, vấn đề lãnh thổ là nguyên nhân lớn nhất chi phối và cản trở sự phát triển quan hệ song phương, theo sau đó là sự thiếu tin tưởng lẫn nhau và những tranh chấp liên quan đến tài nguyên biển.

Video đang HOT

Đối với giới trí thức Trung Quốc, trong tâm trí họ luôn tồn tại tư tưởng “bài Nhật” từ sau khi Nhật Bản xâm lược Trung Quốc, đây cũng là một trở ngại rất lớn hạn chế sự phát triển của quan hệ Trung – Nhật.

Ngoài ra, 50,9% công chúng và 61,8% giới trí thức Trung Quốc cho rằng, Chính phủ Nhật Bản chưa xử lý tốt cuộc khủng hoảng hạt nhân Fukushima, trong đó “không xem xét đầy đủ sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng này tới các nước láng giềng”“việc công bố thông tin chưa toàn diện” là 2 nguyên nhân chính làm cho Trung Quốc nghi ngờ “sự chân thành” của Nhật Bản.

Tương lai nào cho quan hệ Trung - Nhật? - Hình 1

Tranh chấp quần đảo ĐIếu Ngư/Senkaku là nguyên nhân chính làm rạn nứt quan hệ Trung – Nhật

Người Trung Quốc cho rằng, Mỹ đứng đầu danh sách các quốc gia tạo thành mối đe dọa quân sự tới Trung Quốc, Nhật Bản đứng thứ 2. Có 42% công chúng và 66,3% giới trí thức lựa chọn Nhật Bản là mối đe dọa quân sự với Trung Quốc, điều này xuất phát từ việc Nhật Bản phụ thuộc vào Mỹ để phát triển và những tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải giữa hai nước.

Trong buổi trả lời phỏng vấn đài VOA của Mỹ, giáo sư Tô Hạo – Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quốc tế của ĐH Ngoại giao Bắc Kinh cho rằng, Chính phủ Nhật Bản luôn luôn lên án Trung Quốc không ngừng tuyên truyền các luận điệu phê phán Nhật Bản, điều này phản ảnh mối quan hệ 2 nước đang từng bước đi xuống.

Nhật Bản không nên chỉ trích Trung Quốc một cách mù quáng. Ngoài ra, Nhật Bản muốn lợi dụng tranh chấp trên Biển Đông giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á để thu lợi tại biển Đông Hải và quần đảo Điếu Ngư, Trung Quốc không thể chấp nhận điều này.

Về phía Nhật Bản

77,6% công chúng và 98% giới trí thức Nhật Bản nhận thức rằng, quan hệ Trung – Nhật là quan trọng hoặc tương đối quan trọng. Gần 50% giới trí thức cho rằng, 10 năm sau quan hệ Trung – Nhật có vai trò đặc biệt quan trọng với Trung Quốc.

Từ năm 2005, quan hệ Trung – Nhật đã từng bước được cải thiện, tuy nhiên đến năm 2011, sau khi xảy ra các cuộc va chạm tại quần đảo Điếu Ngư và cuộc khủng hoảng hạt nhân Fukushima, sự hợp tác trong quan hệ Trung – Nhật đã giảm 28,6%. Chỉ còn 20,8% công chúng và 40,6% giới trí thức Nhật Bản có ấn tượng tương đối tốt với Trung Quốc.

Tương lai nào cho quan hệ Trung - Nhật? - Hình 2

Ngày 23/06/2011 Bộ Quốc phòng Nhật Bản cáo buộc tàu khu trục của Trung Quốc 138 Đài Châu (Taizhou) vi phạm chủ quyền Nhật Bản.

Số người Nhật Bản cho rằng Trung Quốc là mối đe dọa quân sự với thế giới cũng ngày càng tăng. Quan điểm của người Nhật là, Trung Quốc vô cớ xâm chiếm lãnh thổ của Nhật Bản, điều này đi ngược với “sự lớn mạnh hòa bình” của Trung Quốc, do đó, họ chuyển dần từ thái độ hợp tác sang hoài nghi, bây giờ đã trở thành “bài Trung Quốc”.

Theo phân tích được đăng trên tờ Tokyo news, giới học giả Nhật Bản cho rằng, cách làm của Trung Quốc là “bạn phê bình, tôi giữ im lặng và tiếp tục làm những gì tôi cho là nên làm, bạn ngăn cản, tôi sẽ bác bỏ bạn”. Do đó, tuy Nhật Bản là một quốc gia hòa bình, nhưng người Nhật lại vô cùng sợ hãi và cảnh giác khi bên cạnh mình là một “con quái vật” luôn sẵn sàng “làm thịt” mình.

Chính phủ Nhật Bản cho rằng, thời gian gần đây các hành động quân sự của Trung Quốc trở nên nguy hiểm vì người Trung Quốc cho rằng, họ đang “lấy lại những gì đã mất”.

Điều này tạo ra các rào cản trong quan hệ 2 nước và có khả năng nảy sinh một cuộc đụng độ quân sự trên biển, tuy nhiên Chính phủ và nhân dân 2 nước không muốn thấy tình hình như vậy. Một khi xảy ra xung đột, các phương tiện truyền thông đại chúng sẽ nhanh chóng tuyên truyền chủ nghĩa dân tộc và điều này làm cho chính phủ 2 nước lâm vào tình thế khó khăn.

Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Chiến lược Quốc tế thuộc Viện nghiên cứu Nhật Bản, Điền Tòng Tự cho rằng, vấn đề lãnh thổ là những vấn đề rất nhạy cảm, dù không xảy ra chiến tranh, nhưng không loại trừ khả năng xung đột quy mô nhỏ.

Học giả Rory Medcalf và Raoul Heinrichs thuộc nhóm Think tankcủa Viện Lowy (Australia) nhận định rằng, sự gia tăng về nguồn lực và sự quyết đoán của Chính phủ Trung Quốc đã đang làm tăng nguy cơ dẫn tới một cuộc xung đột vũ trang trong khu vực. Khả năng gây hấn của Trung Quốc với Nhật Bản sẽ vẫn tiếp tục kéo dài theo hướng tăng cường. Khi các xung đột tới một mức nhất định sẽ gây ra một cuộc đối đầu vũ trang, khủng hoảng ngoại giao hoặc thậm chí là xung đột vũ trang.

Ông Storey – chuyên gia phân tích an ninh thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore cho rằng, nếu không có các biện pháp xây dựng lòng tin và các cơ chế ngăn ngừa xung đột giữa các bên có tranh chấp với nhau, đặc biệt là Trung Quốc và Nhật Bản, việc xảy ra các biến cố nghiêm trọng với những tác động đáng lo ngại cho sự ổn định trong khu vực chỉ còn là vấn đề thời gian. Trung Quốc cần có cuộc đối thoại quân sự trực tiếp với Mỹ và Nhật để xây dựng lòng tin giữa các bên nhằm giảm tình hình căng thẳng.

Theo Báo Đất Việt

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tiêu điểm

Máy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vongMáy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vong
16:28:16 01/02/2025
Bất thường trong thảm kịch trực thăng quân sự đâm vào máy bay hành khách ở MỹBất thường trong thảm kịch trực thăng quân sự đâm vào máy bay hành khách ở Mỹ
22:02:32 31/01/2025
Ban hiệu suất chính phủ "khoe" giúp Mỹ tiết kiệm được 1 tỷ USD mỗi ngàyBan hiệu suất chính phủ "khoe" giúp Mỹ tiết kiệm được 1 tỷ USD mỗi ngày
10:06:01 02/02/2025
Nga xác nhận 3 nạn nhân thiệt mạng trong tai nạn máy bay ở MỹNga xác nhận 3 nạn nhân thiệt mạng trong tai nạn máy bay ở Mỹ
23:22:26 31/01/2025
Nguyên nhân khiến nhiều thanh niên Trung Quốc bỏ qua Tết Nguyên đánNguyên nhân khiến nhiều thanh niên Trung Quốc bỏ qua Tết Nguyên đán
05:01:22 02/02/2025
Nga cảnh báo Tổng thống Trump khơi lại "Chiến tranh giữa các vì sao"Nga cảnh báo Tổng thống Trump khơi lại "Chiến tranh giữa các vì sao"
07:09:03 02/02/2025
Ukraine báo động đỏ trên cả nước: Hàng loạt máy bay Tu-95 Nga cất cánhUkraine báo động đỏ trên cả nước: Hàng loạt máy bay Tu-95 Nga cất cánh
09:50:24 02/02/2025
Công nghệ mới khiến tủ lạnh rẻ và thân thiện môi trường hơnCông nghệ mới khiến tủ lạnh rẻ và thân thiện môi trường hơn
04:28:50 02/02/2025

Tin đang nóng

Đạo diễn Nguyễn Ngọc Quyền đột ngột qua đời ở tuổi 36, đồng nghiệp tiết lộ nguyên nhânĐạo diễn Nguyễn Ngọc Quyền đột ngột qua đời ở tuổi 36, đồng nghiệp tiết lộ nguyên nhân
17:58:47 02/02/2025
Con trai trùm mafia 3 lần bị mỹ nhân hàng đầu showbiz từ chối, dùng 1001 chiêu và nhờ đến mẹ mới cưới được vợCon trai trùm mafia 3 lần bị mỹ nhân hàng đầu showbiz từ chối, dùng 1001 chiêu và nhờ đến mẹ mới cưới được vợ
20:08:59 02/02/2025
Báo Hàn: Kim Woo Bin lộ dấu hiệu chia tay Shin Min Ah?Báo Hàn: Kim Woo Bin lộ dấu hiệu chia tay Shin Min Ah?
17:48:21 02/02/2025
Văn Toàn bất ngờ gọi Hoà Minzy là vợ trên mạng, có chuyện gì đây?Văn Toàn bất ngờ gọi Hoà Minzy là vợ trên mạng, có chuyện gì đây?
17:00:33 02/02/2025
"Chủ tịch showbiz" bị 4 triệu người tẩy chay vì dối trá, tặng fan ô tô rồi... đòi lại"Chủ tịch showbiz" bị 4 triệu người tẩy chay vì dối trá, tặng fan ô tô rồi... đòi lại
16:02:31 02/02/2025
Hoa hậu Đặng Thu Thảo xác nhận chuyện tình cảm hiện tại sau 2 năm công khai bạn trai: "Sợ yêu nha"Hoa hậu Đặng Thu Thảo xác nhận chuyện tình cảm hiện tại sau 2 năm công khai bạn trai: "Sợ yêu nha"
18:01:57 02/02/2025
2 diễn viên nổi tiếng cưới chạy khiến bố mẹ tức tới mức ngã bệnh, dàn sao phản đối kịch liệt2 diễn viên nổi tiếng cưới chạy khiến bố mẹ tức tới mức ngã bệnh, dàn sao phản đối kịch liệt
19:44:54 02/02/2025
Tóm dính Mỹ Tâm cùng một người đàn ông đón Tết tại Đà Nẵng, thái độ lọt vào camera gây chú ýTóm dính Mỹ Tâm cùng một người đàn ông đón Tết tại Đà Nẵng, thái độ lọt vào camera gây chú ý
18:57:43 02/02/2025

Tin mới nhất

Tổng thống Ukraine sẵn sàng bắt đầu đàm phán chấm dứt xung đột

Tổng thống Ukraine sẵn sàng bắt đầu đàm phán chấm dứt xung đột

20:58:20 02/02/2025
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nên tham gia các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.
Trung Quốc tuyên bố kiện Mỹ lên WTO sau lệnh áp thuế

Trung Quốc tuyên bố kiện Mỹ lên WTO sau lệnh áp thuế

20:53:29 02/02/2025
Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố sẽ kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump thông báo áp thuế đối với hàng hóa của Bắc Kinh.
Đà tiến công của Nga ở Ukraine chậm lại

Đà tiến công của Nga ở Ukraine chậm lại

20:41:29 02/02/2025
Ukrainska Pravda dẫn thông tin từ DeepState, một nhóm nhà phân tích về tình hình Ukraine, ngày 1/2 cho biết, trong tháng 1, Nga kiểm soát thêm khoảng 325km2 lãnh thổ Ukraine. Đây là đà tiến công chậm nhất kể từ tháng 8/2024.
Nghiên cứu: Chiến hạm Trung Quốc cùng 'lưới tiêu diệt' có thể đánh bại hạm đội Mỹ?

Nghiên cứu: Chiến hạm Trung Quốc cùng 'lưới tiêu diệt' có thể đánh bại hạm đội Mỹ?

20:35:06 02/02/2025
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã chỉ ra trong một cuộc mô phỏng cách khu trục hạm Type 055 kết hợp với máy bay không người lái và xuồng không người lái có thể đối phó hạm đội Mỹ, theo SCMP.
Trung Quốc phản ứng mạnh với lệnh đánh thuế của ông Trump

Trung Quốc phản ứng mạnh với lệnh đánh thuế của ông Trump

20:28:41 02/02/2025
Bộ Thương mại Trung Quốc hôm nay 2.2 đã có phản ứng mạnh về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp để đánh thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc.
Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine

20:24:45 02/02/2025
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Ukraine và Nga vừa hé lộ ý định của ông chủ Nhà Trắng nếu Kyiv có thể đồng ý một lệnh ngừng bắn với Moscow trong những tháng tới.
Canada, Mexico lập tức đánh thuế đáp trả Mỹ

Canada, Mexico lập tức đánh thuế đáp trả Mỹ

20:21:44 02/02/2025
Canada và Mexico đã ra lệnh đáp trả thuế suất mới của Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký ban hành biện pháp thuế quan đối với hai nước láng giềng.
Ông Trump chính thức đánh thuế lên hàng hóa Canada, Mexico và Trung Quốc

Ông Trump chính thức đánh thuế lên hàng hóa Canada, Mexico và Trung Quốc

20:19:24 02/02/2025
Quân đội Mỹ đã tiến hành đợt không kích đầu tiên trong nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Donald Trump nhằm vào lực lượng tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại Somalia.
Khống chế hoàn toàn 2 đám cháy rừng lớn ở California sau 24 ngày

Khống chế hoàn toàn 2 đám cháy rừng lớn ở California sau 24 ngày

20:06:36 02/02/2025
Lực lượng cứu hỏa tại Mỹ đã khống chế hoàn toàn hai đám cháy Palisades và Eaton ở bang California bùng phát đầu tháng 1, thiêu rụi hơn 10.000 ha và khiến ít nhất 29 người thiệt mạng.
Thảm kịch hàng không Mỹ: quân đội giữ bí mật danh tính nữ phi công trực thăng

Thảm kịch hàng không Mỹ: quân đội giữ bí mật danh tính nữ phi công trực thăng

20:00:53 02/02/2025
Trong diễn biến liên quan, tờ The Straits Times dẫn lời một quan chức cấp cao của Mỹ cho hay chiếc trực thăng quân sự trên đang trong chuyến bay huấn luyện thường kỳ.
Hai nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ, Pháp hướng vào Biển Đông

Hai nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ, Pháp hướng vào Biển Đông

19:57:03 02/02/2025
Nhóm tác chiến tàu sân bay USS Carl Vinson của Mỹ hướng đến Biển Đông cùng nhóm tác chiến tàu sân bay Charles De Gaulle của Pháp, giữa nhiều hoạt động viếng thăm của 2 nhóm tàu này trong khu vực.
Tảng băng trôi nặng 1.000 tỉ tấn bắt đầu tan vỡ ở Nam Cực

Tảng băng trôi nặng 1.000 tỉ tấn bắt đầu tan vỡ ở Nam Cực

19:51:12 02/02/2025
Các nhà khoa học cho biết tảng băng trôi lớn nhất thế giới, với diện tích gần 3.360 km2 và nặng gần 1.000 tỉ tấn đã có một mảnh vỡ lớn khi đang trên đường trôi về phía đảo Nam Georgia ở Nam Đại Tây Dương.

Có thể bạn quan tâm

Kaity Nguyễn đính chính tin đồn sai lệch suốt 8 năm làm nghề: Mọi người đừng tin Google, Google ác với tôi quá...

Kaity Nguyễn đính chính tin đồn sai lệch suốt 8 năm làm nghề: Mọi người đừng tin Google, Google ác với tôi quá...

Hậu trường phim

22:06:47 02/02/2025
Hiện tại dù Yêu Nhầm Bạn Thân không thắng lớn ngoài phòng vé nhưng màn thể hiện của Kaity vẫn được người xem đánh giá cao.
Phim Tết cán mốc doanh thu 7.600 tỷ chỉ sau 4 ngày, phá 14 kỷ lục phòng vé nhờ nam chính vừa đẹp vừa ngầu

Phim Tết cán mốc doanh thu 7.600 tỷ chỉ sau 4 ngày, phá 14 kỷ lục phòng vé nhờ nam chính vừa đẹp vừa ngầu

Phim châu á

22:00:38 02/02/2025
Ngày 2/2, QQ đưa tin chủ đề bộ phim Na Tra: Ma Đồng Náo Hải phá 14 kỷ lục phòng vé trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc thu hút tới hơn 32 triệu lượt đọc.
Chê phim Tết nhạt, Quốc Thuận bị đào lại phát ngôn về đàn em sao hạng A, "nói nhiều miệng không kịp kéo da non"

Chê phim Tết nhạt, Quốc Thuận bị đào lại phát ngôn về đàn em sao hạng A, "nói nhiều miệng không kịp kéo da non"

Sao việt

21:56:12 02/02/2025
Quốc Thuận khẳng định bản thân đã từng rơi vào tình cảnh bị một người đàn em gặp mình nhưng lại tỏ ra không quen biết, ngó lơ, lướt qua mình như bị cận thị và vô tri .
Sao Hàn 2/2: Jennie ẩn ý chuyện yêu V, G-Dragon có solo concert vào tháng 3

Sao Hàn 2/2: Jennie ẩn ý chuyện yêu V, G-Dragon có solo concert vào tháng 3

Sao châu á

21:26:04 02/02/2025
Jennie (BLACKPINK) nói về chuyện tình cảm trong MV mới, thông tin về solo concert của G-Dragon khiến fan đứng ngồi không yên .
Malacia chưa thể rời MU

Malacia chưa thể rời MU

Sao thể thao

21:15:35 02/02/2025
Theo Athletic, thỏa thuận giữa MU và CLB Bồ Đào Nha đã đổ bể. Hai bên không tìm được tiếng nói chung về mức phí hỏi mượn cũng như điều khoản mua đứt sau khi hợp đồng kết thúc.
Lời khai của đối tượng hành hung tài xế ô tô tại bến phà Cồn Nhất

Lời khai của đối tượng hành hung tài xế ô tô tại bến phà Cồn Nhất

Pháp luật

21:06:37 02/02/2025
Mâu thuẫn khi tham gia giao thông, đối tượng Phạm Ngọc Tuân đã gọi thêm người đến hành hung tài xế ô tô đang xếp hàng chờ qua phà Cồn Nhất, phía bờ Nam Định.
Phiên bản sân khấu của ca khúc Vpop hot nhất Tết này: Visual LED đỉnh nóc, tổ hợp nghệ sĩ Gen Z "slay" miễn bàn!

Phiên bản sân khấu của ca khúc Vpop hot nhất Tết này: Visual LED đỉnh nóc, tổ hợp nghệ sĩ Gen Z "slay" miễn bàn!

Nhạc việt

20:58:37 02/02/2025
Sân khấu kết hợp của dàn nghệ sĩ Gen Z với Cái Đẹp và I m Thinking About You tại WeChoice đã chính thức lên sóng.
Vụ tai nạn 7 người tử vong ở Nam Định: Nữ tài xế đột ngột đánh lái sang phải

Vụ tai nạn 7 người tử vong ở Nam Định: Nữ tài xế đột ngột đánh lái sang phải

Tin nổi bật

20:31:27 02/02/2025
Ngày 2-2, ông Phạm Đình Nghị, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban An toàn giao thông tỉnh Nam Định, chủ trì cuộc họp về kết quả điều tra ban đầu vụ tai nạn giao thông làm bảy người tử vong, hai người bị thương tại phường Nam Vân, TP Nam Định...
Jennie chưa bao giờ quay challenge với idol khác: Lý do đằng sau gây ngã ngửa

Jennie chưa bao giờ quay challenge với idol khác: Lý do đằng sau gây ngã ngửa

Nhạc quốc tế

20:30:28 02/02/2025
Lời thú nhận vừa ngây ngô, vừa hài hước của Jennie khiến fan lấy làm thích thú. Quả thật Jennie chưa bao giờ tham gia quay dance challenge.
Bị Trung Quốc phản ứng, Philippines lên tiếng về hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ

Bị Trung Quốc phản ứng, Philippines lên tiếng về hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ

19:47:50 02/02/2025
Cố vấn An ninh quốc gia Philippines Eduardo Ao cho biết hệ thống tên lửa Typhon tại nước này chỉ nhằm mục đích phòng thủ và không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào.
Hai chị em nguy kịch sau khi uống lọ dung dịch màu hồng vứt ngoài ruộng

Hai chị em nguy kịch sau khi uống lọ dung dịch màu hồng vứt ngoài ruộng

Sức khỏe

18:35:43 02/02/2025
Sau khi chia nhau uống lọ nước màu hồng nghi là thuốc diệt chuột ngoài ruộng, 2 chị em ở Nghệ An rơi vào tình trạng nôn ói, co giật.