Tương lai mù mịt của hàng trăm nghìn trẻ em Ấn Độ bị COVID-19 ‘cướp mất’ cha mẹ
Trên 101.000 trẻ em đã mồ côi cha mẹ khi đại dịch COVID-19 càn quét Ấn Độ. Trong khi đó, nhiều gia đình đã rơi vào cảnh khốn cùng, buộc những đứa trẻ phải nghỉ học để lao động kiếm tiền, trở thành “con mồi” của những kẻ buôn người.
Đại dịch COVID-19 đã khiến nhiều trẻ em trở thành những đứa trẻ mồ côi. Ảnh minh hoạ: India Today
Khi cha của Shahbuddin qua đời vài tháng trước, gánh nặng nuôi gia đình đổ dồn lên vai cậu bé 10 tuổi khi Shahbuddin là con trai cả trong gia đình có 7 người con. Cha mẹ Shahbuddin không có ruộng đất, không có họ hàng giúp đỡ về tiền bạc. Mẹ của cậu bé đã rơi vào bế tắc và quẫn trí.
“Mẹ của em ở nhà. Bà không còn tiền và không ngừng khóc. Mẹ phải đi xin ăn và thỉnh thoảng đi làm công hàng ngày trong các trang trại để nuôi chúng em”, Shahbuddin chia sẻ.
Lợi dụng hoàn cảnh của Shahbuddin, một người quen trong làng của cậu bé ở bang Bihar, miền đông Ấn Độ, đã dụ cậu rời khỏi làng với lời hứa sẽ cho cậu một công việc. Shahbuddin đã cùng 15 đứa trẻ khác đi tàu hàng trăm km suốt 24 giờ đồng hồ đến ga Anand Vihar ở Delhi. Sau đó, người này đã bỏ lại Shahbuddin khiến cậu bé cảm thấy vô cùng cô đơn và sợ hãi.
May mắn, một cuộc đột kích của cảnh sát vào ngày 29/6 năm nay đã cứu Shahbuddin và nhiều đứa trẻ cùng trang lứa khác khỏi cảnh bóc lột lao động. 12 kẻ buôn người đã bị bắt vì dụ trẻ em đến làm việc trong một xưởng may mặc.
Shahbuddin được cứu ngày 29/6. Ảnh: CNA
Vào tháng 4 và tháng 5, Ấn Độ đã gây chú ý trên toàn cầu khi trải qua làn sóng COVID-19 thứ hai tàn khốc. Số ca mắc bệnh và tử vong lập kỷ lục, các lò hỏa táng quá tải, bệnh nhân không có ôxy. Sau đợt tái bùng dịch đó, một bi kịch khác đang diễn ra: nhiều đứa trẻ đã mất đi cha mẹ, bị tước đi cuộc sống hạnh phúc và quyền được đi học. Theo Ủy ban Quốc gia Bảo vệ Quyền trẻ em, hơn 101.000 đứa trẻ đã mồ côi hoặc bị bỏ rơi vì dịch COVID-19 từ ngày 1/4/2020 đến ngày 23/8/2021.
Sonal Kapoor, người sáng lập tổ chức bảo vệ quyền trẻ em Protsahan India Foundation, cho biết rất nhiều đứa trẻ đã mất cha mẹ vì COVID-19 hoặc buộc phải nghỉ học, làm công việc lao động giá trẻ hoặc kết hôn khi còn nhỏ.
Theo Amod Kanth, người sáng lập tổ chức phi chính phủ Prayas, các vấn đề này đã tồn tại từ trước đại dịch, nhưng COVID-19 đã làm trầm trọng thêm các vấn nạn ở trẻ em. Nhiều đứa trẻ đã trở thành “con mồi” của nạn buôn người.
Một cậu bé đang làm việc trong một xưởng may. Ảnh: CNA
Ở Ấn Độ, trẻ em dưới 14 tuổi không được phép làm việc trong các nhà máy, hầm mỏ hoặc làm những công việc độc hại. Tuy nhiên, cuộc điều tra dân số năm 2011 của quốc gia này cho thấy có 10,1 triệu trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 14 đang phải làm những công việc này. Con số này chiếm gần 4% tổng số trẻ em trong độ tuổi. Ngoài ra, cuộc điều tra dân số cho thấy hơn 42,7 triệu trẻ em không được đến trường.
Video đang HOT
Anurag Kundu, Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Delhi, cho biết tình trạng mất việc làm và số người chết do đại dịch đã tạo ra mảnh đất màu mỡ cho những kẻ buôn bán trẻ em, vì một số gia đình “không còn cách nào khác là đẩy con mình đi lao động, ăn xin”.
Những kẻ buôn người đến từ khắp mọi nơi để tìm hiểu tình hình xung quanh đó. Họ nhắm vào các gia đình dễ bị tổn thương nhất để dụ dỗ những đứa trẻ. Chúng sẽ trả khoảng 150 – 200 USD cho gia đình các em như một khoản tạm ứng. Với khoản tiền này, những đứa trẻ sẽ trở thành con nợ và phải làm việc để trả lại khoản tiền đó trong vòng 1 năm.
Giống như Shadbuddin, Roshan, 10 tuổi, cũng phải rời khỏi nhà ở Bihar để đến Delhi làm việc. Cha mẹ em đã mất kế sinh nhai và phải vay mượn tiền khắp nơi. Để trả nợ, Roshan phải làm việc trong một xưởng sản xuất vòng đeo tay từ 8h sáng đến 23h đêm với mức lương hàng tháng từ 30-40 USD.
Roshan đã bị đau nhức tay chân do phải ngồi làm việc ở một tư thế trong nhiều giờ và không được cho ăn đúng giờ. Hóa chất được sử dụng để làm vòng đeo tay đã làm bỏng khuôn mặt của cậu bé
“Cháu đã từng cố trốn khỏi nơi này nhưng không thể đi đâu vì lệnh phong tỏa”, cậu bé nói.
Tồi tệ hơn, ông chủ đã lừa Roshan. “Ông chủ nói với cháu rằng ông ta sẽ gửi 40 USD cho bố mẹ cháu. Nhưng khi cháu gọi hỏi bố mẹ, họ nói rằng chỉ nhận được 27 USD”.
Roshan đã may mắn thoát khỏi hoàn cảnh này khi tổ chức Prayas đột kích vào nhà máy và giải cứu 45 đứa trẻ.
Một cậu bé đang làm việc trong một xưởng sản xuất vòng đeo tay. Ảnh: CNA
Vishal Kumar, điều phối viên đường dây nóng trợ giúp trẻ em của Prayas, cho biết lực lượng cứu hộ đã chứng kiến những đứa trẻ chỉ từ 5-7 tuổi ngồi sản xuất vòng đeo tay trong cuộc đột kích của họ.
“Các em phải dùng hóa chất độc hại và ngồi làm việc liên tục suốt 10 đến 12 giờ,” ông chia sẻ và nói rằng nếu cuộc đột kích xảy ra muộn sau đó dù chỉ 5 phút, thì rất khó để cứu những đứa trẻ vì tin tức đã lan truyền trong khu ổ chuột.
Đường dây nóng Childline 1098 của Ấn Độ đã nhận được gần 400.000 cuộc gọi yêu cầu trợ giúp trẻ em gặp nạn trong khoảng thời gian từ tháng 3 – 6/2020. Nhưng trong cùng kỳ năm nay, các cuộc gọi đến đã tăng 40% đến 50%, trung bình là 5.000 cuộc/ngày. Trong đó, có những cuộc gọi vô cùng thương tâm của những đứa trẻ đã mất cả cha lẫn mẹ vì COVID-19.
“Trong một trường hợp, hai đứa trẻ nhỏ đã phải ở bên thi thể của cha mẹ đã qua đời vì COVID-19. Những đứa trẻ này muốn kêu gọi giúp đỡ hỏa táng cha mẹ mình”, Kundu nói.
Đường dây nóng Childline đã nhận trung bình 5.000 cuộc gọi mỗi ngày từ tháng 3 đên tháng 6 năm nay. Ảnh: CNA
Hồi tháng 5, Ấn Độ đã công bố chương trình PM-CARES for Children nhằm hỗ trợ việc giáo dục trẻ em mất cả cha lẫn mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp vì COVID-19. Nhưng các nhà hoạt động vì quyền trẻ em cho rằng việc tập trung vào “trẻ mồ côi COVID-19″ sẽ gây những ảnh hưởng lớn đến tâm lý của những đứa trẻ.
Bà Enakshi Ganguly , đồng sáng lập và cố vấn của Trung tâm Quyền trẻ em HAQ, cho biết: “Điều này sẽ tạo ra làn sóng kỳ thị đối với một nhóm trẻ em. Giờ đây, chúng sẽ phải đi khắp nơi để chứng minh rằng mình mồ côi vì COVID-19 để đủ điều kiện nhận hỗ trợ từ chính phủ”.
Trên 120.000 trẻ em Mỹ mồ côi vì COVID-19
Một nghiên cứu mới cho biết số trẻ em Mỹ mồ côi trong đại dịch COVID-19 có thể nhiều hơn các ước tính trước đây.
Con số này đặc biệt cao hơn nhiều ở nhóm người Mỹ da màu và gốc Tây Ban Nha.
Giám đốc của một nhà tang lễ xếp hoa trên quan tài trước một buổi lễ ở thành phố Tampa, bang Florida, Mỹ. Ảnh: AP
Theo hãng tin AP, nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y khoa Nhi hôm 7/10 cho thấy trong 15 tháng đầu tiên diễn ra đại dịch COVID-19, trên 120.000 trẻ em Mỹ đã mất cha mẹ hoặc ông bà, người chăm sóc và hỗ trợ tiền bạc chính. 22.000 đứa trẻ khác đã mất người chăm sóc phụ, chẳng hạn ông bà, người chu cấp nhà ở nhưng không chu cấp các nhu cầu cơ bản khác cho đứa trẻ.
Nghiên cứu cũng cho biết khoảng 32% trẻ em mất người chăm sóc chính là người gốc Tây Ban Nha và 26% là người da màu. Người Mỹ gốc Tây Ban Nha và người da màu chiếm tỷ lệ nhỏ trong dân số. Trong khi đó, trẻ em da trắng chiếm 35% số trẻ em mất người chăm sóc chính, mặc dù hơn một nửa dân số Mỹ là người da trắng.
Sự khác biệt này được ghi nhận rõ hơn tại một số bang. Tại California, 67% trẻ mất người chăm sóc chính là người gốc Tây Ban Nha. Nghiên cứu cho thấy ở Mississippi, 57% trẻ em mất người chăm sóc chính là người da màu.
Một trong những tác giả của nghiên cứu, Tiến sĩ Alexandra Blenkinsop tại Đại học Hoàng gia London cho biết: "Những phát hiện này đã làm nổi bật sự thật rằng trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong đại dịch và các em cần có thêm các nguồn hỗ trợ".
Số liệu của nghiên cứu mới này dựa trên mô hình thống kê sử dụng tỷ lệ sinh, số liệu thống kê tử vong và dữ liệu thành phần hộ gia đình để đưa ra ước tính.
Tuy nhiên, số liệu thống kê của liên bang vẫn cung cấp đủ thông tin có bao nhiêu trẻ mồ côi đã được chăm sóc thay thế trong năm ngoái. Các nhà nghiên cứu ước tính COVID-19 đã làm tăng 15% số trẻ em mồ côi.
Một nghiên cứu khác trước đó ước tính rằng khoảng 40.000 trẻ em Mỹ đã mất cha hoặc mẹ do COVID-19 tính đến tháng 2/2021. Ông Ashton Verdery, tác giả của nghiên cứu này, cho biết kết quả của hai nghiên cứu không phải là không nhất quán.
Verdery và các đồng nghiệp của ông chỉ tập trung nghiên cứu một khoảng thời gian ngắn hơn so với nghiên cứu mới. Nhóm của Verdery cũng chỉ tập trung vào các ca tử vong của cha mẹ những đứa trẻ, trong khi nghiên cứu mới ghi nhận cả những trường hợp tử vong của ông bà chăm sóc chúng.
"Điều rất quan trọng là phải tính đến cả ông bà. Nhiều đứa trẻ đang sống với ông bà", ông Verdery nói.
Hồi tháng 7, Tạp chí Y khoa The Lancet cũng đã công bố nghiên cứu về những tác động thứ phát của đại dịch. Phân đích đầu tiên là về những đứa trẻ mồ côi trong đại dịch COVID-19. Nghiên cứu nhận định, mặc dù có nhiều yếu tố nhưng tỷ lệ tiêm vaccine thấp là một phần nguyên nhân sẽ khiến có thêm hàng triệu trẻ em trở thành trẻ mồ côi.
Tại Mỹ, mặc dù có sẵn các loại vaccine hiệu quả nhưng việc nhiều người trì hoãn hoặc ngần ngại tiêm vaccine đang không chỉ khiến những đứa con dưới 12 tuổi của họ gặp rủi ro mà còn có thể khiến tuổi thơ của chúng bị hủy hoại bởi sự sợ hãi và ly tán khi cha mẹ chúng qua đời vì COVID-19.
Đại dịch COVID-19 đã khiến nhiều trẻ em trở thành những đứa trẻ mồ côi. Ảnh minh hoạ: India Today
Seth Flaxman, một trong những tác giả nghiên cứu của Lancet cho biết: "Đại dịch COVID-19 vượt ngoài tầm kiểm soát đã thay đổi đột ngột và vĩnh viễn cuộc sống của những đứa trẻ bị bỏ lại phía sau". Theo ông, những đứa trẻ này "sẽ trưởng thành với sự mất mát sâu sắc bởi những điều đã trải qua".
Bà Emily Smith-Greenaway, Phó giáo sư Xã hội học và Khoa học không gian tại Đại học Văn thư, Nghệ thuật và Khoa học USC Dornsife, cũng có quan điểm tương tự. Bà cho biết những hậu quả tiêu cực liên quan đến cái chết của cha mẹ những đứa trẻ sẽ rất khó biến mất: "Chúng kéo dài đến tuổi trưởng thành, thậm chí cả khi lớn hơn".
Smith-Greenaway nói rằng những cái chết đột ngột của cha mẹ do COVID-19 có thể đặc biệt gây tổn thương lớn cho trẻ em. Thực tế, điều này xảy ra vào thời điểm xã hội bị cô lập, khó khăn về kinh tế và trường học đóng cửa có thể khiến nhiều trẻ em phải trải qua nỗi mất mát to lớn mà có sự hỗ trợ về mặt tinh thần và tình cảm.
Bà cho rằng chính phủ nên bắt đầu thu thập danh sách những đứa trẻ đã mất cha hoặc mẹ hoặc người chăm sóc chính. Từ đó, kết nối chúng với các dịch vụ hỗ trợ, tương tự như nỗ lực hỗ trợ các gia đình sau thảm kịch 11/9.
Hiện nay, xã hội Mỹ chưa hành động đủ để bảo vệ những trẻ em này về cả vật chất. Cha mẹ qua đời thường có nghĩa là con cái ở lại mất ổn định tài chính. Ước tính chưa tới 50% trẻ em mất cha/mẹ nhận trợ cấp an sinh xã hội dành cho người còn sống mà lẽ ra các em được hưởng.
Ông Verdery nói: "Những trẻ em này đang đối mặt với quá nhiều điều. Chúng ta thì còn chưa kết nối các em với những khoản trợ cấp mà các em được hưởng".
Với hơn 4,8 triệu người tử vong vì COVID-19, dịch bệnh này đã định hình lại thế giới nhưng tàn nhẫn nhất là với các gia đình mà những đứa trẻ còn chưa đủ 18 tuổi. Trên toàn cầu, ít nhất 1,5 triệu trẻ em đã mất cha mẹ hoặc người chăm sóc. Mỹ chỉ đứng sau Mexico, Ấn Độ và Brazil về số trẻ em mất cha mẹ hoặc người chăm sóc trong đại dịch COVID-19. Con số này dự kiến sẽ tăng lên khi biến thể Delta dễ lây nhiễm hiện nay đang lây lan nhanh chóng ở những người dưới 50 tuổi, những người mà con cái của họ có thể vẫn còn phải phụ thuộc vào họ.
Phát hiện "tác phẩm nghệ thuật" lâu đời hàng đầu thế giới, có từ kỷ Băng hà Dấu tay hóa thạch của trẻ em từ 200.000 năm trước được phát hiện ở Ấn Độ, được một nhóm chuyên gia xem là một trong những "tác phẩm nghệ thuật" lâu đời nhất thế giới từng được phát hiện. Các dấu tay được bảo tồn trên đá vôi có từ 200.000 năm trước (Ảnh: Facebook). Theo SCMP, các dấu tay hóa thạch...